มารและปีศาจ ใน พระพุทธศาสนา

มารในพระพุทธศาสนานั้นมี ๕ ประเภท
มาร (อังกฤษ: Mara) มาจากภาษาบาลีว่า "มรฺ" แปลว่า "ตาย" มารจึงแปลว่า "ผู้ให้ตาย"[1] ในความหมายตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน จะหมายถึง เทวดาจําพวกหนึ่ง มีใจบาปหยาบช้าคอยกีดกันไม่ให้ทําบุญ ,ยักษ์ ,ผู้ฆ่า ,ผู้ทำลาย ,ในพระพุทธศาสนาหมายถึง ผู้กีดกันบุญกุศล มี 5 อย่าง เรียกว่า "เบญจพิธมาร" คือ ขันธมาร กิเลสมาร อภิสังขารมาร มัจจุมาร และเทวบุตรมาร โดยปริยายหมายถึงผู้ที่เป็นอุปสรรคขัดขวาง[

ประเภทของมาร

ในพระพุทธศาสนาได้แบ่งมารออกเป็น 5 ประเภท ได้แก่

1.) กิเลสมาร คือ กิเลสซึ่งทำให้เรามีความพระพฤติ และนิสัยไม่ดีต่างๆ ในแง่ของมารหมายถึง กิเลสที่คอยขัดขวางไม่ให้เราทำความดี


2.) ขันธมาร คือ ร่างกายและจิตใจของเรา ซึ่งบกพร่องแล้วเป็นมารผลาญตัวเอง ในแง่ของมารหมายถึง ขันธ์ที่คอยกีดขวางการทำความดี เช่น ต้องการฟังธรรมะ แต่หูหนวก ไม่สามารถฟังธรรมได้ เป็นต้น


3.) อภิสังขารมาร อภิสังขารคือความคิดนึกอันประกอบกับอารมณ์[1] เป็นมารเพราะเป็นตัวปรุงแต่งกรรม ทำให้เกิดชาติชรา เป็นต้น ขัดขวางไม่ให้หลุดพ้นจากทุกข์ในสังสารวัฏ[4]


4.) เทวบุตรมาร ได้แก่ เทวดาที่เป็นมาร เช่น พระยามาร รวมไปถึงคนพาล คนชั่ว ที่มาขัดขวางการทำความดีของเรา


5.) มัจจุมาร คือ ความตายที่ตัดโอกาสการทำความดีของเรา


ศัพท์ว่า มาร มาจาก มรฺ ธาตุ แปลว่า ตาย

มารแปลว่าผู้ให้ตาย หมายความว่าผู้ฆ่า คนเราไม่สามารถทำ

ทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ก็เพราะมารจึงตั้งตัวไม่ได้ คนไม่สามารถปฏิบัติ

สัมปรายิกัตถประโยชน์ก็เพราะมาร จึงไม่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบต่อกัน

คนไม่ได้ปฏิบัติในปรมัตถประโยชน์ก็เพราะมาร

มารเป็นผู้คอยทำลายล้าง เป็นผู้ฆ่าคุณความดี ตามภูมิตามชั้น

มารนั้นท่านแจกเป็น ๕ คือ

ขันธ เรียกว่าขันธมาร ได้แก่กายอันนี้ที่แยกออกโดยอาการเป็นขันธ์ ๕

เป็นมารอย่างไร ? คนมุ่งที่จะทำดีทำชอบและจะทำได้ก็ต้องอาศัยกายอันนี้

กายอันนี้ถ้าเจ็บไข้ได้พยาธิอย่างใดอย่างหนึ่ง ก็ทำไม่ได้ เช่นคนเจ็บอยู่

จะทำกิจการอย่างใด ในทิฏฐธัมมิกัตถะ หรือสัมปรายิกัตถะ หรือ

ปรมัตถะ ก็ทำไม่ได้ หรือได้บ้างก็ไม่สะดวก เพราะฉะนั้น ขันธ์ ๕

อันรวมเข้าเป็นกายอันนี้ จึงเรียกว่ามาร อีกอย่างหนึ่งขันธ์ ๕

เป็นที่ยึดถือของสัตว์ ที่ยังข้องอยู่ เมื่อสัตว์ยึดถือข้องอยู่ในขันธ์ ๕

 

อนุโมทนา สาธุ
บุญกุศลในการเผยแพร่พระธรรม
นิพพานัง ปัจจโย โหตุ

 

++++++++++++++
ขออนุโมทนาสาธุคะ่