คิริมานนทสูตร....

พระสูตร ที่ ชื่อว่า คิริมานนทสูตรนี้ ..คือ เทศนาธรรมดันล้ำค่า ที่พระ อานนท์ ได้ แสดงไว้ ฝากให้ พวกเรา อนุชน รุ่นหลังได้ ศึกษา กัน.......

พระสูตรนี้ ว่าไปแล้ว คือ ธรรมเทศนา ของพระพุทธองคื ที่ทรงกล่าวอย่างกว้างขวาง และ ทรงมี พยากรณ์ พ่วงไว้ด้วยถึง อนาคตกาลของศาสนา ใน ตอนท้ายๆ ของ พระสูตรนี้.....

เนื้อหา แห่ง คิริมานนทสูตรนั้น...มีดังนี้ครับ..........

 

คิริมานนทสูตร
ในครั้งพุทธกาล พระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่พระเชตะวันมหาวิหาร ครั้งนั้น ท่านคิริมานนท์อาพาธ(เจ็บป่วย) หนัก กระสับกระส่ายเพราะพิษไข้ ท่านพระอานนท์จึงเข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้ากราบทูลให้เสด็จไปเยี่ยม พระพุทธองค์ตรัสว่า ถ้าอานนท์จะไปเยี่ยมพระคิริมานนท์จงแสดงสัญญา ๑๐ อย่าง ให้พระคิริมานนท์ฟังด้วย เพราะเมื่อฟังจบแล้วจะหายจากโรคาพาธนั้นโดยเร็วพลัน จากนั้นทรงแสดงสัญญา ๑๐ ให้ท่านพระอานนท์ได้เรียนและจดจำเพื่อนำไปแสดงแก่พระคิริมานนท์ต่อไป
สัญญา ๑๐
๑. อนิจจสัญญา
๒. อนัตตสัญญา
๓. อสุภสัญญา
๔. อาทีนวสัญญา
๕. ปหานสัญญา
๖. วิราคสัญญา
๗. นิโรธสัญญา
๘. สัพพโลเกอนภิรตสัญญา
๙. สัพพสังขาเรสุอนิฏฐสัญญา
๑๐. อานาปานสติ

 

ช่วงก่อน เห็นมีคน บางคน ชอบกล่าวว่า การปฎิบัติธรรม โดยใช้ สัญญา ว่าไม่มีทางสำเร็จธรรมไปได้ ต้องนั่งสมาธิก่อนให้ จิตนิ่งๆ แล้วค่อยมา พิจารณา ธรรม และ กล่าวว่า พวก ดูจิต นั้น เขา ดู สัญญากัน....

ผม มานึก ถึง คิริมานนทสูตร ว่า พระพุทธองค์ ทรงเคยสอนให้ พิจารณา สัญญา 10 ประการ...และมีผลให้ พระ คิริมานนทสูตร สำเร็จ อรหันต์ในวันนั้น และหายจาก อาการ อาพาธทันที เมื่อ พิจารราตามไป...ด้วย สัญญา เจตสิก....

 

