วีรบุรุษแห่งอุตรดิตถ์ "พระยาพิชัยดาบหัก" เรื่องเท็จ-จริง-เติม?

วีรบุรุษแห่งอุตรดิตถ์ "พระยาพิชัยดาบหัก" เรื่องเท็จ-จริง-เติม?

โดย วิภา จิรภาไพศาล wipha_chi@yahoo.com



<TABLE cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=left border=0><TBODY><TR bgColor=#400040><TD>
อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหักที่ประดิษฐาน ณ บริเวณหน้าศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์

</TD></TR></TBODY></TABLE>เรื่องราวของชาติและบุรุษสำคัญของชาติซึ่งเกิดขึ้นในอดีต ที่เราเรียกรวมๆ ว่าประวัติ ศาสตร์ของชาติ แต่เรื่องราวที่เกิดขึ้นในอดีต แม้จะจบลงในอดีต หากเกือบทุกเรื่องล้วนมีผลต่อเนื่องถึงอนาคต เช่นนี้ประวัติที่เป็นจริง กับประวัติศาสตร์ที่เผยแพร่รับรู้บางครั้งจึงเป็นคนละเรื่อง ประวัติศาสตร์จึงมีการ "ชำระ" กันเป็นระยะๆ

ล่าสุดนิตยสาร "ศิลปวัฒนธรรม" ฉบับเดือนธันวาคม นำเสนอผลการ "ชำระ" ของ ปรามินทร์ เครือทอง ในบทความที่ชื่อว่า "ชำระประวัติวีรบุรุษ "พระยาพิชัยดาบหัก" ของแท้ หรือเรื่องแต่ง?"

เมื่อทหารนายหนึ่งที่สู้รบกับข้าศึกจน "ดาบหัก" และกลายเป็นฉายาต่อท้ายราชทินนาม และมีการทำหุ่นจำลองถึงวีรกรรมครั้งนั้นไว้ที่อาคารประวัติศาสตร์และพิพิธภัณฑ์ทหาร ที่อนุสรณ์สถานแห่งชาติ กรุงเทพฯ

เพราะพระยาพิชัยดาบหักเป็นวีรบุรุษสามัญชนจำนวนน้อยท่ามกลางวีรชนส่วนใหญ่ที่มักเป็นบุคคลระดับผู้นำประเทศ เป็นเจ้าเป็นนาย ความธรรมดาจึงกลายเป็นความพิเศษ เป็นเรื่องน่าสนใจกระนั้นหรือ

มาดูกันว่ามือชำระประวัติศาสตร์อย่างปรามินทร์ ที่มีผลงานจากเรื่องของ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี หรือเจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์ กรมขุนกระษัตรานุชิต (เจ้าฟ้าเหม็น) เห็นอะไรในกรณีของพระยาพิชัยดาบหัก

เอกสาร 3-4 รายการที่เขากล่าวถึง คือ ประวัติพระยาพิชัยดาบหัก ฉบับพระยาศรีสัชนาลัยบดี (เลี้ยง ศิริปาละกะ) ใช้เอกสารดังกล่าวเป็นหลัก เทียบเคียงกับพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และฉบับบริติชมิวเซียม สุดท้ายคือพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา <TABLE cellSpacing=5 cellPadding=1 width="20%" align=right border=0><TBODY><TR bgColor=#400040><TD>
(ซ้าย) ศาลเจ้าพ่อพระยาพิชัยดาบหัก ใกล้กับวัดหน้าพระธาตุ อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ (ภาพจาก ทีฆายุโก โหตุ มาหาราชา) (ขวาบน) อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก ณ บ้านเกิดพระยาพิชัยดาบหัก บ้านห้วยคา ตำบลในเมือง อำเภอพิชัย (ภาพถ่ายโดยคุณป้อม จาก

 

ท่าทาง..จะชวนให้คนไทยแตกแยกทางความคิดอีกแล้ว..ผมว่าถ้าไม่สร้างสรรค์ก็เฉยๆไม่ดีกว่าหรือ..

 

