เตือนโลกเตรียมพร้อมเผชิญพายุสุริยะโจมตีครั้งใหญ่สุดในประวัติศาสตร์

เตือนโลกเตรียมพร้อมเผชิญพายุสุริยะโจมตีครั้งใหญ่สุดในประวัติศาสตร์ ดับระบบไฟฟ้าได้นับเดือน

The title that you have entered is too long (268 characters). Please shorten it to 240 characters long.





สำนักข่าวต่างประเทศรายงานเมื่อวันที่ 22 ธ.ค.ว่า ผู้เชี่ยวชาญนักดาราศาสตร์ได้กล่าวต่อสมาคมความก้าวหน้าด้านวิทยาศาสตร์ระบุว่า โลกจะต้องเผชิญกับเหตุการณ์พายุสุริยะครั้งใหญ่ที่จะโจมตี เนื่องจากพายุสุริยะครั้งนี้ถือเป็นพายุสุริยะที่มีแรงโจมตีรุนแรงที่สุด สามารถเขย่าโจมตีตลาดหุ้นต่างๆ และทำลายระบบไฟฟ้า กินเวลายาวนานนับสัปดาห์หรือนับเดือน รวมทั้งสามารถดับระบบดาวเทียมสื่อสาร ป่วนคลื่นสัญญาณทำให้เครื่องบินไม่สามารถให้บริการบินได้ และทำให้หลายพื้นที่เกิดภาวะไฟฟ้าดับ สาเหตุที่พายุสุริยะมีอานุภาพร้ายแรงดังกล่าวเนื่องจากดวงอาทิตย์อยู่ในช่วงปล่อยพายุสุริยะที่เข้นข้นที่สุดในรอบ 11-12 ปี

รายงานระบุว่า กลุ่มนักดาราศาสตร์ ได้เตือนว่า ภัยพายุสุริยะครั้งนี้จะมีความรุนแรงเท่ากับพายุแคทรีนาถล่มสหรัฐ โดยการปะทุของแรงระเบิดของดวงอาทิตย์ สามารถปล่อยคลื่นรังสีที่สามารถส่งผลกระทบต่อโลก และจะกระทบต่อดาวเทียมที่ใช้ในงานคอมพิวเตอร์ ดาวเทียมนำวิถีสายการบิน และเครือข่ายโทรศัพท์

พายุสุริยะ จะปล่อยปะทุพลังงานออกมาภายหลังการส่งคลื่นลำแสงเอ็กซ์เรย์และรังสีอัลตร้าไวโอเลต เข้าสู่โลกภายในเวลาไม่กี่นาที และจากนั้นอีก 15-30 ชม.พายุจะขับปล่อยพลาสม่าอานุภาพแรงที่สามารรถชนปะทะกับสนามแม่เหล็กโลกด้วย พลาสม่าดังกล่าวจะก่อให้เกิดรังสีที่สามารถกระทบต่อคลื่นไฟฟ้าและสายไฟฟ้าด้วย ทั้งนี้ ดวงอาทิตย์จะมีการขับปล่อยพายุสุริยะเฉลี่ย 11 ปี ต่อครั้ง



------------
มติชนออนไลน์
เตือนโลกเตรียมพร้อมเผชิญพายุสุริยะโจมตีครั้งใหญ่สุดในประวัติศาสตร์ ดับระบบไฟฟ้าได้นั

 

เตรียมตัวไว้นะครับพี่น้อง ทั้งกายและใจ

 

เราจะรู้ได้อย่างไรว่า

ลมสุริยะถูกปล่อยออกมาแล้ว

มีใครลอยทุ่นในอวกาศเพื่อส่งสัญญาณกลับมายังโลกหรือยัง

 

ดูความเคลื่อนไหวของระบบสุริยะ

สามารถติดตามได้ที่นี่ค่ะ..

Truth4Thai.org | For All Thais Who Want To Know

 

ถ้าวันไหนไฟดับ โทรศัพท์ใช้ไม่ได้ การสื่อสารถูกตัดขาดหลายวัน เราจะทำยังไง ใครมีแผนการเตรียมรับมืออย่างไรบ้าง

 

วิทยุสื่อสารจะใช้ได้หรือเปล่า

 

<table width="760" align="center" border="0" bordercolor="#000000" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td><table style="width: 1034px; height: 95px;" border="0" bordercolor="#000000" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr><td> ข่าว(โลกนวัตกรรม) </td> </tr> <tr> <td> จากหนังสือพิมพ์ โลกวันนี้</td> </tr> <tr> <td> ปีที่ 11 ฉบับที่ 2737 ประจำวัน จันทร์ ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2010</td> </tr> <tr> <td> โดย ผีน้อย</td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <td>
</td> </tr> <tr> <td> <table width="1071" border="0" bordercolor="#000000" cellpadding="0" cellspacing="0" height="989"> <tbody><tr> <td> 2012�รับมือ“พายุสุริยะ”</td> <td colspan="3" rowspan="2">
</td> </tr> <tr> <td><table width="166" align="left" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <td width="80" valign="top">
</td> <td width="6">
</td> <td width="80" valign="top">
</td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <td> “2012 วันสิ้นโลก” จะเป็นจริงดังในภาพยนตร์หรือไม่? คงไม่สำคัญ เพราะหากเป็นจริงชาวโลกคงหาที่อยู่ใหม่หรือ “โลกใบใหม่” ไม่ทันการเสียแล้ว
แต่ แม้โลกจะยังอยู่รอดได้ ในปี 2012 ก็ยังคงมีเรื่องหวาดเสียวให้ต้องลุ้นกันอีก เพราะยังมีภัยจากปรากฏการณ์ธรรมชาตินอกโลกที่ต้องระวัง ภัยที่ว่านี้หมายถึง “พายุสุริยะ” ซึ่งโลกจำเป็นต้องเตรียมพร้อมรับมือ เพื่อช่วยลดความเสี่ยงหรือป้องกันให้เกิดความเสียหายน้อยที่สุด โดยแนวทางรับมือก็หนีไม่พ้นการส่งยานสังเกตการณ์ดวงอาทิตย์เพื่อทำความ รู้จักกับดาวฤกษ์ดวงนี้เพิ่มขึ้น ตลอดจนช่วยเตือนภัยล่วงหน้า

พระสุริยะพ่นพิษ

“พายุ สุริยะ” เป็นกระแสอนุภาคพลังงานสูงที่พัดมาจากดวงอาทิตย์สู่ห้วงอวกาศ ทั้งในรูปของโปรตอน อิเล็กตรอน และอื่นๆ ซึ่งเคลื่อนที่ด้วยความเร็วประมาณ 1 ล้านไมล์ต่อชั่วโมง หรือ 300-450 กิโลเมตรต่อวินาที และมาถึงโลกโดยใช้เวลาเพียง 4 วันเท่านั้น พายุสุริยะมีวงจรความรุนแรงสูงต่ำกินเวลา 11 ปี ซึ่งในรอบถัดไปนี้กลุ่มนักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่ากิจกรรมบนดวงอาทิตย์จะ รุนแรงเป็นพิเศษในช่วงกลางปี 2012 ดังนั้น การเฝ้าสังเกตจุดเงาบนพื้นผิวดวงอาทิตย์ พวยก๊าซ และการปะทุจ้าบนดวงอาทิตย์ จะช่วยให้เหล่านักวิทยาศาสตร์ล่วงรู้สภาพอวกาศและแจ้งเตือนล่วงหน้าได้
ทั้ง นี้ ปรกติพายุสุริยะจะไม่ส่งผลโดยตรงต่อโลกและสิ่งมีชีวิตบนโลก เนื่องจากโลกมีบรรยากาศและสนามแม่เหล็กคุ้มกัน มีเพียงนักบินอวกาศที่ปฏิบัติหน้าที่อยู่ในอวกาศเท่านั้นที่อาจได้รับ อันตราย แต่ประมาทไม่ได้เพราะในอดีตพายุสุริยะเคยสำแดงฤทธิ์เดชให้เห็นมาแล้วหลาย ครั้ง เช่น ในปี 1859 ทำให้สายโทรเลขลัดวงจรจนเกิดเพลิงไหม้หลายแห่งในยุโรปและอเมริกา ส่วนปี 1989 ทำให้หม้อแปลงไฟฟ้าระเบิดจนไฟดับทั่วรัฐควิเบกของแคนาดา
นอกจาก นี้เคยมีดาวเทียมหลายดวงเสียหายจากเหตุการณ์นี้มาแล้ว ยิ่งโลกในยุคปัจจุบันที่ชีวิตประจำวันของผู้คนต้องพึ่งพาเทคโนโลยีอวกาศมาก ขึ้น ทั้งโทรศัพท์ โทรทัศน์ การกระจายเสียงวิทยุ ระบบบอกพิกัด และอื่นๆ หากพายุสุริยะทำให้ดาวเทียมเหล่านี้เสียหายก็ย่อมส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำ วันของผู้คนอย่างแน่นอน เช่นเดียวกับมหกรรมกีฬาบนพื้นโลกอย่างโอลิมปิกปี 2012 ที่กรุงลอนดอนเป็นเจ้าภาพ ก็กำลังเป็นที่วิตกกันอยู่ว่าอาจได้รับผลกระทบเช่นกัน

จัดยามเฝ้าโลก

เมื่อ พิจารณาถึงแนวทางที่จะใช้รับมือกับสถานการณ์ดังกล่าว แน่นอนว่าโลกต้องการ “ยาม” เฝ้าสังเกตการณ์ความเป็นไปของดวงอาทิตย์ ซึ่งปัจจุบันมีดาวเทียมปฏิบัติภารกิจนี้บ้างแล้ว ได้แก่ Solar and Heliospheric Observatory (SOHO) เป็นโครงการร่วมระหว่างองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติของสหรัฐ (นาซ่า) และองค์การอวกาศยุโรป (ESA) ถูกส่งขึ้นไปเมื่อต้นเดือนธันวาคม 1995 ทำหน้าที่เฝ้ามองดวงอาทิตย์ตลอด 24 ชั่วโมง และที่ผ่านมาได้ฝากผลงานไว้มากมายทั้งข้อมูลและภาพถ่าย ซึ่งช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ทำความเข้าใจกระบวนการทำงาน พฤติกรรม โครงสร้างภายใน ชั้นบรรยากาศ และการเร่งลมสุริยะของดวงอาทิตย์ได้ดียิ่งขึ้น
นอก จากนี้ยังมีดาวเทียม Advanced Composition Explorer (ACE) ซึ่งเป็นยานหุ่นยนต์อีกลำของนาซ่าที่ถูกส่งไปตั้งแต่ปลายเดือนสิงหาคม 1997 เพื่อโคจรรอบดวงอาทิตย์กับโลก และทำหน้าที่รายงานให้โลกรู้ยามเกิดพายุสุริยะ โดยจะทำงานไปจนถึงปี 2024
“SDO” ตามสมทบ
เมื่อ เร็วๆนี้ยามรุ่นเก่ายังได้กำลังเสริมใหม่อีกคือดาวเทียม Solar Dynamics Observatory (SDO) ซึ่งนาซ่ามีกำหนดส่งไปในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา เป็นดาวเทียมสำรวจดวงอาทิตย์ที่มาพร้อมเครื่องมือหลายชิ้นในการทำงาน ทั้งกล้องโทรทรรศน์ AIA สำหรับจับภาพดาวแม่ของระบบสุริยะ พร้อมแผงโซลาเซลล์เพื่อเก็บเกี่ยวพลังงานจากดวงอาทิตย์ไว้ใช้ มีเครื่องมือ EVE สำหรับตรวจวัดการปล่อยพลังงานของดวงอาทิตย์ ขณะที่ HMI ใช้วัดพลังสนามแม่เหล็กบนพื้นผิวดวงอาทิตย์ มีกำหนดปฏิบัติภารกิจเป็นเวลา 5 ปี หรืออาจนานกว่านั้น
SDO จะถ่ายภาพดวงอาทิตย์ในทุกๆ 0.75 วินาที โดยใช้แสงอัลตราไวโอเลต และส่งกลับมายังฐาน ซึ่งเป็นภาพที่มีความละเอียดคมชัดสูงยิ่งกว่าทีวี.ความละเอียดสูง (HDTV) ทั่วไปเฉลี่ยประมาณ 10 เท่าตัว โดยในแต่ละวันจะสามารถส่งภาพได้มหาศาลเท่ากับการดาวน์โหลดข้อมูลเพลงถึง 500,000 เพลง ข้อมูลภาพที่ได้นี้จะสะสมมากขึ้นตามกาลเวลา ทำให้คาดว่า SDO จะให้ข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มากกว่าภารกิจใดๆในประวัติศาสตร์ของนาซ่าเลยที เดียว
นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าหากศึกษาดวงอาทิตย์ลงในรายละเอียดจะช่วย ให้สามารถทำนายได้ว่าจะเกิดพายุสุริยะขึ้นยามใด ซึ่งจะช่วยให้เตรียมพร้อมรับมือกับกิจกรรมบนดวงอาทิตย์ดังกล่าวได้
“คล้ายๆ กับการพยากรณ์เตือนของกรมอุตุนิยมวิทยา ที่หยุดฝนไม่ได้ แต่สามารถบอกให้เตรียม “ร่ม” หากต้องเดินทางได้นั่นเอง” ศาสตราจารย์ริชาร์ด แฮร์ริสสัน จากห้องปฏิบัติการรูเธอร์ฟอร์ด แอปเพิลตัน หนึ่งในโครงการ SDO กล่าว