สัญญา หมายถึง ความจำได้, ความหมายรู้ได้, หรือความกำหนดหมาย เป็นสัญญาชั้นสูงที่จะนำไปสู่ปัญญา มี ๑๐ ประการ คือ
๑. อนิจจสัญญา กำหนดหมายความไม่เที่ยงแห่งสังขาร หมายถึง การพิจารณาเห็นความไม่เที่ยงของอุปาทานขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ว่าสิ่งเหล่านี้เกิดมาแล้วดับไป ผันแปรเปลี่ยนสภาพตลอดเวลา หรือเป็นสิ่งชั่วคราวตั้งอยู่ได้ชั่วขณะ
๒. อนัตตสัญญา กำหนดหมายความเป็นอนัตตาแห่งธรรม หมายถึง การพิจารณาเห็นความเป็นของมิใช่ตัวตนของอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) และอายตนะภายนอก (รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ธรรมารมณ์) ว่าสิ่งเหล่านี้ เป็นสภาพว่างเปล่าหาสภาวะที่แท้จริงไม่ได้ ไม่มีใครเป็นเจ้าของที่แท้จริง หรือไม่อยู่ในอำนาจบังคับของใคร
๓. อสุภสัญญา กำหนดหมายความไม่งามแห่งกาย หมายถึง การพิจารณาร่างกายนี้ทั้งหมด ตั้งแต่พื้นฝ่าเท้าขึ้นไปจนถึงปลายผมลงมา มีหนังหุ้มอยู่โดยรอบ เต็มไปด้วยของไม่สะอาดมีอยู่ในกายนี้ ๓๑ อย่าง เช่น ผม ขน เล็บ ฟัน เป็นต้น พิจารณาจนเกิดเห็นความไม่งามของกายขึ้นในจิต
๔. อาทีนวสัญญา กำหนดหมายโทษแห่งกาย คือ มีอาพาธต่างๆ หมายถึง การพิจารณาเห็นว่า กายนี้มีทุกข์มาก มีโทษมาก ความเจ็บไข้ต่างๆ จึงเกิดขึ้นได้ในกายนี้ ไม่ว่าจะมีสาเหตุมาจากการเปลี่ยนฤดูกาล, วิบากกรรม, หรือการรักษาสุขภาพร่างกายไม่สม่ำเสมอ เป็นต้น

 

๕. ปหานสัญญา กำหนดหมายเพื่อละอกุศลวิตก และบาปธรรม หมายถึง การไม่รับเอาอกุศลวิตก ๓ (กามวิตก, พยาบาทวิตก, วิหิงสาวิตก) ที่เกิดขึ้น แต่กลับพยายามละ บรรเทา ทำให้สิ้นสุด และทำให้อกุศลทั้งหลายทั้งปวงไม่ให้เกิดขึ้นได้อีกต่อไป
๖. วิราคสัญญา กำหนดหมายวิราคะ คือ อริยมรรคว่า เป็นธรรมอันละเอียด หมายถึง การพิจารณาเห็นว่า ภาวะที่สงบ ประณีต คือ ความระงับแห่งสังขารทั้งปวง ความสละคืนซึ่งอุปธิทั้งปวง ความสิ้นไปแห่งตัณหา ความคลายกำหนัด และพระนิพพานเป็นภาวะที่สำรอกกิเลสได้จริง
๗. นิโรธสัญญา กำหนดหมายนิโรธความดับตัณหา คือ อริยผล ว่าเป็นธรรมอันละเอียด หมายถึง การพิจารณาเห็นว่าภาวะที่สงบ ประณีต คือ ความระงับแห่งสังขารทั้งปวง ความสละคืนซึ่งอุปธิทั้งปวง ความสิ้นไปแห่งตัณหา ความดับ และพระนิพพาน เป็นภาวะที่ดับตัณหาได้จริง
๘. สัพพโลเก อนภิรตสัญญา กำหนดหมายความไม่น่าเพลิดเพลินในโลกทั้งปวง หมายถึง การละอุปาทานในโลกที่เป็นเหตุตั้งมั่น ยึดมั่น และเป็นอนุสัยแห่งจิต งดเว้นไม่ถือมั่น รู้จักยับยั่งใจไม่ให้ไหลไปตามอำนาจตัณหา

 