ผมเติบโตมาที่ จ.อุตรดิตถ์ สำหรับพ่อพระยาพิชัยดาบหัก(ชาวอุตรดิตถ์นิยมเรียกเช่นนี้)ชาวอุตรดิตถ์ ให้ความเคารพนับถือมาก "เพราะพระยาพิชัยดาบหักเป็นวีรบุรุษสามัญชนจำนวนน้อยท่ามกลางวีรชนส่วนใหญ่" หรือเปล่าที่ทำให้เกิดประเด็นนี้ขึ้นมา แล้วชาวบ้านบางระจัน และอีกหลายๆตำนานที่เล่าขานกันมา เพื่อจุดประสงฆ์ใดหรือ สมัยพระเจ้าตากสินมหาราชก็ใช่ว่าจะย้อนหลังไปมากมายอะไร เคยเป็นบทเรียนในชั้น ม.ต้นเท่าที่จำได้ ผมไม่ใช่นักประวัติศาสตร์ ไม่ใช่นักการเมือง แต่คิดว่า ถ้ามีคนจีนออกมาบอกว่า สงสัยเทพกวนอู ว่าฃื่อสัตย์จริงหรือไม่ หมอนี่เข้าศาลเจ้าไม่ได้แน่ การกระทำใดๆก็ตามแต่หากเป็นการ กระทบต่อความรู้สึก ต่อความเชื่อในสิ่งอันเป็นที่เคารพของผู้อื่นขอให้พึงระวังให้มาก ถ้าแค่อวดรู้ก็ขอให้ไปศึกษาข้อมูลให้ดีก่อนนำมากล่าวอ้าง
แม่ทัพนายกอง ที่ถูกประหารด้วยท่อนจันทร์ มิได้มีเพียงพระยาพิชัย ที่นักวิชาการสนใจมีเพียงเรื่องสงสัยในความเก่งกาจสามารถที่รบจนดาบหักจนเป็นที่มาของชือ พระยาพิชัยดาบหัก แค่นั้นเองหรือเรียนท่านนักวิชาการอวดรู้ให้ทราบสักนิด ว่าที่ชาวอุตรดิตถ์เคารพบูชาเทอดทูลพ่อพระยาพิชัย เพราะความจงรักภักดีที่พ่อพระยาพิชัยมีต่อพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นนักรบที่ร่วมกู้ชาติ และสละชีวิตเพื่อศักดิ์ศรีแห่งความจงรักภักดีเสมอชีวิต และไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตามแต่(ทั้งเรื่องการเมือง การปกครอง) การเสียสละชีวิตของพระยาพิชัยครั้งนั้น เป็นการเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของชาติและบ้านเมืองโดยแท้ ฃึ่งเป็นที่ยอมรับของผู้ที่เข้าใจในเหตูที่ต้องเสียสละของท่าน ความฃื่อสัตย์และจงรักภักดีต่อฃาติและพระมหากษัตริย์ของพ่อพระยาพิชัย จึงยังคงอยู่และกล่าวขานสืบมา
และจะบอกให้ฟังว่า ชาวอุตรดิตถ์จะเชื่อในความศักดิ์สิทธิ์ในพ่อพระยาพิชัยมากไม่มีใครกล้าลบหลู่
โตมาไม่เคยได้ยินจริงๆ เคยมีเจ้านายจากกรุงเทพไปเจอดีมาแล้ว ผมไม่ใช่คนงมงาย แต่งานนี้ตัวใครตัวมันนะท่าน คนอุตรดิตถ์เค้ารู้เรื่องนี้ดี ผมจะคอยติดตามข่าวนะครับ

 

ขอให้ลบกระทู้เถอะครับ ไม่เชื่อก็อย่าลบหลู่

 

ผู้ใหญ่โบราณท่านบอกเล่าต่อกันมา.....

ท่านเกิดทีหลัง....คนต่างถิ่น.....จะไปทราบอะไรมาก????

ถ้าไม่มีท่านวีรชนคนกล้าอย่างพวกท่าน....

ท่านนักวิชาการครับ....ท่านจะได้เกิดมา สร้างความคิดแบบนี้หรอ???

เห้ย...ความรู้มากก็ชอบคิดไรแผงๆ เอามาสร้างประเทศตอนนี้ดีกว่าไหม?

 

เป็นคนจังหวัดพิษณุโลกค่ะ แต่มาอาศัยอยู่ใต้ร่มบารมีของท่านพ่อพระยาพิชัยดาบหักค่ะ

ท่านศักดิ์สิทธิ์มากนะคะ....อ่านประวัติของท่านให้ลึกซึ้งแล้วจะตื้นตันค่ะ

 

*** ซื่อสัตย์เด็ดขาด ****

ดาบหัก... ตอนออกรบครั้งแรก
เขาจึงเรียกต่อท้ายชื่อกันมา
ที่ยอมสละชีวิต ...เพื่อรักษาสัจจะ เป็นสัจจาที่ให้ไว้
พูดแล้วทำจริง.... คือ ซื่อสัตย์เด็ดขาด
คนไทยนักรบไทยโบราณ เขาทำจริง...ไม่กลับคำพูดตัวเอง

- " หนุมาน ผู้นำสาร "

 

รักและเคารพท่านครับ สัจจะวาจาของนักรบเมืองพิชัยครับ
ทั้งชีวิต ที่เกิดมา มีสิ่งใด ที่มีค่า กว่าเถ้าธุรี
อ๋อ.....ก็ความดีนะซิ

 

ดิฉันเป็นลูกของท่านพ่อพระยาพิชัยคะ ด้วย เคารพท่านนักวิชาการเป็นอย่างสูง คนอุตรดิตถ์ทุกท่านคงไม่สบายใจแน่ แน่ เมื่อเห็นข้อความนี้

