64.ตามหาความทรงจำที่ขาดหาย ตอน จากวัดกู้ ถึง วัดนิเวศธรรมประวัติราชวรวิหาร

๖๔

ตามหาความทรงจำที่ขาดหาย
ตอน
จากวัดกู้ ถึง วัดนิเวศธรรมประวัติราชวรวิหาร


​

วันที่ ๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๖ สร้อยฟ้ามาลามาที่วัดกู้ ย้อนกลับไปเมื่อ ๑๓๓ ปีกับอีก ๑ วัน ที่ผ่านมา ตรงกับวันที่ ๓๑ พฤษภาคม ๒๔๒๓ ณ ที่แห่งนี้ กลางสายน้ำเจ้าพระยา ได้เกิดอุบัติภัยอันร้ายแรงขึ้นกับพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง ซึ่งนับแต่บัดนั้นจนถึงวันนี้ คำกล่าวขานถึงเหตุการณ์นั้นยังไม่สิ้นสุด และผู้คนก็ยังคงจดจำพระนามของพระองค์ผู้ทรงสละพระชนม์ชีพเพื่อช่วยพระราชธิดาจนต้องสิ้นพระชนม์ในลำน้ำเจ้าพระยา เหตุที่เกิดนั้นมีหลายคนสงสัยว่าเกิดจากการแกล้งให้เหมือนกับเป็นอุบัติเหตุ แต่สมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า พระองค์ทรงมีพระราชวินิจฉัยว่าเป็นอุบัติเหตุ...

[MUSIC]http://palungjit.org/attachments/a.2738363/[/MUSIC]​

 

​

ยังเป็นข้อสงสัยสำหรับสร้อยฟ้ามาลาว่า จุดเกิดเหตุอยู่ตรงไหน หลายๆ แหล่งข้อมูลบอกว่าอยู่หน้าวัดกู้(ชื่อเดิมวัดท่าสอนหรือวัดหลังสวน) และอัญเชิญพระศพขึ้นพักไว้ที่ศาลท่าน้ำของวัดกู้ชั่วคราว ซึ่งศาลานั้นในตอนนี้ไม่มีแล้ว และตรงบริเวณศาลาท่าน้ำนั้น ตอนนี้กลายเป็นผืนดินอยู่ภายในวัดกู้ ส่วนอีกเสียงหนึ่งบอกว่า อยู่ด้านหลังของบริษัททำเครื่องเรือนยี่ห้อหนึ่งแถวๆ วัดเกาะพญาเจ่ง บริเวณนั้นก็มีศาลของพระองค์อยู่ด้วยเหมือนกัน ขอยกบทความในบล็อคที่หามาได้ในตอนหนึ่งกล่าวไว้ว่า


“พ.ศ. ๒๔๒๓ เกิดเหตุการณ์เรือพระที่นั่งสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ อัครมเหสีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ล่มลง ณ ตำบลบางพูด ซึ่งต่อมาได้ทรงโปรดให้สร้างอนุสาวรีย์ไว้เพื่อเป็นอนุสรณ์ที่วัดเกาะบางพูด(วัดเกาะพญาเจ่ง)

วันที่ ๔๒๒๐ วันจันทร์ แรม ๘ ค่ำ เดือน ๗ ปีมะโรง โทศก จุลศักราช ๑๒๔๒(วันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๒๓)
เรือพระที่นั่งของสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ ได้เกิดอุบัติเหตุล่มลง ณ ตำบลบางพูด สมเด็จพระนางเจ้า, เจ้าฟ้าในพระครรภ์, พระราชธิดา สิ้นพระชนม์พร้อมพระพี่เลี้ยงแก้ว การสิ้นพระชนม์ของพระปิยมเหสีและพระราชธิดาในครั้งนั้น ยังความโทมนัสยิ่งมาสู่พระพุทธเจ้าหลวง พระองค์จึงโปรดให้สร้างพระเจดีย์ขึ้นที่วัดเกาะบางพูด ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปก่อด้วยปูน หันพระพักตร์ไปทางทิศทั้งสี่ เข้าใจว่าทรงสร้างอุทิศให้สมเด็จพระนางเจ้าฯ, เจ้าฟ้าในพระครรภ์, พระเจ้าลูกเธอและพระพี่เลี้ยงแก้ว
กล่าวกันว่าพระพุทธเจ้าหลวงได้โปรดให้ฝังเรือพระที่นั่งซึ่งล่มไว้นั้น ไว้ใต้พระเจดีย์องค์นี้ด้วย