๙. สัพพสังขาเรสุ อนิฏฐสัญญา กำหนดหมายความไม่น่าปรารถนาในสังขารทั้งปวง หมายถึง การพิจารณาความไม่ปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ จนเกิดความอึดอัด ระอาเบื่อหน่าย รังเกียจในสังขารทั้งปวง
๑๐. อานาปานสติ สติกำหนดลมหายใจเข้าออก หมายถึง การตั้งสติกำหนดอารมณ์กัมมัฏฐาน มีสติหายใจเข้า มีสติหายใจออก ไม่ปล่อยให้จิตฟุ้งซ่านไปในที่อื่น กำหนดจิตเฉพาะที่ลมหายใจเข้าออก
พระอานนท์ เมื่อได้เรียนทรงจำสัญญา ๑๐ ประการนี้ได้แล้วจึงได้ไปเยี่ยมไข้พระคิริมานนท์ แล้วกล่าวสัญญา ๑๐ นั้นแก่ท่าน เมื่อฟังจบแล้วท่านพระคิริมานนท์ได้หายขาดจากอาพาธนั้น
การที่ทุกขสัญญาไม่ปรากฏอยู่ในสัญญา ๑๐ ประการ ในคิริมานนท์สูตรนั้น มิใช่หมายความว่าไม่มีเรื่องทุกข์ร่วมอยู่ในที่นั้นด้วย เพราะทุกข์ได้ทรงแสดงไว้ในอาทีนวสัญญา การที่ทรงแสดงทุกข์ด้วยอาทีนวสัญญานั้น ก็โดยมีพระพุทธประสงค์ที่จะให้เหมาะแก่บุคคลผู้รับพระธรรมเทศนา คือ พระคิริมานนท์ผู้กำลังต้องอาพาธอยู่ จึงได้ทรงยกโรคาพาธต่างๆ อันเป็นอาการของทุกข์ขึ้นแสดง โดยความเป็นโทษของร่างกายเสียทีเดียว เมื่อเป็นเช่นนี้จึงเป็นอันยุติว่า พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงทุกข์ไว้ในที่นั้นโดยชื่อว่า อาทีนวสัญญา ฯ

 

สัญญาเกิดก่อน ญาณเกิดทีหลัง
เป็นหลักทั่วไปในการปฏิบัติเลยทีเดียว

แต่กระนั้น สมาธิก็สำคัญเพราะเป็นหนึ่งในกำลังใหญ่ในปฏิบัติเพื่อมรรคผล(พละ ๕และอริยมรรค)
เมื่อจิตนิ่งแล้วจะพิจารณาสัญญาใดๆก็ชัดเจน ปราศจากนิวรณ์มารบกวนใจ
สัญญาก็สำคัญ สมาธิก็สำคัญ

 

ขอบคุณ สัญญา ๑๐ ประการ

ขันธ์ทั้ง ๕ พระองค์เรียกว่า “ อนิจจสัญญา “ และ “ อนัตตสัญญา “

 

ธรรมะสวนังครับเอคโค่

๓. อสุภสัญญา
๑๐. อานาปานสติ

สองข้อนี้ มีได้กับผู้เริ่มฝึกเลย

แต่ทีเหลือ จะเกิดสัญญาได้ จิตต้องเคยผ่าน จนกลายมาเป็นสัญญาได้

เช่น วิราคะสัญญา

อันนี้ หากผู้ไม่เคยเกิด สติสัมโพฌชงค์ จะไรู้จัก วิราคะสัญญาเลย

หลวงพี่ว่าจริงมั๊ย งงป่ะครับ

 

๑. อนิจจสัญญา
๒. อนัตตสัญญา

สองข้อนี้ ผู้ที่จะมีสัญญาได้
เข้าใจว่า
จิตต้องผ่าน ตั้งแต่ พระโสดาบันปฏิมรรค ขึ้นไป

 

๔. อาทีนวสัญญา

ส่วนข้อนี้ ผู้ที่มี วิราคะสัญญา เจริญ วิราคะสัญญา อัดแน่น รอบถี่เข้า

ถึงจะเจอตัวนี้

 

สัญญา 10 ประการ...
พระพุทธองค์ ท่านเมตตา เทศนาโปรด พระ คิริมานนท์..จะว่าไป เหมือนท่าน ขมวด ธรรม ที่ พระคิริมานนท์ เคยปฎิบัติมานานแล้ว..ให้ กระชับ และ ชี้ชัดเป็น กรณี สำคัญ แค่ 10 ประการ เพื่อ ให้พระ คิริมานนท์ สดับ และไตร่ตรอง สัญญา เหล่านี้ ด้วย โยนิโสมนสิการ...เมื่อ ตรองดีแล้ว จิตของ ท่าน คิริมานนท์ ก้ แจ้งธรรมมะได้...