“ยานจิ๋ว” ทัพหน้า
นอกจากดาว เทียม SDO ดังกล่าวแล้ว ในอนาคตอันใกล้อาจมีดาวเทียมขนาดจิ๋วมาช่วยอีกแรง ซึ่งเป็นผลงานของแมสัน เพกค์ วิศวกรของมหาวิทยาลัยคอร์เนลล์ในนครนิวยอร์ก และทีมงานที่เสนอแนวคิดใช้กลุ่มดาวเทียมขนาดจิ๋ว หรือบ้างก็เรียกว่า “ทัพฝุ่นอัจฉริยะ” มาทำหน้าที่ช่วยเตือนภัยอีกทางหนึ่ง
ดาวเทียมขนาด จิ๋วนี้จะเป็นเสมือนทัพหน้าเพื่อช่วยเตือนภัยในอวกาศได้ก่อนดาวเทียมขนาด ปรกติ และได้ใกล้ชิดดวงอาทิตย์มากกว่า โดยจะถูกส่งไปอยู่ในตำแหน่งระหว่างโลกและดวงอาทิตย์ที่เรียกว่าจุดเลอเกรนจ์ (Lagrange point) ซึ่งเป็นจุดที่แรงดึงดูดของโลกและดวงอาทิตย์สมดุลกันพอดี อยู่ห่างจากโลก 1.5 ล้านกิโลเมตร เหมาะสำหรับดาวเทียมหรือยานอวกาศที่จะโคจรระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ โดยไม่ถูกแรงดึงดูดทำให้ตำแหน่งเปลี่ยนไป
นักวิจัยพัฒนาดาวเทียมจิ๋ว โดยจำลองแบบมาจากอนุภาคฝุ่นที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ และอาศัยพลังขับดันจากคลื่นแสงโฟตอนที่ดวงอาทิตย์ปล่อยออกมา โดยมีแผงรับพลังงานแสงอาทิตย์พร้อมเสาอากาศที่ทำหน้าที่เหมือนเซ็นเซอร์ตรวจ จับลมสุริยะ ช่วยเตือนภัยหากลมที่มีอนุภาคพลังงานสูงกระหน่ำแรงจนสามารถตัดขาดการคมนาคม สื่อสารและระบบอิเล็กทรอนิกส์บนโลกได้

เวลานี้อยู่ในขั้นสุดท้าย เตรียมทดสอบประสิทธิภาพในการสื่อสารและความคงทน คาดว่าจะส่งไปปฏิบัติภารกิจได้ราวต้นเดือนพฤษภาคมนี้
คงต้องตามลุ้นกันต่อไปว่าโลกจะสามารถผ่านพ้นวิกฤตจากนอกโลกไปได้หรือไม่...
</td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>

 

อาจารย์ผม เปรียญ 7 เป็นพระเก่า

เค้าบอก 2012 โลกจะไม่เป็นอะไรครับ

ไม่รู้เหมือนกัน เค้าบอกงี้ครับ

 

หน้าที่ 1 - เรียนรู้เรื่องพายุสุริยะ

ขอขอบพระคุณ Prof. David Ruffolo, Ph.D.
ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล​

<HR>


ศาสตราจารย์ ดร.เดวิด รูฟโฟโล ศึกษาด้านฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์มาตลอด โดยจบการศึกษาระดับปริญญาเอกที่ University of Chicago ส่วนระดับปริญญาตรี จบการศึกษาที่ University of Cincinnati สหรัฐอเมริกา ปัจจุบันเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล อาจารย์กรุณาอธิบายให้ฟังอย่างเข้าใจง่าย แม้แต่ผู้ที่ไม่ได้เรียนมาทางด้านวิทยาศาสตร์ยังฟังได้เข้าใจ

ดวงอาทิตย์[/COLOR]
- ดวงอาทิตย์ คืออะไร



- ดวงอาทิตย์ประกอบด้วยอะไรบ้าง
ดวงอาทิตย์ คือ ดาวฤกษ์ดวงหนึ่ง และด้านในสุดเป็นบริเวณที่เป็นแหล่งพลังงาน เรียกว่า แกนกลาง (Core) ซึ่งจะเป็นบริเวณที่ร้อนที่สุด จากแกนกลางจะร้อนออกไปสู่ด้านนอกของดางอาทิตย์ แหล่งพลังงานจากแกนกลางมาจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ เป็นการเผาธาตุไฮโดรเจนเป็นธาตุฮีเลียม และการที่มีมวลแตกต่างกันเล็กน้อย ตามทฤษฎีของไอน์สไตน์ E=mc<SUP>2</SUP> เป็นการแปลงมวลส่วนหนึ่งให้เป็นพลังงาน และนี่เป็นแหล่งพลังงานหลักของดาวฤกษ์โดยทั่วไป





แกนกลางของดวงอาทิตย์นั้น มีอุณหภูมิ 16 ล้านองศา จากนั้นความร้อนจะออกไปในเขตที่แผ่รังสี ซึ่งมีตั้งแต่แกนกลางจนถึงรัศมีที่เป็นแกนกลางจนถึงรัศมี 70% ของรัศมีของดวงอาทิตย์ ในบริเวณนี้มีการนำความร้อนและจะดูดกลืนอะตอมถัดไปในลักษณะการฟุ้ง ความร้อนจะค่อยๆ ฟุ้งออกไป กว่าความร้อนจะออกจากดวงอาทิตย์ได้ก็ใช้เวลาเป็นแสนๆ ปี


เขตการพา คือ การถ่ายโอนความร้อนโดย 70% ของรัศมีดวงอาทิตย์ จนถึงผิวดวงอาทิตย์ การพาเป็นลักษณะที่สามารถปรากฏได้ในบรรยากาศโลกเช่นเดียวกัน เช่น เมื่ออากาศร้อนจะเบากว่า จะลอยขึ้นไปและเมื่ออยู่ด้านบนจะถ่ายโอนความร้อนได้ ก็จะเย็นลง และจะตกเข้าไปใหม่ เพราะอากาศเย็นจะหนักกว่า จะตกเข้าไปใหม่ จะเป็นวัฏจักรแบบนี้ แก๊สจะหมุนเวียนเป็นช่วงๆ มีเขตที่ขึ้นและเขตที่ลง สามารถพบได้ในบรรยากาศโลกเช่นกัน ยกตัวอย่างเวลาอยู่บนเครื่องบินแล้วเห็นเมฆเรียงกันเป็นแถว




รูปนี้แสดงให้เห็นจุดมืดของดวงอาทิตย์ ด้านข้างที่เห็นเป็นเซลล์ของการผ่า ที่สว่างคือ แก๊สร้อนที่ขึ้นมา จากด้านล่าง เมื่อถ่ายโอนความร้อนแล้ว จะเย็น และตกลงด้านข้าง บริเวณที่มีสีมืดกว่า คือ ก๊าซที่เย็นแล้วกำลังจะตกเข้าไป


ถัดจากนั้นเรียกว่าผิวดวงอาทิตย์ เรียกว่า Photosphere ถ้าดูรูปในแสงธรรมดา จะเห็นว่ามีจุดมืดบ้าง บางคนเรียกว่าจุดดับ ส่วนนักวิชาการไทยนิยมเรียกว่า จุดมืด ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ได้มืด สว่างมากด้วย เพียงแต่สว่างน้อยกว่าบริเวณล้อมรอบเท่านั้น ทางด้านฟิสิกส์ ความสว่างอาจจะเกิดจากรังสีความร้อน และดาวฤกษ์โดยทั่วไปสามารถเปล่งแสงที่มองเห็นได้ ด้วยรังสีความร้อน เพราะฉะนั้นจะขึ้นกับอุณหภูมิ




โดยส่วนใหญ่อุณหภูมิของดวงอาทิตย์อยู่ที่ 6000 องศา จึงเปล่งแสงที่มองเห็นได้ แต่ในบริเวณของจุดมืดมีอุณหภูมิ 4000 องศา ทำให้สว่างน้อยกว่า


จุดมืดจริงๆ เป็นขั้วแม่เหล็ก เราจะคุ้นเคยกับการที่โลกเรามีขั้วสองด้าน โลกของเราจะมีสนามแม่เหล็กที่เป็นระเบียบ ออกจากขั้วหนึ่งกลับเข้าไปอีกขั้วหนึ่ง แต่ดวงอาทิตย์และดาวฤกษ์โดยทั่วไปมีสนามแม่เหล็กที่ไม่เป็นระเบียบและเมื่อเราเห็นจุดมืด เราจะเห็นเป็นคู่หรือกลุ่ม เป็นเพราะว่าเป็นขั้วแม่เหล็กออกจากจุดหนึ่งและกลับไปยังอีกจุดหนึ่ง


จุดมืดมีโครงสร้างที่น่าสนใจ ตรงกลาง เรียกว่า umbra (เงามืด) ที่มืดสนิท และล้อมรอบเป็น penumbra (เงามัว) ที่มีเส้นๆ เส้นแรงแม่เหล็กเช่นเดียวกัน บ่อยครั้งที่แก๊สของดวงอาทิตย์จะถูกค้างไว้ตามเส้นแรงแม่เหล็ก เมื่อเราสอนนักเรียน เราจะเรียกว่าแก๊ส แต่นักวิทยาศาสตร์เรียกว่า พลาสมา เป็นแก๊สที่แตกตัวเป็นไอออนกับอิเล็กตรอนแล้ว เป็นตัวนำไฟฟ้าด้วย เพราะฉะนั้นจะมีการตอบสนองกับสนามแม่เหล็กเป็นพิเศษ


เราจะเคยเรียนว่า เมื่อมีสนามแม่เหล็ก อนุภาคมีประจุ ก็จะเคลื่อนที่เป็นวงกลมรอบๆ สนามแม่เหล็ก และยิ่งไปกว่านั้น สามารถเคลื่อนที่ขนานกับสนามแม่เหล็กได้ หรือเคลื่อนที่เป็นเกลียวล้อมรอบสนามแม่เหล็ก อนุภาคมีประจุ จะผูกไว้กับสนามแม่เหล็ก ถ้าสนามแม่เหล็กแรง พลาสมาจะค้างไว้ตามสนามแม่เหล็ก แต่ถ้าพลาสมาเคลื่อนที่เร็ว จะสามารถลากสนามแม่เหล็กไปด้วย




ในภาพจะเห็นเป็นเส้นๆ คือ สนามแม่เหล็กที่เข้ม เพราะฉะนั้น พลาสมาถูกค้างไว้ด้วย


หากเรามองจากผิวโลก เราสามารถเห็นชั้นบรรยากาศเหนือผิวดวงอาทิตย์ได้ เมื่อเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคาเต็มดวง โชคดีมากที่เมื่อมองจากโลกของเรา ดวงจันทร์ในท้องฟ้าและดวงอาทิตย์ในท้องฟ้า จะมีขนาดเท่าๆ กัน เป็นเรื่องบังเอิญมาก และเมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่มาบังดวงอาทิตย์พอดี เราจะสามารถเห็นชั้นบรรยากาศที่ล้อมรอบดวงอาทิตย์


ถัดจากชั้นบรรยากาศ Photosphere เป็นชั้น Chromosphere มีอุณหภูมิลดลง เป็น 4000 องศา เพราะฉะนั้นลักษณะของแสงจะเปลี่ยนตามอุณหภูมิ กลายเป็นแสงสีแดง



ถัดมาเป็น Corona ซึ่งอุณหภูมิจะขึ้นมาอีกเป็นล้านองศา ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ยังไม่สามารถอธิบายได้สมบูรณ์ ลักษณะการเปล่งรังสีความร้อนจะเปลี่ยนไปด้วย คือ แทนที่จะเปล่งรังสีความร้อนเป็นแสงที่มองเห็นได้ กลับเปลี่ยนเป็นเปล่งรังสีเอกซ์แทน มีประโยชน์ในการติดตั้งอุปกรณ์ในอวกาศ เพื่อถ่ายภาพดวงอาทิตย์ในรังสีเอกซ์ ถ่ายจากโลกไม่ได้ เพราะรังสีเอกซ์ผ่านบรรยากาศโลกไม่ได้