เพราะดิฉันเห็นแล้วรู้สึกไม่สบายใจอย่างยิ่ง (ขออ้างอิงของคุณพรานใหญ่นะคะ) ที่นักวิชาการสนใจมีเพียงเรื่องสงสัยในความเก่งกาจสามารถที่รบจนดาบหักจนเป็นที่มาของชื่อ พระยาพิชัยดาบหัก แค่นั้นเองหรือเรียนท่านนักวิชาการอวดรู้ให้ทราบสักนิด ว่าที่ชาวอุตรดิตถ์เคารพบูชาเทอดทูลพ่อพระยาพิชัย เพราะความจงรักภักดีที่พ่อพระยาพิชัยมีต่อพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นนักรบที่ร่วมกู้ชาติ และสละชีวิตเพื่อศักดิ์ศรีแห่งความจงรักภักดีเสมอชีวิต และไม่ว่าด้วยเหตุผลใดก็ตามแต่(ทั้งเรื่องการเมือง การปกครอง) การเสียสละชีวิตของพระยาพิชัยครั้งนั้น เป็นการเสียสละเพื่อประโยชน์สุขของชาติและบ้านเมืองโดยแท้ ฃึ่งเป็นที่ยอมรับของผู้ที่เข้าใจในเหตูที่ต้องเสียสละของท่าน ความฃื่อสัตย์และจงรักภักดีต่อฃาติและพระมหากษัตริย์ของพ่อพระยาพิชัย จึงยังคงอยู่และกล่าวขานสืบมา และจะเป็นที่เคารพของชาวอุตรดิตถ์สืบต่อชั่วลูกชั่วหลาน




.......นรชาติ ติวางวาย มลายสิ้น ทั้งอิน ทรีย์
สถิตทั่ว แต่ชั่วดี ประดับไว้ ในโลกา<!-- google_ad_section_end --> ....







พระยาพิชัยดาบหัก

จากวิกิพีเดีย สารานุกรม


ไปที่: ป้ายบอกทาง, ค้นหา
<!-- start content -->
อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก หน้าศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์


พระยาพิชัยดาบหัก เดิมชื่อ จ้อย เกิดที่บ้าน ห้วยคา อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ เมื่อปี พ.ศ. 2284 ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยา ศึกษาอยู่กับท่านพระครูวัดมหาธาตุหรือวัดใหญ่ เมืองพิชัย ภายหลัง จ้อยได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็นทองดี หรือ ทองดีฟันขาว มีความสามารถทั้งทางเชิงมวยและเชิงดาบ
เข้ารับราชการกับพระเจ้าตากสิน ตั้งแต่ครั้งดำรงตำแหน่งเป็นพระยาตาก ต่อมานายทองดีได้รับแต่งตั้งเป็นองค์รักษ์มีบรรดาศักดิ์เป็น "หลวงพิชัยอาสา" เมื่อรับราชการมีความดีความชอบจึงได้รับแต่งตั้งเป็น เจ้าหมื่นไวยวรนาถ พระยาสีหราชเดโช และพระยาพิชัย ผู้สำเร็จราชการครองเมืองพิชัย ซึ่งรับพระราชทานเครื่องยศเสมอเจ้าพระยาสุรสีห์ ตามลำดับ
ภายหลังพม่ายกทัพมาตีเมืองพิชัย 2 ครั้ง ในการรบครั้งที่ 2 พระยาพิชัยถือดาบสองมือ ออกต่อสู้จนดาบหักไปข้างหนึ่ง และรักษาเมืองไว้ได้ ดังนั้นจึงไดัรับสมญานามว่า " พระยาพิชัยดาบหัก "
<TABLE class=toc id=toc sizset="0" sizcache="0"><TBODY sizset="0" sizcache="0"><TR sizset="0" sizcache="0"><TD sizset="0" sizcache="0">เนื้อหา

[1 ประวัติ

• <LI class="toclevel-1 tocsection-1" sizset="1" sizcache="0">
  • <LI class="toclevel-2 tocsection-2">1.1 ชาติภูมิ <LI class="toclevel-2 tocsection-3">1.2 วัยเยาว์ <LI class="toclevel-2 tocsection-4">1.3 ชื่อเสียงเลื่องลือ <LI class="toclevel-2 tocsection-5">1.4 รับราชการ ทหารเอกพระเจ้าตาก <LI class="toclevel-2 tocsection-6">1.5 ความเป็นมาของชื่อ "พระยาพิชัยดาบหัก"
  • 1.6 ถวายชีวิตเป็นราชพลี
  <LI class="toclevel-1 tocsection-8">2 ต้นตระกูล “วิชัยขัทคะ” <LI class="toclevel-1 tocsection-9">3 อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก <LI class="toclevel-1 tocsection-10">4 อ้างอิง
• 5 แหล่งข้อมูลอื่น

</TD></TR></TBODY></TABLE><SCRIPT type=text/javascript>//<![CDATA[if (window.showTocToggle) { var tocShowText = "แสดง"; var tocHideText = "ซ่อน"; showTocToggle(); } //]]></SCRIPT> ประวัติ

