คัมภีร์วิสุทธิ์สูตร 太上老君說常清靜經

คัมภีร์วิสุทธิ์สูตร ภาคภาษาจีน
太上老君說常清靜經​

大道無形 ，生育天地 ；
大道無情 ，運行曰月 ；
大道無名 ，長養萬物 ；
吾不知其名強名曰道 。

夫道者 ：有清有濁 ，有動有靜 ；
天清地濁 ，天動地靜 ；
男清女濁 ，男動女靜 ；
降本流末 ，而生萬物 。

清者濁之源 ，動者靜之基 ；
人能常清靜 ，天地悉皆歸 。

夫人神好清 ，而心擾之 ；
人心好靜 ，而欲牽之 。

常能遣其欲 ，而心自靜 ；
澄其心 ，而神自清 ；
自然六欲不生 ，三毒消滅 。

所以不能者 ，為心未澄 ，欲未遣也 ，能遣之者 ：
內觀其心 ，心無其心 ；
外觀其形 ，形無其形 ；
遠觀其物 ，物無其物 ；
三者既無 ，唯見於空 。

觀空亦空 ，空無所空 ；
所空既無 ，無無亦無 ；
無無既無 ，湛然常寂 。

寂無所寂 ，欲豈能生 ；
欲既不生 ，即是真靜 。

真常應物 ，真常得性 ；
常應常靜 ，常清靜矣 。

如此清靜 ，漸入真道 ；
既入真道 ，名為得道 ；
雖名得道 ，實無所得 ；
為化眾生 ，名為得道 ；
能悟之者 ，可傳聖道 。

上士無爭 ，下士好爭 。
上德不德 ，下德執德 ，執著之者 ，不明道德 。

眾生所以不得真道者 ，為有妄心 ，既有妄心 ，即驚其神 ， 既驚其神 ，即著萬物 ，既著萬物 ，即生貪求 ，既生貪求 ， 即是煩惱 ，煩惱妄想 ，憂苦身心 ，便遭濁辱 ，流浪生死 ， 常沉苦海 ，永失真道 。

真常之道 ，悟者自得 ；得悟道者 ) ，常清靜矣 ！

 

คัมภีร์วิสุทธิ์สูตร ภาคภาษาไทย
คัมภีร์ไท่ซั่งเหล่าจวินแสดงวิสุทธิภาวะ​

เต๋าไร้รูป ，กำเนิดฟ้าดิน ；
เต๋าไร้จิต ，ขับเคลื่อนสุริยันจันทรา ；
เต๋าไร้นาม ，หล่อเลี้ยงสรรพสิ่ง ；
ข้าไม่รู้จะเรียกสิ่งใด จึงขนานนามว่า “เต๋า” 。

อันเต๋านั้น ：มีสะอาด, มีสกปรก ，มีเคลื่อน, มีนิ่ง ；
ฟ้าสะอาด, ดินสกปรก ，ฟ้าเคลื่อน, ดินนิ่ง ；
ชายสะอาด, หญิงสกปรก ，ชายเคลื่อน, หญิงนิ่ง ；
ไหลเวียนเปลี่ยนผัน ，ก่อกำเนิดสรรพสิ่ง 。

สะอาดมีสกปรกเป็นราก ， เคลื่อนมีนิ่งเป็นฐาน ；
มนุษย์สามารถสะอาดและนิ่ง ，ฟ้าดินรวมกลับคืน 。

ใจมนุษย์สงบ ，แต่ตัณหาชักพา 。
สามารถกำจัดตัณหาทั้งปวงได้ ，ใจย่อมสงบ ；
เมื่อใจสะอาด ，จิตย่อมสะอาด ；
เมื่อนั้นตัณหาย่อมไม่เกิด ，พิษทั้ง 3 ย่อมสูญสลาย 。

ชนผู้ไม่สามารถ ，ชำระจิตให้สะอาด ，แสดงว่าตัณหายังไม่ถูกกำจัด ，ชนผู้สามารถกำจัดตัณหาได้ ：
เมื่อมนสิการภายใน ，ย่อมแจ้งว่าไร้จิต ；
เมื่อมนสิการภายนอก ，ย่อมแจ้งว่าไร้รูป ；
เมื่อมนสิการสรรพสิ่ง ，ย่อมแจ้งว่าไร้ซึ่งสรรพสิ่ง ；
เมื่อแจ้งว่าสรรพสิ่งไร้ ，ดังนี้แล ชื่อว่าแจ้งในสุญญตา 。

