วิธี เดินจงกรม ภาวนา

วิธี เดินจงกรม ภาวนา

การเดินจงกรม ให้สติกับใจอยู่กับการเดิน อย่าให้ใจลอยไปคิดถึงคนนั้นคนนี้ เรื่องนั้นเรื่องนี้ ให้อยู่กับเท้าก็ได้ เช่นเดินไปก็ดูเท้า เท้าซ้าย เท้าขวา เวลาก้าวเท้าซ้ายก็ว่าซ้าย เวลาก้าวเท้าขวาก็ว่าขวา เดินธรรมดาๆ ไม่ต้องหัดเดิน ให้เดินแบบที่คนเดินเป็นแล้ว ไม่ต้องหัดเดิน ยก ก้าว วาง หนอ อันนี้มันไม่จำเป็น ให้เดินตามธรรมดา

เดินจงกรมให้เดินในท่าสำรวม เอามือไขว้ใว้ข้างหน้า อย่าเอามือไชว้ใว้ข้างหลัง มือไชว้ใว้ข้างหลังนี้เป็นท่าขุนนาง ไม่บูชา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์

การเดินจงกรม ถือว่าเป็นการปฏิบัติบูชา บูชา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ต้องมีท่ากิริยาที่อ่อนน้อม สำรวม เวลาเดิน มือขวาทับมือซ้ายใว้ข้างหน้า สายตาก็ทอดข้างล่าง มองไปข้างหน้า อย่าหันไปทางซ้าย อย่าหันไปทางขวา อย่าไปมองบนท้องฟ้าดวงดาว ดูอะไรต่างๆ นั่นแสดงอาการใจลอย ให้ใจอยู่ที่เท้าที่เราเดิน หรือจะใช้คำบริกรรม พุทโธ ก็สติกับใจอยู่กับคำบริกรรม พุทโธ พุทโธ ไป แต่ก็ยังต้องดูเท้าอยู่ดี เพราะถ้าไม่ดู เจองูข้างหน้าก็อาจเดินไปเหยียบมันเข้า

ครูบาอาจารย์ท่านว่า การเดินจงกรมในป่า จะทำให้มีสติดี มันจะไม่ทำให้ใจลอยง่าย ถ้าเดินในที่ปลอดภัย มันจะไม่ดูที่เท้า มันจะไปดูที่โน่นที่นี่ เห็นโน่นเห็นนี่ไป แล้วใจก็ปรุงแต่งไป แทนที่ใจจะว่าง ใจจะสงบ ก็เลยไม่ว่างไม่สงบ

การเดินจงกรมต้องพยายามให้มีอะไรคอยกำกับใจ ควบคุมใจ เช่นการเฝ้าดูเท้าที่เราเดิน หรือคำบริกรรม พุทโธ พุทโธ ไป แต่การเดินจงกรมไม่สามารถทำให้จิตสงบเป็นสมาธิได้ คือจะทำให้ไม่ฟุ้งซ่าน ทำให้ใจว่างได้ แต่ไม่ถึงกับ จิตรวม ถ้าอยากจะให้จิตรวม ก็ต้องไปนั่งสมาธิต่อ พอใจรู้สึกเย็น สบาย เบา ก็ไปนั่งหลับตาภาวนา แทนที่จะดูเท้า ก็ดูลมหายใจแทน ดูลมหายใจเข้า เหมือนกับเราดูเท้า หายใจเข้า หายใจออก พุทโธ พุทโธ ไป เอาอย่างใดอย่างหนึ่ง ข้อสำคุญอย่าให้ไปคิดถึงเรื่องนั้นเรื่องนี้ เวลานั่งสมาธิเกิดมีอะไรมาให้รับรู้ก็อย่าไปสนใจ ให้อยู่กับพุทโธ อยู่กับลมหายใจ แล้วใจจะสงบต่อไป

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
ธรรมะบนเขา ณ จุลศาลา เขตปฏิบัติธรรมเขาชีโอน
วัดญาณสังวรารามวรมหาวิหาร ชลบุรี
วันที่ 20 มิถุนายน 2560

 

"จิตสงบ"

ถาม : ถ้าเราเดินจงกรมแล้วรู้สึกตัวเบาเหมือนเท้าไม่สัมผัสพื้น มีความสุข เดินอย่างไรก็ไม่เบื่อ สภาวะแบบนี้คืออะไร และในเวลานี้ เราสามารถหยุดเดินเพื่อยืนสมาธิได้หรือไม่ครับ

พระอาจารย์ : ก็เรียกว่าจิตสงบแล้วใจจะเบา ใจจะสุข ความทุกข์ของร่างกายนี้มันจะไม่มากระทบกระเทือน ใจเป็นอุเบกขา ใจสบาย ไม่ชังกับความทุกข์ยากลำบากของร่างกาย จะยืนเฉยๆก็ได้ จะเดินก็ได้แล้วแต่อัธยาศัย.

สนทนาธรรมะบนเขา

วันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๖๐

พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต