"จิต"นี้ "ไม่เกิดไม่ตาย"

ก่อนจะมาอธิบาย

ขอถามก่อนว่า
คุณประสิทธิ์ มีความสนใจ
ใน พระธรรม 84000 พระธรรมขันธ์หรือเปล่า


84000 พระธรรมขันธ์แยกเป็น

พระวินัยปิฎก 21000
พระสุตตันตปิฎก 21000
พระอภิธรรมปิฎก 42000

ที่ถามก็เพราะ ว่า โลกไอที การสื่อสารมันกว้างและเยอะ

1.บางคนยอมรับ 84000 (แบบนี้สื่อสารง่ายหน่อย)


2.บางคน ไม่ยอมรับ ว่ามีถึง 84000 (แบบนี้ต้องยกพระสูตรต้นๆ)


3.บางคน ไม่ยอมรับช่วงที่ทำสังคายนา
(แบบนี้ต้องยกแบบแรกๆนู้นๆๆหาลำบากเหลือเกิน)

4.บางคน อ้างว่าจดบันทึกกันมาแต่นานแล้วเปลี่ยนเพี้ยนไป
(แบบนี้คุยกันโครตลำบาก เพราะ สร้างตำราใหม่และก็อ้างแต่ปัตจัตตัง)

ฉะนั้น
บางทีมันทำให้การสื่อสารเข้าใจกันยาก

จะได้ยกมาอธิบายได้
พอที่จะคุยกันรู้เรื่องเข้าใจได้บ้าง ไม่มากก็น้อย

ทีนี้ หากคุณประสิทธิ์เป็นประเภทที่1

ขอเชิญชวน ทำความเข้าใจเกี่ยวกับ

คำและภาษา ในหมวดอภิธรรม ว่าด้วยเรื่อง เจตสิก 52 ก่อน

ว่ามีอะไรบ้าง ภาษาและความหมายเป็นอย่างไร
เดี๋ยวหามาให้ชวนอ่าน ไม่ต้องรีบ
อ่านว่างๆ ช้าๆ คุยกันตามโอกาส

อย่าไปกลัวตำรากัด
คนที่ปฏิบัติเป็น จะไม่กลัวตำรากัด

 

...เพิ่มความเข้าใจเบื้องต้นซักนิด....

ความหมายของ พระอภิธรรมปิฎก
พระอภิธรรมปิฎก ประมวลพระพุทธพจน์หมวดพระอภิธรรม คือ หลักธรรมและคำอธิบายที่เป็นหลักวิชา
ล้วนๆ ไม่เกี่ยวด้วยบุคคลหรือเหตุการณ์ แบ่งเป็น ๗ คัมภีร์ (เรียกย่อหรือหัวใจว่า สํ วิ ธา ปุ ก ย ป) คือ
๑. สังคณี หรือ ธัมมสังคณี รวมข้อธรรมเข้าเป็นหมวดหมู่แล้วอธิบายทีละประเภท ๆ
๒. วิภังค์ ยกหมวดธรรมสำคัญ ๆ ขึ้นตั้งเป็นหัวเรื่องแล้วแยกแยะออกอธิบายชี้แจงวินิจฉัยโดยละเอียด
๓. ธาตุกถา สงเคราะห์ข้อธรรมต่าง ๆ เข้าในขันธ์ อายตนะ ธาตุ
๔. ปุคคลบัญญัติ บัญญัติความหมายของบุคคลประเภทต่างๆ ตามคุณธรรมที่มีอยู่ในบุคคลนั้นๆ
๕. กถาวัตถุ แถลงและวินิจฉัยทัศนะของนิกายต่างๆ สมัยสังคายนาครั้งที่ ๓
๖. ยมก ยกหัวข้อธรรมขึ้นวินิจฉัยด้วยวิธีถามตอบ โดยตั้งคำถามย้อนกันเป็นคู่ๆ
๗. ปัฏฐาน หรือ มหาปกรณ์ อธิบายปัจจัย๒๔ แสดงความสัมพันธ์เนื่องอาศัยกันแห่งธรรมทั้งหลายโดยพิสดาร

อ่านต่อที่นี้

 