ภาพพลาสมาที่ค้างอยู่ที่สนามแม่เหล็กที่เป็นเส้นๆ เป็นภาพที่ถ่ายในช่วง Solar Maximum คือช่วงจุดมืดจำนวนมาก วัฏจักรของดวงอาทิตย์ของจุดมืด Sunspot จุดมืดจะมีมากขึ้นทุกๆ 11 ปี บางช่วงจุดมืดจะน้อยมาก หรือบางช่วงจะไม่มีจุดมืดเลย จะพบการมีจุดมืดจำนวนมากอีกประมาณ 4-5 ปีข้างหน้า ซึ่งนักดาราศาสตร์ยังไม่สามารถบอกได้ว่าทำใมวัฏจักรต้องเป็น 11 ปี และดาวฤกษ์ทั่วไปด้วยที่มีวัฏจักรแบบนี้ ไม่ใช่เฉพาะดวงอาทิตย์ของเราเท่านั้น




บรรยากาศของดวงอาทิตย์ไม่ได้นิ่ง แต่มีส่วนที่ไหลออกมาอย่างต่อเนื่อง ทุกทิศทาง ด้วยความเร็วสูง ระดับ 400กิโลเมตรต่อวินาที เรียกว่าลมสุริยะ สามารถกระทบสนามแม่เหล็กของโลกได้เช่นเดียวกัน ทุกวันจะมีการบีบสนามแม่เหล็กของโลกเข้ามา เนื่องจากลมสุริยะ ซึ่งจัดว่าเป็นสภาวะปกติ สรุปว่า สสารจากดวงอาทิตย์ ไม่ได้จบแค่ดวงอาทิตย์แต่แผ่ออกมาข้างนอก เลยโลกเราไปอีก แต่ไม่สามารถบอกได้ว่าไปไกลเท่าไร (ลมสุริยะเกิดขึ้นทุกวันเป็นปกติ)


จากที่ได้กล่าวแล้วว่า เมื่อพลาสมาเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง จะสามารถลากสนามแม่เหล็กออกมาด้วย พลาสมาที่ออกจากดวงอาทิตย์ที่เป็นลมสุริยะจะลากสนามแม่เหล็กออกจากดวงอาทิตย์ด้วย และที่สนามแม่เหล็กเป็นเส้นโค้งงอ เพราะดวงอาทิตย์หมุนรอบตัวเอง นอกจากนี้ยังมีความปั่นป่วนด้วย โดยทั่วไปทางด้านฟิสิกส์ เมื่อมีของไหลที่ไหลด้วยความเร็วสูง มักจะมีความปั่นป่วนด้วย ทำให้เกิดเป็นเส้นหยักๆ เป็นความสัมพันธ์ของการเคลื่อนที่ของอนุภาค ที่เราทำงานวิจัยมากในประเทศไทยนั้น จะเป็นเรื่องอนุภาคพลังงานสูงที่ออกมาจากดวงอาทิตย์ ซึ่งมักจะตามสนามแม่เหล็ก ความหยักหรือความไม่เป็นระเบียบของสนามแม่เหล็ก จะสัมพันธ์กับการเคลื่อนที่ของอนุภาค



หน้าที่ 2 - พายุสุริยะคืออะไร และจะเกิดขึ้นปีใน 2012 หรือไม่ / ผลกระทบจากการเกิดพายุสุริยะ

พายุสุริยะ
- พายุสุริยะ คือ อะไร
- ผลกระทบของการเกิดพายุสุริยะ
- การคาดการณ์ล่วงหน้าว่าจะเกิดพายุสุริยะ





พายุสุริยะไม่เคยทำลายสิ่งปลูกสร้าง หรือทำลายผู้คนให้ล้มตายหรือบาดเจ็บ อาจจะกระทบทางด้านเศรษฐกิจบ้าง พายุสุริยะจะเกิดขึ้นบ่อยครั้งในช่วงที่มีจุดมืดจำนวนมากบนดวงอาทิตย์ พายุสุริยะมักจะเกิดขึ้นในกลุ่มจุดมืดของดวงอาทิตย์


พายุสุริยะเกิดจากการสะสมพลังงานแม่เหล็ก เมื่อมีสนามแม่เหล็ก การผ่าใต้ผิวดวงอาทิตย์จะมีสนามแม่เหล็ก การผ่าจะลากสนามแม่เหล็กไปๆ มาๆ จนในที่สุดขมวดกันเป็นปม จะเพิ่มพลังงานศักย์ทางสนามแม่เหล็กซึ่งจะระบายได้โดยการเปลี่ยนรูปสนามแม่เหล็ก ต่อเชื่อมใหม่ของสนามแม่เหล็ก ซึ่งเป็นสถาณการ์ที่เกิดขึ้นกระทันหัน และเป็นครั้งเป็นคราว และพยากรณ์ล่วงหน้าไม่ได้ แต่เราสามารถสังเกตได้ว่า เริ่มมีจุดมืดจำนวนมากหรือกลุ่มจุดมืดที่มีความสลับซับซ้อน สนามแม่เหล็กซับซ้อน เราจะสามารถคาดการณ์ได้ว่าจะมีโอกาสที่จะเกิดพายุสุริยะ



สรุปว่า พายุสุริยะเป็นการระเบิดเป็นครั้งเป็นคราว ที่เกิดจากการต่อใหม่ของสนามแม่เหล็ก ในทางฟิสิกส์เรารู้ว่าจะต้องอนุรักษ์พลังงาน จะเปลี่ยนรูปของพลังงาน คือ เปลี่ยนรูปจากพลังงานแม่เหล็กมาเป็นพลังงานความร้อน ซึ่งเรียกว่าการปะทุ







<OBJECT id=ply height=315 width=395 classid=clsid27CDB6E-AE6D-11cf-96B8-444553540000>
























</OBJECT>
<SCRIPT src="http://www.vcharkarn.com/exam/video/file/swfobject.js" type=text/javascript></SCRIPT><SCRIPT type=text/javascript>var s02 = new SWFObject('http://www.vcharkarn.com/exam/video/file/player.swf','ply','395','315','9','#ffffff');s02.addParam('allowfullscreen','true');s02.addParam('image','vdo/David_6.jpg');s02.addParam('allowscriptaccess','always');s02.addParam('wmode','opaque');s02.addParam('flashvars','file=http://www.vcharkarn.com/varticle/vdo/David_6.flv&image=vdo/David_6.jpg');s02.write('mediaspace02');</SCRIPT>
ขอขอบคุณภาพวิดีโอจาก Spacetransportation

แสดงให้เห็นการขยายภาพของสนามแม่เหล็กกลุ่มหนึ่ง แปรรูปจากพลังงานแม่เหล็กเป็นพลังงานจลน์ ในภาพนี้มีอุปกรณ์ที่ถ่ายภาพดวงอาทิตย์จากอวกาศ จะเห็นว่ามีก้อนขนาดใหญ่ออกมาจากด้านข้างดวงอาทิตย์ แต่มวลน้อยกว่ามาก เป็นพลาสมาที่จาง แต่มีความหนาแน่นมากกว่าและมีความเร็วมากกว่าลมสุริยะปกติ ลองจินตนาการว่าหากก้อนมวลนี้มาปะทะกับโลกของเรา

โลกและสนามแม่เหล็กโลก ลมสุริยะจากดวงอาทิตย์ที่อยู่ทางซ้ายมือ จะบีบสนามแม่เหล็กโลก เหตุการณ์นี้จะเกิดขึ้นปกติทุกวัน และขณะโลกหมุนรอบตัวเอง จะมีสนามแม่เหล็กในแต่ละลักษณะ แต่เมื่อมีพายุสุริยะ จะมีก้อนมวลออกมา Coronal Mass Ejection (CME) เข้ามาปะทะกับสนามแม่เหล็กโลก บีบสนามแม่เหล็กเข้ามา และมองใกล้ดวงอาทิตย์ มีอนุภาคค้างไว้ตามสนามแม่เหล็กของโลกตามธรรมชาติ เรียกว่าแถบรังสี และเมื่อสนามแม่เหล็กบีบเข้ามา อนุภาคเหล่านี้จะเข้ามาชนบรรยากาศโลก ใกล้ขั้วโลกที่สนามแม่เหล็กเข้าไป เมื่ออนุภาคชนกับบรรยากาศจะทำให้มีแสงสวยงามเกิดขึ้น ที่เรียกว่า Aurora (แสงเหนือแสงใต้)





ถ้ามองจากพื้นโลกขึ้นไปบนท้องฟ้า จะเห็นแสงออโรร่า เมื่อมีพายุสุริยะแรงเป็นพิเศษ เราสามารถเห็นแสงออโรร่าได้ เช่น ที่ประเทศแคนาดา และหากพายุสุริยะแรงมาก แสงออโรร่าจะลงมาถึง ทางตอนใต้ของสหรัฐ แต่ประเทศไทยไม่สามารถเห็นแสงออโรร่าได้ เนื่องจากเส้นสิ้นสุดสนามแม่เหล็กพอดี


พายุสุริยะจะเกิดขึ้นบ่อยเมื่อมีจุดมืดมากในดวงอาทิตย์ บางครั้งเกิดทุกวัน หรือเกิดบ่อยครั้งต่อวัน แล้วแต่ความสนใจของนักวิทยาศาสตร์ ว่าจะศึกษาพายุสุริยะที่เกิดขึ้นตามปกติ หรือพายุสุริยะที่รุนแรงมาก หากพายุที่รุนแรงมากจะมีทุกขนาด แต่รุนแรงมากๆ จะมีเพียงไม่กี่ครั้งต่อวัฏจักร 11 ปี


การเกิดพายุสุริยะ นอกจากทำให้เกิดแสงสวยงาม ออโรร่าแล้ว หากมีระดับความรุนแรงมากทำให้มีผลกระทบทางเศรษฐกิจของมนุษย์ ผลกระทบโดยตรง คือ สภาพอวกาศ Space Weather เหมือนกับสภาพอากาศตรงที่พยากรณ์ยากและเกี่ยวข้องกับพายุ แต่เป็นพายุที่ดวงอาทิตย์ เกิดขึ้นในอวกาศใกล้โลก




เรามีการศึกษาวิจัยในประเทศไทย คือ พายุสุริยะหรือการระเบิดที่ผิวดวงอาทิตย์ สามารถเร่งอนุภาคธรรมดา ให้มีพลังงานสูง จนกลายเป็นอนุภาครังสีคอสมิก รังสีคอสมิกเป็นอนุภาคพลังงานสูง หรือรังสีแกมมา ที่มาจากนอกโลกที่เคลื่อนที่ในอวกาศ


พายุสุริยะ สามารถเร่งอนุภาคพลังงานธรรมดาให้เป็นอนุภาคพลังงานสูง เรียกว่า อนุภาคพลังงานสูงจากดวงอาทิตย์ Solar Energetic Particles (SEP) ซึ่งสามารถเคลื่อนที่มาถึงโลกเราได้ จะมีผลกระทบต่อความปลอดภัยของนักบินอวกาศ ทุกวันนี้นักบินอวกาศอยู่ภายใต้สนามแม่เหล็กโลก แต่หากออกจากสนามแม่เหล็กโลก แล้วเกิดพายุสุริยะในช่วงที่ออกจากสนามแม่เหล็กโลก จะเสี่ยงต่อการได้รับกัมมันตภาพรังสี ก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้


ผลกระทบอีกอย่างคือ ผลกระทบกับดาวเทียม อนุภาคพลังงานสูงเหล่านี้ สามารถชนกับแผงโซลาเซลล์หรืออิเลกทรอนิกส์ที่ควบคุมดาวเทียม บางครั้งอาจทำให้บนพื้นโลกไม่สามารถสื่อสารกับดาวเทียมได้ ข้อมูลอาจจะสูญหาย ใช้งานไม่ได้ ดาวเทียมสื่อสารจะมีมูลค่าสูง หากจะให้ปลอดภัยควรปิดการใช้งานในขณะที่มีพายุสุริยะ จะทำให้เสียหายน้อยลง บางครั้งมีผลกระทบต่อชั้นบรรยากาศไอโอโนสเฟียร์ เช่น การสื่อสารทางคลื่นวิทยุ ดังนั้น ทางทหารเรือและทหารอากาศในสหรัฐ จะมีผลต่อการสื่อสารกับเรือหรือเครื่องบิน การทหารสหรัฐฯ จึงสนใจทุ่มเทงบประมาณศึกษาและวิจัย เกี่ยวกับดวงอาทิตย์และพายุสุริยะ


