วิปลาส คือ ?

<CENTER>พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต)
พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)</CENTER><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=0 width="90%" align=center background="" border=0><TBODY><TR><TD></TD><TR><TD width="100%" bgColor=darkblue hspace="0" vspace="0"></TD></TR></TBODY></TABLE>
<TABLE height=50 cellSpacing=0 cellPadding=0 width=600 align=center border=0><TBODY><TR><TD>
[178] วิปัลลาส หรือ วิปลาส 4 (ความรู้เห็นคลาดเคลื่อน, ความรู้เข้าใจผิดเพี้ยนจากความเป็นจริง - distortion)
วิปลาส มี 3 ระดับ คือ
1. สัญญาวิปลาส (สัญญาคลาดเคลื่อน, หมายรู้ผิดพลาดจากความเป็นจริง เช่น คนตกใจเห็นเชือกเป็นงู - distortion of perception)
2. จิตตวิปลาส (จิตคลาดเคลื่อน, ความคิดผิดพลาดจากความเป็นจริง เช่น คนบ้าคิดเอาหญ้าเป็นอาหาร - distortion of thought)
3. ทิฏฐิวิปลาส (ทิฏฐิคลาดเคลื่อน, ความเห็นผิดพลาดจากความเป็นจริง โดยเฉพาะเชื่อถือไปตามสัญญาวิปลาส หรือจิตตวิปลาสนั้น เช่น มีสัญญาวิปลาสเห็นเชือกเป็นงู แล้วเกิดทิฏฐิวิปลาส เชื่อหรือลงความเห็นว่าที่บริเวณนั้นมีงูชุม หรือมีจิตตวิลาสว่าทุกสิ่งที่เกิดขึ้นต้องมีผู้สร้าง จึงเกิดทิฏฐิวิปลาสว่า แผ่นดินไหวเพราะเทพเจ้าบันดาล - distortion of views)

วิปลาส 3 ระดับนี้ ที่เป็นพื้นฐาน เป็นไปใน 4 ด้าน คือ
1. วิปลาสในสิ่งที่ไม่เที่ยง ว่าเที่ยง (to regard what is impermanent as permanent)
2. วิปลาสในสิ่งที่เป็นทุกข์ ว่าเป็นสุข (to regard what is painful as pleasant)
3. วิปลาสในสิ่งที่ไม่เป็นตัวตน ว่าเป็นตัวตน (to regard what is non-self as a self)
4.. วิปลาสในสิ่งที่ไม่งาม ว่างาม (to regard what is foul as beautiful)

<TABLE class=ref width="100%"><TBODY><TR vAlign=top><TD width="50%">A.II.52. <TD>องฺ.จตุกฺก. 21/49/66</TD></TR></TBODY></TABLE>
<CENTER></CENTER></TD></TR></TBODY></TABLE>

พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖​

 

วิปลาส นี้จะเกิดจาก การที่ ไม่เท่าทันความเป็นจริง และ มีกิเลสแทรก

คือ ศีลไม่บริสุทธิ์ มีอกุศลจิตมากเกินไป

ก็จะทำให้มองเห็น อะไรบิดเบือน เช่น อ่านเจอคำว่า ควาย ก็หมายไปว่าคำหยาบ

แต่ ควายตัวนี้น่ารัก ขนปุย อ้วนท้วน แบบนี้ก็มองว่า คำว่า ควาย ดูน่ารัก

เป็นธรรมชาติ ไม่ได้หมายถึงใคร

แต่ บางคน มักจะเอาตัวเข้าไปแฝงกับคำ ก็เลย กลายเป็น ควายไปในบัดดล

ในชีวิตเรามีมากมาย ที่ เราเห็นอะไรไม่ตรงกับความจริง ทีนี้ ถ้าหากว่าเป็นนิดๆ หน่อยๆ ก็ไม่เป็นไร เพราะเป็นเรื่องปกติ ที่เราจะไม่เห็นแจ้ง

แต่หากว่า บิดเบือนไปทุกเรื่อง เห็นดำกลับขาว ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้

