ขบวนการอรหันต์ดิบ

ขบวนการอรหันต์ดิบ

พุทธศาสนา ทรรศนะและวิจารณ์

ศาตราจารย์พิเศษ เสฐียรพงษ์ วรรณปก / ราชบัณฑิต



มีนิทานจีนอยู่เรื่องหนึ่งเล่าว่า อาแป๊ะคนหนึ่งมีลูกชายคนหนึ่ง ตอนยังเล็กก็ไม่มีอะไรผิดแปลกไปจากเด็กทารกทั่วไป แต่พอโตขึ้นหน่อยก็ผิดสังเกต

เสียงเพลงที่ไพเราะเพราะพริ้ง ไอ้ตี๋ฟังเป็นเสียงร้องไห้ เวลาใครร้องไห้กลับได้ยินเสียงเป็นเสียงหัวเราะ

สีที่คนทั้งโลกเห็นว่าขาว ไอ้ตี๋มันเห็นเป็นสีดำ ที่เขาว่าดำมันไพล่ว่าขาว

เรื่องกลิ่นและรส ก็เช่นเดียวกัน ที่ใครๆ เขาเหม็น ปิดจมูกฟิตๆ แกกลับหอม รสขมขนาด ใครๆ ถ่มน้ำลายปิ้ด แกกลับชอบอกชอบใจ บอกว่าหวานดี

ประสาทสัมผัสของแกกลับตาลปัตร ผิดเพี้ยนไปจากสามัญคนธรรมดาไปหมด

คนที่เดือดร้อนก็คือพ่อของแก ไม่รู้จะทำยังไง ได้แต่นั่งกลุ้มอกกลุ้มใจที่มีลูกไม่สมประกอบเหมือนคนอื่นเขา พอดีมีคนเขาแนะนำว่า

"มีคนเก่งๆ หลายคนที่แคว้นลู่ บางทีเขาอาจรักษาลูกชายคุณได้ ทำไมไม่ไปปรึกษาเขาล่ะ"

อาแป๊ะตกลงใจเดินทางไปแคว้นลู่ตามคำแนะนำของผู้หวังดี ในระหว่างทาง เขาได้พบท่านเหลาจื้อ เขาได้เล่าอาการแปลกประหลาดของลูกชายให้ท่านฟังบอกท่านเหลาจื้อว่า ตนกำลังพาลูกชายไปให้คนเก่งที่เมืองลู่รักษา

เหลาจื้อกล่าวว่า

"คุณรู้ได้อย่างไรว่าลูกชายคุณผิดปกติ ลูกชายคุณเพียงแต่มีอะไรไม่เหมือนคุณหรือคนอื่นเท่านั้น สมมติว่า คนทั้งหมดยกเว้นคุณเป็นเหมือนลูกชายคุณหมด คุณนั่นแหละจะกลายเป็นคนผิดปกติอยู่คนเดียว

วงการพระศาสนาในเมืองไทยกำลังตกอยู่ในสภาพเช่นที่กล่าวในนิทานจีนเรื่องนี้เข้าทุกที คือคนที่ผิดปกติมีมากขึ้นจนกลายเป็นไม่ผิดปกติกันแล้ว คนที่ปฏิบัติถูกต้องตามหลักศาสนากลายเป็นคนผิด คนนอกรีตนอกรอยกลับได้รับยกย่องสรรเสริญ

ท่านคงสงสัยว่าผมพูดถึงเรื่องอะไร?

ผมกำลังพูดถึงขบวนการอรหันต์ดิบ อาถรรพณ์พระศาสนาที่แก้ไม่ได้ ซึ่งหมายถึงใคร มีพฤติกรรมอย่างไร รายละเอียดเอาไว้พูดกันทีหลัง ในขั้นแรกนี้ขอพูดถึงที่มาของคำคำนี้ก่อน

คำว่า อรหันต์ เป็นคำเก่าแก่มีใช้ก่อนสมัยพุทธกาล ใช้เรียกคนที่มีคุณวิเศษเหนือสามัญชนทั่วไป ความหมายเดิมแปลว่าผู้ควรบูชา ใครมีคุณธรรมสูงส่ง ควรบูชา เรียกว่าอรหันต์ทุกคนไม่ว่าบรรพชิต ฆราวาส ผู้หญิง หรือผู้ชาย

ครั้นพระพุทธเจ้าทรงอุบัติขึ้นในโลก พระองค์ทรงยืมคำนี้มาใช้เรียกบุคคลที่บรรลุจุดหมายปลายทางของชีวิตตามหลักคำสอนของพระองค์ นั่นคือผู้หมดกิเลสตัณหาโดยสิ้นเชิง