พูดถึงพระธรรม 84000 มีคนที่เป็นปุถุชนจะจำได้และแปลความถูกทั้งหมดทุกตัวอักษรบ้างไหมหนอ บางทีเราก็ควรหันมาพิจารณาไตร่ตรองให้ดี ว่าอะไรคือแก่น อะไรคือหลัก
คนมีปัญญาต้องการไม้สักต้นมาทำเสาเรือน ถือขวานเข้าไปในป่า แล้วก็ตัดเอามาเฉพาะที่ต้องการ เปลือกไม้ กระพี้ไม้ กิ่งก้านและใบไม่เอามา คนไม่มีปัญญาตัดแล้วก็ลากมาทั้งต้น กว่าจะได้มาทำเสาก็เหนื่อยยากลำบากแสนเข็ญ ต้องแบกต้องลากมาทั้งต้น ความรู้เป็นสิ่งดี รู้อย่างไรไม่ให้กลายเป็นแบกสังขาร แบกสมมุติบัญญัติให้ตัวเองเหนื่อยเปล่าๆ เพราะสุดท้ายเมื่อจบกิจแล้ว ก็ต้องโยนทิ้งทั้งหมดอยู่ดี หาสาระแก่นสารอะไรไม่ได้เลย.

 

บทนี้ อ่านไว้พลางๆซักสามสี่อาทิตย์

แล้วไว้ค่อยมาคุยกันใหม่ครับ

 

...ประโยคแรกที่่ว่า สติรู้ (จิตวิญญาณในขันธ์ห้า๗ มันวางกาย เวทนากาย วางใจ วางเวทนาใจ
...เข้าสู่สิ่งเดียวคือ การดูธรรม

....สติรู้ ผมถามว่า สติ คือ อะไร ในสี่ตัวนี้ จิต เจตสิค รูป นิพพาน แล้วมันไปรู้ จิต รู้เวทนา แล้วตัวใหนวาง เวทนา วางใจ ผมฟังเหมือนว่า สติ ก็คือผู้รู้อีกตัว ใช่หรือเปล่าที่อธิบายนั้น

...ผมสรูปไม่ได้ ยอมรับผมปัญญาไม่ถึงที่่จะเข้าใจ ไม่เป็นไร ก็คนอื่นอาจเข้าใจกว่าผม ขอบคุณครับ

 

...ประโยคแรกที่่ว่า สติรู้ (จิตวิญญาณในขันธ์ห้า๗ มันวางกาย เวทนากาย วางใจ วางเวทนาใจ
...เข้าสู่สิ่งเดียวคือ การดูธรรม

....สติรู้ ผมถามว่า สติ คือ อะไร ในสี่ตัวนี้ จิต เจตสิค รูป นิพพาน แล้วมันไปรู้ จิต รู้เวทนา แล้วตัวใหนวาง เวทนา วางใจ ผมฟังเหมือนว่า สติ ก็คือผู้รู้อีกตัว ใช่หรือเปล่าที่อธิบายนั้น

...ผมสรูปไม่ได้ ยอมรับผมปัญญาไม่ถึงที่่จะเข้าใจ ไม่เป็นไร ก็คนอื่นอาจเข้าใจกว่าผม ขอบคุณครับ

 

...ถ้าพูดอย่างนั้นจะไม่ลบหลู่ ธรรมะหรือครับ เพราะในพระไตรปิฏก ก็ล้วน วิจิตรบรรจง และสังคายนาโดยพระอรหันต์ล้วนๆ

 

สติรู้ ก็คือ จิต ครับ
ผู้รู้ที่ตั้งเอาไว้เป็น ผู้ดู....ก็คือสติ นี่แหล่ะ แต่ผมเรียกรวมกันเลย เป็น สติรู้ ..ขออภัย ที่ งง

 

....ก็ยกขึ้นมาอ้างสิครับ ที่ท่านยกมา ผมก็ชี้ให้ดูว่า ผมยังไม่ผิดให้ผมไปอ่านไปฟัง กีรอบๆ ก็เหมือนเดิมแหละ ยกขึ้นมาคุยกันเราจะได้ชี้ว่า การแปรความของเรา มันผิดตรงใหน

...ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ภาษิตของพระองค์แจ่มแจ้งนัก เปรียบ
เหมือนหงายของที่คว่ำ เปิดของที่ปิด บอกทางแก่คนหลงทาง หรือส่องประทีปในที่มืดด้วยคิดว่า
ผู้มีจักษุจักเห็นรูป ดังนี้ ฉันใด พระผู้มีพระภาคทรงประกาศพระธรรมโดยอเนกปริยาย ฉันนั้น

....ทำไมเราคิดว่า พระสูตร ใน 84000 ไม่ดี ไม่น่าเชื่อถือ แล้วเราจะเอาอะไรเป็นหลักคิด ผมฟังมาทุกสำนักละ เมือเทียบกับเสียงอ่านพระสุตันตะ ในเวบพลังจิตนี้แหละ เทียบไม่ได้ ในพระสูตรน่าฟังกว่า ดีกว่าไม่ปรุงแต่ง

....ไม่เชื่อไม่ควรลบหลู่ คำสอนหลัก

 