ผลกระทบกับโลกอีกอย่างหนึ่ง เมื่อบีบสนามแม่เหล็กโลก หากเรียนฟิสิกส์ระดับมัธยมจะทราบว่า สนามแม่เหล็กที่เปลี่ยนแปลงต่อเวลา ทำให้มีสนามไฟฟ้า หรือแรงขับเคลื่อนไฟฟ้า ทำให้หม้อแปลงพังที่โรงปั่นไฟฟ้า หม้อแปลงอาจจะมีมูลค่าสูง เคยมีหม้อแปลงพังเมื่อเกิดพายุสุริยะ หากเรามีระบบการจ่ายไฟฟ้าที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้น อาจจะมีผลกระทบมากขึ้น


พายุสุริยะจะเกิดขึ้นปีใน 2012 หรือไม่


ในช่วงปี 2011-2014 จะเป็นช่วงเวลาที่เกิดจุดมืดจำนวนมากในดวงอาทิตย์ จึงคาดว่าน่าจะเกิดพายุสุริยะอย่างแน่นอน คงมีทุกวัน แต่จะรุนแรงมากน้อยเพียงใด ไม่สามารถคาดการณ์ได้ แต่ไม่มีบ่งบอกได้ว่าจะต้องเกิดในปีใดเป็นพิเศษ



หากมีพายุสุริยะต้องมีการรับมืออย่างไรบ้าง
คนบนพื้นผิวโลกจะไม่ได้รับผลกระทบใดๆ พายุสุริยะไม่มีผลต่อสิ่งปลูกสร้างบนโลก ไม่ได้ทำให้คนบาดเจ็บหรือตาย


หากมีพายุสุริยะ จะมีผลกระทบต่อหน่วยงานต่อไปนี้ มากที่สุด
- บริษัทการบิน หากทราบล่วงหน้าว่าจะมีพายุสุริยะ จะมีการเตือนภัยรังสี ให้สายการบินต่างๆ ทราบ เพราะหากเวลาที่มีพายุสุริยะ จะมีสารกัมมันตรังสี (แต่ที่ผ่านมาไม่มีรายงานว่ามีผลกระทบต่อผู้โดยสารบนเครื่องบิน) ดังนั้นเมื่อทราบว่าจะมีพายุสุริยะเกิดขึ้น นักบินควรหลีกเลี่ยงการบินผ่านบริเวณขั้วโลก ให้บินอ้อมไป อาจต้องเสียค่าใช้จ่ายด้านเชื้อเพลิงมากขึ้น แต่ปลอดภัยจากสารกัมมันตรังสีมากกว่า
- โรงผลิตกระแสไฟฟ้า อาจจะต้องเตรียมการในเรื่องการจ่ายกระแสไฟฟ้า หากเกิดภาวะไฟฟ้าดับ
- บริษัทดาวเทียม ไม่ควรจะใช้งานในช่วงนั้นๆ อาจจะช่วยเรื่องแผงโซลาร์เซลล์ได้บ้าง (หากปิดการใช้งานในช่วงเวลาที่มีพายุสุริยะ จะช่วยให้ระบบเสียหายน้อยลง)
- นักบินอวกาศ หากอยู่นอกสนามแม่เหล็กโลก จะมีโอกาสได้รับสารกัมมันตรังสี ซึ่งจะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของนักบินอวกาศ







หน้าที่ 3 - งานวิจัยที่ทำในประเทศไทย

งานวิจัยที่ทำในประเทศไทย
สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร
www.thaispaceweather.com



สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร




www.thaispaceweather.com


สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร เป็นการร่วมมือกันระหว่าง มหาวิทยาลัยมหิดล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง และมหาวิทยาลัยนเรศวร เราศึกษาเรื่องพายุสุริยะและการเร่งอนุภาคให้มีพลังงานสูง เรามีโปรแกรมคอมพิวเตอร์ระดับแนวหน้าของโลก ในการจำลองอนุภาคเคลื่อนที่จากดวงอาทิตย์มาถึงโลก เมื่อมีสนามแม่เหล็กอนุภาคมีประจุ จะเกลียวล้อมรอบสนามแม่เหล็ก แต่สนามแม่เหล็กจะปั่นป่วน ไม่เป็นระเบียบ ทำให้ต้องใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์พิเศษเพื่อศึกษาเรื่องนี้ เราสามารถวิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากเครื่องวัดทั่วโลก เพื่อเข้าใจที่มาของอนุภาคใกล้ดวงอาทิตย์ และศึกษาเกี่ยวกับการเคลื่อนที่ในโครงสร้างพิเศษ เช่น เมื่อเกิดพายุสุริยะ จะมีวงสนามแม่เหล็กลากออกมาจากดวงอาทิตย์ นอกจากนี้ยังศึกษาเรื่องอนุภาครังสีคอสมิกอีกชนิดหนึ่งที่มาจากนอกระบบสุริยะ มาจากที่อื่นในกาแลกซี่ของเรา สามารถวัดที่โลกได้ และเราตั้งเครื่องวัดในประเทศไทย เพื่อศึกษารังสีเหล่านี้


ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเอง เครื่องวัดของเราจะมองในทิศทางต่างๆ และสามารถวัดความแตกต่าง ของจำนวนที่มาจากทิศทางต่างๆ และยังศึกษากระบวนการพื้นฐานของการเคลื่อนที่ของอนุภาคและสนามแม่เหล็ก เนื่องจากการปั่นป่วนในอวกาศ สนามแม่เหล็กมีการเดินสุ่ม โดยศึกษาทางทฤษฎีและจำลองทางคอมพิวเตอร์ในเรื่องนี้ วงโคจรของอนุภาคที่ตามสนามแม่เหล็กสุ่ม

เครื่องวัดอนุภาครังสีคอสมิกอีกชนิดหนึ่งที่มาจากนอกระบบสุริยะ




โดยทั่วไปรังสีคอสมิก คือ อนุภาคพลังงานสูงหรือรังสีแกมมาที่มาจากนอกโลก เป็นสสารธรรมดาที่ถูกเร่งขึ้นมาให้มีพลังงานสูง ด้วยกระบวนการสุ่มทางธรรมชาติ ไอออนของธาตุต่างๆ เช่น โปรตรอน ที่เป็นไอออนของธาตุไฮโครเจน ไอออนของฮีเลียม ซึ่งเรียกว่าอนุภาคแอลฟา ธาตุคาร์บอนออกซิเจน แต่ที่จริงแอ้วมีทุกๆ ธาตุในรังสีคอสมิก เมื่ออะตอมแตกตัวเป็นไอออนจะมีอิเลกตรอนออกมาด้วย อิเลกตรอนพบในรังสีคอสมิกด้วย แล้วมีอนุภาคอื่นๆ ที่เกิดขึ้นจากการชนระหว่างทาง ที่เคลื่อนที่มาทั่วกาแลกซี่ของเรา เช่น โฟตอน นิวออน นิวตรอน เป็นต้น




รังสีคอสมิกเป็นสาเหตุหลักที่มีการกลายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต กล่าวคือ เป็นกัมมันตภาพรังสีตามธรรมชาติ และเมื่อรังสีคอสมิกชนกับบรรยากาศโลก ก็มีอนุภาคย่อยลงมา ขณะที่เรานั่งอยู่นี้ จะมีอนุภาคผ่านร่างกายของเราเป็นร้อยๆ ตัว ต่อวินาที และสามารถรบกวนสาร DNA ซึ่งสืบทอดไปสู่ลูก เป็นการกลายพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต เราควรดีใจว่ามีรังสีคอสมิก มิฉะนั้นเราอาจจะยังเป็นลิงอยู่ (หัวเราะ)


รังสีคอสมิกมาจาก 2 แหล่ง หลักๆ คือ มาจากภายในระบบสุริยะ โดยส่วนใหญ่เป็นอนุภาคพลังงานสูงจากดวงอาทิตย์เนื่องจากพายุสุริยะ และ มาจากนอกระบบสุริยะ มาจากทุกทิศทุกทางอย่างต่อเนื่องซึ่งมาจากที่อื่นในกาแลกซี่ของเรา ส่วนใหญ่มาจากเหตุการณ์ Supernova หรือซากที่เหลือจากการระเบิด Supernova ในอดีต



Cygnus loop
กลุ่มดาวหงษ์ ซากที่เหลือจากดาวฤกษ์ที่ระเบิดทั้งดวง เมื่อ 50,000 ปีในอดีต คาดว่าคงระเบิดในใจกลาง สสารระเบิดและชนกับสสารที่ล้อมรอบ และมีการเร่งอนุภาค ภาพนี้มาจากคลื่นวิทยุของรังสีคอสมิคประเภทอิเลกตรอน ที่ถูกเร่งขึ้นมาจากการชน ทำให้ทราบว่ามีการเร่งอนุภาคในวัตถุแบบนี้


เหตุการณ์ supernova เป็นเหตุการณ์ที่รุนแรงที่สุดทางดาราศาสตร์ในปัจจุบัน เป็นการระเบิดของดาวฤกษ์ทั้งดวง กาแลกซี่ระบบหนึ่ง อาจจะมีดาวฤกษ์แสนล้านดวง เมื่อดาวฤกษ์เพียงดวงเดียวระเบิด เป็น supernova สามารถสว่างมากกว่าดาวฤกษ์ทั้งหมดที่อยู่กาแลกซี่




ภาพขยาย ของส่วนหนึ่งของวัตถุ Cygnus loop เส้นที่คมชัด คือ คลื่นกระแทกที่เกิดจากการชน ของสสารที่ระเบิดออกมาชนกับสสารล้อมรอบ บริเวณคลื่นกระแทกเป็นบริเวณที่เร่งอนุภาคธรรมดาให้เป็นรังสีคอสมิก ซึ่งมาถึงโลกได้


เมื่อรังสีคอสมิกมาชนกับบรรยากาศโลก มีอนุภาคย่อยลงมาประเภทต่างๆ ที่รอดมาจนถึงพื้นโลกได้ เช่น อิเลกตรอน นิวออน นิวตรอนและโปรตรอนบางส่วน หากเราต้องการวัดอนุภาคพลังงานสูง เราจำเป็นต้องใช้บรรยากาศโลกเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องวัด




ในภาพนี้จะเรียกว่า Shower เพราะคล้ายกับน้ำในฝักบัว เป็นการตรวจจับรังสีคอสมิกโดยการสังเกตอนุภาคที่กระจายออกเป็นฝอย หรือ Shower ซึ่งถูกผลิตขึ้นขณะที่รังสีคอสมิกกระทบกับโมเลกุลของบรรยากาศโลก


ย้อนกลับไปขณะที่ยังศึกษาระดับปริญญาเอกนั้น อาจารย์เดวิดใฝ่ฝันที่จะทำการทดลอง อยากจะมีเครื่องวัดที่พื้นโลก เพราะคงยากที่จะทดลองในอวกาศ และฝันกลายเป็นจริง ใน 18 ปีต่อมา เมื่อปัจจุบัน มีสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร


สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดอาคารสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร ณ ดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันจันทร์ที่ 21 มกราคม 2551


เมื่อรังสีคอสมิกชนกับบรรยากาศพื้นโลก มีอนุภาคนิวตรอนที่เราสามารถวัดที่พื้นดินได้ เราจะวัดจำนวนนิวตรอน เพื่อจะทราบจำนวนรังสีคอสมิก


เป้าหมาย คือ การวัดจำนวนรังสีคอสมิก ตั้งแต่ระดับนาที จนถึงระดับทศวรรษ เพราะมีวัฏจักรของดวงอาทิตย์ทุกๆ 11 ปี ตั้งใจวัดจำนวน จากเครื่องวัดที่มีมาตรฐานเช่นเดียวกับที่ใช้กันทั่วโลก และอาจจะมีเหตุการณ์ระดับนาที โดยเฉพาะหากโชคดี สามารถวัดนิวตรอนที่มาจากพายุสุริยะโดยตรง เราจะต้องวัดระดับนาที เราเคยคิดทางทฤษฎีว่าอาจจะใช้พยากรณ์สภาพอวกาศล่วงหน้า