ชาติภูมิ

พระยาพิชัยดาบหัก เดิมชื่อ จ้อย เกิดในปี พ.ศ. 2284 ที่บ้านห้วยคา เมืองพิชัย จ.อุตรดิตถ์ มีพี่น้อง 4 คน แต่เสียชีวิตไป 3 คน บิดามารดาไม่ปรากฏนาม
วัยเยาว์

เด็กชายจ้อยมีนิสัยชอบชกมวยมาตั้งแต่เยาว์วัย บิดาได้พร่ำสอนเสมอ ถ้าจะ ชกมวยให้เก่งต้องขยันเรียนหนังสือด้วย เมื่ออายุได้ 14 ปี บิดานำไปฝากกับท่านพระครูวัดมหาธาตุ เมืองพิชัย จ้อยสามารถอ่านออกเขียนได้จนแตกฉานเพราะเป็นคนขยันและเอาใจใส่ในตำราเรียนคอยรับใช้อาจารย์ และซ้อมมวย ไปด้วย ทั้งหมัด เข่า ศอก และสามารถเตะได้สูงถึง 4 ศอก ในขณะที่เป็นเด็กวัดนั้นเขามักจะถูกกลั่นแกล้งจากเด็กที่โตกว่าเสมอ แต่ในระยะหลังเขาก็สามารถปราบเด็กวัดได้ทุกคนด้วยชั้นเชิงมวย
ต่อมาเจ้าเมืองพิชัยได้นำบุตร (ชื่อเฉิด) มาฝากที่วัดเพื่อร่ำเรียนวิชา เฉิดกับพวกมักหาทางทะเลาะวิวาทกับจ้อยเสมอ เขาจึงตัดสินใจหนีออกจากวัดขึ้นไปทางเหนือโดยมิได้บอกพ่อแม่และอาจารย์ เดินตามลำน้ำน่านไปเรื่อยๆ เมื่อเหนื่อยก็หยุดพักตามวัด ที่วัดบ้านแก่ง จ้อย ได้พบกับครูฝึกมวยคนหนึ่งชื่อ เที่ยง จึงฝากตัวเป็นศิษย์แล้วเปลี่ยนชื่อใหม่เป็นทองดี ครูเที่ยงรักนายทองดีมากและมักเรียกนายทองดีว่านายทองดี ฟันขาว (เนื่องจากท่านไม่เคี้ยวหมากพลูดังคนสมัยนั้น) ด้วยความสุภาพเรียบร้อย และขยันขันแข็งเอาใจใส่การฝึกมวยช่วยการงานบ้านครูเที่ยงด้วยดีเสมอมา ทำให้ลูกหลานครูเที่ยงอิจฉานายทองดีมาก จนหาทางกลั่นแกล้งต่างๆ นานา นายทองดี ฟันขาว เห็นว่าอยู่บ้านแก่งต่อไปคงลำบาก ประกอบ ครูเที่ยงก็ถ่ายทอดวิชามวยให้จบหมดสิ้นแล้วจึงกราบลาครูขึ้นเหนือต่อไป
ชื่อเสียงเลื่องลือ

เมื่อเดินถึงบางโพได้เข้าพักที่วัดวังเตาหม้อ (ปัจจุบันคือวัดท่าถนน) พอดีกับมีการแสดงงิ้ว จึงอยู่ดูอยู่เจ็ดวันเจ็ดคืน นายทองดี ฟันขาว สนใจงิ้วแสดง ท่าทางหกคะเมน จึงจดจำไปฝึกหัดไปฝึกหัดจนจดจำท่างิ้วได้ทั้งหมดสามารถกระโดดข้ามศีรษะคนยืนได้อย่างสบายจากนั้นก็ลาพระสงฆ์วัดวังเตาหม้อขึ้น ไปท่าเสา ขอสมัครเป็นลูกศิษย์ครูเมฆ ซึ่งมีชื่อเสียงในการสอนมวยมาก ครูเมฆรักนิสัยใจคอจึงถ่ายทอดวิชาการชกมวยให้จนหมดสิ้น<SUP class=reference id=cite_ref-0>[1]</SUP> ขณะนั้นนายทองดี ฟันขาว อายุได้ 18 ปี ต่อมาได้มีโอกาสชกมวยในงานไหว้พระแท่นศิลาอาสน์ กับนายถึก ศิษย์เอกของครูนิล นายถึกไม่สามารถป้องกันได้ ถูกเตะสลบไปนาน ประมาณ 10 นาที ครูนิลอับอายมากจึงท้าครูเมฆชกกัน นายทองดี ฟันขาว ได้กราบอ้อนวอนขอร้อง ขอชกแทนครูเมฆ และได้ตลุยเตะต่อยจนครูนิลฟันหลุดถึง 4 ซี่ เลือดเต็มปากสลบอยู่เป็นเวลานาน ชื่อเสียงนายทองดี ฟันขาว กระฉ่อนไปทั่วเมืองทุ่งยั้ง ลับแล พิชัย และเมืองฝาง นายทองดีอยู่กับครูเมฆประมาณ 2 ปี ก็ขอลาไปศึกษา การฟันดาบ ที่เมืองสวรรคโลก ด้วยความฉลาดมีไหวพริบ เขาใช้เวลาเพียง 3 เดือน ก็เรียนฟันดาบสำเร็จเป็นที่พิศวงต่อครูผู้สอนยิ่งนัก หลังจากนั้น ก็ไปเที่ยวเมืองสุโขทัยและเมืองตากระหว่างทางได้รับศิษย์ไว้ 1 คน ชื่อบุญเกิด ครั้งที่บุญเกิดถูกเสือคาบไปนั้น ทองดีได้ช่วยบุญเกิดไว้โดยการแทงมีดที่ปากเสือ จนเป็นที่ร่ำลือไปทั่ว
รับราชการ ทหารเอกพระเจ้าตาก


