การปฏิบัติเป็นของสำคัญมาก (หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี)

เรานับถือพระพุทธศาสนานั้นตามความเป็นจริงแล้ว จะต้องปฏิบัติตามมันจึงจะถูก
อย่าฟังเฉยๆ ฟังแล้วไม่ปฏิบัติตามไม่ได้ประสบการณ์ไม่รู้เรื่อง

ฟังไปๆ นานๆ หนักเข้าก็เลยเบื่อ บางคนฟังไปศึกษาไปก็เอาไปพูดไปคุยให้เขาฟังมีคนนับถือตน ก็เลยตื่นเต้นคิดว่าตนสำเร็จแล้วก็มี ความเป็นจริงแล้วนักปฏิบัติต้องเป็นผู้ทำมากกว่าการได้ยินได้ฟัง

การปฏิบัติเป็นของสำคัญมาก ถึงแม้จะไม่ได้เรียนหากว่าปฏิบัติเป็นเสียแล้ว เข้าถึงธรรมะธรรมโมแล้วจะรู้แจ้งเห็นจริงด้วยตนเอง เมื่อครั้งพุทธกาลท่านไม่ใคร่ได้ศึกษาเล่าเรียนเท่าไรนัก เล่าเรียนบ้างเล็กๆ น้อยๆ เพียงบทกรรมฐานเท่านั้นเอง ท่านก็ยังได้สำเร็จมรรคผลนิพพานกันมากมาย

คนทุกวันนี้เรียนมากเหลือเกิน คุยฟุ้งกันไปหมดทั้งบ้านทั้งเมือง ความเป็นจริงแล้วไม่รู้จักตัวเอง เราถือพุทธศาสนาเราต้องปฏิบัติมันจึงจะถูก เราทำ เราปฏิบัติ มากกว่าฟัง

การปฏิบัติในที่นี้หมายความถึง
ให้เข้าถึงจิตถึงใจ
ถ้าไม่ถึงใจแล้วไม่ได้เรื่อง
คือปฏิบัติธรรมต้องใจถึงก่อนทั้งนั้น
ใจเป็นคนรู้คนเห็นก่อน
ใจเป็นคนถึงธรรมก่อน

เราพูดกันทั่วบ้านทั่วเมืองว่า
อะไรก็จิตก็ใจทั้งนั้น
คนที่ไม่เคยฝึกหัดปฏิบัติ
เขาก็พูดถึงจิตถึงใจ
โดยมากพูดกันอย่างนั้นแหละ
แต่แท้ที่จริงใจเป็นตัวอย่างไรก็ไม่รู้
จิตเป็นตัวอย่างไรก็ไม่รู้
ก็จับหลักไม่ได้
ฉะนั้นจึงจะต้องฝึกหัดให้เห็นจิตเห็นใจเสียก่อน

: หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี

 

​

หลานศิษบ์กราบนมัสการ หลวงปู่เจ้าค่ะ

.

 

นั่งสมาธิ (หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี วัดหินหมากเป้ง จ.หนองคาย)

<!-- Main -->
<CENTER>(จากธรรมเทศนาเรื่องธรรมจักกัปปวัตตนสูตร)
โดย
พระนิโรธรังสี คัมภีรปัญญาจารย์ (เทสก์ เทสรังสี) *
ณ วัดหินหมากเป้ง อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย
วันที่ ๑๖ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๒๔</CENTER><CENTER> </CENTER>

ท่านอาจารย์อบรมนำก่อน​

พวกเราหายากที่จะได้มาพร้อมเพรียงกันฟังธรรมเทศนาเช่นนี้ นี่นับว่าเป็นการดีแล้วที่มานี้ ไหนๆ ก็ได้ทำความดีแล้วจงทำดีต่อไป อุตสาหะ วิริยะ พากเพียร ให้มันถึงที่สุดตามความสามารถของเรา จงนั่งภาวนากันอีกต่อไป ใครจะภาวนาอย่างไรก็เอาเถอะ บริกรรมเบื้องต้นจะเอาสัมมาอรหัง หรืออานาปานสติ หรือจะยุบหนอ พองหนอก็ตามใจ คือว่า หัดเบื้องต้นให้มันชำนิชำนาญทางไหนก็เอา เมื่อจิตรวมเป็นสมาธิแล้วมันจะวางคำบริกรรมเองหรอก คำบริกรรมเป็นเครื่องล่อ เครื่องอ่อยให้จิตเข้ามาอยู่ในบริกรรมนั้นแหละ ถ้าหากไปยึดเอาคำบริกรรมนั้นถ่ายเดียวไม่รู้เรื่องของจิต จิตไปอยู่นั้นก็เลยเข้าใจว่าคำบริกรรมนั้นเป็นจิต ไปนึกแต่คำบริกรรมนั้นอยู่ไม่แล้วสักที จิตมันก็ไม่รวมลงเป็นสมาธิ บางคนเมื่อจิตรวมลงเป็นสมาธิแน่วแน่เต็มที่แล้ววางคำบริกรรมเสีย เข้าใจว่าจิตเสื่อมจากสมาธิ สมาธิถอนแล้ว ความจริงเมื่อจิตมันรวมแล้ว มันจะวางหมดทุกสิ่งทุกอย่าง แม้แต่คำบริกรรมก็วางหมด อันนั้นมันเข้าถึงจิตแล้ว ให้กำหนดเอาจิตนั้นจึงจะถูก มันมีสองอย่างคือ

