เรียกขวัญ สู่ขวัญ

หัวใจสีทอง อย่าหมองนักเลย
ใครเขาว่าจงเฉย ให้ลมรำเพยพัดไป
ก็เจ้าอยู่ตรงนี้ รู้ตัวเองดีหรือไฉน
แล้วคนว่าเขาเป็นใคร มาทำใจให้ร้าวราน
มาลวงหลุมลึกกว้าง ให้ขว้างและเสียขวัญ
ปิดไม่ให้เห็นตะวัน แล้วจะมีสิ่งฝันนั้นอย่างไร

​

ชวัญเอ้ย ขวัญเจ้ามา อายุมั่น -ขวัญยืนนะ นะ !

[MUSIC]http://palungjit.org/attachments/a.530188/[/MUSIC]<O</O​

 

คำว่า “ขวัญ"หมายถึง "ผม" หรือ "ขน" ที่ขึ้นกันเวียนกันเป็นก้นหอยอย่างหนึ่งกับอีกอย่างหนึ่งหมายถึงสิ่งที่ไม่มีตัวตนเป็นของมีอำนาจซ่อนเร้นฯลฯเชื่อกันว่ามีอยู่ประจำในตัวบุคคลและสัตว์ อนึ่งสังคมของครอบครัวพ่อและแม่เรียกลูกว่า"ลูกขวัญ" เรียกเพื่อนฝูงที่สนิทว่า"เพื่อนขวัญ"สิ่งที่เราให้หรือรับเอาไว้ก็เรียกกันว่า "ของขวัญ" เสาเรือนที่ยกขึ้นตั้งก่อนเรียกว่า "เสาเอก" หรือ "เสาขวัญ" และผู้ที่รู้พิธีกรรมในศาสตร์ต่างๆเราก็จะเรียกว่า "หมอขวัญ"

เพราะฉะนั้น ประเพณีสู่ขวัญจึงเป็นการเรียกขวัญให้มาอยู่กับเนื้อกับตัวพร้อมกับทำพิธีอวยพรให้อยู่เย็นเป็นสุขมีอายุมั่นขวัญยืนจะมีการประกอบพิธีทำขวัญขึ้นเมื่อพระภิกษุได้เลื่อนสมณศักดิ์ผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือมาสู่ท้องที่ เมื่อออกจากบ้านจะเดินทางไกล เช่นออกสมรภูมิสู่สนามรบ ขึ้นบ้านใหม่ งานบวช แต่งงาน คลอดบุตรแล้วออกไฟ เป็นต้น
<O</O
พิธีสู่ขวัญทำได้ ๒ พิธี คือพิธีหนึ่งปฏิบัติทางพิธีในทางพุทธศาสนา โดยมีการนิมนต์พระภิกษุสงฆ์อย่างน้อย ๕รูปมาเจริญพระพุทธมนต์เสร็จแล้วประพรมน้ำมนต์ถวายอาหารเช้าก็เป็นอันจบพิธีกับอีกพิธีหนึ่งปฏิบัติทางพิธีในทางศาสนาพราหมณ์โดยการทำพิธีกรรมเชิญท้าวจตุโลกบาลพระอิศวร พระนารายณ์ และพระพรหม เป็นต้นให้มาประชุมประสาทพรแก่ผู้ที่ทำขวัญ
<O</O
การจัดพานบายศรีก็จัดตามฐานะของบุคคลคือปกติชนชั้นธรรมดาสามัญก็จัดเป็น ๓ชั้น เจ้านายชั้นผู้น้อย ๕ชั้น อำมาตย์ ๗ ชั้นพระมหากษัตริย์ ๙ชั้น พร้อมกับพิธีโอมอ่านคาถาศักดิ์สิทธิ์และร่ายบทกลอนกล่อมขวัญ
<O</O
การจัดบายศรีปากชามส่วนมากนิยมบรรจุลงขันเงินขันทองมีพานรองแล้ววางขันลงในพานโบราณเครื่องประดับบายศรีก็ประดับด้วยไม้หอมหลากศรี ด้ายสายสิญจน์สำหรับผูกข้อมือนอกจากนั้นก็มีพานใส่เสื้อผ้า หวี กระจก แป้งน้ำอบ น้ำมัน สายสร้อยและแหวนของผู้เป็นเจ้าของสู่ขวัญ
<O</O
การสวดเชิญขวัญผู้ที่เป็นเจ้าของขวัญจะเอามือขวาจับพาขวัญ "พาขวัญ" ก็จะประกอบไปด้วยขันหมาก และบายศรีซึ่งภาษาพื้นเมืองเรียกว่า "พาขวัญ" ก็จะประกอบไปด้วยขันหมากและบายศรี ซึ่งภาษาพื้นเมืองเรียกว่า "เบ็ง" ที่ประดับด้วยดอกไม้ ธูปเทียน ข้าวเหนียวนึ่ง สุราไก่ต้ม ไข่ไก่ต้ม หมูต้ม เป็นต้น
<O</O
เมื่อเตรียมพิธีเข้าซองสำเร็จเรียบร้อยแล้วแขกเหรื่อทั้งหลายก็จะนั่งล้อมรอบพาขวัญพ่อแม่ญาติพี่น้องผู้ใหญ่ที่เคารพนับถือจะนั่งอยู่ทางด้านเหนือผู้รับขวัญและญาติมิตรแขกเหรื่อจะนั่งล้อมด้านใต้เริ่มพิธีโดยช่วยกันยกพาขวัญขึ้น
<O</O
โดยเฉพาะผู้สวดเชิญขวัญนั้นมักจะเป็นผู้สูงอายุเรียกกันว่า "หมอสูตร" หรือ "หมอทำขวัญ" หรือ "อาจารย์"ซึ่งก็คือพราหมณ์ชาวบ้านซึ่งได้บวชเรียนรู้พิธีจนลึกซึ้งจนเป็นที่เคารพนับถือได้ตั้งจิตอธิษฐานให้เจ้าของขวัญมีความสุขความเจริญ แล้วว่าเป็นคสถาบาลีมีความหมายป่าวร้องว่าสักกะเทวดา พระอินทร์ พระพรหม ฯลฯมาชุมนุมอวยพรให้เจ้าของขวัญมีความสุขสวัสดีคนรับขวัญและบุคคลอื่นๆที่นั่งพับเพียบประนมมือฟังโดยสงบเงียบก็มีการเปล่งเสียงรับในตอนเรียกขวัญกันบ้างเป็นครั้งคราวสวดจบแล้วก็มีการเจิมมือด้วยน้ำเหล้า ภาษาพื้นเมืองเรียกว่า "การพายเหล้า"
<O</O
เมื่อพายเหล้าแล้วหมอสูตรก็จะผูกข้อมือให้แก่ผู้รับขวัญเป็นคนแรกแล้วพ่อแม่ญาติผู้ใหญ่ก็จะผูกให้ตามลำดับขณะที่ผูกข้อมือต้องหงายมือข้างที่ผูกแต่พาขวัญให้อีกมือหนึ่งยกขึ้นเสมออก ซึ่งถือว่าเป็นการเคารพขวัญและรับคำอวยพรการผูกข้อมือเจ้าของขวัญนั้นจะต้องหยิบเอาไก่หรือไข่หรือขนมมาวางบนมือเจ้าของขวัญให้ถูกต้องตามพิธีด้วย เมื่อผูกข้อมือให้กับเจ้าของขวัญครบทุกคนแล้วก็มีการเลี้ยงข้าวปลาอาหารกันจนเป็นที่อิ่มหนำสำราญ ถือเป็นการเสร็จพิธี
<O</O
ที่มาข้อมูล : หนังสือประเพณี ๔ภาคพิธีมงคลของไทย สำนักพิมพ์หอสมุดกลาง ๐๙<O</O
เพลงประกอบ : Inner feeling จากศูนย์พัฒนาเฉลิมพระเกียรติ บ้านวังเมอง พังงาhttp://www.thammatipo.com/<O</O