พระยาพิชัยต่อสู้กับพม่าเมื่อครั้งศึกโปสุพลายกทัพมาตีเมืองพิชัยจนดาบคู่กายของท่านหัก


เมื่อท่านเดินทางถึงเมืองตาก ขณะนั้นได้มีพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาที่วัดใหญ่เจ้าเมืองตาก (พระเจ้าตากสินมหาราช) จัดให้มีมวยฉลองด้วย นายทองดี ฟันขาว ดีใจมากเข้าไปเปรียบมวยกับครูห้าว ซึ่งเป็นครูมวยมือดีของเจ้าเมืองตาก และมีอิทธิพลมาก นายทองดี ฟันขาว ใช้ความว่องไวใช้หมัดศอก และเตะขากรรไกรจนครูห้าวสลบไปเจ้าเมืองตากจึงถามว่าสามารถชกนักมวยอื่นอีกได้หรือไม่ นายทองดี ฟันขาว บอกว่าสามารถชกได้อีก เจ้าเมืองตากจึงให้ชกกับครูหมึกครูมวยร่างสูงใหญ่ ผิวดำ นายทองดี เตะซ้ายเตะขวา บริเวณขากรรไกร จนครูหมึกล้มลงสลบไป
เจ้าเมืองตากพอใจมากให้เงิน 3 ตำลึง และชักชวนให้อยู่ด้วย นายทองดี ฟันขาว จึงได้ถวายตัวเป็นทหารของเจ้าเมืองตาก (พระเจ้าตากสิน) ตั้งแต่บัดนั้น รับใช้เป็นที่โปรดปรานมาก ได้รับยศเป็น "หลวงพิชัยอาสา" เมื่อเจ้าเมืองตากได้รับพระราชทานโปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระยาวชิรปราการ ครองเมืองกำแพงเพชร หลวงพิชัยอาสาได้ติดตามไปรับใช้อย่างไกล้ชิด และเป็นเวลาเดียวที่พม่ายกทัพล้อม กรุงศรีอยุธยา
พระยาวชิรปราการพร้อมด้วยหลวงพิชัยอาสาและทหารหาญ ได้เข้าปะทะต่อสู้จนชนะ ได้ช้างม้าอาหารพอสมควร ได้เข้าสู้รบกับทัพพม่าหลายคราวจนได้รับชัยชนะ พระเจ้าตากสินได้รับการต้อนรับจากประชาชนและยกย่องขึ้นเป็นผู้นำ เมื่อกอบกู้เอกราชได้แล้ว พระเจ้าตากสินขึ้นเป็นกษัตริย์ปกครองกรุงธนบุรีและได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้หลวงพิชัยอาสา เป็นเจ้าหมื่นไวยวรนาถ เป็นทหารเอกราชองครักษ์ในพระองค์
ความเป็นมาของชื่อ "พระยาพิชัยดาบหัก"

ในปี พ.ศ. 2311 พม่าได้ยกทัพมาอีก 1 หมื่นคน พระเจ้าตากพร้อมด้วยหมื่นไวยวรนาถได้เข้าโจมตีจนแตกพ่าย และได้มีการสู้รบปราบก๊กต่าง ๆ อีกหลายคราว เมื่อพระเจ้าตากสินเสด็จกลับกรุงธนบุรี โปรดตั้งเจ้าหมื่นไวยวรนาถเป็น "พระยาสีหราชเดโช" มีตำแหน่งเป็นายทหารเอกราชองครักษ์ตามเดิม สุดท้ายเมื่อปราบก๊กพระเจ้าฝางได้แล้ว สมเด็จพระเจ้าตากสินได้ทรงปูนบำเหน็จความชอบให้ทหารของพระองค์โดยทั่วหน้า ส่วนพระยาสีหราชเดโช (จ้อย หรือ ทองดี ฟันขาว) นั้น ได้โปรดเกล้าฯ บำเหน็จความชอบให้เป็นพระยาพิชัยปกครองเมืองพิชัยอันเป็นบ้านเกิดเมืองนอนแต่เยาว์วัย
ในปี พ.ศ. 2313 - 2316 ได้เกิดการสู้รบกับกองทัพพม่าอีกหลายคราว และทุกคราวที่กองทัพพม่าแตกพ่ายไป ก็สร้างความอัปยศอดสูแก่แม่ทัพนายกองเป็นทวีคูณ พอสิ้นฤดูฝนปีมะเส็ง พ.ศ. 2316 โปสุพลายกกองทัพมาหมายตีเมืองพิชัยอีก "การศึกครั้งนี้พระยาพิชัยจับดาบสองมือคาดด้าย ออกไล่ฟันแทงพม่าอย่างชุลมุน จนเมื่อพระยาพิชัยเสียการทรงตัว ก็ได้ใช้ดาบข้างขวาพยุงตัวไว้ จนดาบข้างขวาหักเป็นสองท่อน" กองทัพโปสุพลาก็แตกพ่ายกลับไป เมื่อวันอังคาร เดือนยี่ แรม 7 ค่ำ ปีมะเส็ง พ.ศ. 2316 (ตรงกับวันที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2316)
ถวายชีวิตเป็นราชพลี





