... อย่าปล่อยให้จิตมันว่าง ...

เกร็ดธรรม
หลวงปู่พุธ ฐานิโย

วัดป่าสาละวัน อ.เมือง จ. นครราชสีมา




โอวาทของหลวงปู่ฝั้น

... อย่าปล่อยให้จิตมันว่าง ...

ความหมายของท่านตีความหมายว่าอย่างไร
บางท่านอาจจะว่าไม่ปล่อยให้จิตว่างนี่
มันจะต้องคิด
ต้องสวดมนต์
ต้องท่องอะไรอยู่ไม่หยุดไม่หย่อน
อย่าไปเข้าใจเช่นนั้น

คำว่าอย่าปล่อยให้จิตมันว่างนี้ หมายความว่า
ให้มีสติกำหนดรู้จิตอยู่ เพียงอย่างเดียวเท่านั้น

ทำไมหนอท่านผู้นี้จึงสอนว่าอย่าปล่อยให้จิตมันว่าง
แล้วให้มีสติกำหนดจิต ท่านเอาความรู้และหลักฐานมาจากไหน

ในเมื่อมองไปในหลักปริยัติ มีพุทธภาษิตที่ทรงตรัสไว้ว่า

เอฐะปัสสะติมัง โลกังจิตตัง ราชะระถู ปะมัง ยัตฐะ พาราวิสีรันติ
ระฐิสังโฆ วิจานะตัง เอจิตตัง สัญญะเมตสันติ โมกขันติ
มานะปัณฑะนา

สูทั้งหลายจงมาดูโลกนี้
อันวิจิตรบรรจง ดุจราชรถทรง
ของพระราชา ที่พวกคนเขาหมกอยู่
แต่ผู้รู้หาข้องอยู่ไม่
ผู้ใดจักสำรวมซึ่งจิต ผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร

ชัดเจนหรือเปล่า อย่าปล่อยให้จิตมันว่าง

คือ มีสติสำรวมจิตอยู่ตลอดเวลา
ผู้มีสติสำรวมจิตผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร


นี่หลวงปู่ฝั้นท่านอาศัยหลักฐาน ตามพุทธโอวาทตอนนี้

อ่านต่อที่นี่http://palungjit.org/threads/การปฏิบัติภาวนาจิต-หลวงปู่พุธ-ฐานิโย.522295/

 

เห็นภาพจอมยุทธแล้วนึกถึงการเปรียบเทียบ
น้ำเต็มแก้ว ต้องเทน้ำทิ้งก่อนเพื่อทำให้ว่างรับอะไรได้ใหม่ๆ

ตอนนี้ผมยังไม่ใช่นักปฏิบัติ แต่หากปฏิบัติก็คงจะไม่เทน้ำทิ้งไปห้วนๆแบบนั้น
แก้ว เปรียบเสมือน รูป
น้ำ เปรียบเสมือน บัญญัติ

การที่น้ำอยู่ในแก้ว แล้วเราไม่ได้ส่งตัวรู้ เข้าไปในแก้ว เรานั้นย่อมไม่ไปเพิ่มไปลด
ไปเติมแต่งอะไรๆ ในแก้วที่มีน้ำอยู่ในนั้น แก้วน้ำนั้นจึงเป็นการว่างจากการรู้เห็นรูปเอามาเป็นใจ
รูปที่สงบเพราะว่างจากใจ
ที่เที่ยงเพราะว่า ยังเห็นเป็นรูปเป็นร่างตั้งมั่นอยู่ได้
ที่ไม่เที่ยงเพราะเห็นว่า ไม่เป็นรูปเป็นร่างตั้งมั่นอยู่ไม่ได้
รูปที่ว่างจากใจ จึงจะยังไม่ได้กล่าวว่าเที่ยงหรือไม่เที่ยง เพราะไม่ได้ไปบัญญัติอะไรๆ
ว่าแก้วน้ำนั้นต้องว่างก่อน ต้องเทน้ำทิ้งก่อน แต่มีนิพพานเป็นอารมณ์
จึงไม่ใช่การไปนั่งดูตัวประกอบฉาก ว่าจะเกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป
สุขและทุกข์ อันนั้นมันเป็นเรื่องของตัวประกอบฉาก เสียเวลาทางการรบ
หากเอามาเป็นสาระสำคัญ ย่อมไม่พ้นจากการนั่งเก็บเกี่ยวอยู่ในรายละเอียดต่างๆ