มนสิการความว่างคือว่าง ，ความว่างหามีไม่ ；
ความว่างก็คือไร้ ，ไร้ไร้ก็คือไร้ ；
ไร้ไร้ที่สุดแล้วก็คือไร้ ，ย่อมเข้าถึงความสงบ 。

สงบไร้สงบ ，ตัณหาจะเกิดได้ไฉน ；
เมื่อตัณหาไม่เกิด ，จึงเป็นความนิ่งที่แท้จริง 。

จึงควรแก่การงาน ，เข้าถึงจิตแท้ ；
ควรแก่การงานและสงบมาก ，สะอาดและสงบแล้ว 。

เมื่อสะอาดและสงบเช่นนี้ ，ย่อมเข้าถึงเต๋าที่แท้จริง ；
เหตุที่เข้าถึงเต๋า ，จึงได้ชื่อว่าบรรลุเต๋า ；
ที่ชื่อว่าบรรลุเต๋า ，แท้จริงจะมีการบรรลุก็หาไม่ ；
เพื่อสั่งสอนสรรพชีวิต ，จึงได้บัญญติว่า "บรรลุเต๋า") ；
ชนผู้รู้แจ้ง ，จักสามารถถ่ายทอดอริยมรรค 。


บัณฑิตไร้วิวาท ，คนพาลมักวิวาท 。
ผู้ทรงคุณธรรมไร้คุณธรรม ，ผู้ไร้คุณธรรมยึดถือธรรม ，ผู้ยึดมั่นนั้น ， ไม่แจ้งในคุณธรรม 。

สรรพชีวิตไม่แจ้งในเต๋าที่แท้จริง ，จึงมีอุปาทาน ，เพราะมีอุปาทาน ，
จึงมีความกลัว ，เมื่อมีความกลัว ，จึงมีสรรพสิ่ง ，เมื่อมีสรรพสิ่ง ，
จึงมีความโลภ ，เมื่อมีความโลภ ，ก็คือความทุกข์ ，ความทุกข์,
อุปาทาน ，ทุกข์กายและใจ ，พบกับความสกปรกแลเหยียดหยาม ，
เวียนว่ายเกิดตาย ，จมอยู่ในทะเลทุกข์ ，สูญเสียเต๋าที่แท้จริง 。

เต๋าที่แท้จริงนั้น ，ผู้รู้แจ้งจักบรรลุได้เอง ；
ผู้บรรลุเต๋านั้น ，บริสุทธิ์และสงบยิ่งนัก ！

 

คัมภีร์วิสุทธิ์สูตร ภาคคำอธิบาย 1
​

เต๋าไร้รูป ，กำเนิดฟ้าดิน ；
เต๋าไร้จิต ，ขับเคลื่อนสุริยันจันทรา ；
เต๋าไร้นาม ，หล่อเลี้ยงสรรพสิ่ง ；
ข้าไม่รู้จะเรียกสิ่งใด จึงขนานนามว่า “เต๋า” 。

คำอธิบาย---ธรรม(เต๋า) ไม่มีรูป ไม่สามารถสัมผัสรับรู้ได้ด้วยกาย
ธรรม(เต๋า) ไม่มีนาม ไม่สามารถสัมผัสรับรู้ได้ทางใจ
ธรรม(เต๋า) ไม่มีตัวตน ไม่สามารถกำหนดเป็นภาวะ สภาวะ (จิต)
อันธรรม(เต๋า) นี้เป็นตัวก่อกำเนิดเหตุ นำไปสู่ผล สร้างฟ้าและดิน
สร้างจักวาล ขับเคลื่อนระบบดาวต่างๆ เป็นภาวะเป็นปัจจัยให้กำเนิด
จักวาล
ด้วยเหตุนี้จึงยาก ที่จะกำหนดสิ่งใดว่าเป็น ธรรม(เต๋า