ส่วนที่ข้างพระเจดีย์นั้น มีข้อความว่า
ลาภยศใดใดไม่พึงปราถน์ นางใดใครปราถน์พี่ไม่ข้อง
นางเดียวนางในหทัยปอง นางน้องแนบในหทัยเรา
ตราบขุนคีรีขัน ขาดสลาย แลแม่
รักบ่หายตราบหาย หกฟ้า
สุริยจันทรขจาย จากโลก ไปฤา
ไฟแล่นล้างสี่หล้า ห่อนล้าง อาลัย”


นั้นเริ่มจะไม่แน่ใจแล้วว่าสถานที่เกิดเหตุอยู่ตรงที่ใดกันแน่ เพราะตรงวัดเกาะพญาเจ่ง ก็มีอนุสาวรีย์ที่สามารถอ้างอิงได้....คงเป็นปริศนากันต่อไป

 

​

พอดีสร้อยฟ้ามาลาได้อ่านกระโถนข้างธรรมาสน์ของหลวงพี่เล็ก ซึ่งมีเรื่องเกี่ยวข้องกับพระนางอยู่ด้วย จึงขอคัดลอกมาบางตอน

ถาม : ฝึกสมาธิมาถึงตอนนี้แล้วตัวโยกไปมา สงสัยว่าทำไมถึงติดอยู่แบบนี้ ?
ตอบ : ต่อไปให้ลืมไปเลย ไม่ต้องไปสนใจ ตามรู้อย่างเดียวว่าตอนนี้เป็นแบบนี้

จะโยกก็โยกไป จะเป็นจะตาย หัวโขกพื้นท่าไหน หกคะเมนตีลังกาอย่างไรก็ช่าง ของอาตมาเองนี่เฉพาะโยก เจอไปเดือนกว่าเกือบสองเดือน

แต่ว่าน้ำตาไหลนี่แค่เช้าจนถึงเย็น เช็ดหน้าจนแสบไปหมด เพราะดันผ่าไปไหลที่บ้านสายลมพอดี ผู้ชายตัวเท่าควายนั่งร้องไห้ตรงหน้าพระ ตอนแรกจะกลั้นไว้ พอคิดจะกลั้นก็หยุดเลยนะ

แต่หลวงพ่อท่านบอกว่า "ไม่ได้นะลูก..ต้องปล่อยให้เต็มที่ไปเลยทีเดียว ให้เป็นจนเลิกไปเลย ถ้าเราไปกลั้นเอาไว้ เมื่ออารมณ์ใจมาถึงที่ตรงนี้ น้ำตาก็จะไหลอีก.." ก็เลยปล่อยเต็มที่ เช็ดไปเรื่อย คนโน้นมาก็ส่งกระดาษให้ คนนี้มาก็ส่งกระดาษให้ เช็ดไปเช็ดมาจนหน้าแสบไปหมด กว่าจะเลิกก็ ๕ - ๖ โมงเย็นโน่น..!

ตอนนั้นหลวงพ่อท่านเล่าเรื่องพระนางเรือล่ม แล้วอาตมาเห็นภาพพอดี ตอนที่เรือพระประเทียบล่มลง พระองค์ท่านว่ายน้ำออกมาแล้ว พอหันกลับไปไม่เห็นลูก ก็ร้องออกมาคำเดียวว่า "ลูก" แล้วว่ายกลับไปดำน้ำหา พอดีเรือพลิกครอบพระองค์จมลงไปด้วย

อาตมาก็เลยน้ำตาไหล เห็นชัด ๆ ว่าความรักของแม่นั้นมากขนาดไหน ตัวเองจะตายก็ไม่ว่า ตั้งใจกลับไปเพื่อช่วยลูกอย่างเดียว เลยนั่งร้องไห้ น้ำตาไหลพราก ๆ

ตอนนั้นพอดีปีติเกิดขึ้นพอดี คงจ้องจังหวะมานานแล้วว่าจะเล่นจังหวะไหน ก็มาเล่นเอาจังหวะนั้นพอดี แหม...ไหลได้ไหลดี พอเลิกร้องไห้หิวน้ำเป็นบ้าเลย ...(หัวเราะ)... ตั้งใจจะกลั้น แต่หลวงพ่อท่านบอกให้ปล่อย อาตมาเชื่อพ่อจนชิน ปล่อยก็ปล่อย ฟาดซะเต็มที่ไปเลย

แต่ตอนผรณาปีตินี่ตัวบวม ตัวลอย ปีตินี่ทั้งลอย ทั้งร่วง ทั้งระเบิด สนุกเป็นบ้าเลย ที่บางคนบอกว่าฌานระเบิด ไม่ใช่หรอก รู้สึกว่าตัวเราพองขึ้น ใหญ่ขึ้น จนรับไม่ไหว ก็ระเบิดกลายเป็นจุลไปเลย..!

