พุทธพจน์

ข้อ 1.
โจรกับโจร คนคู่เวรกัน พบกันเข้า พึงทำความพินาศและความทุกข์ใดแก่กัน

จิตที่ตั้งไว้ผิด ทำแก่คน เลวร้ายยิ่งกว่านั้น

จิตที่ตั้งไว้ถูกต้อง ทำคนให้ประเสริฐ ประสบผลดี ยิ่งกว่าที่มารดาบิดา

หรือญาติทั้งหลายใด ๆ จะทำให้ได้

ข้อ 2.
ความแปรเปลี่ยนจากของรักของชอบใจทุกอย่าง จะต้องมี

ฉะนั้นจะพึงหาได้อะไรจากที่ไหนในสังขารนี้

สิ่งที่เกิดขึ้นมีขึ้น ถูกปัจจัยปรุงแต่ง ล้วนสลายเป็นธรรมดา

เป็นไปไม่ได้ที่จะปรารถนาว่า ของสิ่งนั้น อย่าเสื่อมคลายไปเลย

ข้อ 3.
ได้ลาภ เสื่อมลาภ ได้ยศ เสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุขและทุกข์

สิ่งเหล่านี้เป็นธรรมดาในหมู่มนุษย์ ไม่มีความเที่ยงแท้แน่นอน

อย่าเศร้าโศกเลย ท่านจะเศร้าโศกไปทำไม

ข้อ 4.
ศรัทธาในพระตถาคตของผู้ใดตั้งมั่นอย่างดี ไม่หวั่นไหว

และศีลของผู้ใดงดงาม เป็นที่สรรเสริญที่พอใจของพระอริยเจ้า

ความเลื่อมใสของผู้ใดมีในพระสงฆ์ และความเห็นของผู้ใดตรง

บัณฑิตเรียกผู้นั้นว่า เป็นผู้ไม่ยากจน ชีวิตของเขาไม่เปล่าประโยชน์

ข้อ 5.
ทุกข์มีเพราะยึด

ทุกข์ยึดเพราะอยาก

ทุกข์มากเพราะพลอย

ทุกข์น้อยเพราะหยุด

ทุกข์หลุดเพราะปล่อย

ข้อ 6.
คนนั่งนิ่ง เขาก็นินทา คนพูดมาก เขาก็นินทา

แม้แต่คนพูดพอประมาณ เขาก็นินทา

คนไม่ถูกนินทา ไม่มีในโลก

ข้อ 7.
ภูเขาศิลาแห่งเดียว ย่อมไม่หวั่นไหวด้วยลมฉันใด

บัณฑิตทั้งหลาย ก็ไม่หวั่นไหวด้วยการนินทา สรรเสริญ ฉันนั้น

ข้อ 8.
แม้กายจะกระสับกระส่าย ก็อย่าให้จิตกระสับกระส่าย

ข้อ 9.
ภิกษุเกิดมีอาพาธเล็ก ๆ น้อย ๆ เธอ (จึง) มีความคิดอย่างนี้ว่า

เรามีอาพาธเล็ก ๆ น้อย ๆ แล้ว มีทางเป็นไปได้ที่อาพาธของเรา

อาจหนักเพิ่มขึ้น อย่ากระนั้นเลย เราเริ่มระดมความเพียรเสียก่อนเถิด

ข้อ 10.
กาลล่วงเลยไป คืนผ่านพ้นไป ช่วงแห่งวัยละไปตามลำดับ

บุคคลพิจารณาเห็นภัยนี้ในมรณะ ควรละโลกามิส มุ่งสู่สันติเถิด

 