เห็น ขาวกลับดำ เห็นอะไรผิดหูผิดตา เห็น อากาศ เป็น น้ำ แบบนี้เริ่มจะวิปลาส

แล้ว ถ้า ไม่ตั้งสติให้ดี ละทิ้ง สิ่งที่คลุมเครือ ก็จะเพี้ยนไป ก็จะกลายเป็น วิปลาสของจริง


ในเว็บนี้ มีหลายคน อย่าให้เอ่ยชื่อ เดี๋ยวจะวิปลาสหนักไปอีก

 

[MUSIC]http://palungjit.org/attachments/a.913824/[/MUSIC]
หมายเหตุ เอาชื่อนี้มาโพสเพราะ มันเหลืองแล้ว ฮี่ๆ
หากมันมากเกินไป จำเป็นต้องใช้คนดนตรีบำบัด อันนี้เป็นแบบทางโลก
แต่ได้ผล ตามโรงพยาบาลชอบเปิดให้ เด็กทารกฟังเพื่อเพิ่มเส้นปราสาทของสมอง



อนุโมทนาค่ะ ลุงขันธ์

วิปลาส ไม่ได้แปลว่าบ้า แต่แปลว่า ดูผิดจากความเป็นจริง แปล
ความหมายผิด และยึดเชื่อมั้น ยึดสิ่งนั้นว่าใช่ ไม่ยอมจะเปลี่ยนแปลง
ความคิดแบบนี้ไปง่าย ๆ

หากเห็นถูก และยึดมั้นตัวนั้นไม่เป็นไร เพราะเกิดจากปัญญาเท่าทัน
มีสติ และ แปลความหมายตามความเป็นจริง คือไม่หลง

 

วิปลาสคือปุถุชน
ปุถุชนคือวิปลาส

 

อาจารย์ขันธ์
นี่ถ้าเป็นรายการตีสิบ ผมให้คะแนน 9.5 เลยครับ
มันติดตรงบรรทัดสุดท้าย หัก 5 คะแนน

แต่ก็ถือว่าคะแนนสูงมากครับ จาก พี่โน๊ต ครูอ้วน จารย์เชน
(ขำๆนะครับ) (^^) ..แฮ่ๆๆ

 

ขอเพิ่มอีก1มุมมอง

วิปลาส = ขาดสติ หรือมิจฉาทิฏฐิ

 

วิปลาสกันอีกแล้วหรือนี่ มากไปเลยวิปลาส ฟังไม่ได้เลยวิปลาส หรือว่าพอเห็นไม่ตรงกันเลยวิปลาส สงสัยเขาจะหมายความแบบนั้นหรือเปล่านะ เลยเห็นเป็นเรื่องวิปลาส มั้ง

 

ต้องแบบท่านด้านบนนี้ทุกกิริยาทุกวาจาทุกโวหารล้วนแล้วแต่ ไม่เรียกว่า วิปลาส

 

คำว่า วิปลาส นี้เกิดจาก สติไม่แน่น ด้วยเหมือนกัน เป็นคนล่องลอย
ดังนั้น สติ นี้จึึงต้องฝึกให้มาก การฝึกสติให้มากนี้ ต้องตั้งใจเป็น
การตั้งใจนี้ ก็เช่นว่า ตั้งใจจะสวดมนต์ ตั้งใจจะทำสมาธิ แล้วเพียรละสิ่งที่จะเข้ามาทำลาย ความตั้งใจและความสำเร็จนั้น
ให้ละ เช่น ขี้เกียจ ก็ให้ละ จิตใจวอกแวกไปที่อื่นก็ให้ละ
แล้ว เราจะเป็นคนที่มีสติ สติจะกำกับ ความคิด คำพูด การกระทำ ให้เป็น เอกคตาอยู่เสมอ
ก็เรียกว่า สมาธิ เกิด เพราะมีสติ
และ นั่นแหละ จะนำเราไปสู่การเห็นจริง เห็นกระบวนการของจิตใจ เห็นกระบวนการของความคิด และความรู้่สึก ที่ปนเปไปทั้งกุศล และ อกุศล หยาบละเอียด นี่แหละ เราจะเห็นจริงไปเรื่อยๆ แล้วจะไม่หลงไป เพ้อไปกับ ความไม่จริง