อ้อ..ผมอ่านดู อันนี้เขาเรียกว่า "หลงรู้" ครับ
คือหลงในสิ่งที่รู้แล้วก็เลยหลงสังขารต่อไปทั่ว
ปิดสวิทซ์กันไม่ทันเลย ตามๆ ให้ทันเอาครับ

 

....หลายปีก่อนผม ฟัง พระอภิธรรม ที่มีพระอาจารย์สอน จากวัดจากแดง ผมยังขอหนังสือประกอบการเรียน ตอนนั้นไม่ได้หวังอะไร แค่ชอบ ศึกษาค้นคว้า กะจะได้จบเป็นชั้นๆกับเขา แต่ก็ขาดตอนไป ก็ถือว่าดีครับ ได้แค่ใหนเอาแค่นั้น

....ผมจะถามคุณยอดคะน้านะ เอาแบบ เราเข้าใจกันแบบดุ้นๆแหละ

....รูป กับนาม มีคุณสมบัติต่างกันอย่างไร
....สำหรับผมนะ รูป คือ สิ่งที่วัดได้จับต้องได้ด้วยเครื่องวัดทางวิทยาศาสตร์ เช่นร่างกาย สมอง แม้แต่แสง ก็ถือว่าเป็นรูป เป็นกลุ่มก้อนของ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า รูปที่ประกอบเป็นร่างกายเรา พระพุทธองค์ตรัสว่า ประกอบด้วย มหาภูติทั้งสี่ คือ ดินน้ำลมไฟ นั้นเอง
....ส่วนนามธรรม มีลักษณะ ที่ไม่สามารถวัดได้ด้วย ทางวิทยาศาสตร์ เช่น เวทนา ความสุขความทุกข์ สัญญาคือความจำ สังขาร คือการปรุ่งแต่ง ซึ่งสามตัวนี้เกิดร่วมกับ นามธรรมที่เรียกว่าวิญญาณนั้นเอง นามธรรม จะเป็นความรู้สึก หรือรับรู้อะไรสักอย่างนั้นเอง ถึงเฉยๆ ก็มีการรับรู้อยู่ดีถ้าไม่มีการรับรู้ ก็ไม่เป็นนามธรรม

[๙๔๒] ธรรมมีอารมณ์ เป็นไฉน?
กุศลในภูมิ ๔ อกุศล วิบากในภูมิ ๔ กิริยาอัพยากฤตในภูมิ ๓ สภาวธรรมเหล่านี้
ชื่อว่า ธรรมมีอารมณ์.
ธรรมไม่มีอารมณ์ เป็นไฉน?
รูป และนิพพาน สภาวธรรมเหล่านี้ชื่อว่า ธรรมไม่มีอารมณ์.

....ผมถามท่านว่า นิพพาน ในบทข้างบนนี้ เป็นอะไรครับ เป็นนามธรรมใช่หรือเปล่า คุณสมบัติของนามธรรม จะมีการรับรู้ไดๆเลยหรือครับ
...เวทนา สัญญา สังขาร ถ้าจะเกิด เกิดร่วมกับวิญญาณเสมอ รวมทั้งหมดเป็นนามธรรม แล้วนามธรรมในที่นี้ มีลักษณะ รับรู้สิ่งต่างๆใช่หรือไม่

.....แล้วนิพพาน เป็นนามธรรมประเภทใหนถึงไม่ได้รับรู้สิ่งไดๆเลย

 

....ทำไมหน้อ ผมถึงจะสรูปคำพูดท่านได้ง่ายๆ

....ท่านบอกว่าผม นิพพานว่า เป็นนามธรรม นั้นก็เป็นบัญญัติ ของผม

....ผมผิดที่ไปบัญญัติ ว่านิพพานเป็นนามธรรมหรือครับ ก็ มันมีแค่รูป กับนาม แล้ว คุณคิดว่า นิพพาน เป็นรูปหรือครับ

...นิพพาน บางคนว่าเป็นสถานที่ ผมว่าไม่ใช่ ร่างกายเราเมื่อแยกออกมา ก็มี สี่อย่างนี้แหละ จิต เจตสิค รูป นิพพาน


....บอกผมหน่อยสิครับ นิพพานไม่ได้เป็น นามธรรมหรือครับ

 

....ถ้าสติคือจิต ก็แสดงว่า จิต รู้จิตในขันธ์ห้า แล้ววางเวทนา กับกายและใจ

...ตรงนี้ไม่ได้บอกว่า รู้ว่าอย่างไรทุกวันนี้มันไม่รู้หรือครับ ว่า มันทำงานอย่างไร

...ตรงที่ว่าเหลือตัวเดียว คือตัวสติ ก็คือเหลือตัวจิต จิตมันมีหลายตัวหรือครับถึงให้มันเหลือตัวเดียว

