ชาวบางพระเชิญชม "ขบวนแห่พญายม"

ชาวบางพระเชิญชม "ขบวนแห่พญายม"ปาฏิหาริย์และศรัทธานำมาสู่ประเพณี




"ประเพณีแห่พญายม สงกรานต์บางพระ" ถือเป็นประเพณีสำคัญของชาว ต.บางพระ จ.ชลบุรี ซึ่งจัดขึ้นในเทศกาลสงกรานต์อย่างยิ่งใหญ่สืบต่อกันมาทุกปี


สำหรับประเพณีแห่องค์พญายมนี้ยังไม่เคยได้ยินว่าท้องถิ่นแห่งใดจัดขบวนแห่อย่างยิ่งใหญ่ขนาดนี้ ถ้าจะบอกว่านี่เป็นขบวนแห่องค์พญายม "หนึ่งเดียวในโลก" ก็คงจะนับได้เช่นกัน

สมเจตน์ เกตุวัตถา นายกเทศมนตรีตำบลบางพระ กล่าวถึงที่มาของประเพณีนี้ว่า มีมานานกว่า 76 ปีแล้ว โดยมีการจัดงานทุกวันที่ 18 เมษายน ของทุกปี
ที่มาของประเพณีนี้เกิดขึ้นเมื่อชาวบางพระซึ่งเดิมเป็นหมู่บ้านประมงเล็กๆ ริมทะเลเกิดการแพร่ระบาดของโรคอหิวาต์อย่างรุนแรงจนมีคนและสัตว์เลี้ยงล้มตายเป็นจำนวนมาก ไม่มีทีท่าว่าจะหยุดยั้งมหันตภัยครั้งนั้นได้ง่ายๆ
อยู่มาวันหนึ่งมีชาวบ้านคนหนึ่งเกิดนิมิตว่า การจะช่วยให้ชาวบ้านพ้นเคราะห์กรรมครั้งนั้นไปได้จะต้องลบล้างสร้างองค์พญายมผู้เป็นใหญ่ในยมโลกมาสะเดาะเคราะห์ พร้อมกับตั้งเครื่องบวงสรวงแห่ไปทั่วหมู่บ้าน

การประกอบพิธีแห่องค์พญายมนี้ ชาวบ้านทุกคนจะต้องมารวมตัวกันที่กลางลานหมู่บ้าน เพื่อทำพิธีขอขมาลาโทษต่อองค์พญายม จากนั้นจึงจะปล่อยองค์พญายมลงสู่ทะเล

เมื่อขบวนแห่พญายมมาถึงชายหาดบางพระ ชาวบ้านจะนำพญายมนั่งหันหน้าออกสู่ทะเลแล้วทำพิธีบวงสรวงด้วยเครื่องเซ่นไหว้อาหารคาวหวานต่างๆ
ก่อนทำพิธีปล่อยพญายมจะมีการทำพิธีบวงสรวงก่อน จากนั้นจึงนำพญายมลุยน้ำทะเลให้ลึกและไกลที่สุดจากชายฝั่งเพื่อให้พญายมนำความทุกข์โศก โรคภัยไข้เจ็บ และความตายให้พ้นไปจากชาวบางพระให้ไกลที่สุด

พิธีปล่อยพญายมจะมีขึ้นในตอนพลบค่ำ พอแสงตะวันสุดท้ายลาลับขอบฟ้าไป ความมืดก็จะค่อยๆ เข้ามาปกคลุมทำให้มองเห็นพญายมลอยตะคุ่มๆ อยู่ในทะเลไกลออกไป ซึ่งเป็นการแก้เคล็ดว่า สิ่งที่ชั่วร้ายต่างๆ ได้ถูกพญายมนำไปทิ้งทะเลแล้ว

เป็นที่น่าอัศจรรย์ว่า หลังจากพิธีปล่อยพญายมในครั้งนั้นไปแล้ว โรคอหิวาต์ก็อันตรธานไปจากหมู่บ้านไปจนหมดสิ้น สร้างความประหลาดใจแก่ชาวบ้านยิ่งนักจนกลายเป็นประเพณีที่ถือปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม แต่เดิมนั้นการจัดงานประเพณีแห่พญายมน เทศบาลตำบลบางพระจะจัดงานเพียง 1 วันเท่านั้น

แต่ในระยะหลังได้รับการเรียกร้องจากประชาชนในพื้นที่ให้จัดงานเพิ่มจาก 1 วัน คณะผู้บริหาร และชุมชนต่างๆ ในพื้นที่จึงประชุมและลงมติร่วมกันให้เพิ่มระยะเวลาการจัดงานเป็น 3 วัน ในปีนี้จะจัดขึ้นตั้งแต่วันที่ 16-18 เมษายน 2552 ณ ชายหาดบางพระ

กิจกรรมในวันแรก คือ 16 เมษายน จะมีการประกวดวาดภาพ “ตำนานแห่พญายม” การแข่งขันยิงหนังสติ๊ก และในช่วงบ่ายจะมีพิธีรดน้ำขอพรจากผู้สูงอายุ โดยในช่วงเวลา 19.00 น. จะมีพิธีเปิดงานอย่างเป็นทางการ
กิจกรรมวันที่สอง คือ 17 เมษายน จะมีการแข่งขันกีฬาพื้นบ้าน การประกวดร้องเพลง

ขณะที่วันสุดท้าย คือ 18 เมษายน ในช่วงเช้าจะมีพิธีทางศาสนา หลังจากนั้นจะเป็นการเตรียมความพร้อมขบวนแห่พญายมในเวลา13.00 น. โดยแห่จากคอเขาบางพระ หมู่ 4 ต.บางพระ ไปรอบตลาดบางพระลงไปที่บริเวณชายทะเลบางพระ

ในเวลา 18.00 น. เป็นช่วงที่ถือว่าเป็นไฮไลท์ของงานคือ การเชิญ "องค์พญายมจำลอง" ลงสู่ทะเล

นับเป็นประเพณีโบราณที่เต็มไปด้วยความแปลก ประหลาด น่าอัศจรรย์ ทั้งยังเต็มไปด้วยปาฏิหาริย์ และแรงศรัทธาของคนในพื้นที่ สงกรานต์นี้หากไม่อยากไปเที่ยวไหนไกลๆ ลองหลบลมร้อนไปดูงานปล่อยพญายมที่บางพระ รับรองว่าจะประทับใจอย่างมิรู้ลืมแน่นอน


อนุชา ใจเอื้อ
ที่มา คมชัดลึก

 

ขอบคุณค่ะ

 

มีโอกาสคงได้ไปเที่ยวขอบคุณสำหรับข้อมูลครับ