การไปเทน้ำทิ้งก่อนก็เหมือนกับการให้รู้ไปอยู่ในที่ว่างๆ ก็คงจะคล้ายๆกับการเล่นผีถ้วยแก้ว
มองไม่เห็นว่าในแก้วมีอะไร แต่ก็ดำเนินการละเล่นจากในที่ว่างๆ
ก็นิ่งสงบแฉ่อิ่มอยู่ในว่างๆนั้นหละ มีอะไรเพิ่มเติมในที่ว่างๆ ก็ปล่อยไปตามธรรมชาติ
แต่ก็ยังอยู่ในที่ ว่างๆ

ชื่อกระทู้ อย่าปล่อยให้จิตมันว่าง ก็หากผมเลอะเทอะไปบ้างก็คงไม่ว่าอะไรนะครับ
ได้ไม่ว่างไงครับ ฮ่าๆๆ

 

คำว่าอย่าปล่อยจิตให้ว่าง ให้รู้เข้ามาที่จิต นั้นครูบาอาจารย์ท่านสอนศิษย์ ที่ชอบทำจิตว่างไม่อยากให้มันคิด ไม่อยากให้มันนึก ปรุงแต่งอะไร อะไรเข้ามาก็ทำมึนทำเฉย ไม่รับรู้ใดๆทั้งสิ้น
จริงๆ จิตมันว่างอยู่โดยธรรมชาติแล้ว แต่ที่มันไม่ว่างเพราะมีอวิชชา ตัณหา เกิดอุปทานความยึดมั่นถือมั่นความเป็นตัวตน คน สัตว์ เรา เขา ของเรา ของเขา จิตเกิด จิตดับ ทุกข์เกิดเพราะหลงอารมณ์ จมอยู่กับความนึกคิดปรุงแต่ง การเข้าไปทำให้จิตว่างจึงเป็นเรื่องของคนหลง มีอุปทานในจิต ให้รู้เข้ามาที่จิตตรงๆ อย่ารู้ออกไปนอกจิต จิตนี้จึงไม่เกิด ไม่ดับ ไม่หลงไปในอารมณ์ ความนึกคิด หลวงปู่ฝั้นท่านกล่าวว่า ดับที่อื่นมันไม่ดับ ให้ดับลงที่จิต ที่อื่นมันก็ดับหมด
หรืออย่างของ หลวงปู่ดุลย์ ท่านว่า จิตส่งออกเป็นสมุทัย ผลจากจิตส่งออกเป็นทุกข์ จิตเห็นจิตเป็นมรรค ผลจากจิตเห็นจิตเป็นนิโรธ แต่อย่างที่คุณYokoKurama ว่าต้องทิ้งบัญญัติไปเลยก็ไม่ถูก เพราะบัญญัติยังมีอยู่ จึงเรียกว่าสมมุติบัญญัติ มีอยู่โดยสมมุติ วิมุตติก็มีอยู่ เพราะพ้นจากสมมุติบัญญัติ ธรรมทั้งหลายไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ว่างเปล่าจากตัวตน ไม่ได้หมายความว่าธรรมทั้งหลายไม่มีอยู่จริง ที่มันว่าง มันว่างจากอะไร ไม่ใช่ไปทำให้มันว่าง เพราะมันว่างอยู่แล้วนั้นเอง.

 

ช่วยเสริมครับ
กิริยาจิตว่างมันยังมีตัวกระทำอยู่ครับ
แม้มันป้องกันการไปยึดไปดึงสิ่งต่างๆได้
แต่มันก็ยังมีตัวกระทำมันอยู่ดีครับ
ซึ่งทำให้มันยังก่อตัวอยู่แต่มันว่างครับ
ถ้าจะประเภทไม่มีอวิชาเลยคือไม่มีอะไร
ทำให้มันก่อตัวได้ จิตมันต้องคลายตัว
เองได้ด้วยตัวมันเอง
โดยไม่มีอะไรไปกระทำเลยครับ
ไม่ว่า สติ สมาธิ กำลังจิต ตบะ ฌาน ญานฯ
แม้ตะมีความจำเป็นในช่วงแรก
แต่เราต้องทิ้งมันให้เป็นด้วยครับจิต
มันถึงจะคลายตัวเองได้ของมันเอง
โดยธรรมชาติ แบบไร้ทิศทาง ไร้รูปร่างและ
ไม่ก่อตัวเป็นวงกลมแบบที่ยังมีตัวกระทำครับ

ปัญหาคือ จะทิ้งอย่างไร วางอย่างไร
ตัดตัวไปรู้ตรงนี้อย่างไรนั่นเองครับ

 

คิดว่า
จิตว่าง ในที่นี้ คือ จิตไม่มีงานทำ
เหมือนคนไม่มีงานทำ ก็ฟุ้งซ่าน
จิตว่าง ไม่มีงานให้จิตทำ ก็ทำให้จิตวิ่งไปนั่นมานี่ สุดท้ายกิเลสเอาจิตไปครอง จิตก็เป็นทาสกิเลส

