คุณูปการ ‘สมเด็จพระมหาธีราจารย์’ ผู้ยืนหยัดในพระธรรมวินัยและความถูกต้อง

สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร)
ที่มา หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน
เผยแพร่ วันที่ 8 มีนาคม 2562

วัดชนะสงครามเป็นวัดแรกใน 9 วัด ที่พุทธศาสนิกชนนิยมไปนมัสการ เพื่อความเป็นสรรพสิริมงคล และทุกวันพระจะมีประชาชนผู้สนใจมาศึกษาและปฏิบัติธรรมกันเนืองแน่นพระอุโบสถ แม้ชาวต่างประเทศที่ตั้งใจมาศึกษาพุทธศิลป์ ก็ยังศรัทธาในธรรมศาสตร์ที่สามารถประสบพบได้ด้วยตนเอง

ที่สำคัญสูงสุดคือ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ได้มีพระราชเสาวนีย์ เมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2554 ดังนี้

“สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระราชอนุสรว่า สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดชนะสงครามราชวรมหาวิหาร เจ้าคณะใหญ่หนกลาง กรรมการมหาเถรสมาคม และคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช เป็นพระมหาเถราจารย์ผู้เจริญในสมณคุณธรรม สมบูรณ์ด้วยศีลวัตร แตกฉานในพระปริยัติธรรม แม่นยำในพระธรรมวินัย ทั้งได้บำเพ็ญกรณียกิจมีอุปการคุณยิ่งแก่พุทธจักรและอาณาจักร นับเป็นสมณะรูปหนึ่งแห่งพระพุทธศาสนา น้อมนำพระราชศรัทธาให้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงสดับพระธรรมเทศนา ซึ่งสมเด็จพระมหาธีราจารย์ได้แสดงถวายในวันธรรมสวนะอยู่เป็นนิจ

เมื่อพระมหาสมณะรูปนี้มรณภาพ จึงทรงพระอาลัยยิ่ง และได้มีพระราชเสาวนีย์ให้จัดพิมพ์หนังสือ 3 เรื่องคือ 1. พระธรรมเทศนามงคลวิเสสกถา และพระธรรมเทศนาในการบำเพ็ญพระราชกุศล โดยสมเด็จพระมหาธีราจารย์ 2.รวมพระธรรมเทศนาของสมเด็จพระมหาธีราจารย์ 3.สมุดภาพสมเด็จพระมหาธีราจารย์ พระราชทานเป็นอนุสรณ์ในการพระราชทานเพลิงฃ เพื่อเผยแพร่ชีวประวัติ และพระธรรมเทศนาของท่านให้อนุชนได้ศึกษาเป็นแบบอย่าง กับเพื่อเป็นธรรมบูชาแก่ สมเด็จพระมหาธีราจารย์ ทรงพระราชอุทิศกุศลทั้งปวง อันพึงบังเกิดแต่หิตานุหิตประโยชน์ของหนังสือทั้ง 3 เรื่อง และพระมหากุศลจากพระบรมราชินูปถัมภ์ในการจัดสร้าง “พระพุทธเมตตาประชาไทยไตรโลกนาถคันธารราฐอนุสรณ์” ตามปณิธานของสมเด็จพระมหาธีราจารย์ ณ วัดทิพย์สุคนธาราม จังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งเป็นพระพุทธปฏิมาองค์ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ให้เป็นปัจจัยเสริมส่งสมเด็จพระมหาธีราจารย์ไปสู่สุคติภพที่ท่านตั้งประสงค์ไว้ และทรงหวังพระราชหฤทัยว่า กิตติคุณของสมเด็จพระมหาธีราจารย์ต่อพระพุทธศาสนา จักสถิตเสถียรอยู่ในความรำลึกของพุทธศาสนิกชนสืบไปตลอดกาลนาน”


พระพุทธธนรสีห์ตรีโลกเชฏฐ์ มเหทธิศักดิ์ พระประธานในพระอุโบสถวัดชนะสงคราม

สำหรับสมเด็จพระมหาธีราจารย์ ศ.พิเศษเสฐียรพงษ์ วรรณปก ราชบัณฑิต ได้เขียนมหาเถรสดุดีไว้ว่า

“ท่านเจ้าประคุณ สมเด็จพระมหาธีราจารย์ เจนจบพระพุทธวจนะ ด้วยเป็นเปรียญถึง 9 ประโยค เป็นศิษย์มีครู คือได้แบบอย่างในการปกครองสงฆ์จากเจ้าพระคุณ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ฟื้น ชุตินฺธรมหาเถร ป.ธ.9) วัดสามพระยา มีความมั่นคงต่อพระธรรมวินัยอย่างยิ่ง มีการตัดสินใจเด็ดขาด กรณีปัญหาวัดพระธรรมกาย ชี้ชัดว่า เจ้าประคุณสมเด็จฯเป็นผู้ยืนหยัดในความถูกต้อง เห็นแก่หลักการมากกว่าบุคคลเพียงใด แบบอย่างเช่นนี้มิใช่หรือ ที่ต้องการให้มีมากๆ ในสถาบัน หาไม่แล้วในวงการพระพุทธศาสนาก็จะมีแต่ทุมมังกุบุคคล”