พระปรางค์วัดราชคฤห์วรวิหาร สถานที่บรรจุอัฐิของพระยาพิชัยดาบหัก


เมื่อปี พ.ศ. 2325 หลังจากสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันท์ สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกเล็งเห็นว่าพระยาพิชัยเป็นขุนนางคู่พระทัยสมเด็จพระเจ้าตากสินที่มีฝีมือและซื่อสัตย์ จึงชวนพระยาพิชัยเข้ารับราชการในแผ่นดินใหม่แต่พระยาพิชัยไม่ขอรับตำแหน่งด้วยท่านเป็นคนจงรักภักดีและซื่อสัตย์ต่อองค์พระเจ้าตากสินฯ และถือคติที่ว่า "ข้าสองเจ้าบ่าวสองนายมิดี" จึงขอให้สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกสำเร็จโทษตน เป็นการถวายชีวิตตายตามสมเด็จพระเจ้าตากสินฯ
หลังจากท่านได้ถูกสำเร็จโทษสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้ปราบดาภิเษกเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีพระองค์จึงได้ทรงรับสั่งให้สร้างพระปรางค์นำอัฐิของท่านไปบรรจุไว้ ณ วัดราชคฤห์วรวิหาร ซึ่งพระปรางคนี้ก็ยังปรากฏสืบมาจนปัจจุบัน
พระยาพิชัยดาบหักได้สร้างมรดกอันควรแก่การยกย่องสรรเสริญให้สืบทอดมาถึงปัจจุบันได้แก่ ความซื่อสัตย์สุจริต ความกตัญญูกตเวที ความเด็ดเดี่ยวเฉียบขาดกล้าหาญรวมถึงความรักชาติ ต้องการให้ชาติเจริญรุ่งเรืองมั่นคงต่อไป




ต้นตระกูล “วิชัยขัทคะ”



ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 แห่งราชวงศ์จักรี ได้พระราชทานนามสกุลของตระกูลพระยาพิชัยดาบหักว่า “วิชัยขัทคะ” อ่านว่า ( วิ-ไช-ขัด-ทะ-คะ ) ซึ่งแปลโดยอนุโลมว่า “ดาบวิเศษ” <SUP class=reference id=cite_ref-1>[2]</SUP>
อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก






อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก


อนุสาวรีย์พระยาพิชัยดาบหัก ประดิษฐานอยู่หน้าศาลากลางจังหวัดอุตรดิตถ์ อำเภอเมือง สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงเกียรติในเรื่องความ องอาจ กล้าหาญ รักชาติ และเสียสละของท่าน ชาวจังหวัดอุตรดิตถ์และนายเวทน์ นิจถาวร ผู้ว่าราชการขณะนั้นได้พร้อมใจกันสร้าง อนุสาวรีย์ของท่านประดิษฐานไว้หน้าศาลากลางจังหวัด และทำพิธีเปิด เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512 หลังจากนั้นในระหว่างวันที่ 7 - 13 มกราคม ของทุกปี จะจัดงานเพื่อระลึกถึงวีรกรรมของท่าน ถือเป็นงานประจำปี เรียกชื่องานว่า "งานพระยาพิชัยดาบหักและงานกาชาด"
และในบริเวณอนุสาวรีย์ยังมี "พิพิธภัณฑ์ดาบเหล็กน้ำพี้ใหญ่ที่สุดในโลก" เป็นที่เก็บรักษาดาบเหล็กน้ำพี้ใหญ่ที่สุดในโลก มีน้ำหนัก 557.8 กิโลกรัม ฝักดาบทำด้วยไม้ประดู่ ฝังลวดลายมุกหุ้มปลอกเงินสลักสลาย และ "พิพิธภัณฑ์พระยาพิชัย" ที่ภายในเก็บรวบรวมประวัติของพระยาพิชัยดาบหัก รวมทั้งแบบจำลองสนามรบ และวิถีชีวิตผู้คนเมืองอุตรดิตถ์ในสมัยอยุธยาตอนปลาย รวมทั้งเครื่องมือเครื่องใช้ในสมัยโบราณ
อ้างอิง