แต่ถ้ามีงานให้จิตทำ เช่น ให้บริกรรมพุทโธ หรือ เจริญสติ จิตก็จะเกาะกับพุทโธไป
แล้วจะเกิดผล คือ จิตนั้นเชื่อง เป็นคุณต่อเจ้าของ

 

ผมว่าผมไม่ได้พิมพ์ว่า ให้เทบัญญัติทิ้งนะครับ
แต่ผมพิมพ์ว่าไม่ได้บัญญัติให้ไปทำให้มันว่างก่อน เทน้ำทิ้งก่อน
ซึ่งก็เปรียบในข้างต้นแล้วว่าน้ำเปรียบเป็นบัญญัติ คงจะเป็นเพราะความบกพร่องผมเอง
ที่ไม่ใช้คำว่า หรือ แต่พิมพ์เว้นวรรค ไปเลย ทำให้ผู้อ่านเข้าใจแบบนั้น
คือเทน้ำทิ้งก่อน เพื่อเข้าถึงนิพพานอารม์ ก็ถือว่าเป็นความบกพร่องทางการใช้ภาษาของผมเอง
ซึ่งก็ขออภัยและก็ขอบคุณท่าน Xtrem ที่ชี้แนะนะครับ

ตอนนี้ที่ผมพยายามคลำทางเดินอยู่เรื่องนิพพานอารมณ์ กรรมฐานอันนี้ ว่าจะเจริญอารมณ์
แบบไหนดี ก็คือไม่หวั่นไหวไปกับโลกธรรม 8
สุข ทุกข์ มีลาภ เสื่อมลาถ มียศ เสื่อมยศ สรรเสริญ นินทา ไม่ติดองค์ประกอบเหล่านี้
เพื่อที่จะเข้าถึง อุเบกขาบารมี ตอนนี้ผมก็คลำทางมาได้เท่านี้หละครับ
แต่กำลังใจยังไม่ถึงขั้น อุเบกขา จนไปถึง พรหมวิหาร 4
ตอนนี้กำลังใจผมก็อยู่ที่ประมาณนี้ครับ ^_^

 

นักปฏิบัตจำนวนมาก เข้าใจ สัมมาสมาธิ
เกิดจากเจตนา จะเข้า จะออก

เข้าใจว่า สัมมาสมาธิ เปนสิ่งควบคุมได้ด้วย บริกรรมคาถา

ท่านจึงหบอกด้วย อุบายธรรม บริกรรมด้วย
เจตนาลงไปเลย

ผลคือ หลับไหลหลง

คนฉลาดมีปฏิภาณ จะ สังเกตเหนทุกขสัจจ
แล้วหาอุบายนำออก

คนโง่ไร้สัจจ อ้าง ครูบาอาจารย์ แล้วเชื่อ
แทนที่จะเอา ธรรมเตือน เปนที่พึ่ง

 

หลวงพ่อพุธ จึง สอนเสมอว่า


สมถะ เริ่ม เมื่อหมด เจตนา

ถ้า ยังเจตนาอยู่ ยังไม่เข็ดหลาบ

ยังดำริเอา ความเหนตน เหนืออุบายธรรม

เข้าใจธรรม จับบริกรรม เหนจิต เสียก่อนลง
มือปฏิบัติ ยัง เจตนาไม่เลิก

ก้มืดมา มืดไป

 

นักปฏิบัติที่ ใส่ใจธรรม ไม่ติดตัวบุคคล
อาสัยเชื่อ

เมื่อถูกหบอกด้วยอุบายธรรม จะไม่ตีกลับ
แล้วไม่เสียเวลาตีอก ชกหัว ไล่กัดทุกครที่
เหนชัดว่าตนพลาด

แต่จะอาสัย ง่วง นั่นแหละ เปนสภาพทุกข์
ที่เกิดแน่นอน หากจิตยัง สัมปยุตกับสภาพ
ธรรมที่ชือ เจตนา

ถ้าฉลาดกว่านั้น จะเหนธรรมชื่อ มโนสัญญเจตนา
ที่เกิดแน่นอนใน มรณะกาล

ถ้ากำหนดรู้ได้ ถึง จะสว่างไป

ยกตัวอย่าง หลวงพ่ออะไรจำชื่อไม่ได้ ธุดงค์
อยู่ในป่าแถวพม่า สำคัญว่า จิตตนบริกรรม
สำเร็จแล้ว วันนึงจึงเปนไข้หนัก เหนชัดว่า
ไม่รอดแน่ เนื่องจากภาวนาติดหลับ จึง
หาถ้ำเพื่อปลงางขาร