สำหรับการพยากรณ์พายุสุริยะ จากที่ได้กล่าวแล้วว่า จะเกิดขึ้นเมื่อเกิดจุดมืดในดวงอาทิตย์จำนวนมาก และสนามแม่เหล็กมีลักษณะสลับซับซ้อน จะพอคาดการณ์ได้ว่าจะมีพายุสุริยะเกิดขึ้น แต่ไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่า จะเกิดขึ้นวัน เวลาใด หรือระดับความรุนแรงมากน้อยเพียงใด การที่อนุภาควิ่งจากดวงอาทิตย์มายังโลกด้วยความเร็วเกือบเท่าความเร็วแสง ไม่สามารถเตือนภัยล่วงหน้าได้ เพียงแต่เราสามารถใช้อุปกรณ์ที่สถานีตรวจวัดนิวตรอนเพื่อเตือนว่า ขณะนี้รังสีกำลังจะมาถึงโลกเราแล้ว และเตือนภัยบริษัทสายการบินต่างๆ


สนามแม่เหล็กโลกออกจากขั้วหนึ่งเข้าไปยังอีกขั้วหนึ่ง และอนุภาคจะเคลื่อนที่ตามสนามแม่เหล็ก เพราะฉะนั้นอนุภาคที่มาจากดวงอาทิตย์มักจะเข้ามาใกล้ขั้วโลกทั้งสองขั้ว ในปัจจุบัน เครื่องบินมีการบินผ่านขั้วโลกเหนือ เช่น บินจากญี่ปุ่นไปสหรัฐฯ จะบินข้ามขั้วโลกเหนือ แต่เมื่อนักวิทยาศาสตร์สามารถวัดได้ว่าพายุสุริยะเกิดขึ้นแล้ว และกำลังจะมีอนุภาคมาถึงโลก จะแจ้งบริษัทสายการบินต่างๆ นักบินจะเปลี่ยนเส้นทางบิน เลี่ยงเส้นทางขั้วโลก ซึ่งอาจจะต้องใช้เชื้อเพลิงมากขึ้น เมื่อต้องบินอ้อม


นอกจากอนุภาคพลังงานสูงซึ่งมาเกือบจะทันที อีกลักษณะหนึ่ง คือ การปล่อยก้อนมวลจากดวงอาทิตย์ ซึ่งมาในทิศทางของโลก จะบีบสนามแม่เหล็ก พายุสุริยะชนิดนั้น พอที่จะพยากรณ์ได้ เมื่อเราเห็นว่ามีการระเบิดที่ดวงอาทิตย์ จะใช้เวลาเร็วที่สุดที่เคยเกิดขึ้น คือ จะมาถึงโลกภายใน 17 ชั่วโมง และนานที่สุดใช้เวลา 4 วัน


นักวิทยาศาสตร์พยายามพัฒนาวิธีที่จะสังเกตพายุสุริยะ ในระหว่างทางว่าจะมาถึงโลกด้วยความเร็วเท่าไร ขณะนี้นาซา มียานอวกาศที่ชื่อ Stereo เคลื่อนที่ใกล้เคียงกับวงโคจรของโลกที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ แต่มี 2 ดวง ยานอวกาศดวงหนึ่งเคลื่อนที่นำหน้าโลก ส่วนอีกดวงหนึ่งเคลื่อนถอยหลังจากโลก และจะสามารถเห็นได้สองด้าน สามารถวัดพายุสุริยะที่มาจากดวงอาทิตย์ว่า มีความเร็วเท่าไร


ในสมัยก่อนนาซามีวิธีหนึ่ง คือ มียานอวกาศที่อยู่ด้านหน้าของโลก หันหน้าเข้าหาดวงอาทิตย์ เมื่อโดนพายุสุริยะ จึงจะทราบว่า เกิดพายุสุริยะ และจะเตือนได้ภายใน 45 นาที หรือ 1 ชั่วโมงเท่านั้น นักวิทยาศาสตร์จึงคิดทฤษฎี วิธีที่จะทราบล่วงหน้าได้ 4-12 ชั่วโมง โดยใช้รังสีคอสมิก คือ เกี่ยวกับจำนวนรังสีที่มาจากทิศทางต่างๆ พายุสุริยะเมื่อมีคลื่นกระแทกออกมา จะมีรังสีคอสมิกน้อยลงในด้านหลังคลื่นกระแทก ขณะที่โลกหมุนรอบตัวเอง เครื่องวัดของเราสามารถวัดจำนวนรังสีที่มาจากทิศทางต่างๆ ถ้าหากเราเห็นว่าจำนวนรังสีลดลง จากทิศทางที่ออกจากดวงอาทิตย์พอดี จะสามารถคาดการณ์ได้ว่า จะเกิดพายุสุริยะที่จะมาถึงโลก แต่ต้องใช้เครื่องวัดจากทั่วโลก เราไม่ได้พัฒนาการพยากรณ์ในเชิงธุรกิจ เราศึกษาในระดับวิทยาศาสตร์พื้นฐาน


อย่างไรก็ตามเมื่อรังสีคอสมิกชนกับบรรยากาศโลก อนุภาคย่อยลงมาถึง รวมทั้งนิวตรอนที่เราวัดได้ แต่นิวตรอนส่วนหนึ่งถูกดูดกลืนในบรรยากาศโลก ดังนั้นระดับความสูงเป็นสิ่งสำคัญมาก เราจึงตั้งเครื่องวัดรังสีที่จุดสูงที่สุดในประเทศไทย คือ ยอดดอยอินทนนท์ จังหวัดเชียงใหม่ โดยขอใช้พื้นที่ของกองทัพอากาศ เป็นฐานรับน้ำหนักอุปกรณ์เรดาร์เก่า แต่ไม่ได้ใช้แล้ว เราจึงได้รับอนุญาตให้ใช้สถานที่ได้ เราต้องมีฐานที่สามารถรับน้ำหนักได้จำนวนมาก เพราะอุปกรณ์เรามีน้ำหนักมากถึง 40 ตัน ส่วนใหญ่อยุ่ในรูปของวงแหวนตะกั่ว


สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร เป็น โครงการร่วมมือกันระหว่างมหาวิทยาลัยมหิดล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และทางอุบลฯ ได้สร้างรถเข็นสำหรับเข็นตะกั่วโดยเฉพาะ เพราะตะกั่วอยุ่ในรูปวงแหวน แต่ละวงมีน้ำหนัก 60 กิโลกรัม มีทั้งหมดประมาณ 500 วง สาเหตุที่ใช้ตะกั่ว เพราะเราต้องการให้นิวตรอนบนท้องฟ้าเข้ามาชนกับตะกั่ว แล้วตะกั่วมีนิวเคลียสใหญ่ เมื่อโดนนิวตรอนชน จะแตกและมีนิวตรอนออกมาเพิ่มขึ้น เป็นการขยายสัญญาณนั่นเอง แต่มี พอลิเอทิลีน ล้อมรอบ สาเหตุที่มีพอลิเอทิลีน เป็นวิธีที่มีไฮโดรเจนจำนวนมากเป็นองค์ประกอบของพอลิเอทิลีน เป็นวิธีที่จะมีไฮโดรเจนในรูปของแข็งที่มีความหนาแน่นใช้ได้ แล้วไฮโดรเจนเป็นอะตอมที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดในการยับยั้งนิวตรอน เมื่อนิวตรอนชนกับโปรตรอน หากจะเปรียบเทียบให้เห็นได้ชัด คือ เวลาเล่นสนุกเกอร์ เวลาที่วัตถุที่มีมวลเท่ากันมาชนกัน ลูกตัวหนึ่งหยุด อีกลูกหนึ่งรับพลังงานไป ถ้ามวลเท่ากับนิวตรอนจะมีประสิทธิภาพมากที่สุดในการยับยั้งนิวตรอน อนุภาคโปรตรอน นิวเคลียสของไฮโดรเจนมีน้ำหนักเกือบเท่ากับน้ำหนักของนิวตรอน จึงมีประสิทธิภาพมากที่สุดในการยับยั้งนิวตรอน ส่วนนิวตรอนพลังงานต่ำที่เกิดจากการแตกสลายของตะกั่วจะกระเด้งไปมาและลดพลังงาน จนเราสามารถวัดได้ เครื่องวัดที่สอดเข้าไปข้างใน เป็นหลอดวัดนิวตรอน ซึ่งมีแก๊ส boron trifluoride (โบรอน ไตรฟลูออไรด์) ส่วนนิวตรอนชนกับโบรอน 10ทำให้เกิดปฏิกิริยานิวเคลียร์ แต่ขอเน้นว่า รังสีคอสมิกที่เราวัดสารกัมมันตภาพรังสีตามธรรมชาติ เราไม่ได้ทำให้เกิดขึ้น เราไม่ได้ใช้เครื่องเร่งอนุภาค ไม่ได้สร้างรังสีเพื่อเป็นอันตรายต่อมนุษย์หรือสิ่งแวดล้อม เป็นสิ่งที่มาจากท้องฟ้าอยู่แล้ว เพียงแต่ในเครื่องวัดเราจะให้ชนกับโบรอน 10 แล้วเกิดลิเทียมและฮีเลียม สามารถวัดในเครื่องวัดได้ ทั้งหมดคือวิธีการวัดนิวตรอน จะมีสัญญาณอิเลกทรอนิกส์และโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่บอกจำนวนนิวตรอนต่อนาทีหรือต่อชั่วโมง


การตั้งสถานีตรวจวัดนิวตรอนที่ประเทศไทย นอกจากเพื่อความสะดวกเพราะเราอยู่ในประเทศไทยแล้ว ยังมีเหตุผลทางวิทยาศาสตร์อีก คือ ประเทศไทยเป็นตำแหน่งที่จะวัดรังสีคอสมิกและจะได้ข้อมูลที่ไม่เหมือนใครในโลก




สนามแม่เหล็กโลกจะออกจากขั้วหนึ่งไปยังอีกขั้วโลก แต่ขั้วแม่เหล็กโลกจะไม่ใช่ขั้วโลกทางภูมิศาสตร์ ขั้วแม่เหล็กโลกจะห่างจากขั้วโลกทางภูมิศาสตร์ ประมาณ 8 องศา ถึงแม้ประเทศไทยจะไม่ได้อยู่ตรงเส้นศุนย์สูตรตามภูมิศาสตร์ แต่ประเทศไทยอยู่ตรงเส้นศูนย์สูตรแม่เหล็กพอดี เสมือนกันมีแท่งแม่เหล็กอยู่ใจกลางโลก ไม่ได้อยู่ใจกลางโลกพอดี แต่อยู่ชิดมาทางประเทศไทย บริเวณที่มีสนามแม่เหล็กในแนวนอนที่เข้มข้นที่สุดของโลก คือ ชุมพร รังสีคอสมิกที่เข้ามาในประเทศไทยจะเข้ามายากเป็นพิเศษ เนื่องจากต้องข้ามสนามแม่เหล็กจำนวนมาก เพราะฉะนั้นรังสีคอสมิกที่มีพลังงานสูงที่สุดจึงจะข้ามสนามแม่เหล็กได้ รังสีคอสมิกที่มีพลังงานต่ำ ก็จะเกลียวตามสนามแม่เหล็กไปที่บริเวณอื่น อาจจะเข้าได้เฉพาะที่ขั้วโลก ประเทศไทยเป็นบริเวณที่วัดรังสีคอสมิกได้ยากที่สุด จำนวนน้อยที่สุด แต่ได้รังสีคอสมิกที่มีพลังงานสูงที่สุดทำให้ข้อมูลที่ได้แตกต่างจากบริเวณอื่น เป็นข้อมูลที่มีเอกลักษณ์








หน้าที่ 4 - ดวงอาทิตย์มีวันดับหรือไม่ / ดาวฤกษ์อื่นๆ จะมีวัฏจักรเป็นอย่างไรบ้าง

ดวงอาทิตย์มีวันดับหรือไม่





อนาคตของดวงอาทิตย์ของเรา ซึ่งนักดาราศาสตร์สังเกตจากดาวฤกษ์ดวงอื่นที่ใกล้เคียงกับดวงอาทิตย์