ข้อ 11.
จะมีชีวิตอยู่ ก็ไม่เดือดร้อน ถึงจะตาย ก็ไม่เศร้าสร้อย

ถ้าเป็นปราชญ์ มองเห็นที่หมายแล้ว ถึงอยู่ท่ามกลางความเศร้าโศก ก็หาโศกเศร้าไม่

ข้อ 12.
ข้าพเจ้าไม่มีความชั่ว ซึ่งทำไว้ ณ ที่ไหน ๆ เลย เพราะฉะนั้น

ข้าพเจ้าจึงไม่หวั่นเกรงความตายที่จะมาถึง

ข้อ 13.
คนล่วงทุกข์ได้ด้วยความเพียร

ข้อ 14.
ผู้ใดทำการโดยรู้ประมาณ ทราบชัดถึงกำลังของตน แล้วคิดการเตรียมไว้รอบคอบ

ทั้งโดยแบบแผนทางตำรา โดยการปรึกษาหารือ และโดยถ้อยคำที่ใช้พูดอย่างดี

ผู้นั้นย่อมทำการสำเร็จมีชัยอย่างไพบูลย์

ข้อ 15.
ความรู้จักพอเป็นทรัพย์อย่างยิ่ง

ข้อ 16.
นรชนผู้มีปัญญา อยู่ใกล้กับความทุกข์แล้ว ไม่พึงตัดความหวัง

เพราะนั่นคือหนทาง แห่งความเจ็บปวดและความตาย

โภคทรัพย์ทั้งหลายของสตรีหรือของบุรุษ หาสำเร็จได้ด้วยความคิดไม่

หากแต่สำเร็จได้ด้วยความเพียร

ข้อ 17.
เขามีส่วน เลวบ้าง ช่างหัวเขา

จงเลือกเอา ส่วนที่ดี เขามีอยู่

เป็นประโยชน์ โลกบ้าง ยังน่าดู

ส่วนที่ชั่ว อย่าไปรู้ ของเขาเลย (พุทธทาสภิกขุ)

ข้อ 18.
พึงใส่ใจแต่ส่วนดี

บุคคลใดมีความประพฤติทางวาจาไม่บริสุทธิ์

แต่มีความประพฤติทางกายบริสุทธิ์

ความประพฤติทางวาจาที่ไม่บริสุทธิ์ของเขาส่วนใด

ไม่พึงใส่ใจส่วนนั้นในเวลานั้น

ส่วนความประพฤติทางกายที่บริสุทธิ์ของเขาส่วนใด

ภิกษุก็พึงใส่ใจแต่ส่วนนั้นในเวลานั้น

เปรียบเสมือนสระน้ำที่ถูกสาหร่ายและแหนคลุมไว้

คนเดินทางมาถูกความร้อนกระทบ ร้อนอบอ้าว

เหนื่อยอ่อน กระหายน้ำ เขาจึงลงสระน้ำนั้น

แหวกสาหร่ายและแหนด้วยมือทั้งสอง

แล้วกอบน้ำขึ้นดื่มแล้วจึงจากไป

ภิกษุพึงกำจัดอาฆาตในบุคคลนั้นอย่างนี้

ข้อ 19.
ผู้ถึงธรรม ไม่เศร้าโศกถึงสิ่งที่ล่วงแล้ว ไม่พร่ำเพ้อถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง

ดำรงอยู่ด้วยสิ่งที่เป็นปัจจุบัน ฉะนั้นผิวพรรณจึงผ่องใส

ส่วนชนทั้งหลายผู้ยังอ่อนปัญญา เฝ้าแต่ฝันเพ้อถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง

และหวนละห้อยถึงความหลังอันล่วงแล้ว จึงซูบซีดหม่นหมอง

เสมือนต้นอ้อสด ที่เขาถอนทิ้งขึ้นทิ้งไว้ในที่กลางแดด

ข้อ 20.
เพราะละความยึดมั่นถือมั่นได้ทั้งหมด ทุกข์จึงไม่เกิด

ข้อ 21.
ท่านด่าเราผู้ไม่ด่าอยู่ ท่านโกรธต่อเราผู้ไม่โกรธอยู่

ท่านมาทะเลาะกับเราผู้ไม่ทะเลาะอยู่ เราไม่รับคำด่าเป็นต้นของท่านนั้น พราหมณ์

ดังนั้นคำด่าเป็นต้นนั้น จึงเป็นของท่านผู้เดียว

ข้อ 22.
พึงชนะความโกรธ ด้วยความไม่โกรธ

พึงชนะคำด่าว่า ด้วยการไม่ด่าว่า

พึงชนะคำตัดพ้อ ด้วยการไม่ตัดพ้อ

พึงชนะความไม่ดี ด้วยความดี

พึงชนะคนตระหนี่ ด้วยการให้

พึงชนะคนพูดเท็จเหลวไหล ด้วยการพูดคำจริง

http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=29248&start=15