อรหันต์องค์แรกก็คือ พระพุทธองค์นั่นเอง ดังบทสวดมนต์สรรเสริญพระรัตนตรัยบทแรกว่า อรหัง สัมมาสัมพุทโธ...พระผู้เป็นอรหันต์ตรัสรู้ชอบเอง

ต่อมาพระอรรถกถาจารย์ (อาจารย์ผู้อธิบายคัมภีร์) ท่านได้ให้นิยามคำว่า อรหันต์ ไว้ ๕ ประการ ตามประสานักวิชาการผู้ทรงภูมิความรู้ผมจะคัดลอกมาให้อ่านปวดหัวเล่นดังนี้

๑. อรหันต์ แปลว่า ผู้ไกลจากกิเลส อาจหมายถึงวิ่งหนีกิเลสซะไกลสุดกู่ จนกิเลสไม่มีปัญญาไล่ทัน หรือถือเอ็ม ๑๖ คอยขับไล่จนกิเลสมันกลัวลนลาน วิ่งหนีหัวหดตดหาย สรุปแล้วไม่ว่าใครจะหนีใคร เป็นอันว่า อรหันต์อยู่ไกลกิเลส ไม่คลุกคลีกับกิเลสว่างั้นเถอะ

๒. อรหันต์ แปลว่า ผู้ทำลายข้าศึก ข้าศึกในที่นี้มิได้หมายถึง ผกค.หรือเขมรแดงญวนแดงที่จ้องเขมือบเมืองไทยอยู่ดอกนะครับ หมายถึงกิเลสตัณหาร้อยแปดที่มีหัวโจกอยู่สามตัวคือ เจ้าโลภะ เจ้าโทสะ และเจ้าโมหะพระอรหันต์ท่านทำลายมันเรียบไม่เหลือซาก

๓. อรหันต์ แปลว่า ผู้หักกำแห่งล้อสงสาร ความหมายนี้เป็นนัยเปรียบเทียบครับ คือเปรียบสงสารวัฏ คือการเวียนตายเหมือนรถที่วิ่งวนอยู่ในวงกลมไม่รู้จักหยุด ท่านลองนึกดูซิว่า ล้อรถน่ะมันมีกำหรือซี่ยึดอยู่จึงหมุนไปได้ ถ้ากำหรือซี่ล้อมันหักป่นปี้หมดล้อก็ไม่ทำงาน รถวิ่งต่อไปไม่ได้ เมื่อพระอรหันต์ทำลายกิเลสซึ่งเปรียบเสมือนกำหรือซี่ล้อรถได้แล้ว ก็ย่อมไม่เวียนเกิดเวียนตายอีกต่อไป

๔. อรหันต์ แปลว่า ผู้ควรบูชา ความหมายนี้ได้กล่าวถึงแล้ว

๕. อรหันต์ แปลว่า ผู้ไม่มีความลับในการทำชั่ว ว่ากันว่าปุถุชนคนมีกิเลสมักมีฉากหน้าฉากหลัง ต่อหน้าคนอื่นทำตัวดีไม่ทำชั่ว เพราะกลัวคนเขาเห็นและตำหนิติเตียนได้ แต่เวลาลับหลังคน อาจแอบทำความชั่วบางอย่าง โดยคิดว่าไม่มีใครเห็น ไม่มีใครรู้ แต่พระอรหันต์ท่านงดเว้นจากการทำชั่วเด็ดขาดไม่ว่าจะมีคนเห็นหรือไม่ก็ตาม

การจะเป็นอรหันต์ให้สมบูรณ์ตามความหมายที่ ๕ ประการมิใช่ของง่าย จะต้องปฏิบัติตามครรลองที่ถูกต้อง ซึ่งเรียกตามหลักศาสนาว่า อริยมรรคมีองค์แปด หรือมัชฌิมาปฏิปทา

มรรค แปลว่า ทาง หรือวิถี สำหรับพาเราไปยังจุดหมายปลายทาง ไม่ใช่ตัวจุดหมายปลายทางเอง มรรคจึงเป็นจุดเริ่มต้น

จุดเริ่มต้นจึงต้องเริ่มให้ถูก พระพุทธองค์ทรงกำชับด้วยคำว่า "สัมมา" (ถูกต้อง) ทุกหัวข้อคือ

ทรรศนะถูกต้อง

ดำริหรือคิดถูกต้อง

พูดถูกต้อง

ทำงานถูกต้อง

ดำเนินชีวิตถูกต้อง

พยายามถูกต้อง

ตั้งสติถูกต้อง

ตั้งใจมั่นถูกต้อง˹ѧ

 

ขอขอบคุณ คุณวัชรพล ที่นำเอาข้อเขียนดี ๆ มาให้ได้อ่าน

 

อ่านแล้วเหมือนว่าน่าจะยังไม่จบ.. มีต่อรึเปล่าครับ ?