ปัจจุบันนี้ แหล่งพลังงานของดาวอาทิตย์มาจากปฏิกิริยานิวเคลียร์ในแกนกลาง ซึ่งสร้างพลังงาน ทำให้มีความดันของแก๊ส ที่จริงความดันเป็นแรงต่อพื้นที่ แต่ถ้าดูหน่วย จะเป็นหน่วยเดียวกับความหนาแน่นพลังงาน พลังงานต่อปริมาตร เกี่ยวข้องกัน คือ ถ้ามีแหล่งพลังงานก็จะมีความดัน ความดันนี้ทำให้แก๊สรับน้ำหนักดวงอาทิตย์ได้ คือมีน้ำหนักกดลง มีความดันสู้กับน้ำหนักได้ ด้วยการเผาธาตุไฮโดรเจน แต่ในอนาคตจะเกิดอะไรขึ้น ถ้าเชื้อเพลิงไฮโดรเจนหมดไป ซึ่งเราคาดว่าจะเกิดขึ้นอีก 7.5 พันล้านปีในอนาคต ขณะนี้ดวงอาทิตย์อายุประมาณ 4.5 พันล้านปี คาดว่าดวงอาทิตย์มีเชื้อเพลิงทั้งหมดประมาณ 12,000 ล้านปี เมื่อหมดเชื้อเพลิงไอโดรเจน จะขาดความดันที่จะแบกน้ำหนักดวงอาทิตย์ แกนกลางจะหดตัว แล้วก็จะร้อนขึ้นจนสามารถเผาธาตุฮีเลียมได้ ซึ่งจะสามารถแบกรับน้ำหนักได้อีกครั้งหนึ่ง แต่ในขณะที่แกนกลางหดตัว และร้อนมากขึ้น ผิวของดาวฤกษ์จะขยายตัวด้วย เมื่อเชื้อเพลิงหมด ผิวของดวงอาทิตย์ก็จะเย็นลง และจะเปลี่ยนสี กลายเป็นสีแดง และจะมีการเปลี่ยนทางกายภาพ และอิเล็กตรอนสามารถรวมตัว กับนิวเคลียสเป็นอะตอม ของไฮโดรเจน หรือแม้แต่ไอออนไฮโดรเจนลบ อย่างไรก็ตาม เมื่อแก๊สเย็นลงจะมีการดูดกลืนแสงได้ดีมากขึ้น จะมีความดันแสง ซึ่งจะผลักบรรยากาศออกไปทำให้ผิวของดวงอาทิตย์ขยายตัว 300 เท่า จนเราจะเรียกว่า ดาวยักษ์ หรือ Giant ดังนั้นดาวชนิดนี้จะเรียกว่า Red Giant (ยักษ์แดง หรือปีศาจแดง) แต่ดวงอาทิตย์จะเป็นดาวยักษ์แดงช่วงสั้นๆ ประมาณ 100 ล้านปี (เมื่อเปรียบเทียบกับ 12,000 ล้านปี) แล้วในที่สุดชั้นบรรยากาศล้อมรอบก็จะผลัดออกไปหมดจนเหลือแกนกลางซึ่งหดไปแล้วเนื่องจากหมดเชื้อเพลิงจะกลายเป็นดาวแคระขาว White Dwarf (บางตำราเรียก Black Dwarf) และดวงอาทิตย์น่าจะหยุดที่การเป็นดาวแคระขาว




หากเป็นดาวฤกษ์ที่มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์หลายเท่า เช่น มากกว่าดวงอาทิตย์ 9 เท่าขึ้นไป อาจจะกลายเป็นซุปเปอร์โนวา ที่จะระเบิด เพราะเมื่อมีมวลมากขึ้น จะใช้เชื้อเพลิงเร็วมากขึ้น และหากใช้เชื้อเพลิงหมดจริงๆ จะหดไปเรื่อยๆ จนแบกน้ำหนักไม่ไหว จนในที่สุดมีการหดตัวกลายเป็นดาวนิวตรอน แทนที่จะเป็นดาวแคระขาวบางท่านคาดว่าอาจจะเป็นหลุมดำ ยังไม่มีหลักฐานแน่นอน แต่อาจจะเป็นไปได้ และเมื่อการหดตัวแรงขนาดนั้นอาจจะเกิดคลื่นกระแทก ทำให้ดาวทั้งดวงระเบิดออกเป็นซุปเปอร์โนวา




สรุปดวงอาทิตย์คงไม่ดับ แค่เปลี่ยนสภาพ อาจจะเป็นดาวแคระขาว


ดาวฤกษ์อื่นๆ จะมีวัฏจักรเป็นอย่างไรบ้าง
ดาวฤกษ์อื่นๆ จะมีวัฏจักรใกล้เคียงกัน ระยะอาจจะสั้นหรือยาวกว่า 11 ปี ไม่มาก ดาวฤกษ์ขนาดเล็กจะมีสนามแม่เหล็กแรงมากกว่า



หน้าที่ 5 - สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร

สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร
(ขอขอบคุณข้อมูลจากสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร www.thaispaceweather.com)


โครงการ ติดตั้งสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร ที่ดอยอินทนนท์

เนื่องด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชานุญาตให้สถานีตรวจวัดนิวตรอนแห่งนี้มีนามว่า “สถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร (Princess Sirindhorn Neutron Monitor)”

ดังนั้น ขออธิบายหลักการของสถานีตรวจวัดนิวตรอน และเหตุผลในการตั้งที่ดอยอินทนนท์

เครื่องตรวจวัดนิวตรอนได้มีการพัฒนาขึ้นเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. ๒๔๙๑ โดย เจ เอ ซิมป์สัน (J. A. Simpson) แห่งมหาวิทยาลัยชิคาโก ประเทศสหรัฐอเมริกา เพื่อศึกษาเกี่ยวกับรังสีคอสมิกที่มีพลังงานสูง (ระดับ GeV) กล่าวคือ อนุภาคพลังงานสูงที่มาจากอวกาศ (ซึ่งมาโดยธรรมชาติ) เครื่องตรวจวัดนิวตรอนมีเสถียรภาพสูงและมีการตั้งที่ตำแหน่งต่างๆ บนพื้นโลก โดยอาศัยประโยชน์จากสนามแม่เหล็กโลกในการคัดเลือกอนุภาคที่มีระดับพลังงานต่างๆ กัน ถ้ามีการบำรุงรักษาเพียงเล็กน้อย เครื่องวัดแบบนี้สามารถให้ข้อมูลที่มีคุณค่าสูงในทางวิทยาศาสตร์ได้เป็นเวลาเกินหนึ่งทศวรรษ หรือแม้กระทั่งถึงห้าทศวรรษเลยทีเดียว เช่น สถานีที่ไคลแมกซ์ โคโลราโด ประเทศสหรัฐอเมริกา

ในการตั้งสถานีตรวจวัดจำนวนนิวตรอนจากท้องฟ้า คณะผู้วิจัยต้องตระหนักว่านิวตรอนเหล่านี้เกิดจากการชนระหว่างรังสีคอสมิกกับบรรยากาศโลก ดังนั้นสถานีตรวจวัดนิวตรอนกำลังวัดฟลักซ์ของรังสีคอสมิกในอวกาศนั่นเอง



ประเทศไทยอยู่ในบริเวณพิเศษเนื่องจากอยู่บนเส้นศูนย์สูตรของสนามแม่เหล็กโลก และแม่เหล็กขั้วคู่ (magnetic dipole) ของโลก (ซึ่งอยู่ใกล้แต่ไม่ตรงกับศูนย์กลางของโลก) ชิดมาทางประเทศไทยพอดี ดังนั้น เครื่องตรวจวัดนิวตรอนที่ตั้งอยู่ที่ภูเขาสูงในประเทศไทยจะสามารถวัดรังสีคอสมิกที่มีพลังงานสูง ซึ่งเป็นช่วงพลังงานที่ยังไม่มีการตรวจวัดและวิจัยมาก่อน ข้อมูลเหล่านี้จึงมีความสำคัญในงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์เป็นอย่างมาก



รถเข็นพิเศษสำหรับเข็นตะกั่วโดยเฉพาะ

นอกจากข้อมูลที่น่าสนใจในเชิงฟิสิกส์ดาราศาสตร์พื้นฐาน สถานีตรวจวัดนิวตรอนยังให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับงานด้านโทรคมนาคมและความมั่นคงของประเทศ เพราะจำนวนอนุภาครังสีคอสมิกในอวกาศมีการเปลี่ยนแปลงเนื่องจากพายุสุริยะ ซึ่งเป็นสาเหตุให้ระบบการสื่อสารวิทยุไม่สามารถใช้งานได้อย่างชั่วคราวและดาวเทียมอาจเสียหายอย่างถาวรได้ ปรากฏว่าข้อมูลที่ได้จากสถานีตรวจวัดนิวตรอนสามารถทำนายและเตือนสภาพอวกาศที่จะมีผลกระทบต่อโลกล่วงหน้าได้

ความสูงของตำแหน่งที่จะติดตั้งสถานีตรวจวัดนิวตรอนนี้มีความสำคัญมาก เนื่องจากอนุภาคนิวตรอนจะมีจำนวนลดลงแบบเอกซ์โปเนนเชียล เมื่อความดันอากาศมีค่าเพิ่มขึ้น ทุกครั้งที่ความสูงลดลง ๑๐๐ เมตร จำนวนนิวตรอนที่วัดได้จะลดลง ๘ เปอร์เซ็นต์ หรือถ้าเทียบกับยอดดอยอินทนนท์ (๒,๕๖๕ เมตร) เมื่อความสูงลดลงถึงระดับ ๒,๐๐๐ เมตร จะสูญเสียข้อมูลถึง ๔๐ เปอร์เซ็นต์ ดังนั้นบริเวณยอดดอยอินทนนท์จึงเป็นบริเวณที่เหมาะสมอย่างยิ่งในการติดตั้งสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร

เนื่องจากข้อได้เปรียบของตำแหน่งที่ดอยอินทนนท์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้รับการบริจาคอุปกรณ์ตรวจวัดนิวตรอนจากมหาวิทยาลัยชินซู (Shinshu University) ประเทศญี่ปุ่น และได้รับการสนับสนุนจากองค์กร US National Science Foundation ผ่านทางสถาบันวิจัยบาร์ทอล มหาวิทยาลัยเดลาแวร์ ประเทศสหรัฐอเมริกา ในด้านการขนส่งอุปกรณ์จากญี่ปุ่นมายังประเทศไทย นอกจากนี้ทางกลุ่มของมหาวิทยาลัยเดลาแวร์ มหาวิทยาลัยชินซู และมหาวิทยาลัยแทสมาเนีย ประเทศออสเตรเลีย ให้ความช่วยเหลือด้านคำแนะนำสำหรับการติดตั้งสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร และยังได้รับการสนับสนุนเพิ่มเติมในด้านของวัสดุและครุภัณฑ์จากมหาวิทยาลัยอุบลราชธานีและสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)

นอกจากนี้ ในระยะยาวคณะผู้วิจัยมีเป้าหมายที่จะบริการวิชาการในแง่สภาพอวกาศ (space weather) ซึ่งหมายถึงผลกระทบของคลื่นกระแทกเนื่องจากการปะทุที่ดวงอาทิตย์ที่มีต่อกิจกรรมของมนุษย์ เช่น การสื่อสาร โทรคมนาคม (ผลกระทบทางสภาพอวกาศเคยทำให้ดาวเทียมพังถึงจำนวน ๑๔ ดวง) โรงผลิตไฟฟ้า และความมั่นคงของประเทศ เป็นต้น โดยคณะผู้วิจัยยินดีทำหน้าที่ประสานงานและให้ความรู้ทางวิชาการกับหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในประเทศไทย

สรุปส่งท้าย

การศึกษาเกี่ยวกับดวงอาทิตย์ทำให้ทราบว่า พายุสุริยะจะเกิดขึ้นบ่อยครั้งในช่วงที่มีจุดมืดจำนวนมากบนดวงอาทิตย์ พายุสุริยะมักจะเกิดขึ้นในกลุ่มจุดมืดของดวงอาทิตย์ แต่พายุสุริยะไม่เคยทำลายสิ่งปลูกสร้าง หรือทำลายผู้คนให้ล้มตายหรือบาดเจ็บ อาจจะกระทบทางด้านเศรษฐกิจบ้าง เช่น กระทบต่อบริษัทสายการบิน โรงผลิตกระแสไฟฟ้า บริษัทดาวเทียม นักบินอวกาศ และรบกวนการสื่อสารทางคลื่นวิทยุ เป็นต้น เราจึงไม่ควรตระหนกต่อการเกิดพายุสุริยะ และเราควรจะศึกษาและใช้ประโยชน์จากการเกิดพายุสุริยะให้มากที่สุดค่ะ

