วัฏสงสาร 31 ภูมิ

พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์ทั้งหลายเป็นพระผู้หลุดพ้นออกไปจากภูมิ 31 อย่างสิ้นเชิงแล้ว สถิตเสถียรอยู่ในโลกุตตรภูมิ นอกโลกเหนือโลกอันเป็นวัฏสงสารที่จะต้องเวียนว่ายตายเกิดกันอยู่ต่อไป<o></o>
<o> </o>
ภูมิ 31 ที่พวกเราท่านยังจะต้องท่องเที่ยวอยู่ต่อไปอีกนานเท่าไหร่ไม่อาจทราบได้ มีดังต่อไปนี้<o></o>
1.นิรยะ คือนรก ยังแยกออกเป็นขุม ๆ อีกมากมายหลายขุม<o></o>
2.ดิรัจฉานโยนิ กำเนิดดิรัจฉาน คือสัตว์เดรัจฉานทั้งหลาย<o></o>
3.ปิตติวิสัย คือแดนเปรต ก็มีอีกมากมายหลายจำพวก<o></o>
4.อสุรกาย พวกอสูร คือไม่ใช่เทพเทวดาหรือพรหม<o></o>
5.มนุษย์ คือชาวมนุษย์เช่นเราเช่นท่าน และยังมีมนุษย์ที่ไม่เป็นเช่นเราท่านอีก 3 ทวีป <o></o>
มนุษย์เช่นเราเช่นท่านเรียกว่ามนุษย์ชมพูทวีป คือ <o></o>
มนุษย์อุตตรกุรุทวีป มนุษย์ผู้มีศีล 5 (ปัญจศีล) เป็นวิสัย เช่น มนุษย์ลับแลบังบด<o></o>
มนุษย์อมรโคยานทวีป พวกอยู่ในอากาศเหมือนเทพชั้นจาตุมหาราชิกา<o></o>
มนุษย์ปุพพเทหทวีป เทพในสวรรค์ประเภทผิดอาญาสวรรค์มาอยู่ อาจเป็นพวกเทพที่ยังยึดติดอยู่กับทรัพย์สมบัติในโลกมนุษย์เช่น ปู่โสมเฝ้าทรัพย์ หรือพวกเทพที่ยังห่วงลูกหลาน ตัดไม่ขาดเช่นผีเหย้าผีเรือน เป็นต้น<o></o>
6.สวรรค์ชั้นที่ 1 คือ จาตุมหาราชิกา มี 4 เทพท้าวมหาราชปกครองในสี่ทิศ<o></o>
7.สวรรค์ชั้นที่ 2 คือ ดาวดึงส์ แดนแห่งเทพ 33 องค์เป็นใหญ่ มีท้าวสักกะเป็นเทวราช<o></o>
8.สวรรค์ชั้นที่ 3 คือ ยามา เป็นเทพที่มีจิตรักษาศีลบริสุทธิ์เช่นพวกรักษาอุโบสถศีล<o></o>
9.สวรรค์ชั้นที่ 4 คือ ดุสิต แดนแห่งเทพผู้เอิบอิ่มด้วยสิริสมบัติคือบารมีของตน อันเป็นที่อยู่ของพระโพธิสัตว์ทั้งหลาย<o></o>
10.สวรรค์ชั้นที่ 5 คือ นิมมานรดี แดนแห่งเทพผู้ยินดีในการเนรมิต เป็นที่อยู่ของพวกที่ให้ทานไว้มาก ประสงค์สิ่งใดก็เนรมิตเอาได้<o></o>
11.สวรรค์ชั้นที่ 6 คือ ปรนิมมิตวสวัสตี แดนแห่งเทพที่มีเทพอื่นเนรมิตให้ ซึ่งเป็นที่อยู่ของพวกที่ได้ช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่นไว้มาก เมื่อประสงค์สิ่งใดก็จะมีผู้คอยเนรมิตให้เสมอ<o></o>
12.รูปพรหมชั้นที่ 1 คือ พรหมปาริสัชชา เป็นพวกบริษัทบริวารมหาพรหม<o></o>
13.รูปพรหมชั้นที่ 2 คือ พรหมปุโรหิตา พวกปุโรหิตมหาพรหม(ที่ปรึกษาของมหาพรหม)<o></o>
14.รูปพรหมชั้นที่ 3 คือ มหาพรหม พวกท้าวมหาพรหม<o></o>
15.รูปพรหมชั้นที่ 4 คือ ปริตตาภา พวกพรหมมีรัศมีน้อย<o></o>
16.รูปพรหมชั้นที่ 5 คือ อัปปมาณาภา พวกพรหมมีรัศมีประมาณไม่ได้<o></o>