อันเต๋านั้น ：มีสะอาด, มีสกปรก ，มีเคลื่อน, มีนิ่ง ；
ฟ้าสะอาด, ดินสกปรก ，ฟ้าเคลื่อน, ดินนิ่ง ；
ชายสะอาด, หญิงสกปรก ，ชายเคลื่อน, หญิงนิ่ง ；
ไหลเวียนเปลี่ยนผัน ，ก่อกำเนิดสรรพสิ่ง 。

คำอธิบาย---อันธรรม (เต๋า,สภาวะอันเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดและดับของทุกๆสิ่ง)
มีสะอาด มีสกปรก มีเคลื่อน มีหยุดนิ่ง (ในที่นี้แยกเป็นสองอย่าง คือ หยิน หยาง)
ซึ่งชาย มีลักษณะ ของหยาง หญิง มีลักษณะของหยิน แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าชายสะอาด หญิงสกปรก
ซึ่งจริงๆหมายถึง ชายนั้นมีภาวะของความสะอาด ซึ่งนิยามของความสะอาดคือ
เคลื่อนไหว, แข็งกร้าว, หยาบ, ร้อน, ลอย, สะอาด
ส่วนหญิงนั้นมีภาวะของความสกปรก ซึ่งนิยามของความสกปรกคือ
นิ่ง, อ่อน, ละเอียด,เย็น,จม
(แต่ลักษณะของหยินและหยางก็ไม่ใช่เต๋าเป็นเพียงภาวะที่เกิดจากเต๋า)
ซึ่งสิ่งเหล่านี้คือภาวะหยินและหยาง คือภาวะที่ก่อกำเนิดทุกสรรพสิ่ง

สะอาดมีสกปรกเป็นราก ， เคลื่อนมีนิ่งเป็นฐาน ；
มนุษย์สามารถสะอาดและนิ่ง ，ฟ้าดินรวมกลับคืน 。

คำอธิบาย---นี่คือ การอธิบายในเรื่องของหยินและหยาง ที่กลับมาเป็นภาวะเต๋าดั่งเดิม
เป็นการชี้ชัดว่า สะอาดเกิดจากเคยสกปรก ถ้าไม่มีสกปรกก็ไม่มีสะอาด
การเคลื่อนไหวเกิดจากเคยหยุดนิ่ง ถ้าไม่มีการหยุดนิ่งก็ไม่มีการเคลื่อนไหว
ถ้ามนุษย์เราสามารถกลับสู่ภาวะของเต๋าที่แท้จริง
คือไม่เข้าสู่ภาวะหยินหยางแต่เข้าสู่ภาวะเต๋า
เข้าสู่ความเป็นหนึ่งเดียวได้ (สะอาด และ นิ่ง)
ฟ้าดินก็ดั่งรวมเป็นหนึ่ง

ใจมนุษย์สงบ ，แต่ตัณหาชักพา 。
สามารถกำจัดตัณหาทั้งปวงได้ ，ใจย่อมสงบ ；
เมื่อใจสะอาด ，จิตย่อมสะอาด ；
เมื่อนั้นตัณหาย่อมไม่เกิด ，พิษทั้ง 3 ย่อมสูญสลาย 。

คำอธิบาย--- การจะเข้าสู่ภาวะเต๋าได้ ต้องเข้าใจภาวะเดิมแท้
และภาวะปัจจุบัน ทุกๆคนล้วนมีภาวะเดิมแท้คือเต๋า ภาวะเดิมแท้คือธรรม
แท้จริงจิตใจทุกคนล้วนมีความสะอาด แต่เพราะมีกิเลสความชั่วครอบงำจิตใจ
หากคอยหมั่นทำความสะอาดใจ ละกิเลส ใจย่อมสงบ จิตย่อมสะอาด
เมื่อกิเลสไม่เกิด พิษ3(โลภโกรธหลง) ย่อมไม่ปรากฎ

ชนผู้ไม่สามารถ ，ชำระจิตให้สะอาด ，แสดงว่าตัณหายังไม่ถูกกำจัด ，ชนผู้สามารถกำจัดตัณหาได้ ：
เมื่อมนสิการภายใน ，ย่อมแจ้งว่าไร้จิต ；
เมื่อมนสิการภายนอก ，ย่อมแจ้งว่าไร้รูป ；
เมื่อมนสิการสรรพสิ่ง ，ย่อมแจ้งว่าไร้ซึ่งสรรพสิ่ง ；
เมื่อแจ้งว่าสรรพสิ่งไร้ ，ดังนี้แล ชื่อว่าแจ้งในสุญญตา 。