อาจารย์เดวิด เป็นชาวอเมริกันที่รักประเทศไทยมาก และเป็นอาจารย์ที่ใจดีมาก อาจารย์ถ่ายทอดความรู้อย่างเต็มที่ อาจารย์ฝากบอกน้องๆ ว่า หากสนใจที่จะเรียนวิทยาศาสตร์ หรือวิชาฟิสิกส์ ไม่ใช่วิชาที่ยากจนเกินไป เพียงใช้ความเข้าใจ และอาจารย์ฝากให้กำลังใจน้องๆ ทุกคน ขอให้ผ่านระดับมัธยมที่อาจจะต้องท่องจำให้ได้ แล้วอนาคตในระดับปริญญาตรีจะรู้สึกง่ายขึ้น เพราะใช้ความเข้าใจ อาจารย์เรียนเก่งขนาดเข้าเรียนระดับปริญญาตรี ขณะอายุ 13 ปี และจบปริญญาเอกขณะที่อายุ 23 ปี ซึ่งเครียดมาก แต่ไม่ได้เครียดที่เนื้อหา หากแต่เป็นความเครียดทางสังคม เพราะในขณะที่เพื่อนๆ ตัวโตหมดแล้ว แต่เราตัวเล็กอยู่ (หากเปรียบเทียบกับเด็กไทย เข้าเรียนปริญญาตรีอายุ 13 ปี ประมาณ ม.2 ค่ะ) อาจารย์แนะนำให้น้องๆ เรียนตามระดับชั้นเรียนปกติจะดีกว่า จะได้ไม่เครียดมาก ปัจจุบันนอกจากอาจารย์จะประจำอยู่ที่ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลแล้ว อาจารย์ยังเป็นอาจารย์พิเศษที่โรงเรียนจิตรลดา รวมทั้งเป็นทำงานเป็นหัวหน้ากลุ่มวิจัยของสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร ศึกษาเกี่ยวกับรังสีคอสมิก พายุสุริยะ ดวงอาทิตย์และงานวิจัยอื่นๆ อีกมากมาย เพื่อเป็นประโยชน์กับประเทศไทยเราค่ะ



ขอขอบพระคุณ อาจารย์เดวิดที่รักประเทศไทย ศึกษาเรื่องต่างๆ เพื่อประเทศไทย เป็นตัวอย่างครอบครัวไทยที่อบอุ่นและน่ารักให้เราได้ชื่นชมกัน และให้ความรู้เรื่องดวงอาทิตย์พายุสุริยะ และสถานีตรวจวัดนิวตรอนสิรินธร พร้อมภาพประกอบ เป็นการจุดประกายความคิดให้เยาวชนไทยรักการเรียนวิทยาศาสตร์ ฟิสิกส์ และดาราศาสตร์ค่ะ

 

รับมือ พายุสุริยะ

<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle">
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> <table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td width="1" align="right" height="1" valign="bottom"></td> <td align="center" background="/images/linedot_hori.gif" height="1" valign="bottom"></td> <td width="1" align="left" height="1" valign="bottom"></td> </tr> <tr> <td width="1" align="center" background="/images/linedot_vert.gif" valign="middle"></td> <td> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="5"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle"></td> </tr> </tbody></table> </td> <td width="1" align="center" background="/images/linedot_vert.gif" valign="middle"></td> </tr> <tr> <td width="1" align="right" height="1" valign="top"></td> <td align="center" background="/images/linedot_hori.gif" height="1" valign="top"></td> <td width="1" align="left" height="1" valign="top"></td> </tr> </tbody></table> <table width="100%" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td class="body" align="center" valign="baseline">การปะทุบนดวงอาทิตย์ส่งอนุภาคมีประจุพุ่งตรงมายังโลกที่มีสนามแม่เหล็กป้องกันอันตรายจากอนุภาคเหล่านั้น (ดิสคัฟเวอรี)</td> </tr> </tbody></table> </td> </tr> </tbody></table>
</td> </tr> </tbody></table> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"><tbody><tr> <td align="left" height="12" valign="bottom"></td> </tr> <tr> <td bgcolor="#cccccc"> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="1"> <tbody><tr> <td align="center" bgcolor="#ffffff" valign="top"> <table width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td width="160" align="center" valign="top"> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="4"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td class="body" align="center" valign="baseline">คลิกที่ภาพเพื่อดูขนาดใหญ่ขึ้น</td> </tr> </tbody></table> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle"></td> </tr> <tr> <td align="center" valign="baseline">ภาพการปะทุบนดวงอาทิตย์เมื่อเดือน มี.ค.ที่ผ่านมา (NASA/GSFC/AIA)</td> </tr> </tbody></table>
<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle"></td> </tr> <tr> <td align="center" valign="baseline">ภาพเส้นสนามแม่เหล็กที่พุ่งขึ้นจากจุดมืดบนดวงอาทิตย์ (Hinode JAXA/NASA/PPARC/ESA)</td> </tr> </tbody></table>
<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle"></td> </tr> <tr> <td align="center" valign="baseline">ภาพแสงออโรราเหนือชั้นบรรยากาศโลกเมื่อปี 2003 ที่บันทึกโดยโดนัลด์ อาร์.เพตติท (Donald R. Pettit) ลูกเรือสถานีอวกาศนานาชาติ (NASA)</td> </tr> </tbody></table>
<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="center" valign="middle"></td> </tr> <tr> <td align="center" valign="baseline">ศ.ดร.เดวิด รูฟโฟโล</td> </tr> </tbody></table>
<table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td width="165" align="center" height="1" valign="middle"></td> </tr> </tbody></table> </td> </tr> </tbody></table></td> </tr> </tbody></table></td> <td width="4" background="/images/linedot_vert3.gif"></td> <td align="center" valign="top"> <table width="100%" border="0" cellspacing="7"> <tbody><tr> <td align="center" valign="top"> <table width="100%" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td class="body" align="left" valign="baseline"> เมื่อ 20 กว่าปีก่อนแคนาดาเคยเกิดเหตุไฟดับครั้งใหญ่หลังถูก “พายุสุริยะ” ถล่ม และย้อนไปไกลกว่านั้นกว่า 150 ปีเกิดกระแสไฟฟ้าขึ้นที่เสาส่งโทรเลขของสหรัฐฯ และยุโรป หากเหตุการณ์เดียวกันเกิดขึ้นในยุคที่ชีวิตคนเราผูกติดกับอุปกรณ์ อิเล็กทรอนิกส์ อาจสร้างความเสียหายที่มากกว่านั้น

ศ.ดร.เดวิด รูฟโฟโล อาจารย์ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้ศึกษาดวงอาทิตย์ พายุสุริยะและรังสีคอสมิคมากว่า 20 ปี อธิบายว่า การเกิดพายุสุริยะต้องมีจุดมืด (sunspot) บนดวงอาทิตย์ ซึ่งที่จุดมืดนั้นมีสภาพเป็นขั้วแม่เหล็ก และมีโครงสร้างเส้นแรงแม่เหล็กที่จะออกจากจุดหนึ่งของจุดมืดไปยังอีกจุด หนึ่ง ทำให้เกิดสนามแม่เหล็กจากการเคลื่อนที่ดังกล่าว และเส้นแรงแม่เหล็กนี้เหมือนหนังสติ๊กที่สะสมพลังงานได้แล้วปลดปล่อยออกมา

กล่าวได้ว่าดวงอาทิตย์สะสมพลังงานแม่เหล็กจนระเบิดออกมาเป็น “พายุสุริยะ” โดยเส้นแรงแม่เหล็กที่สะสมพลังงานจน “ตึง” จะปลดปล่อยพลังงานออกมาได้ 2 รูปแบบ หากแปลงเป็นความร้อนจะเกิดการปะทุที่เรียกว่า “การลุกจ้า” (solar flare) หรือหากแปลงเป็นพลังงานจลน์จะเป็น “การปลดปล่อยก้อนมวลจากโคโรนา” (Corona Mass Ejection: CME) ซึ่งทำให้อนุภาคมีประจุ ถูกปล่อยออกจากบรรยากาศดวงอาทิตย์ในทุกทิศทาง และส่วนหนึ่งพุ่งตรงมายังโลก และกระทบกับเส้นแรงแม่เหล็กโลก

ทั้งนี้ จุด มืดจะมีจำนวนมากสุดเฉลี่ยในทุกๆ 11 ปี จากนั้นจะลดจำนวนลงต่ำสุด ซึ่งล่าสุดจำนวนจุดมืดมากที่สุดเกิดขึ้นเมื่อปี 2543 และจำนวนจุดมืดต่ำสุดเมื่อปี 2551 แต่ปัจจุบันดวงอาทิตย์ฟื้นตัวช้ากว่าปกติ และยังมีจุดมืดน้อยอยู่

ดังนั้น คาดว่าวัฏจักรจุดมืดครั้งนี้จะใช้เวลาถึง 13 ปี โดยน่าจะมีจุดมืดมากที่สุดในช่วงปี 2555-2556 ซึ่งจากการคำนวณขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) คาดว่าเดือน พ.ค.56 จะเกิดจุดมืดมากที่สุด

หากแต่ ศ.ดร.รูฟโฟโลให้ข้อมูลว่า จำนวน จุดมืดนี้ไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดพายุสุริยะรุนแรง พร้อมยกตัวอย่างเมื่อปี 2548 ที่เกิดพายุสุริยะรุนแรงทั้งที่ห่างจากปีที่มีจุดมืดสูงสุดถึง 5 ปี และในปีที่เกิดพายุสุริยะรุนแรงนั้นไม่ได้ส่งผลกระทบต่อมนุษย์มากนัก ทั้ง นี้ ความรุนแรงของพายุสุริยะมีหลายระดับและขณะนี้นักวิทยาศาสตร์สามารถตรวจพบการ เกิดพายุสุริยะได้ทุกวัน แต่ระดับรุนแรงมากนั้นจะเกิดขึ้นเพียง 1-2 ครั้งในรอบวัฏจักรจุดมืด

การมีสนามแม่ เหล็กโลกและชั้นบรรยากาศ ทำให้สิ่งมีชีวิตบนโลกปลอดภัยจากอนุภาคที่ส่งตรงจากดวงอาทิตย์ ตราบเท่าที่เรายังอยู่บนพื้นโลกและพายุสุริยะไม่รุนแรงจนไปเกินไปเรายังคง ใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัยจากอนุภาคเหล่านั้น แต่สิ่งที่น่าเป็น ห่วงคือมนุษย์อวกาศซึ่งขึ้นไปปฏิบัติภารกิจบนสถานีอวกาศมีโอกาสที่จะได้รับ ผลกระทบจากพายุสุริยะมากกว่าคนบนพื้นโลก รวมถึงดาวเทียมและกล้องโทรทรรศน์ที่โคจรอยู่รอบโลก และโครงการสำรวจอวกาศอื่นๆ

ผลกระทบจากพายุสุริยะที่ไม่รุนแรงแต่สวยงาม นั่นคือแสงเหนือแสงใต้หรือออโรรา (Aurora) ซึ่งเกิดจากอนุภาคมีประจุที่ส่งตรงจากดวงอาทิตย์ทำอันตรกริยากับชั้น บรรยากาศโลก ซึ่งจะเห็นปรากฏการณ์นี้ได้ที่บริเวณขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ อย่างไรก็ดี แม้จะมีเกราะปกป้องถึง 2 ชั้นแต่พายุสุริยะที่รุนแรงเคยทำให้เกิดกระแสไฟฟ้าขึ้นในเสาส่งโทรเลขของ สหรัฐฯ และยุโรปเมื่อปี 2402 และทำให้เกิดแสงเหนือแสงใต้ที่เห็นได้ที่ฮาวายของสหรัฐฯ หรือโรมของอิตาลี และผลกระทบรุนแรงล่าสุดเมื่อปี 2532 ที่ทำให้ระบบจ่ายกระแสไฟฟ้าของแคนาดาเสียหายและไฟดับทั้งเมืองนานถึง 9 ชั่วโมง

อย่างไรก็ดี เมื่อ วันที่ 1 ส.ค.53 ที่ผ่านมาได้เกิดพายุสุริยะที่นาซาขนานนามว่า “สึนามิสุริยะ” (solar tsunami) ซึ่งด้านที่หันเข้าหาโลกนั้น เกิดการปะทุรุนแรงเกือบทั้งด้าน โดยดวงไฟยักษ์ได้ปลดปล่อยซีเอ็มอี มายังโลกด้วยความเร็ววินาทีละ 1,000 กม. หรือ 3.6 ล้าน กม. ต่อชั่วโมง ซึ่งอนุภาคมีประจุจากดวงอาทิตย์นี้ ได้ปะทะสนามแม่เหล็กโลกเมื่อวันที่ 3 ส.ค. และทำให้เกิดแสงออโรราที่สังเกตได้ แต่ไม่ได้สร้างความเสียหายที่เห็นได้ชัดเจน

นอกจากนี้ ศ.ดร.รูฟโฟโลยังได้ให้ข้อมูลที่ทำให้คนไทยได้รู้สึกโชคดีอีกครั้งว่า ประเทศ ไทยตั้งอยู่บนตำแหน่งเส้นศูนย์สูตรทางแม่เหล็กโลก และมีแกนแม่เหล็กโลกที่เลื่อนมาใกล้ๆ ประเทศไทย ทำให้ประเทศไทยมีสนามแม่เหล็กโลกที่เข้มที่สุด ซึ่งเมื่อรังสีคอสมิคหรือพายุสุริยะรุนแรงเข้ามา ประเทศไทยจะได้รับผลกระทบน้อยกว่าจุดอื่นๆ ของโลก โดยจุดที่มีสนามแม่เหล็กเข้มที่สุดอยู่ใน จ.ชุมพร
</td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>
รับมือ “พายุสุริยะ”

 

เตรียมตัวกันไว้ให้ดีนะครับ

 

HAARP Magnetometer

ตรวจสอบจากเว็บนี้ได้ครับ หากยุ่งเหยิงมากก็เตรียมตัวรับมือครับ

 

ภัยพิบัติน่ากลัวจัง ถ้าเป็นอย่างนั้นจริงๆคงจะโกลาหนน่าดูชมครับ

 

ขอบคุณครับ สำหรับความรู้ที่มีคุณค่าครับ

 

อะไรจะเกิดก็ให้มันเกิด เป็นไปตามเวรกรรม แต่ให้เราทำความดีประจำวันไว้เสมอ เมื่อเผชิญกับความตาย จะได้ไม่ต้องกลัว รักษาศิล สมาธิ วิปัสสนา ไว้ให้ดี ไม่ต้องกลัว
แต่ในความรู้สึกผมว่าเกิดอยากครับ

 

ข่าวแบบนี้มีมาอยู่เรื่อยๆ ก็รอกันต่อไป อย่าลืมสติล่ะ

 

ครับ หาก pole shift พร้อมพายุสุริยะคง แย่น่าดู

 

อ่านแล้วดูน่ากลัวจัง

 

ขอให้มีสติอยู่เสมอนะครับทุกคน

 

แปลก! พายุสุริยะรุนแรง ช่วยปกป้องนักบินอวกาศจากรังสีคอสมิก

โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 22 กุมภาพันธ์ 2554 11:53 น.