17.รูปพรหมชั้นที่ 6 คือ อาภัสสรา คือ พวกพรหมมีรัศมีสุกเปล่งปลั่งซ่านไป<o></o>
18.รูปพรหมชั้นที่ 7 คือ ปริตตสุภา คือ พวกพรหมมีลำรัศมีงามน้อย<o></o>
19.รูปพรหมชั้นที่ 8 คือ อัปปมาณสุภา คือ พวกพรหมมีลำรัศมีงามประมาณมิได้<o></o>
20.รูปพรหมชั้นที่ 9 คือ สุภกิณหา คือ พวกพรหมมีลำรัศมีงามกระจ่างจ้า<o></o>
21.รูปพรหมชั้นที่ 10 คือ เวหัปผลา คือ พวกพรหมมีผลบริบูรณ์<o></o>
22.รูปพรหมชั้นที่ 11 คือ อสัญญีสัตว์ คือ พวกพรหมเป็นสัตว์ซึ่งไม่มีสัญญา(มีรูปแต่ไม่มีชีวิต ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงเรียกว่า อายตนะ)<o></o>
23.รูปพรหมชั้นที่ 12 คือ อวิหา คือ พวกพรหมผู้ไม่เสื่อมจากสมบัติของตน หรือผู้ไม่ละไปเร็ว ผู้คงอยู่นาน<o></o>
24.รูปพรหมชั้นที่ 13 คือ อตัปปา คือ พวกพรหมผู้ไม่ทำความเดือดร้อนแก่ใคร ๆ หรือผู้ไม่เดือดร้อนกับใคร<o></o>
25.รูปพรหมชั้นที่ 14 คือ สุทัสสา คือ พวกพรหมเหล่าผู้งดงามน่าทัศนา<o></o>
26.รูปพรหมชั้นที่ 15 คือ สุทัสสี คือ พวกพรหมผู้ที่เห็นได้ชัด<o></o>
27.รูปพรหมชั้นที่ 16 คือ อกนิฏฐา คือ พวกพรหมผู้สูงสุด<o></o>
28.อรูปพรหมชั้นที่ 1 คือ อากาสานัญจายตนภูมิ คือ พวกพรหมที่ไม่มีรูป เพราะเข้าถึงอากาศไม่มีที่สิ้นสุด<o></o>
29.อรูปพรหมชั้นที่ 2 คือ วิญญาณัญจายตนภูมิ คือ พวกพรหมที่ไม่มีรูป เพราะเข้าถึงภาวะมีวิญญาณไม่มีที่สิ้นสุด<o></o>
30.อรูปพรหมชั้นที่ 3 คือ อากิญจัญญายตนภูมิ คือ พวกพรหมที่ไม่มีรูป เพราะเข้าถึงภาวะที่ไม่มีอะไรเลย<o></o>
31.อรูปพรหมชั้นที่ 4 คือ เนวสัญญานาสัญญายตนภูมิ คือ พวกพรหมที่ไม่มีรูป เพราะเข้าถึงภาวะมีสัญญาก็ไม่ใช่ ไม่มีสัญญาก็ไม่ใช่(ไม่มีรูป แม้ชีวิตก็เกือบไม่มี ซึ่งพระพุทธเจ้าทรงเรียกว่า อายตนะ)<o></o>
<o> </o>
ปุถุชน พระโสดาบันและพระสกทาคามี ย่อมไม่เกิดในสุทธาวาสนภูมิ ซึ่งเป็นที่เกิดของพระอนาคามี คือรูปพรหมตั้งแต่ชั้นที่ 12 ถึงชั้นที่ 16 หรือข้อที่ 23 ถึงข้อที่ 27 พระอริยะไม่เกิดในอสัญญีภพ หรือรูปพรหมชั้นที่ 11 หรือข้อที่ 22 และในอบายภูมิ คือตั้งแต่ข้อ 1 ถึงข้อ 4 ในภูมินอกจากนี้มีทั้งพระอริยะและมิใช่พระอริยะไปเกิด <o></o>
ใน 31 ข้อนั้น คือ 31 ภูมิ อันเป็นโลกและโลกธาตุที่เป็นวัฏสงสาร เป็นข่ายที่ดักจับสัตว์โลกทั้งหลายไว้มิให้หลุดรอดไปได้ง่าย ๆ ด้วยอาศัยอวิชชาของสัตว์โลกเป็นพื้นฐานเพื่อชักจูงให้หลงผิดติดอยู่ ให้ตัณหาเป็นอาหารหลอกล่อให้เสพ ให้กินไม่เว้นว่าง ใส่อุปาทานให้ยึดมั่นถือมั่น ขยับไม่ออก หลุดไม่ได้ไปไม่พ้นอยู่รอบแล้วรอบเล่า<o></o>
<o> </o>