 

ยินสำเนียง แว่วเรียก ถึงจอมขวัญ
เห็นบายศรี สู่ขวัญ โอ้ขวัญเอ๋ย
ขวัญเอ๋ยขวัญ มาอยู่ กับตัวเลย
ขวัญอย่าเฉย อย่าแชเชือน โปรดรีบมา


เรียมอยู่ไหน ทำไม ไม่กล่าวถึง
เสียงอื้ออึง เรียกร้องอยู่ นะเธอจ๋า
ขวัญคู่เรียม เรียมเคียงขวัญ เนิ่นนานมา
สองชีวา ครองรักอยู่ ชั่วนิรันดร์

...

 

ขอบคุณค่ะแม่บุญ เพลงฟังเพลินๆ ดีค่ะ

 

อธิษฐาน ไหว้พระ จำเริญแก้ว
ถูกต้องแล้ว ด้วยแรงบุญ อธิษฐาน
วิสัยส่ง คงนิพพาน มินานครัน
เกษมสันต์ แสนสุข สิ้นทุกข์ภัย

 

โอ้หล่ะหนอ เฝ้ารอ ดวงเดือนเอย
ขอโปรดเอ่ย วจี มาที่ฉัน
เฝ้ารอแล้ว รอเล่า เฝ้ารอวัน
จะหวนหัน คืนมา เมื่อคราไกล

อยู่โดดเดี่ยว ผู้เดียว เหว่ว้านัก
พี่เคยรัก มาทิ้งกัน ช่างหวั่นไหว
อยู่คนเดียว อ้างว้าง ห่างกันไกล
ถูกทำร้าย หัวใจ ทุกวี่วัน


คิดถึงพี่บุญนะ....
คิดถึงนัก คิดถึงหนา เดือนเจ้าเอ๋ย
ขอพี่เอย พบพัตร์ มารับขวัญ
ขอหยาดน้ำ ของหัวใจ คนไกลกัน
ของพี่นั้น มารับขวัญ ให้น้องที...

คิดถึงพี่บุญนะ...

 

ขวัญเอ๋ยขวัญ มาหา เรียมนี้เถิด
ขวัญกระเจิด กระเจิง ไปไหนหนา
เรียมคอยอยู่ ขวัญเอ๋ย โปรดจงมา
บุญรักษา นะจอมขวัญ สู่ขวัญเอยฯ

...

 

โอ้จอมขวัญ คิดถึง แต่แม่บุญ
แสนอบอุ่น บุญรักษา ใช่มั๊ยนั่น
ใยไม่คิด ถึงหล่อ ลำน้ำครัน
คิดถึงฉัน สักนิด ก็เพียงพอ

ชะละแม่ แต่ละนาง ช่างงามสวย
คงจะรวย บุญญามาก ใช่มั๊ยหนอ
หล่อลำน้ำ รำพัน แลเฝ้ารอ
รักแม่บุญ จังหนอ หล่อฯรำพึง

ฟังเสียงครวญ เหมือนนกเพ้อ ละเมอเรียก
แว่วเสียงเรียก กุ๊กๆกู๋ แล้วพาฝัน
เฝ้าละเมอ เพ้อพก พึงรำพัน
ใยจอมขวัญ ไม่ต่อกลอน เหมือนดั่งเคย

...

(cry)

 

ได้ความรู้ใหม่ ขอบคุณค่ะ