เรื่องวันเสียของเมืองเหนือเรื่องวันเสียของเมืองเหนือ

[FONT=&quot]เรื่องวันเสียของเมืองเหนือ[/FONT][FONT=&quot]

[/FONT]

[FONT=&quot] นับตั้งแต่พญามังรายหรือพญาเม็งราย(องค์เดียวกัน) มาสร้างเมืองเชียงใหม่ขึ้นเป็นเมืองหลวง เป็นราชธานีของล้านนา ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๘๐๔ และตั้งราชวงศ์มังรายขึ้นมาสุดราชกาลที่ ๑๘ คือ พระนางวิสุทธิเทวี พ.ศ. ๒๑๒๑ สิ้นเชื้อสายราชวงศ์มังราย กษัตริย์ราชวงศ์มังรายเสวยเมืองเชียงใหม่ได้ ๓๐๗ ปี [/FONT]
​

[FONT=&quot] ม่าน(พม่า) มาตีเมืองเชียงใหม่สมัยพระเมกุฏ(ท้าวแม่กุ) พ.ศ. ๒๑๐๑ เสียราชวงศ์แม่กุกับราชกาลพระนางวิสุทธิเทวี พระเจ้าหงสาวดี ก็ส่งเสนาผู้ใหญ่ ม่าน(พม่า)มากินเมืองครองเมืองเชียงใหม่ คือสาวถีนรตรา มังซอศรีหรือมังนาธาซ่อ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๑๒๑[/FONT]
​

[FONT=&quot]
[/FONT]

[FONT=&quot] พม่า(ม่าน)เปลี่ยนกันครองเมืองเชียงใหม่ได้ ๑๗ ชั่วคนจนมาถึง พ.ศ. ๒๓๑๗ โป่มะยุง่วน เป็นคนสุดท้าย พระเจ้ากาวิละตีเอาเมืองเชียงใหม่ล้านนาเราคืนมาจนถึงทุกวันนี้ (พม่า)ม่านมากินเมืองครองเมืองเชียงใหม่ได้ ๑๙๖ ปี พม่า(ม่าน)มาแต่งแป๋งฮีดหื้อคนล้านนาเราหลายอย่าง อย่างวันเสียเพราะล้านนาเฮามีเชียงใหม่เป็นเมืองหลวงมีเมืองขึ้นตรงกับล้านนาถึง ๕๐ กว่า หัวเมืองส่งส่วยให้กิน เดือนเกี๋ยง เดือนเก้า เดือนห้า หื้อส่ง วันติ๊ด(อาทิตย์) กับวันจันทร์ เดือนสาม เดือนเจ็ด เดือนสิบเอ็ด ให้มาเสียส่วย วันเสาร์กับวันผัด(พฤหัสบดี) เดือนสี่ เดือนสิบสอง ให้มาส่งเสียวันศุกร์กับวันพุธ เหลือเศษอยู่วันหนึ่งเป็นของเดือนยี่ เดือนหก เดือนสิบให้มาเสียส่วยวันอังคารวันเดียวเพราะบ่มีคู่ [/FONT]
​

[FONT=&quot]คนล้านนาเฮาก็มาจำอกจำใจที่มาเป็นเมืองขึ้นของ พม่า(ม่าน) ข้าวของมีเท่าใดจำต้องมาส่งเสียให้พม่า(ม่าน) เลยบอกลูกบอกหลานว่าให้จำเอาไว้ว่าวันใดเดือนใดที่ได้เสียส่วย เสียของให้พม่า(ม่าน) วันนั้นเดือนนั้นบ่อดีเป็นวันเสียจะเอาไปใช้จะเสียข้าวเสียของ ฉะนั้นวันเสียนี้ได้เกิดมาจากพม่า(ม่าน)ที่มาบังคับให้ไปส่งเบี้ยเสียของให้แก่ พม่า(ม่าน)[/FONT]
​

[FONT=&quot] ในสมัยพระเมืองแก้วราชการที่ ๑๑ กษัตริย์แห่งราชวงศ์มังรายเมืองเชียงใหม่ พ.ศ. ๒๐๓๘ [/FONT]– [FONT=&quot]๒๐๖๘ เสด็จไปสร้างวิหารหลวงวัดป่าแดงเชียงใหม่ พ.ศ. ๒๐๖๖ ณ. วันพุธ ๑๓ ค่ำ เดือน ๔ พระราชา(พระเมืองแก้ว) ตรัสสั่งให้ขุดสระในวัดป่าแดงมหาวิหาร พ.ศ. ๒๐๖๖ ณ. วันเสาร์ขึ้น ๕ ค่ำ เดือน ๗ พระราชาโปรดให้ยก(สร้าง)มหาวิหารในวัดป่าแดงมหาวิหาร(ชินกาลมาลีปกรณ์ หน้า ๑๖๘ [/FONT]– [FONT=&quot]๑๖๙)[/FONT]
​

[FONT=&quot]
[/FONT]

