เรื่องเล่าในพระธรรมบท ตอน วิสัยแห่งพระพุทธเจ้า

เรื่องเล่าในพระธรรมบท ตอน วิสัยแห่งพระพุทธเจ้า
พระมหากัสสปเถระ

พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในวัดพระเชตวัน ทรงปรารภพระมหากัสสปเถระ ได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 28 นี้

ครั้งหนึ่งขณะที่พระมหากัสสปเถระพำนักอยู่ในถ้ำปิปผลิ ท่านได้ใช้เวลาให้หมดไปโดยการพัฒนาอาโลกกสิณ(มโนภาพแสงสว่าง) และพยายามใช้จักษุทิพย์ตรวจดูว่าสัตว์เหล่าใดไม่ประมาทและสัตว์เหล่าใดประมาท ตลอดจนตรวจสอบว่าผู้ใดใกล้ตายและผู้ใดใกล้จะมาเกิดบ้าง

พระศาสดาแม้ว่าจะประทับอยู่ที่วัดพระเชตะวันสามารถทอดพระเนตรเห็นพระมหากัสสปเถระด้วยพระญาณวิเศษว่าท่านกำลังทำอะไรอยู่ และทรงต้องการจะตักเตือนมิให้ท่านเสียเวลาไปกับการกระทำดังกล่าว ดังนั้นพระองค์จึงฉายพระรัศมีไปประทับนั่งอยู่เบื้องหน้าพระเถระแล้วตรัสว่า “ดูกรกัสสปะ จำนวนของคนเกิดและคนตายนับไม่ถ้วน และไม่สามารถนับได้ ไม่ใช่วิสัยของเธอที่จะกระทำ เป็นวิสัยของพระพุทธเจ้าทั้งหลายเท่านั้น”

จากนั้นพระศาสดาได้ตรัสพระธรรมบท พระคาถาที่ 28 ว่า

ปมาทํ อปฺปมาเทน
ยทา นุทติ ปณฺฑิโต
ปญฺญาปาสารทมารุยฺห
อโสโก โสกินึ ปชํ
ปพฺพโตฏฺโฐว ภุมฺมฏฺเฐ
ธีโร พาเล อเวกขติฯ

บัณฑิตย่อมขจัดความประมาทด้วยความไม่ประมาท
เขาย่อมเหมือนกับขึ้นสู่ปราสาทคือปัญญา
เป็นผู้ไม่มีความเศร้าโศก สามารถมองเห็นคนผู้โง่เขลา
ที่เศร้าโศกอยู่ เหมือนคนยืนอยู่บนยอดเขา
มองลงมายังคนที่ยืนบนพื้นดินข้างล่าง.

เมื่อพระสัทธรรมเทศนาจบลง ชนเป็นอันมาก บรรลุพระอริยผลทั้งหลาย มีพระโสดาปัตติผลเป็นต้น.