“ผีตาโขน หน้ากากแห่งความศรัทธา”

<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=headline vAlign=baseline align=left>“ผีตาโขน หน้ากากแห่งความศรัทธา” /เรื่องเล่า นศ.มรภ.อุดรธานี</TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD bgColor=#cccccc height=1></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left>โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์</TD><TD class=date vAlign=baseline align=left>28 มีนาคม 2553 14:07 น.</TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=center align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE cellSpacing=0 cellPadding=4 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="100%" border=0><TBODY><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left> เรื่องเล่านักศึกษาประจำเดือนมีนาคม 2553 ส่งตรงมาจากมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ซึ่งเป็นผลงานของ “มงคล ถิ่นคำบง” นักศึกษาชั้นปีที่ 4 คณะวิทยาการจัดการ สาขาวิชานิเทศศาสตร์ กับผลงานที่มีชื่อว่า“ผีตาโขน หน้ากากแห่งความศรัทธา” หนึ่งศิลปะวัฒนธรรมที่เก่าแก่และเป็นที่รู้จักดีในท้องถิ่นอีสาน อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ผลงานสารคดีท่องเที่ยวแบบฉบับของ (ว่าที่) บัณฑิตหนุ่ม คนนี้จะเป็นอย่างไร เชิญอ่านได้เลย.....


ใครจะเชื่อ.....แค่หวดนึ่งข้าวเหนียวและกาบมะพร้าวไร้ค่าที่นำมาแต้มแต่งสีสันเข้าไปแล้วจะทำให้ดึงดูดใจชาวโลกได้ขนาดนี้หน้ากากที่มีลวดลายเป็นรูปหน้าผีที่น่าหวาดกลัวด้วยสีสันที่สดใสฉูดฉาดทำให้ดูน่าเข้าไปสัมผัสใกล้ชิดถ่ายรูปด้วยความน่าชื่นชมเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่นที่ไม่มีที่ไหนในโลกนี้ นอกจาก อ.ด่านซ้าย จ.เลย

</TD></TR><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 align=center border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=450 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=450> </TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle height=5></TD></TR></TBODY></TABLE> ผีตาโขน เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของชาวอำเภอด่านซ้ายถือเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีและประจำท้องถิ่นโดยรวมเอา “งานบุญพระเวส” (ฮีตเดือนสี่) และ “งานบุญบั้งไฟ” (ฮีตเดือนหก) เข้าเป็นงานบุญเดียวกัน งานบุญพระเวศนั้น เป็นงานที่จัดขึ้นเพื่อฟังเทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์ ซึ่งเชื่อว่า จะได้อานิสงค์แรงกล้าบันดาลให้พบพระศรีอริยเมตไตรยในชาติหน้า ส่วนงานบุญบั้งไฟเป็นงานบุญที่จัดขึ้นเพื่อบูชาอารักษ์หลักเมืองและถือเป็นประเพณีการแห่ขอฝน ให้ตกต้องตามฤดูกาล

ด้วยเหตุนี้เองทำให้งานประเพณีผีตาโขนได้รับความสนใจจากประชาชนทั่วสารทิศเพราะได้ถูกขนานนามเรื่องความสนุกสนานและความสสวยงามน่าประทับใจทั้งงานประเพณีและบรรยากาศของอำเภอด่านซ้ายเอง ที่รายล้อมไปด้วยทะเลภูเขาใหญ่น้อยสลับซับซ้อนสุดลูกหูลูกตาเหมาะกับการพักผ่อนหลังจากการทำงานอย่างเหนื่อยหนักจริงๆ

</TD></TR><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 align=center border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=450 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=450> </TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle height=5></TD></TR></TBODY></TABLE> มารู้จักหน้ากากแห่งความศรัทธาหรือหน้ากากผีตาโขนกันดีกว่าเพราะผู้อ่านบางท่านยังไม่เคยเห็นของจริงแม้อาจจะเคยเห็นในรูปภาพตามโปสการ์ด หรือตามนิตยสารท่องเที่ยวต่างๆ นั้นอาจจะไม่ชัดเจนในเรื่องรายละเอียดความวิจิตรบรรจงของหน้ากากที่บางครั้งอุปกรณ์การทำดูเหมือนจะไร้ค่าทั้งจิตใจและเพิ่มมูลค่าได้อีกด้วยผีตาโขนแต่งกายด้วยชุดทำจากเศษผ้านำมาเย็บติดกันมี “หมากกะแหล่ง” (ลักษณะคล้ายกระดิ่ง ใช้แขวนคอกระบือ) หรือกระดิ่ง กระพรวน กระป๋องผูกติดกับบั้นเอว แขวนคอหรือเขย่าเพื่อให้เกิดจังหวะและมีเสียงดังเวลาเดินแบบขย่มตัว ส่ายสะโพก โขยกขาและขยับเอวผีตาโขนทุกตัวมีอาวุธประจำกาย เป็นดาบ หรือ ง้าว ซึ่งทำจากไม้เนื้ออ่อนโดยจะทำให้มีลักษณะคล้ายอวัยวะเพศชายและทาสีแดงตรงปลายเอาไว้หยอกล้อเพื่อให้เกิดความตื่นเต้น ขบขัน มิได้ถือเป็นเรื่องลามก หรือหยาบคายแต่อย่างใด