[FONT=&quot] จักหันได้ว่าในสมัยพระเมืองแก้วกษัตริย์เมืองเชียงใหม่รัชกาลที่ ๑๑ แห่งราชวงศ์มังรายก็บ่ได้ถือเอาวันและเดือนเป็นวันเสียที่สร้างการใหญ่ คือขุดสระและสร้างวิหารเป็นตานแก่สังฆเจ้าให้อยู่สถิตสำราญทั้ง ๆ ที่ว่าในสมัยพระองค์นี้ก็มีพระมหารเถระนักปราชญ์ราชบัณฑิตเต็มบ้านเต็มเมือง ในสมัยพระเจ้าสิริธรรม จักรวัตติโลกราชราชาธิราช (พระเจ้าติโลกราช) รัชกาลที่ ๙ แห่งราชวงศ์มังราย[/FONT]
​

[FONT=&quot]พระมหาเถระนักปราชญ์เมืองเชียงใหม่โดยมีพระมหามังคละสีลังสะแต่งคัมภีร์อุปปาตะสันติ (มหาสันติงหลวง) ถวายพระเจ้าสิริธรรม จักรวัตติโลกราชาธิราช(พระเจ้าติโลกราช) เป็นบาลีคาถาล้านนาจำนวน ๒๗๑ คาถา พอมาถึงสมัยพม่า(ม่าน) มายึดครองเมืองเชียงใหม่ก็เอาคัมภีร์อุปปาตะสันติของล้านนาไปเผยแพร่ในประเทศพม่า พึ่งจะได้กลับคืน บ่อกี่ปี๋ท่านเจ้าคุณธรรมคุณาภรณ์ วัดมหาโพธารามปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์นำกลับมาแปลเป็นภาษาไทยจนถึงทุกวันนี้[/FONT]
​

[FONT=&quot]
[/FONT]

[FONT=&quot] จะเห็นได้ว่าพม่า(ม่าน)มาอยู่บ้านเราไม่ได้ทำประโยชน์อะหยังเอาแต่ของดีบ้านเราไปและก็มาตั้งฮีดให้เราอีก อย่างวันเสียเดือนเสีย คนล้านนาเลยเกลียดจังพม่าจนถือได้ว่าวันเดือนที่พม่าให้ส่งเบี้ยเสียของก็ถือได้วันเสีย เดือนเสีย เลยเกลียดจังวันเดือนไปตวย[/FONT]
​

[FONT=&quot] หากเขียนเป็นตารางออกมาว่า[/FONT]
​

[FONT=&quot] [/FONT]
<table class="MsoTableGrid" style="border-collapse: collapse; border: medium none;" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr style=""> <td style="width: 231.05pt; border: 1.5pt solid windowtext; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308">

[FONT=&quot]เดือน[/FONT]​

</td> <td style="width: 231.05pt; border-width: 1.5pt 1.5pt 1.5pt medium; border-style: solid solid solid none; border-color: windowtext windowtext windowtext -moz-use-text-color; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308">

[FONT=&quot]วันเสีย[/FONT]​

</td> </tr> <tr style=""> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt; border-style: none solid solid; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]เกี๋ยง ห้า เก้า [/FONT]
</td> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt medium; border-style: none solid solid none; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext -moz-use-text-color; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]อาทิตย์ จันทร์ [/FONT]
</td> </tr> <tr style=""> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt; border-style: none solid solid; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]ยี่ หก สิบ [/FONT]
</td> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt medium; border-style: none solid solid none; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext -moz-use-text-color; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]อังคาร[/FONT]
</td> </tr> <tr style=""> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt; border-style: none solid solid; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]สาม เจ็ด สิบเอ็ด[/FONT]
</td> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt medium; border-style: none solid solid none; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext -moz-use-text-color; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]เสาร์ พฤหัสบดี[/FONT]
</td> </tr> <tr style=""> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt; border-style: none solid solid; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]สี่ แปด สิบสอง[/FONT]
</td> <td style="width: 231.05pt; border-width: medium 1.5pt 1.5pt medium; border-style: none solid solid none; border-color: -moz-use-text-color windowtext windowtext -moz-use-text-color; padding: 0cm 5.4pt;" valign="top" width="308"> [FONT=&quot]ศุกร์ พุธ[/FONT]
</td> </tr> </tbody></table> [FONT=&quot]
[/FONT]

[FONT=&quot] ทุกวันนี้เราก็บ่อได้เป็นเมืองขึ้นของพม่า(ม่าน) แล้วก็บ่อต้องส่งเบี้ยเสียของแล้ว ก็บ่อควรที่จะถือเอาวันต่างเป็นวันเสีย วันนี้คนล้านนาได้ถือเอาเป็นเกตุตกวัน ส่วนฤกษ์วันยามดีนั้นได้ ถือเอาเดือนขึ้น เดือนแรมเป็นฤกษ์ดีบ่อดีตามโฉลกค่ำ

[/FONT]

[FONT=&quot]จากหนังสือเยือนอารยธรรม เมืองโบราณ ดินแดนในหุบเขา พระบรมธาตุแก่งสร้อย[/FONT]
​