คำอธิบาย--- คนที่ไม่เคยทำความสะอาดใจ กิเลสความชั่วย่อมครอบงำ
ส่วนผู้ถ่ายถอนให้กิเลสความชั่วออกไปได้
เมื่อขบคิดพิจารณาทั้งภายใน ภายนอก ในสรรพสิ่ง
ย่อมเห็น หลักธรรม(เต๋า) ที่ว่า
แท้จริงไร้จิต(ตัวตน) แท้จริงไร้รูป(ไม่มีสิ่งใดที่สามารถสัมผัสได้ด้วยกาย)
แท้จริงไร้สิ่งใดๆในโลก
เมื่อเห็นว่าทุกสิ่งไม่มีตัวตนรูปร่าง สรรพสิ่งใดจึงไม่มีอยู่จริง
ก็ย่อมเห็นว่า ในสรรพสิ่งต่าง ล้วนว่างเปล่า ไม่มีแม้อากาศธาตุ

มนสิการความว่างคือว่าง ，ความว่างหามีไม่ ；
ความว่างก็คือไร้ ，ไร้ไร้ก็คือไร้ ；
ไร้ไร้ที่สุดแล้วก็คือไร้ ，ย่อมเข้าถึงความสงบ 。

คำอธิบาย--- เมื่อขบคิดพิจารณาเห็นความว่าง หากขบคิดเห็นความว่างเป็นตัวตน
ก็กล่าวได้ว่า ความว่างหามีไม่ (ก็คือไม่มี ถ้ามองเห็นว่า ความว่างคือตัวตนแบบหนึ่ง)
ความว่างก็คือไม่มี (ไม่มีตัวตนใดๆ) ไม่มีความเป็นอนัตตา(ไร้ความไม่มีตัวตน)ก็คือไม่มี
(ก็คือ ถึงจะไม่มีสิ่งที่เป็นอนัตตา แต่แท้จริง มันก็ไม่มี หรือหมายถึง ไม่สามารถกำหนด
กฎเกณฑ์ว่า ไม่มีตัวตน ว่างเปล่าได้ เพราะแท้จริงทุกสิ่งว่างเปล่า)
เมื่อเข้าใจดังนี้ ย่อมเข้าถึงความสงบ

จึงควรแก่การงาน ，เข้าถึงจิตแท้ ；
ควรแก่การงานและสงบมาก ，สะอาดและสงบแล้ว 。

คำอธิบาย--- ในที่นี้หมายถึง เมื่อเข้าใจภาวะเหล่านี้ ทำสิ่งใดก็สงบ เข้าถึงความสงบจิตเป็นสุข

 

คัมภีร์วิสุทธิ์สูตร ภาคคำอธิบาย 2​

เมื่อสะอาดและสงบเช่นนี้ ，ย่อมเข้าถึงเต๋าที่แท้จริง ；
เหตุที่เข้าถึงเต๋า ，จึงได้ชื่อว่าบรรลุเต๋า ；
ที่ชื่อว่าบรรลุเต๋า ，แท้จริงจะมีการบรรลุก็หาไม่ ；
เพื่อสั่งสอนสรรพชีวิต ，จึงได้บัญญติว่า "บรรลุเต๋า") ；
ชนผู้รู้แจ้ง ，จักสามารถถ่ายทอดอริยมรรค 。

คำอธิบาย---เมื่อเข้าใจภาวะ เข้าถึงความสงบและสะอาดทางใจ
พ้นจากกิเลสตัณหา ความชั่ว ทำให้จิตเข้าถึงความบริสุทธิ์
ย่อมเข้าถึงธรรม(เต๋า) อันวิเศษ เมื่อจิตเข้าสู่ธรรมภาวะ (เต๋า)
ก็ชื่อว่าบรรลุธรรม (เต๋า) แต่การบรรลุที่แท้จริงก็หาใช่ (คือไม่ใช่การบรรลุที่แท้จริง)
การบรรลุที่แท้จริงคือสอนสรรพชีวิต ด้วยเหตุนี้
ผู้มีปัญญา ย่อมถ่ายทอดธรรมภาวะ (ถ่ายทอดความรู้ทางธรรม (เต๋า) )