ภาพสถานีอวกาศระหว่างกระสวยดิสคัฟเวอรีเข้าเชื่อมต่อเมื่อ 7 เม.ย. 2010 (รอยเตอร์/นาซา)


คลิกที่ภาพเพื่อดูขนาดใหญ่ขึ้น

ภาพนักบินอวกาศระหว่างออกนอกสถานีอวกาศไปเดินอวกาศ ทั้งนี้ภายในสถานีอวกาศนั้นมีฉนวนปกป้องนักบินอวกาศจากพายุสุริยะเป็นอย่างดี (รอยเตอร์)


ภาพการลุกจ้าบนดวงอาทิตย์ที่รุนแรงที่สุดในรอบ 4 ปี เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ซึ่งบันทึกโดยกล้องจากยานหอดูดาวโซลาร์ไดนามิกส์ (Solar Dynamics Observatory) ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา/สเปซด็อทคอม)


ภาพดวงอาทิตย์ในย่านรังสียูวีที่บันทึกโดยกล้องบนยานหอดูดาวโซลาร์ไดนามิกส์ (Solar Dynamics Observatory) เมื่อ 30 มี.ค.2010 โดยสีสันที่แตกต่างกันนั้นแสดงถึงอุณหภูมิพื้นผิวที่แตกต่างกัน บริเวณสีน้ำเงินและสีเขียวนั้นร้อนกว่าบริเวณสีแดงที่มีอุณหภูมิประมาณ 60,000 เคลวิน (นาซา/สเปซด็อทคอม)



เป็นเรื่องแปลกทีเดียว หลังจากที่ดวงอาทิตย์เกิดการลุกจ้าครั้งใหญ่ที่สุดในรอบ 4 ปี โดยเป็นความรุนแรงถึงระดับ “คลาสเอกซ์” ระดับความรุนแรงสูงสุดของกิจกรรมบนดวงอาทิตย์ แต่กลับทำให้นักบินอวกาศบนสถานีอวกาศได้รับรังสีน้อยลง

เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ระหว่างที่เราชาวโลกกำลังอยู่ในบรรยากาศคาบเกี่ยวกับช่วงวันวาเลนไทน์ ได้เกิดพายุสุริยะ (solar storm) ที่รุนแรงที่สุดในรอบ 4 ปี ซึ่งได้ส่งคลื่นการแผ่รังสี และอนุภาคมีประจุที่เคลื่อนที่เร็วสูงพุ่งตรงมายังโลก และดวงอาทิตย์ยังมีกิจกรรมต่อเนื่อง แม้กระทั่งวันที่ 18 ก.พ.2011 ที่ผ่านมา จนยังเกิดการปะทุครั้งใหญ่อีกครั้ง

พายุสุริยะที่มีความเข้มสูงขนาดนั้น สามารถทำอันตรายต่อนักบินอวกาศได้ หากแต่ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า ฉนวนป้องกันบนสถานีอวกาศและสนามแม่เหล็กโลกนั้น ได้ช่วยปกป้องนักบินอวกาศบนสถานีอวกาศนานาชาติหรือไอเอสเอส (International Space Station: ISS) ได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ สเปซด็อทคอมยังรายงานความเห็นของผู้เชี่ยวชาญอีกว่า การปะทุรุนแรงของดวงอาทิตย์เมื่อสัปดาห์ก่อนนั้น น่าจะเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของนักบินอวกาศ ด้วยการช่วยผลักอันตรายจากรังสีคอสมิกพลังงานสูงนอกระบบสุริยะให้ออกไปไกลๆ ด้วย

“จริงๆ แล้วมันช่วยให้ลูกเรือได้รับรังสีในปริมาณน้อยลง มากกว่าที่จะเพิ่มขึ้นด้วยซ้ำ รังสีคอสมิคจากกาแลกซีนั้น เป็นปัญหาใหญ่กว่าสำหรับเรา” แฟรงก์ คูซินอตตา (Frank Cucinotta) หัวหน้านักวิทยาศาสตร์ในโครงการรังสีอวกาศ (Space Radiation Program) ขององค์การบริหารการบินอวกาศสหรัฐฯ (นาซา) กล่าว

สำหรับพายุสุริยะในช่วงคาบเกี่ยวกับวันวาเลนไทน์นั้น ได้ปะทุรุนแรงในระดับคลาสเอกซ์ (Class X solar flare) ซึ่งเป็นระดับที่รุนแรงที่สุด โดยได้ระเบิดรังสีเอกซ์และแสงในความยาวคลื่นอื่นๆ พุ่งตรงมายังโลก และยังพ่นกลุ่มก้อนของอนุภาคมีประจุและกระจุกสนามแม่เหล็กที่เรียกว่า “การพ่นมวลโคโรนา” (coronal mass ejection) หรือซีเอ็มอี (CME) ออกมาด้วย

สำหรับก้อนอนุภาคซีเอ็มอีนั้น เป็นอันตรายต่อนักบินอวกาศมากกว่าการลุกจ้า เพราะอาจผลักอนุภาคโปรตอนออกมาจากดวงอาทิตย์ด้วยความเร็วมหาศาล ซึ่ง “พายุโปรตอน” (proton storms) นี้ ทำให้นักบินอวกาศถึงตายได้ เช่น หากได้ปะทะกับพายุดังกล่าวระหว่างเดินบนพื้นผิวดวงจันทร์ เป็นต้น แต่สเปซด็อทคอมระบุว่า สถานีอวกาศนั้นไม่ได้อยู่ใกล้กับดวงจันทร์เลย

สถานีอวกาศโคจรอยู่เหนือพื้นโลก 354 กิโลเมตร ซึ่งยังอยู่ในบริเวณสนามแม่เหล็กโลกห่อหุ้มอยู่ และสถานีอวกาศเองยังออกแบบมาให้ป้องสนามพายุสุริยะรุนแรงด้วย ดังนั้นตราบเท่าที่นักบินอวกาศยังอยู่ในสถานีพวกเขายังคงปลอดภัย ตามคำอธิบายของคูชินอตตา

“ทุกตารางนิ้วบนสถานีอวกาศ ได้รับการปกป้องอย่างดีเยี่ยม แต่ถ้าเราไม่กำหนดเวลาอีวาส์ (extravehicular activity: EVAs - กิจกรรมที่ให้นักบินอวกาศออกไปปฏิบัติการในห้วงอวกาศที่นอกสถานีหรือยานอวกาศ) ให้นักบินอวกาศอย่างถูกต้อง ก็จะเป็นปัญหาได้” คูชอนอตตากล่าว

อย่างไรก็ดี ไม่ได้หมายความว่านักบินอวกาศบนสถานีอวกาศจะไม่มีความเสี่ยงเลย ในกรณีที่เกิดการปะทุรุนแรงมหาศาล ก็กระตุ้นให้เกิดปัญหาบางอย่างได้ ตัวอย่างย้อนกลับไปเมื่อปี 2003 พายุสุริยะขนาดรุนแรงทำให้นักบินอวกาศต้องเข้าไปหลบอยู่ในบริเวณสถานีอวกาศที่มีฉนวนป้องกันแน่นหนาที่สุด

ถึงอย่างนั้นคูชินอตตากล่าวว่า เหตุการณ์เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาไม่ได้ส่งผลเช่นเมื่อ 7 ปีก่อน และยังช่วยปกป้องสถานีอวกาศด้วย นอกจากนี้กระสวยอวกาศเองก็ได้ติดฉนวนป้องกันเป็นอย่างดี ดังนั้นการปะทุล่าสุดนี้จึงไม่เป็นปัญหาสำหรับกระสวยดิสคัฟเวอรี (Discovery) ซึ่งกำหนดทะยานฟ้าในวันที่ 24 ก.พ.นี้

นอกจากนี้ แทนที่พายุสุริยะครั้งใหญ่ล่าสุดจะเป็นอันตรายต่อนักบินอวกาศ แต่คูชินอตตากล่าวว่า พายุสุริยะที่รุนแรงดังกล่าวได้ช่วยปกป้องนักบินอวกาศจากรังสีคอสมิกที่อาบมาที่สถานีอวกาศอย่างสม่ำเสมอ

รังสีคอสมิก (Cosmic rays) นั้น เต็มไปด้วยอนุภาคโปรตอนพลังงานสูงที่แหล่งกำเนิดออกมาจากคลื่นกระแทกของการระเบิดซูเปอร์โนวา (supernova) และปรากฏการณ์อื่นๆ ในเอกภพ แล้วซัดจากที่ห่างไกลเข้ามายังละแวกอวกาศที่เราอยู่ อีกทั้งยังมีความรุนแรงมากกว่าอนุภาคโปรตอนจากดวงอาทิตย์จะทานไหว

โชคดีว่าชั้นบรรยากาศของโลกช่วยลดขนาดของรังสีคอสมิก แต่สำหรับนักบินอวกาศที่อยู่ในวงโคจรแล้ว พวกเขามีโอกาสได้รับรังสีในปริมาณสูงกว่าคนทั่วไปที่อยู่บนพื้นโลก และอนุภาคที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูงนี้ยังแทรกซึมเข้าสู่เนื้อเยื่อ กระโจนเข้าสู่เซลล์และทำลายดีเอ็นเอ อีกทั้งการได้รับรังสีเกินระดับนานไปยังเป็นสาเหตุให้เกิดมะเร็งและปัญหาสุขภาพอื่นๆ

ถึงอย่างนั้นพายุสุริยะเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา กลับลดปริมาณการได้รับรังสีของลูกเรืออวกาศลง เนื่องจากสนามแม่เหล็กช่วยเบนทิศทางของอนุภาคมีประจุ ดังนั้น คูซินอตตาบอกว่าการพ่นมวลซีเอ็มอีมายังโลกจึงช่วยปักรังสีคอสมิกปริมาณมากให้ออกไปไกลๆ เรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “การลดลงของรังสีคอสมิกแบบฟอร์บุช” (Forbush decrease) ซึ่งตั้งตามชื่อนักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบปรากฏการณ์นี้ ซึ่งพบเห็นได้บ่อยๆ

ผลจากปรากฏการณ์ดังกล่าว ทั้งน่าตื่นเต้นและช่วยค้ำจุน ตัวอย่างพายุสุริยะเมื่อปี 2005 นั้นได้ทำให้รังสีคอสมิกที่กระทบสถานีอวกาศนานาชาติลดลงไป 30% ดังนั้น ขณะที่พายุสุริยะครั้งรุนแรงสามารถสร้างความเสียหายทั้งรบกวนการจ่ายกระแสไฟฟ้า และโครงสร้างพื้นฐานการสื่อสารทั่วโลก แต่กำลังมหาศาลของพายุสุริยะก็ช่วยให้เกิดเรื่องดีอย่างการสร้างเกราะคุ้มครองนักบินอวกาศบนสถานีอวกาศได้ อีกทั้งยังทำให้เกิดแสงเหนือหรือออโรราที่สวยงามใกล้กับขั้วโลกได้