 

ต้องแบบลุงใช่ไหมครับถึงเรียกว่าไม่วิปลาส ใช่ไหมครับ

 

เอ่อคุณลุงขันธ์ครับ อย่าว่าอย่างนั้นอย่างนี้เลยครับ คือเมื่อสักครู่มีคนนำเอาเรื่องที่เกียวกับหลวงตาบัวมาโพสต์ เรื่องมันเกิดหน้าจะก่อนปี ๔๘ เพราะหลวงตาบัวเทศน์เมื่อปี ๔๘ ลุงอยู่ที่นั่นช่วงเวลานั้นใช่ไหมครับ คือว่า ทำไมเขาพึ่งเอามาโพสต์หรือว่าเขาเอามาโพสต์ซ้ำครับ และเรื่องนั้นทำไมต้องบอกให้ทราบครับ เพราะว่าถึงอย่างไรก็ไม่น่าจะมีผลกับหลวงตาไม่ใช่เหรอครับ

 

สาธุ ตรงนี้หลบภัยก็เพิ่งทราบ ว่าเป็นวิปลาสเหมือนกัน เป็นบ่อยเหมือนกันค่ะ

 

ขาดสติ หลงลืม นิดหน่อย ยังไม่ถือเป็น วิปลาสหรอกครับ

แต่ การขาดสติมากๆ จนหลงไปมากๆ จมอยู่กับเรื่องเดิมๆ

มองไม่เห็น ความจริง ในปัจจุบันธรรม เห็นแต่สิ่งที่ปรุงแต่งขึ้่น

นี่แหละ จึงเรียกว่า วิปลาส

 

งั้นก็ต้องแบบลุงสินะครับจึงเรียกว่า ไม่วิปลาส ใช่ไหมเอ่ย

 

วิปลาส ก็คือมิจฉาทิฐิ มิจฉาทิฐิ ก็คือวิปลาส กล่าวแบบนี้ได้ไหมเอ่ย จะป่วยการกล่าวไปใยกับวิปลาสเพราะวิปลาสนั้นเป็นเพียงแค่ปลายเหตุเพราะต้นเหตุนั้นมาจากความเห็นผิด เป็นมิจฉาทิฐิ เมื่อจิตเป็นมิจฉาทิฐิแล้ว อย่าว่าแต่วิปลาสเลย กุศลอกุศล ผิดชอบชั่วดี ไม่มีวันรู้วันเข้าใจได้ สมาธิ สติ อย่าได้ฝันเลย จะแก้อะไรก็แก้ที่ต้นเหตุไม่ใช่แก้ที่ปลายเหตุ อยากพิจารณาก็พิจารณาเพราะคงไม่มีใครพิจารณาแบบนี้หรอก จึงเอ่ยไป

 

อ่า งั้นก็ไม่ยังเข้าข่ายหรอก
เพราะหลบภัย คิดว่ายังมีสติอยู่ อยู่ดีดี เขาก็ทำอะไรให้ดูค่ะ
หลบภัยทำสติปัสฐาน 4 ค่ะ ไม่เคยหยุด แต่ก็มีอู้บ้าง ขี้เกียจบ้าง
หลายๆ ครั้งก็โดนกิเลสหลอกค่ะ แต่ไม่เคยทิ้งการสวดมนต์ การภาวนาค่ะ
อันไหนที่เราไม่เข้าใจจริงๆ ก็ไปหาฟังเทสน์ จากพระอริยะค่ะ เพื่อชี้ทางให้
แต่ทำไง ทำไงก็คิดว่าตัวหลบภัยยังชั่วเหมือนเดิม อาจจะมากกว่าเดิมด้วยซ้ำ
ก็ไม่รู้เหมือนกันนะ

 