หรือบางครั้งตัวก็รั่วเป็นรู มีอะไรไหลซู่ซ่าออกจากข้างในมากมายไปหมด ถ้าชินเสียอย่างหนึ่ง อย่างอื่น ๆ ถึงมาก็ไม่ต้องไปกลัวแล้ว

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนกุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๔๔

 

​

๒๙. ท่านแม่เรือล่ม
อนุสาวรีย์แห่งความรักที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก คือ ทัชมาฮาลปราสาทหินอ่อนทั้งหลัง ซึ่งตั้งอยู่ ณ ดินแดนชมพูทวีป ความยิ่งใหญ่โอฬารของมัน ถูกจัดเป็นสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่งของโลก นั่นเป็นสิ่งแสดงออกซึ่งความรักอันยิ่งใหญ่ที่ ชาห์เจฮัน มีต่อ พระมเหสีมุมตัส

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงตรัสว่า ปิยโต ชายเต โสโก ที่ใดมีรัก ที่นั่นมีแต่ความเศร้าโศก ปิเยหิ วิปฺปโยโค ทุกฺโข ความพลัดพรากจากของรักของชอบใจทั้งปวง ย่อมเป็นทุกข์ ผู้ทุกข์โศกในโลกนี้ มิใช่มีแต่ชาห์เจฮันเพียงผู้เดียวหรอก.....

ณ. มุมหนึ่งของพระราชวังบางประอิน ปรากฏอนุสาวรีย์เล็ก ๆ หลังหนึ่ง มีคำจารึกพรรณนาถึงนางอันเป็นที่รัก ผู้จากไปอย่างไม่มีวันกลับเป็นถ้อยคำที่กลั่นออกมาจากดวงใจอันเสนเศร้าอย่างแท้จริง แม้ผู้ตายมีญาณวิถีรับรู้ ก็คงจะปลาบปลื้มใจเป็นที่สุด....

ถูกแล้ว... นั่นเป็นอนุสาวรีย์แห่งความรักที่ สมเด็จพระปิยมหาราช ทรงสร้างขึ้นเพื่อเป็นเครื่องระลึกถึง สมเด็จพระนางสุนันทา กุมารีรัตน์พระบรมราชเทวี ผู้เป็นพระมเหสีที่รักยิ่ง ซึ่งสวรรคตด้วยเหตุเรือพระที่นั่งล่ม พระนางจมลงสู่ใต้กระแสน้ำเชี่ยว ถึงแก่สิ้นพระชนม์...

บางพูด นนทบุรี ในวันนั้น... ท่ามกลางกระแสน้ำอันเชี่ยวกรากของแม่น้ำเจ้าพระยา ถ้ามีผู้ใดผู้หนึ่งยินยอมช่วยเหลือ องค์พระมเหสีที่รักยิ่งก็ไม่ต้องจากไป สมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง ก็ไม่ต้องเสียพระทัยอย่างสุดซึ้งเช่นนั้น...

ทว่า...กฎมณเฑียรบาลในยุคนั้น ระบุไว้อย่างชัดเจนว่า ผู้ใดให้การช่วยเหลือต่อองค์พระมเหสีก็ดี เจ้าจอมหม่อมห้ามก็ดี ขึ้นมาจากน้ำมีโทษสถานเดียวคือประหารชีวิต แล้วผู้ใดล่ะ ..? ที่จะกล้าฝืนกฎมณเฑียรบาล โดยไม่เกรงกลัวพระราชอาญา...
พิเคราะห์เพียงเผิน ๆ จะคิดว่า ไม่น่ามีโทษถึงเพียงนั้น แต่ถ้าคิดดูให้ดี จะพบว่าในยุคสมัยนั้น ... ชายหญิงไม่อาจชิดใกล้กันไม่ว่ากรณีใด ๆ ทั้งสิ้น นอกจากสามีภรรยา หรือญาติสนิทเท่านั้น การถูกเนื้อต้องตัวยิ่งเป็นของต้องห้ามอย่างเด็ดขาด...

นั่นเป็นเรื่องของสามัญชน นี่เป็นเรื่องของเจ้าพระยามหากษัตริย์ พระวรกายประดุจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ แม้แต่มองยังไม่กล้า แล้วถ้าเป็นเรื่องในสระสวนอุทยาน ผู้ที่สามารถทำการช่วยเหลือได้ทัน ต้องอยู่ในบริเวณนั้น การล่วงล้ำเขตหวงห้ามเพียงนั้น โทษก็ถึงตายแล้ว ..