1. <LI id=cite_note-0> ทรงพล นาคเอี่ยม. (2550). การเปลี่ยนแปลงของความหลากหลายในเชิงศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวไทย : กรณีศึกษามวยไทยสายพระยาพิชัยดาบหัก. ปริญญานิพนธ์ กศ.ม. (พลศึกษา). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมุรธาธร เรื่อง ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๙, เล่ม ๓๐, ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๖, หน้า ๒๒๑๑: (รหัสนามสกุลพระราชทานที่ ๐๘๕๕ “วิชัยขัทคะ” สะกดแบบบาลีสันสกฤตว่า Vijayakhadga)

• วัดราชคฤห์วรวิหาร

 

คุณปู่-คุณย่าและคุณพ่อของดิฉันเป็นคนอุตรดิตถ์ เรื่องพระยาพิชัยดาบหักเป็นเรื่องที่คนเฒ่าคนแก่เล่าขานให้ลูกหลานได้ฟังมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย ท่านเป็นแบบอย่างของความรักชาติรักแผ่นดิน ดิฉันได้ฟังเรื่องนี้ตั้งแต่เด็ก ๆ ......เคยเล่าเรื่องพระยาพิชัยให้หลานชายตัวเล็กฟังเกิดแรงบันดาลใจอยากเป็นทหารรับใช้ชาติ....ไม่ทราบว่าจะชำระทำไม? เพื่ออะไร?

 

"เอกสาร 3-4 รายการที่เขากล่าวถึง คือ ประวัติพระยาพิชัยดาบหัก ฉบับพระยาศรีสัชนาลัยบดี (เลี้ยง ศิริปาละกะ) ใช้เอกสารดังกล่าวเป็นหลัก เทียบเคียงกับพระราชพงศาวดารกรุงธนบุรี ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และฉบับบริติชมิวเซียม สุดท้ายคือพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา" มีเหตุผลอะไรที่ใช้ ฉบับของ พระยาศรีสัชนาลัยบดี มาเป็นหลัก

,,,,,

ทำไมคิดว่า เล่นนั้น น่าจะมีความน่าเชื่อถือกว่า

 

เสี่ยงชีวิตกอบกู้บ้านเมือง
ทหารเสือพระเจ้าตาก
หนึ่งไม่มีสอง

 

ไปเที่ยวมาครับ บ้านเกิดท่าน ที่ อ. พิชัยครับ

 

ขอสดุดีในวีรกรรมของพระยาพิชัย ที่ได้สร้างคุณอันใหญ่หลวงต่อประเทศไทย

 

ยอมไม่ได้ .............. ผมคนอุตรดิตถ์นะ .. สัจจะของพระยาพิชัย "กูไม่เป็นข้าสองเจ้า บ่าวสองนาย" เเล้ว ตอนที่พระเจ้าตากโดนประหารชีวิต พระยาพิชัย ก็ได้ให้ประหารชีวิตตนเช่นกัน

 

ก็ไม่เห็นพระยาตากจะด้วยการประหาร

เค้าทำดีกับบ้านเมืองทำไมต้องประหารด้วย

ในการที่ออกพงศาวดารว่าประหารก็เพื่อไม่ให้ประชาชนลุกฮือ

นักวิชาการ ก็แค่คนที่คร่ำครึในตำรับตำรา

แต่ในเรื่องจริงแล้วไม่สามารถช่วยอะไรสำหรับผู้คนได้

นั่งเอาตำรามานั่งตรวจกัน ตรวจไปตรวจมา

เรื่องมันยิ่งมั่วไปใหญ่

 

ชำระประวัติศาสตร์เหรอฮะ

ดีฮะ ดี ชอบ

ศาสตราจารย์ชื่อปรามาส อ้อ... ปรามินทร์
แล้วสัตราจานคนนี้ เป็นใครเหรอฮะ
เคยรบกับพม่าตอนไหนบ้างฮะ
โคตรพ่อโคตรแม่ของสัตราจานได้เสียสละอะไรไว้ให้แผ่นดินบ้างฮะ
กิน ขี้ ปี้ นอน บนแผ่นดินสยาม แล้วยังจะหาชื่อเสียงหากินด้วยวิธีการอย่างนี้เหรอฮะ
ชำระประวัติศาสตร์เหรอฮะ อย่าเลยฮะสัตราจาน ดูเสล่อเปล่าๆฮะ

นั่งเทียนเขียน อยากดัง เผื่อรวย Bud-Soap
วิธีอื่นๆเรื่องอื่นๆดีกว่าฮะสัตราจาน
เรื่องนี้เดี๋ยวสัตราจานจะอยู่ไม่ทันรวยนะฮะ

เป็นห่วงนะฮะ เกรงว่าสัตราจานจะกลายเป็นโมฆะบุรุษนะฮะ

แว๊บๆ หายตัว

 