ท่านคงผ่านการ เจริญสติมามากแล้ว...เพียงแต่ยังไม่บรรลุธรรม เมือ เกิด อาพาธ และเพราะยังละ รูปนาม ไม่ขาด จึง นอนเจ็บปวดทรมาน...สุดท้าย ท่านฟัง เทศนา ผ่านพระอานนท์ ท่านก็ บรรลุธรรมจนได้....

ส่วน ที่ คุณ ปราบ ถามผมนั้น...
ผมไม่ อาจสรุป ในแบบที่คุณถามมาได้ แต่ผม เข้าใจว่า..ใครก็ตาม ที่เจริญสติมากๆ จิตจะไว ต่อทุกสภาวะ ดังนั้น...การ จะเกิด สัญญา ทั้ง 10 ประการ...ย่อมเกิดไม่ยาก เพราะ ทุกๆการ เจริญสติ จิตจะพบ ทุกๆ สิ่งอัน ที่เป็น สังขารธรรม.. และผ่านการ เห็น ไตรลักษณ์ มาได้ทุกๆ อาการแล้ว

ปล. คุณ ปราบ แสดง ได้เลย...ขยาย สิ่งที่คุณรู้ ได้เลย...

 

มีได้กับผู้เริ่มฝึกเลย เห็นด้วยข้อเดียวครับ

๑๐. อานาปานสติ สติกำหนดลมหายใจเข้าออก หมายถึง การตั้งสติกำหนดอารมณ์กัมมัฏฐาน มีสติหายใจเข้า มีสติหายใจออก ไม่ปล่อยให้จิตฟุ้งซ่านไปในที่อื่น กำหนดจิตเฉพาะที่ลมหายใจเข้าออก

สมาถะ

 

การเจริญสติ....

หาก บุคคล ที่ เจริญมากๆ จิต ย่อม เห็น ภาวะแห่ง รูปนาม ทุกๆสภาวะแห่งการปรุงแต่ง..เห็น ขันธ์ 5 ทำงาน เห็น อาการ ของขันธ์ และรับรู้การ ตัด กรรม และ รับรู้ ภาวะ แห่งนิโรธ ทุกๆ ข้อ สัญญา ทั้ง 10 ประการนั้น..

หาก ใครก็ตาม เจริญสติ จนช่ำชอง จะเห็น และ รู้ ทุกๆ สัญญานั้น
เพียงแต่กำลัง ของ จิต ที่จะตัดขาด อาสววะ กิเลส ที่เกาะจิตใจ อาจ จะยังไม่มีกำลังพอจึงทำให้ การ บรรลุธรรมวิเศษ ต้องทอดยาวออก..ดังเช่น พระ คิริมานนท ที่ต้องได้รับการแนะนำ เพิ่มเติม จากพระพุทธองค์ ในการ ระลึก ถึงสัญญา 10 ประการเหล่าสนี้ จิตท่านจึง สามารถ แจ้ง ธรรมและ สามารถ สลัด อาสวะ กิเลสได้โดยเด็ดขาด

พระพุทธองค์ ทรงเมตตา ใครที่เกิด ทันท่าน จะสามารถบรรลบุธรรมได้ไม่ยากเลย
เพราะ ท่าน เป็น พระ สัพพัญญู ในการ รู้ ตื้นลึกหนาบาง ของบุคคล ทุกคน และ ท่านสามารถ แนะนำ สั่งสอน เวไนยสัตว์ ไม่มีประมาณ

การแจ้ง ธรรมของ พระ คิริมานนท นั้น หาก ขมวดให้ดี ทุกสิ่งสรรพ มีใน อริยสัจ 4 แล้ว
ทุกๆ ธรรม ที่เกิด หาก รู้ทุกข์ สมุทัยก็ขาด นิโรธ ก้แจ้ง...3 กระบวนการ ข้างต้น คือ มรรคแท้....