คืนหนึ่งผ่านไป ไม่ตาย

สองคืนผ่านไป ไม่ตาย

...คืนผ่านไป ไม่ตาย ลุกเดินไปหน้าถ้ำ

ลิงถือมะละกอสุก รอถวาย พระเหนลิงถือไว้
ไม่กินอาหาร คิดว่า ลิงตกใจกลัวตน จึงกลับ
เข้าถ้ำ

รุ่งเช้า ออกมาหน้าถ้ำ ลิงมันเจอ รีบโยนมะละกอ
มาที่พื้น เพราะกลัวพระเข้าใจผิด ไม่มารับ
ฉันอาหาร

พระหิว เหนลิงสละ แล้ว จึงฉัน

ฉันเสร็จ จึงเอะใจ กำหนดรู้ทุกข์

ไม่ประมาทในสมาธิที่พาไปติดหลับ เพราะ
เจตนา คืนนั้น ถ้ำทั้งถ้ำสว่างแม้นจะหลับตา
คำว่า "หลับ" ไม่มีอีก

สุดท้ายจึงกลับมายังเมือง

สอนให้บริกรรม และ พร้อมจะแก้ ให้กับ
คนใส่ใจธรรม ไม่สู่รู้ว่า รู้อุบายธรรม

( จะทำให้ โง่กว่าลิง )

 

อาการของนักปฏิบัติจำนวนมาก ที่ ไม่รู้ตัวว่า พอถึงเวลาหน้าสิ่วหน้าขวาน
เช่น กำลังจะตายใน ลมหายใจสุดท้าย แล้ว ไปเที่ยว สำคัญตนว่ามีอำนาจ
จิต เห็นพลังงานโน้นนั่นนี่กระทบตน สามารถกำหนดรู้

จริงๆ สภาพไหวๆ แล้ว สำคัญว่า มีพลังงานบางอย่างกระทำตน
นั่นแหละ คือ ตัวที่ทำให้ หลับ!!!

ชื่อในทาง อภิธรรมคือ ปฏิฆานุสัย

ปฆิฆานุสัย ตามนอน(อนุเสติ) อยู่ในเวทนา [ ตามนอน หรือ อนุเสติ
ความหมาย จะเหมือน เวทนาเป็นเหตุใกล้ให้เกิด ปฏิฆานุสัย ]

[ บาลี
อนุเ-สติ แปลตามบาลี ตามนอน หรือ เกิดตามมาเนียนๆ
สติ แปลตามบาลี รู้ตาม หรือ ระลึกได้ ทีหลัง หรือ เห็นสภาวะ ]


ภาวนาจิต สงบ(ไม่พาดพิงอารมณ์/จิตว่าง/ขันธ์5กระจายตัวออก) มีแบบไหน

สงบ เพราะ เวทนา(พอใจจะบริกรรม) เห็นอะไรไหวๆ ย่อมหลีกไม่ได้
จะดำริไปว่า มีพลังงานมากระทำจิตตน(ปฏิฆานุสัยครอบงำจิต) สงบ
แต่ไปไหน คนละเรื่องกับ ไม่พาดพิงอารมณ์(จิตว่าง/แยกขันธ์)

ถ้าอ้างว่า เก่งเรื่อง สติ กำกับจิต ไม่มีพลาด

ไม่มีหลอก จะอนุโลมตาม จิตว่าง(ที่จิตมันเอามาหลอก)แล้วจะ ง่วง

จิตที่มีสติ ทำจิตว่างเพื่อง่วงปั๊ป ตัดขาดกระเด็น ห่างออกจากจิตทันที

ถึงจะง่วง ก็จะกำหนดรู้ ไม่ใช่ ง่วงจริงๆ ด้วย(สำคัญว่าตนมีปัญญา กิเลสมันหลอกซ้ำหลอกซ้อน)

 

จริงว่างได้จริงหรือ

ดูจาก บางคนที่ปฏิบัติ แล้วเที่ยวออกมาพูดว่า ตัวเอง ทำสมาธิ แล้ว จิต ว่าง ๆ ๆ ^^

 

คิดว่า คนฉลาดมาอ่าน
เขาคงได้เอะใจ ตามไปศึกษาต่อวิธีภาวนา ให้จบบท เนอะ

 

สาธุครับ...

ไม่ค่อยเข้าใจเท่าไรครับ

 

ว่างๆ ก็ลองไปอ่านบทเต็มตามลิ้งค์ครับ
อาจจะเข้าใจ วิธีทำ ได้มากขึ้นไม่มากก้น้อย

 

ขอบพระคุณมากครับแวะเข้าไปดูมาแล้วครับ เนื้อหาค่อนข้างเยอะครับ
เดียวเก็บไว้อ่าน ยามว่างครับ