วิธีเลื่อนฌาน

<TABLE cellSpacing=1 cellPadding=0 width=551 align=center bgColor=#eeeeee border=0><TBODY><TR><TD bgColor=#cc6600 height=22>หั ว ข้ อ เ รื่ อ ง ที่ ๑๐ : วิธีเลื่อนฌาน</TD></TR><TR><TD bgColor=#ffcc33 height=22>โ ด ย : พระอริยคุณาธาร สำนักปฏิบัติธรรมเขาสวนกวาง </TD></TR><TR><TD vAlign=top bgColor=#ffffef><TABLE cellPadding=3 width="95%" align=center border=0><TBODY><TR vAlign=top align=left><TD vAlign=top>
การเลื่อนฌาน คือก้าวหน้าไปสู่ฌานชั้นสูงกว่า ถ้าท่านผู้ปฏิบัติไม่ใจร้อนเกินไปเมื่อฝึกโดย
ขั้นทั้ง ๕ ในฌานขั้นหนึ่งๆ ชำนาญแล้ว การก้าวไปสู่ฌานขั้นสูงกว่า จะไม่ยากเลย และไม่ค่อย
ผิดพลาดด้วย

ขอให้ถือหลักของโบราณว่า "ช้าเป็นการ นานเป็นคุณ" ไว้เป็นคติเตือนใจเสมอๆ วิธีการ
ที่จะเลื่อนฌานได้สะดวกดังใจนั้น อยู่ที่กำหนดหัวเลี้ยวหัวต่อของฌานไว้ให้ดี คือขั้นต่อไปจะ
ต้องละองค์ฌานที่เท่าไร และองค์ฌานนั้นมีลักษณะอย่างไร ?ดำรงอยู่ได้ด้วยอะไร ? ดัง
ที่ได้เคยอธิบายไว้แล้วในตอนก่อนๆ เมื่อกำหนดรู้แจ่มชัดแล้ว พึงกำหนดใจไว้ด้วยองค์ที่
เป็นปฏิปักษ์ กับองค์ที่ต้องละนั้นให้มาก เพียงเท่านี้จิตก็เลื่อนขึ้นสู่ฌานชั้นสูงกว่าได้ทันที
เมื่อเข้าถึงขีดขั้นของฌานชั้นนั้นแล้ว พึงทำการฝึกหัดตามขั้นทั้ง ๕ ให้ชำนาญ แล้วจึงเลื่อน
สู่ชั้นที่สูงกว่าขึ้นไป โดยนัยนี้ตลอดทั้ง ๔ ฌาน

เพื่อสะดวกแก่การกำหนดหัวต่อของฌานดังกล่าวแล้วแก่ผู้ปฏิบัติ จึงขอชี้หนามของฌาน
ให้เห็นชัดโดยอาศัยพระพุทธภาษิตเป็นหลัก ดังต่อไปนี้

พระบรมศาสดาตรัสชี้หนามของฌานไว้ว่า
เสียง เป็นหนามของ ปฐมฌาน
วิตก = ความคิด, วิจาร = ความอ่าน เป็นหนามของ ทุติยฌาน
ปีติ = ความชุ่มชื่น เป็นหนามของ ตติยฌาน
ลมหายใจ เป็นหนามของ จตุตถฌาน ดังนี้

</TD></TR></TBODY></TABLE>

</TD></TR></TBODY></TABLE>


ที่มา....ธรรมะไทย....

 

อนุโมทนา ลมหายใจเป็นหนามของณานที่4 อธิบายได้สั้นและกระชับมาก

 

"พระบรมศาสดาตรัสชี้หนามของฌานไว้ว่า
เสียง เป็นหนามของ ปฐมฌาน
วิตก = ความคิด, วิจาร = ความอ่าน เป็นหนามของ ทุติยฌาน
ปีติ = ความชุ่มชื่น เป็นหนามของ ตติยฌาน
ลมหายใจ เป็นหนามของ จตุตถฌาน" ดังนี้

ที่สุดของที่สุดของคำอธิบายวิธีการเลื่อนฌาน สั้นแต่แจ่มแจ้งชัดเจนที่สุดเท่าที่เคยอ่านมา

นี่คือคำอธิบายของบรมครู

 

ขอเทียบเคียงอารมณ์ที่เคยรู้สึก ผิดถูก ขออภัยด้วย อย่าปรามาสผมเลยครับ เพิ่งจะมาเทียบนี่แหละครับ สาธุ

วิตก = ความคิด, วิจาร = ความอ่าน เป็นหนามของ ทุติยฌาน

เพระฉะนั้น อนุสติที่มีการภาวนาจะได้สูงสุดแค่ปฐมฌาน เช่น พุทธานุสติ ธรรมนุสติ สังฆานุสติ ฯลฯ ที่ใช้คำภาวนา เพราะถ้ายังภาวนาอยู่ จะไม่ก้าวหน้าขึ้น หรือ เข้าสู่ฌานที่ 2 หรือ ทุติยฌานได้ จำเป็นต้องละเสีย

ปีติ = ความชุ่มชื่น เป็นหนามของ ตติยฌาน

การมีอารมณ์เอกกัคคตา อารมณ์นิ่งสงบจิตไม่ฟู เป็นอารมณ์ที่ไม่มีปีติชุ่มช่ำในใจ ไม่มีความดื่มด่ำในใจ ถ้าบุคคลใดยังติดอยู่ก็จะไม่สามารถเจริญอารมณ์จิตตนขึ้นไปได้ จำเป็นต้องตัดเสีย จึงจะได้ฌาน3 หรือ ตติยฌาน


ลมหายใจ เป็นหนามของ จตุตถฌาน

.....

 

ขออนุญาติ อธิบายเพิ่มเติมครับ

"เสียง เป็นหนามของ ปฐมฌาน"

หมายความถึง ในปฐมฌาณ ไม่ยินดียินร้ายในเสียงที่ได้ยินครับ เฉยๆ ไม่ใส่ใจในเสียง แม้จะได้ยินอยู่ก็ตาม


"ลมหายใจ เป็นหนามของ จตุตถฌาน"

หมายความว่าเมื่อเข้าถึง ฌาณ4 จะไม่สามารถบังคับควบคุมกะบังลมให้หายใจเข้าออกได้อีกต่อไป
กะบังลมหยุดการพอง-ยุบเหมือนถูกเบรค เพราะจิตถอนจากการควบคุม ทั้งๆที่มีสติรู้ตัวอย่างชัดเจนที่สุด

 

ปรกติแล้ว คนในเว๊ปนี้ส่วนมาก นั่งๆไปก็จะเข้าสมาธิลึกไปเองเรื่อยๆอยู่แล้วครับ

เราหันมาดู "สติ" กันดีกว่า ..สติตัวนี้แหละ เป็นตัวรู้ว่าเราเปลี่ยนลำดับ เปลี่ยนสถานะของจิตไปแล้ว

เมื่อ...มันก็เหมือนกับ เราตั้งใจ ปล่อยวาง ..เรื่อยๆ