...การเข้าสู่การดูธรรม เอาอะไรไปดูอีก จะใช้ปัญญาล้วนๆ มันยังไง ปัญญาคืออะไร เกี่ยวกับไอคิวหรือเปล่า

....ถ้าทำสติรู้ ยังไงทำสติรู้ ทำจิตรู้ใช้หรือเปล่า ใจที่เคยวางไว้มันจะวาง วางอะไรใจวางใจหรือยังไง
...โดยรู้ความจริงของอวิชชา ใครรุ้ความจริง จิตหรือเปล่า ปัจจุบันนี้จิตมันไม่รู้หรือครับว่า อวิชชา อวิชชาคืออะไรในความหมายของคุณ

....สรูปสุดท้ายเหลือ กายจริง สัมปชัญญะจริง แล้วตัวผุ้รุ้ผัสสะ ตัวผู้รู้นี้ก็คือจิตใช่หรือเปล่า กายจริง มีกายปลอมหรือเปล่า

...สัมปชัญญะคือจิตดวงใหม่ แน่ใจนะว่าบอกไม่ผิด สัมปชัญญะมีหลายแบบหรือครับ แบบสุดท้าย แบบแรกๆ หรือไง

...ไมสร้างอุปทานได้อีก ใครสร้างอุปทาน จิต หรือเปล่าสร้างอุปทาน แต่ก่อนเคยมีอุปทานว่าอย่างไร

 

....ใครหลงครับ จิตหลงรู้ หรืออะไรครับ

 

ธรรมมีสองอย่าง คือ​รูป​และนาม​ นามธรรม​เป็นสภาพรู้

นิพพานเป็นนามธรรม​ มีสภาพไม่เกิดไม่ดับ​ ไม่มีปัจจัยปรุงแต่ง จัดเป็นอสังขตธรรม

ต่างจากนามธรรม ประเภท​จิต​และเจตสิก เป็นสังขตธรรม

นิพพานเป็น อเหตุกํ นามํ เป็นนามที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ

ที่กล่าวว่า นิพพานเป็นนาม เพราะว่า นาม ด้วยอรรถว่า น้อม

นิพพานเป็นที่น้อมเข้าไปรู้โดยโลกุตตรจิต

 

..................เอาพระพุทธพจน์ เลย นิพพาน คือ ความสิ้นไปแห่งราคะ ความสิ้นไปแห่งโมหะ ความสิ้นไปแห่งโทสะ เรียกว่า นิพพาน...

 

อย่างไรเรียกว่า ลบหลู่ธรรมในความคิดคุณ Prasit ครับ "สัพเพ สังขารา อนิจจา สัพเพ ธัมมา อนัตตาติ" คุณ Prasit รู้ความหมายลึกซึ้งแค่ไหน

 

รูป คือ มหาภูตรูปทั้งสี่และที่ตั้งแห่งมหาภูตรูปทั้งสี่ นาม คือ เวทนา สัญญ เจตนา ผัสสะ นมสิการ

 

เขาถามนิพพาน​สงเคราะห์ลงรูปหรือนาม
คำตอบ​ ถ้าไม่เป็นรูปก็ต้องเป็นนาม

มหาภูตเป็นรูป
จิต​เจต​สิก​เป็นนามธรรม​ ฝ่ายรู้อารมณ์
นิพพานเป็นนามธรรมซึ่งไม่รู้อารมณ์ แต่นิพพานเป็นอารมณ์ของจิตและเจตสิกได้

 

ใน มหาสติปัฐฐาน กาย เวทนา จิต ธรรม ก้ ครอบคลุม รูปนาม ขันธิ์ห้า พอ....ที่ว่า จิต มีราคะ จิตมีโทสะ ก้ รู้ จิตหลุดพ้น จิตไม่หลุดพ้นก็รู้....อันที่จริง คือ จิตสังขาร ใน เจตสิค 52 แยกเป็น เวทนา1 สัญญา1 สังขาร 50 ....................เจตสิก คือ คุณสมบัติหรือลักษณะเฉพาะของจิต ที่มี เจตสิกประกอบ เกิดดับพร้อมจิต(คุณลักษณะของจืต)..สติ ก็เป็น เจตสิก ที่มี คุณสมบัติเฉพาะ คือ ระลึกรู้ ท่านว่า มีคุณสมบัติธรรมชาติของสติ คือ ถือ กุศล และละอกุศลโดยธรรมชาติ ถ้า มีสติ จริงจริง[/SIZE]เพราะฉนั้น สติ เอง ก็ ไม่ใช่ง ง่าย น่า ครับ