</TD></TR><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 align=center border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=450 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=450> </TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle height=5></TD></TR></TBODY></TABLE> ส่วนหัวของหน้ากากผีตาโขน วัสดุที่นำมาของหวดนึ่งข้าวเหนียวนำมาหักพับขึ้นให้มีลักษณะคล้ายหมวกส่วนหน้าทำจากโคนก้านมะพร้าวถากเป็นรูปหน้ากากแล้วเจาะช่องตา สำหรับจมูกของผีตาโขนนั้น ในสมัยก่อนซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อน นำมาแกะเป็นรูปทรงต่างๆ ส่วนเขาทำมาจากปลีมะพร้าวแห้ง นำมาตัดเป็นขนาดและรูปทรงตามต้องการ

การประกอบส่วนต่างๆ ของหน้ากากนั้น ส่วนหัวหน้าและเขาจะใช้เชือกเย็บติดเข้าด้วยกันส่วนจมูกจะนึดติดกับหน้ากากโดยจะใช้ตะปูตียึดจากด้านในการตกแต่งลวดลายต่างๆในปัจจุบันนิยมใช้สีน้ำมัน ในสมัยก่อนที่ยังไม่มีสีน้ำมัน จะใช้สีจากธรรมชาติ เช่น ขมิ้น ปูนขาว ขี้เถ้า ปูนแดง เขม่าไฟเมื่อตกแต่งลวดลายเสร็จแล้ว ด้านหลังจะใช้เศษผ้าเย็บต่อจากหน้ากากและหวดให้คลุมส่วนคอจนถึงไหล่

การทำหน้ากากผีตาโขนเป็นงานศิลปะพื้นบ้านที่ถูกถ่ายทอดสู่รุ่นลูกหลานรุ่นแล้วรุ่นเล่า โดยมีรูปแบบที่หลากหลายตามจินตนาการของผู้ทำและตามอิทธิพลต่างๆที่ได้รับ แต่ก็ยังคงรักษาเอกลักษณ์ของความเป็นผีตาโขนไว้ได้เป็นอย่างดี

</TD></TR><TR><TD class=body vAlign=baseline align=left><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 align=center border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width=400 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top align=middle width=400> </TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle height=5></TD></TR></TBODY></TABLE> ผีจาโขนจึงเป็นสื่อที่เรียกศรัทธาให้ผู้คนจากทั่วสารทิศเข้ามาเที่ยวและเป็นการกระจายรายได้ให้กับคนในท้องถิ่นได้เป็นอย่างดีสิ่งที่สำคัญและถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองด่านซ้ายมาตั้งแต่อดีตด้วยการเป็นคำมั่นสัญญาว่าจะรักใคร่เป็นพี่น้องกันตลอดไปของทั้งสองแผ่นดินไทยและลาว คือ พระธาตุศรีสองรักเป็นสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวจังหวัดเลยและคนทั้งสองฝั่งโขงได้เป็นอย่างดี

นี่ก็เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งเท่านั้นที่นำมาเล่าให้ฟังบรรยากาศและความประทับใจอีกมากมายก็ไม่สามารถนำมาเขียนเล่าให้อ่านหมดได้ในทีเดียวประเพณีผีตาโขนนี้ ยังรอการไปสัมผัสบรรยากาศแห่งวัฒนธรรมของชาวด่านซ้าย ท่านผู้อย่าพลาดก็แล้วกันในปีต่อไปต่อไปและต้องไปเที่ยวกันให้ได้เพราะนอกจากจะเพลิดเพลินแล้วยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของเราอีกด้วย ได้ทั้งความสุขและก็อิ่มบุญไปตามๆกัน อย่าพลาดนะครับ ไปให้ได้จะได้ไม่ผิดหวัง
</TD></TR></TBODY></TABLE>

Campus - Manager Online​

</TD></TR></TBODY></TABLE>

 

น่าภาคภูมิใจกับเอกลักษณ์ของท้องถิ่นครับ

 

น่าไปเที่ยวนะคะ แต่ไกลไปนิด

 

อยากไปดูครับ

 

ขอบคุณค่ะ..