อย่างหนึ่ง เมื่อจิตรวมอยู่ในคำบริกรรมก็เลยไปยึดเอาคำบริกรรมนั้น บางคนเจ็บหัว ปวดสมอง เพราะไปยึดเอาตรงนั้น บางทีเอาคำบริกรรมไปกำหนดที่หัวใจ หรือ ปลายจมูก เมื่อจิตรวมก็เจ็บหัวใจ หรือ ปลายจมูกก็มี

อีกอย่างหนึ่ง เมื่อจิตรวมลงไปแล้ว มันทอดธุระปล่อยวางหมดทุกสิ่งทุกอย่าง มันว่าง มันสบาย ให้เอาความว่างนั้นเป็นเครื่องอยู่ ให้พิจารณาความว่างนั้นอยู่ตลอดเวลาอย่าไปอยากรู้ อยากเห็น อย่าไปอยากเห็นนี่อะไรต่างๆ เลยจิตถอนออกอีก ให้อยู่กับความว่างนั้นเสียก่อน อยู่นานๆ ไม่ใช่อยู่วันสองวัน อยู่ตั้งเป็นปี ๙ ปี ๑๐ ปี ก็ให้มันอยู่อย่างนั้นเสียก่อนพิจารณาความว่างนั้นให้เข้าถึงจิตเดิม

เรื่อง จิต กับ ใจ มันคนละอย่างกัน จิตอันหนึ่ง ใจอันหนึ่ง แต่ท่านก็พูดว่าเหมือนกันนั่นแหละ จิตอันใดใจอันนั้น ใจอันใดจิตอันนั้น แต่ทำไมถึงเรียกจิต เรียกใจ ทำไมจึงไม่เรียกอันเดียวกัน มันคงมีแปลกต่างกันอยู่ จะอธิบายให้ฟังถึงความแตกต่างของจิต ของใจ

ใจ เป็นผู้วางเฉยอยู่ที่เรียกว่า จิตฺตํ ปภสฺสรํ อาคนฺตุเกหิ กิเลเสหิ จิตเป็นของเลื่อมใสประภัสสรอยู่ตลอดเวลา ในที่นี้ท่านเรียกจิตไม่ได้เรียกว่าใจ บางคนว่า จิตเป็นประภัสสรเลื่อมใสอยู่ตลอดเวลา ทำไมจึงต้องชำระ มันยังไม่ทันผ่องใสเต็มที่ มันผ่องใสเพียงจิตเท่านั้น ไม่ใช่ปัญญา ปัญญามันอีกต่างหาก ทำใจให้ผ่องใสต้องใช้ปัญญานะซี เหมือนกับเพชรนิลจินดาที่เขาเอามาแต่ดินเป็นของใสจริงๆ แต่มันมีเศร้าหมอง ต่อเมื่อไปเจียระไนเสียให้ละเอียดลงไปมันจึงค่อยผ่องใสเต็มที่ ฉันใด ใจก็อย่างนั้นเหมือนกัน ใจผ่องใสสะอาดอยู่ตลอดเวลา อาคันตุกะกิเลส คือจิตที่ไม่ได้รับการอบรมนั่นเอง ไปเกาะเกี่ยวพัวพันเอาอารมณ์ทั้งปวงหมดเข้ามาทำให้ใจมัวหมอง เหตุนั้นจึงว่า ใจคือของกลาง อย่างที่เราเรียกว่า ใจมือ ใจเท้า ใจไม้อะไรทั้งหมดถ้าเรียกใจแล้วต้องชี้เข้าใจกลางทั้งนั้น แม้แต่คน หัวใจอยู่ตรงไหนล่ะต้องชี้เข้ามาท่ามกลางอก คือแสดงถึงเรื่องของกลางนั่นเองที่เรียกว่าใจ ใจไม่ใช่อยู่ที่หัวใจแห่งเดียวอยู่ทั่วไปหมดทั้งร่างกาย ตั้งแต่ปลายผมถึงปลายเท้า มันอยู่ทั่วหมด ใจตัวกลางนี้ ไม่เป็นบุญ ไม่เป็นบาป เป็นของเฉยๆ ไม่มีอดีต อนาคต อยู่ปัจจุบัน ถ้าหากอยากจะรู้ตัวใจจริงๆ เรากลั้นลมหายใจลองดูก็รู้ เดี๋ยวนี้ก็ได้ กลั้นลมสักพักหนึ่งเท่านั้นแหละ ในขณะนั้นไม่มีอะไร มันเฉย เพียงแต่รู้ว่าเฉย แต่ไม่คิด ไม่นึก ไม่ปรุง ไม่แต่ง

เอ้า ภาวนากันต่อไป

* พระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฏ์

เอกสารอ้างอิง : พระนิโรธรังสี คัมภีรปัญญาจารย์ (เทสก์ เทสรังสี). ธรรมเทศนา (ในพรรษา และ หลังพรรษา) ๒๕๒๔ : กรุงเทพมหานคร : กรุงสยามการพิมพ์, 2525. <!-- End main-->
.
​

 

ขออนุโมทนาบุญกุศลด้วยเป็นอย่างยิ่งครับ
สาธุ สาธุ สาธุ อนุโมทามิ

 

ขออนุโมทนา สาธุ ๆ
กับท่านทั้งหลายที่ได้ร่วมทำบุญ
และสร้างกุศลทุกอย่างในกาลนี้ด้วยครับ
นิพพานัง ปัจจโย โหตุ
นิพพานัง ปรมัง สุขขัง

 

ธรรมชั้นสูงครับ ผมยังไม่ถึง