สัญญา 10 ประการ นั้นๆ ทุกๆตัว ล้วน อยู่ใน การ รู้ ทุกข์ และ ละสมุทัย จนเกิด นิโรธ และ ดำเนิน มรรค ครบถ้วน....

 

อสุภะสัญญา หากน้าชาติ จะเทียบกับผู้ที่ ทำจิตให้ พอสงบๆ
(ไม่ถึงกับแนบแน่น)
จากนั้นจึงลงมือ ฝึกอสุภะสัญญา อันนี้ ก็จะตรงกับที่น้าชาติเห็นด้วย


แต่ในทางฝึกฝน ผู้ที่เห็นซากศพ หรือ ความไม่งาม ในร่างกาย
แล้วเอาความจำตรงนั้นมาฝึก น้อมนึก ฝึกอย่างนั้น
อันนี้ก็เป็นการเริ่มฝึกได้เลย จนกว่า ความจดจ่อในอารมณ์อสุภะ
จะแนบแน่นขึ้นตามความกระทำบ่อยๆ เนืองๆ ฐานที่ขึ้นนี้เป็นฐานสมถะเช่นกัน

จุดที่จะเริ่มพลิกเดินวิปัสนาคือ ความอัดแน่นด้วยปฏิภาคนิมิต

ผู้ฝึกที่ขึ้นแบบนี้ จะได้มโนมยิทธิเป็นลาภี
จะว่าเป็นผลพลอยได้ก็ไม่แปลก

 

เข้าใจแบบนี้ครับ
ยกตัวอย่าง

วิราคะสัญญา

จะเจริญ วิราคะสัญญาได้ ผู้ที่ฝึก ต้องผ่านหรือเคยผ่าน สภาวะ วิราคะ
จากนั้นมันจะกลายเป็นความจำได้ ที่เรียกว่า สัญญา

ความจำได้ หรือ สภาวะตรงนี้ จะเป็นจุดมุ่งหมายเท่านั้น
เหมือนกับว่าเป็นกำลังใจ เป็นแรงผลักดัน ต้องเพียรให้เกิดมาอีก
เกิดซ้ำอีก

ทีนี้ถามว่า แล้วทำอย่างไร
วิธีการก็คือ การทำแบบเดิม วิธีที่ทำให้เกิดวิราคะได้
นั่นเรียกว่า ย้อนไปทวนวิธีการ แล้วทำอย่างนั้นซ้ำเหมือนเดิม
จึงเรียกว่า เจริญวิราคะสัญญา

ฉะนั้นผู้ที่จะเจริญ สัญญาสิบประการในบางข้อ ได้เลย
ขึ้นอยู่กับ อินทรีที่มีอยู่ ว่ามีความอ่อนความกล้าอย่างไร

 

จะว่าไป ก็เป็นการเข้าถึงด้วยวิธีเดิมๆ

เพียงแต่ เป็นการซ้ำ จนต่อเนื่อง
ทำให้เกิดผลเป็นลำดับลำดับ ของความละเอียด

 

ไปนอนก่อนครับ

สัญญา 10 เว้น อานาปานะสติ กับ อสุภะ

อธิบายได้ยาก ต้องมีจังหวะในการอธิบาย
จึงจะคุ้มค่า

ไปนอนก่อนครับ
นิพพาน นิพพาน

 

อ๋อๆ เทียบโสฬสญาณ รึป่าว

 

โคตรมั่ว แล้วนายสำเร็จได้ในวันเดียวป่าวล่ะ บารมีเต็มแล้วถึงสำเร็จได้ นึกให้ตายมันก็ไม่สำเร็จหรอกนะ ไม่รู้จริงอย่ามาอวดดีกว่า เอาเวลาไปนึกเรื่องหวยของนายต่อไปเถอะแก่แล้วแก่เลยพวกนี้