บัณฑิตไร้วิวาท ，คนพาลมักวิวาท 。
ผู้ทรงคุณธรรมไร้คุณธรรม ，ผู้ไร้คุณธรรมยึดถือธรรม ，ผู้ยึดมั่นนั้น ， ไม่แจ้งในคุณธรรม 。

คำอธิบาย---คนมีปัญญาไร้ความชั่ว คนพาลมีความชั่ว
ผู้มีความดีงามแท้จริงไร้คุณธรรม(ไร้ความยึดมั่น)
ผู้ไม่มีความดีงามแท้จริงมีคุณธรรม(เต็มไปด้วยความยึดมั่น)
ผู้ไม่มีความดีงามยึดถือคุณธรรมไว้ เพราะไม่รู้จักคุณธรรมที่แท้จริง

สรรพชีวิตไม่แจ้งในเต๋าที่แท้จริง ，จึงมีอุปาทาน ，เพราะมีอุปาทาน ，
จึงมีความกลัว ，เมื่อมีความกลัว ，จึงมีสรรพสิ่ง ，เมื่อมีสรรพสิ่ง ，
จึงมีความโลภ ，เมื่อมีความโลภ ，ก็คือความทุกข์ ，ความทุกข์,
อุปาทาน ，ทุกข์กายและใจ ，พบกับความสกปรกแลเหยียดหยาม ，
เวียนว่ายเกิดตาย ，จมอยู่ในทะเลทุกข์ ，สูญเสียเต๋าที่แท้จริง 。

คำอธิบาย---เพราะทุกชีวิต ไม่เข้าใจจิตเดิมแท้ ไม่เข้าถึงธรรมภาวะ(เต๋า)
จึงก่อเกิดความยึดถือมั่นในจิตใจ ทำให้ถูกกิเลสครอบงำจนเกิดความกลัว
ในผลประโยชน์สุขตน จึงต่างพายึดถือสร้างรูปแบบความเป็นตัวตนของ
ทุกสรรพสิ่ง เมื่อทุกสรรพสิ่งมีตัวตน ต่างก็ไขว่คว้าหาผลประโยชน์ตน
อย่างไร้ขอบเขต (ทะยานอยากและโลภมากในความสุขที่ตัวเองตั้งขึ้น
เป็นตัวตน) เมื่อเกิดความอยากให้สุขคงอยู่ ทุกข์พ้นไป สุขได้มา ก็เกิดความ
ทุกข์ขึ้นเพราะสิ่งเหล่านี้มันผิดหลักธรรมภาวะ (เต๋า) ทั้งการคงอยู่ การพ้นไป
การได้มา ของรูปและนาม (สิ่งที่คิดว่ามีตัวตนสัมผัสได้ทางกายและใจ)
แล้วก็ยึดถือความทุกข์ทั้งกายและใจ จึงพบเจอความมืดมลโกลาหล
ต้องเวียนวนในโลกแห่งทุกข์ จมอยู่ในทุกข์ สูญเสียจิตแห่งธรรมภาวะ

เต๋าที่แท้จริงนั้น ，ผู้รู้แจ้งจักบรรลุได้เอง ；
ผู้บรรลุเต๋านั้น ，บริสุทธิ์และสงบยิ่งนัก ！

คำอธิบาย---ธรรมภาวะที่แท้จริง (สัจธรรมต่างๆ) ผู้รู้แจ้งจักบรรลุได้เอง
คนที่บรรลุถึงธรรมภาวะนั้น ย่อมสะอาดบริสุทธิ์และสงบสุขยิ่งนัก

 

กล่าวคำลาอาลัย

สวัสดีทุกๆท่าน ผู้สนใจศึกษาธรรม ที่ได้มาอ่านพระคัมภีร์เต๋านี้
แท้จริงคัมภีร์นี้ เป็นคัมภีร์ที่สำคัญของศาสนาเต๋าเล่มหนึ่ง
ซึ่งวันนี้กระผมได้ขอเรียบเรียงคำอธิบายที่ตนได้รู้จากการปฏิบัติ
หากมีหลักการใด เกิดความผิดพลาดและตกหล่นหาย
ต้องขออภัยอย่างสูง มา ณ โอกาสนี้

โดย เจษฎา ทุ่มนุ่ม เรียบเรียง​