ฟังพระท่านเทศน์มา หลบภัย
พระท่านว่า ถ้ามีสติเห็นกิเลส เห็นอนุสัย ของตัวเองได้ทัน
จะเห็นอาสวะกิเลสมันยุบยับ เยอะกว่าเดิม ที่ปกติ มันก็มีอยู่เหมือนเดิมนั่นแหละ
แต่เราไม่เห็นก็เลยดูเหมือนว่าเราไม่มี หรือไม่รู้ว่ามันมีเยอะแยะยุบยับ
พอเห็นตามความเป็นจริงได้แล้ว กระแสความรุนแรงมันจะลดลง ความดันทุรังมันลดลง

เหมือนว่า เมื่อก่อนไม่เห็นว่ามีกิเลสตัวนั้นตัวนี้ กว่าจะรู้ตัวมันก็ออกฤทธิ์รุนแรงตูมตามไปแล้ว
แต่พอดูตรงนี้เป็น มันเห็นไว รู้ไว จับกิเลสได้ทันได้เยอะมันก็ไม่ทันได้โต
มันดับไปซะก่อน ความรุนแรงมันก็ลดระดับลง ต่อไปพอไวมากกว่านี้ พระท่านว่า
มันเหลือแค่ไหวตัวยุบๆยับๆ แค่นั้น พอรู้ตรงนี้ละตรงนี้ได้ ยุบยับก็หายไปเองเพราะ
สติ สมาธิ ปัญญา มันทันกัน ก็ดับสนิท

พี่ขวัญ อยู่แค่สเต็บแรก อยู่เรย เห็นกิเลสพอได้ ก็เลยสงบก่อนที่จะกลายเป็นตูมตาม
แต่ถ้าเป็นคนใกล้ตัวนะ อย่างคนที่บ้านเนี่ย ยังตูมตามประจำ แต่ก็เพลาลงเยอะ
ไม่ถึงขั้นรุนแรงจนกลายเป็นทะเลาะเบาะแว้ง พอรู้ทันมันก็สงบลงเอง หรือกระตุกมันบ้าง
ให้รู้สึกตัวอย่าทำเกินเลย หรือให้รู้สึกตัวรู้สำนึกในหน้าที่

 

สาธุค่ะพี่ขวัญ หลบภัย เห็นกิเลสตรงหน้าแท้ๆ
แต่ยังทำฝืนถือศีล 5 แทบแย่เลยอ่ะ- -
บางทีก็ นึกขำตัวเอง เหมือนกัน ศีล 5 ของเรามันเริ่มหนักขึ้น
ทำไม มันไม่เบาสบายนะ แต่ถ้าไปเนกขัมมะนะ ศีล 8 นี่ สบายเลยค่ะ
ไม่ต้องบังคับอะไร พี่ขวัญเป็นเหมือนหลบภัยไหม

 

หากยังไม่สิ้นอาสวะ สำหรับผมมองว่าเป็นวิปลาสทั้งนั้น จะวิปลาสมาก วิปลาสน้อย ก็อีกเรื่อง

การไม่รู้อริยสัจจ์ เรียกวิปลาส
การไม่รู้ผิดชอบชั่วดี บาปบุญคุณโทษ เรียกวิปลาส
การทำอะไรตามกิเลส กิเลสบ่งการให้ทำ เรียกวิปลาส
การเห็นกิเลสหยาบ กิเลสกลาง กิเลสละเอียด แต่ไม่สามารถละได้ เรียกวิปลาส
การได้ภูมิอริยะเป็นฐานะ แต่ยังไม่ได้ภูมิอเสขะบุคคคล เรียกวิปลาส
การได้สมาธิ ได้ฌาน ข่มกิเลสได้ชั่วคราว ยังต้องเกิด มีราคะ เรียกวิปลาส

เป็นความเห็นส่วนตัว สำหรับผมมีเพียงสิ้นสิ่งร้อยรัดเท่านั้น จึงเรียกได้ว่าไม่วิปลาส ^-^

 

รู้ว่าชั่ว นั่นแหล่ะดี
ที่เห็นว่ามากขึ้น เพราะสติทันมากขึ้นนั่นเอง...