ท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ เกิดวันจันทร์ที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2466 ณ บ้านท่าหิน ตำบลธนู อำเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา บรรพชาเป็นสามเณรเมื่ออายุได้ 14 ปี เมื่อวันอาทิตย์ที่ 28 มิถุนายน พ.ศ.2479 ณ วัดกระสังข์ ตำบลธนู อำเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยมีพระครูโบราณคณิสสร (แกร สุมโน) วัดตองปุ เป็นพระอุปัชฌาย์

อุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่ออายุได้ 22 ปี เมื่อวันเสาร์ที่ 11 มีนาคม พ.ศ.2487 ณ พัทธสีมาวัดพระญาติการาม ตำบลไผ่ลิง อำเภอกรุงเก่า จังหวัดพระนครศรีอยุธยา



ทั้งนี้ กล่าวเฉพาะคุณูปการด้านการปกครอง ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ วางระเบียบการรับพระภิกษุสามเณรที่จะเข้าสังกัดวัดชนะสงคราม ลดหลั่นตามวุฒิ และมีการสอบผู้ที่จะเข้ามาสังกัด เพื่อการศึกษาเล่าเรียน

ที่น่าภาคภูมิใจเป็นพิเศษคือ แบอย่างการปกครองคณะสงฆ์ได้ถูกถ่ายทอดสู่ศิษย์ใกล้ชิด เช่น พระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณ สมเด็จพระพุทธชินวงศ์ (สมศักดิ์ อุปสโม) เจ้าอาวาสวัดพิชยญาติการาม และเจ้าคณะใหญ่หนกลาง ซึ่งใช้ภูมิรู้ภูมิธรรมอย่างคุ้มค่า ดังปรากฏผลงานการค้นค้า และจัดพิมพ์ตำราทางพระพุทธศาสนาอย่างต่อเนื่อง นอกจากนั้นท่านยังเห็นความสำคัญของการสือต่อพระปริยัติ อันเป็นรากแก้วแห่งปฏิบัติ และปฏิเวธ จึงก่อตั้ง สถาบันบาลีพุทธโฆษ วัดมหาสวัสดิ์นาคพุทธาราม อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม ควบคู่ไปกับ ศูนย์ปฏิบัติธรรม “ธรรมโมลี” อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา นับเป็นพระพุทธศาสนทายาทที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ บ่มเพาะไว้ในอันดับต้นๆ

ปัจจุบัน วัดชนะสงครามมีพระภิกษุ 114 รูป สามเณร 30 รูป


ศูนย์ปฏิบัติธรรม “ธรรมโมลี” อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา

ศูนย์ปฏิบัติธรรม “ธรรมโมลี” อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา

สถาบันบาลีพุทธโฆษ อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม

นอกจากนี้ ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ยังจัดถวายรางวัลและหนังสือเรียนคณะพระอาจารย์สอนหนังสือและพระภิกษุสามเณรผู้สอบได้ในสำนักเรียนวัดชนะสงครามทุกปี

ปัจจุบันมีผู้สอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค จำนวน 72 รูป เฉพาะสามเณรนาคหลวงมีมากถึง 13 รูป ที่พิเศษกว่านั้นคือ สามเณรนาคหลวงรูปแรกของวัดชนะสงคราม สามเณรประกอบ วงศ์พรนิมิตร ผู้สอบได้เมื่อ พ.ศ.2519 ปัจจุบันดำรงสมณศักดิ์ที่ พระพรหมกวี รับผิดชอบสนองงานคณะสงฆ์เป็นศรีพระพุทธศาสนาในตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดกัลยาณมิตร และเจ้าคณะภาค 13 พร้อมกันนี้ สามเณรอุเทน สัจจับ ผู้สอบได้เมื่อ พ.ศ.2525 ปัจจุบันเป็นนักปฏิบัติในคราบของนักวิชาการ มีผลงานหนังสือที่ตีพิมพ์เผยแพร่ในวงกว้าง สร้างชื่อเสียงให้แก่วัดชนะสงคราม ในนาม “พระมหาอุเทน ปญฺญาปริทตฺโต”

ในโอกาสที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ทรงพระเมตตาโปรดพระราชทานงานบำเพ็ญกุศลอุทิศถวายแด่พระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณ สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม จันทนินทร ฐานิสสรมหาเถระ) วัดชนะสงคราม ไว้ในพระราชานุเคราะห์เป็นประจำทุกปี


พระอุโบสถ วัดชนะสงคราม

ปีนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ 11 มีนาคม ท่านพระครูวิสิฐสรการ (มนต์ศักดิ์ สุชิตมนฺโต) พระฐานานุกรมในพระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณ สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม จันทนินทร ฐานิสสรมหาเถระ) วัดชนะสงคราม จึงขอเชิญพระภิกษุสามเณร อุบาสกอุบาสิกา และศิษยานุศิษย์ร่วมอนุโมทนา และสละเวลาไปร่วมโดยเสด็จพระราชกุศล สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร 08-9664-0192

ขอขอบคุณที่มา
https://www.matichon.co.th/prachachuen/prachachuen-scoop/news_1396828