สวัสดีชาวพุทธที่เจริญด้วย ศีล สมาธิ ปัญญา จิตใจไตร่ตรอง ด้วยความเป็นธรรม
หลวงพิชัยอาสาหรือพิชัยราชา เป้นทหารอาสาชาวจีนในปี 2310 ที่ดูแลอยู่ที่ค่ายวัดพิชัย ร่วมกับกองอาสาชวจีน ชื่อท่านคือ สิงห์ หรือพยัตเจิ๊ง หรือที่ถูกขนานนามว่า สิงห์เหนือ หรือ สิงห์พิชัย
ในขณะนั้น (พระยาพิชัยดาบหัก เป็น ทองดีทหารอยุ่ในกองพระยาตากสิน)
หลวงพิชัยอาสาหรือราชา (ทหารจีนอาสา) ที่ระยองได้เลื่อน
ต่ำแหน่งเป้น พระยาพิชัย และที่ค่ายโพธิืสามต้น เป็นกองหน้าฝ่าทางด่านประตูด่านหน้า มาทางเรือร่วมกับทหารอาสาจำนาวมากที่เสียสละทั้งจีนและไทย ส่วน พระพิชัยดาบหักนั้น มาได้ต่ำแหน่งผู้สำเร้จราชการเมืองพิชัย ชื่อท่านคือ พระยาศรีราชเดโช จึงมักถูกคิดว่าเป็นคนเดียวกับหลวงพิชัยอาสาหรือราชาแต่ต้น ทั้งชาวอุตรดิตย์และชาวจีนไทยทั่วแคว้นแดนแห่งนี้ โปรดให้ความเคารพทั้งสองนักรบแดนเหนือที่รบเคียงบ่าเคียงไหล่มาด้วยกัน เพราะชะตากรรมทั้งสองท่าน คือหัวขาดเหมือนกันแต่ต่างกรรมต่างวาระ หลวงพิชัยอาสา ตำแหน่งสุดท้ายคือเจ้าพระยาพิชัยราชาเจ้าเมืองสวรรคโลก ส่วนทองดีทหารนั้น ตำแหน่งคือพระยาศรีราชเดโช ครองเมืองพิชัยใน ปี 2513 จึงมักถูกจำสับสนว่า พระยาพิชัยดาบหักเป็นนคนเดียวกันกับ หลวงพิชัยอาสา(ทหารจีน) แห่งค่ายวัดพิชัย

 

เป็นบทความที่น่าสนใจนะครับ
มีใครได้อ่านบทความนั้นในนิตยสารศิลปวัฒนธรรมบ้างครับ
อยากทราบบทสรุปครับ
ผมเห็นด้วยกับการชำระประวัติศาตร์นะครับ
เพราะบางที
พวกเราและลูกหลานของเราในอนาคต
อาจรับรู้ผิดๆว่าท่านพระยาพิชัยดาบหักทำวีรกรรมที่ดีๆต่างๆสัก20เรื่อง
แต่หลังจากไปขำระประวัติศาสตร์ ซึ่งบางครั้งได้ข้อมูลจากประวัติศาสตร์หรือพงศาวดาร
จากประเทศเพื่อนบ้านหรือประเทศล่าอาณานิคมร่วมด้วย
อาจทำให้เราทราบความจริง
ว่าแท้จริงแล้วท่านพระยาพิชัยดาบหัก มีวีรกรรมมากมายเป็นร้อยๆเรื่องเลยก็ได้ครับ
การชำระประวัติศาสตร์ก็เพื่อทำให้ประวัติศาสตร์และเรื่องราวเหล่านั้นน่าเชื่อถือยิ่งขึ้น
เป็นความจริงยิ่งขึ้น
และเพื่อให้ลูกหลานได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่ถูกต้องและไม่บิดเบือน
คนไทยทุกวันนี้ มักได้รับข้อมูลข่วสารที่บิดเบือน คลาดเคลื่อน หรือเป็นความจริงเพียงบางส่วน
ทำให้เราแตกแยกกัน เพื่อผลประโยชน์ของคนใดคนหนึ่งหรือกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง
เราเป็นชาวพุทธ
พระพุทธองค์ทรงสอนให้เชื่อตามความเป็นจริงหลังจากได้ใช้"ปัญญา"พิจารณาตามหลักกาลามสูตรแล้วไม่ใช่เหรอครับ
อย่างน้อยๆการที่นักวิชาการท่านดังกล่าวหยิบยกเรื่องนี้มาชำระให้ชัดเจน
ก็เป็นการกระตุ้นให้ลูกหลานและคนไทยบางคนได้หันมาใส่ใจเรื่องของท่านมากขึ้น
และนำคุณความดีของท่านไปเป็นแบบอยางที่ดีในการดำรงชีวิตต่อไป

 

ท่านมาเกิดเป็นมนุษย์แล้ว เป็นพระโพธิสัตว์บารมีมาก สาธุ