เสียงของครูเปี๊ยก (คุณสมพร บุณยเกียรติ) ที่ทำการฝึกญาณ ๘ แก่ลูกศิษย์สั่งทุกคนกำหนดใจย้อนหลังไปยังเหตุการณ์ครั้งนั้น “เอ้า...ทุกคนดูซิคะ ทำไมพระองค์ท่านถึงสิ้นพระชนม์ ?” ภาพที่ปรากฏคือ... ท่ามกลางกระแสน้ำอันปั่นป่วนนั้น พระองค์ท่านโผล่ขึ้นมาเหนือน้ำ...

ทรงเหลียวมองรอบด้าน แล้วร้องออกมาคำเดียวว่า “ลูก！” พลางแหวกว่ายเข้าหาเรือพระที่นั่งที่จมผลุบ ๆ โผล่ ๆ อยู่อย่างสุดกำลัง จังหวะเดียวกับที่คลื่นอีกลูกโถมซัดมา เรือพระที่นั่งพลิกกลับ ครอบพระองค์หายวับไปกับตา...

อาตมาน้ำตาร่วงพรู..แม่..นี่แหละแม่.. ความเป็นแม่ที่รักลูกยิ่งอื่นใด แม้แต่ชีวิตก็สละเพื่อลูกได้ “แม่” คำเดียวสั้น ๆ ที่แฝงไว้ด้วยพลานุภาพใหญ่หลวง ยอมทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อเลือดในอก แม้ต้องสละด้วยชีวิตและเลือดเนื้อแห่งตน...

แล้วพ่อละ..? มีใครคิดถึงหัวอกพ่อบ้าง ...? พ่อที่เลี้ยงทั้งแม่ทั้งลูกจะทุกข์ใจสุดพรรณนาขนาดไหน...? อาตมาต้องลุกหนีการฝึกแต่กลางคันออกไปร้องไห้อยู่ข้างนอก ร้องจนสาแก่ใจ วันนั้นทั้งวันมีแต่น้ำตา ทีใดมีรัก ที่นั่นมีทุกข์หนอ...

รักใด ไหนเล่า เท่าแม่
เที่ยงแท้ ยืนยง คงมั่น
รักลูก ยิ่งกว่า ชีวัน
ลูกนั้น รักแม่ เท่าใด..?

๓ มีนาคม ๒๕๓๓
พระเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
.......................................................................

 

​

อ่านตอนท้ายๆ เป็นจริงอย่างที่หลวงพี่เล็ก ท่านว่าไว้ “มีใครนึกถึงหัวอกพ่อบ้าง” นับแต่สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี สิ้นพระชนม์ พระองค์ต้องทรงโทมนัส ทุกข์ทรมานพระราชหฤทัยขนาดไหน ตลอดพระชนม์ชีพของพระองค์ ซึ่งถ้าใครได้อ่านพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดรัชกาล พระองค์ไม่เคยลืมความรัก ความสนิทเสน่หา พระราชปดิพัทธ์เลย แม้ในยามเสด็จประพาสยังต่างเมืองโดยเรือพระที่นั่งเมื่อถึงวันที่ ๓๑ พฤษภาคม สถานที่ไม่เอื้ออำนวยพระองค์ก็ยังทรงบำเพ็ญพระราชกุศลถวาย ถึงแม้ท้ายๆ รัชสมัยที่ทรงสร้างพระราชวังดุสิต ก็ยังทรงสร้างสวนขึ้นมาเคียงพระราชวังแล้วพระราชทานนามว่า สวนสุนันทา จึงทำให้ทราบได้ว่ายังทรงระลึกถึงสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ ตลอดมาไม่เสื่อมคลายลงเลย...

๓๐ พรรษาที่ต้องทรงพระชนม์อยู่ด้วยความพลัดพรากจากกัน....
.......................................

 

​

 

​

 

​

 

พระพุทธไสยาสน์ ที่วัดกู้
​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

 

​

วันที่ ๘ มิถุนายน ๒๕๕๖ สร้อยฟ้ามาลามีโอกาสมาวัดกู้อีกครั้ง เพื่อนๆ พี่ๆ ที่ทำงานอยากมาก็เลยมากับเขา วันนี้ได้มีโอกาสไปดูศาลาริมน้ำที่กำลังสร้างขึ้นใหม่ ส่วนฐานรากเสร็จแล้วกำลังขึ้นตัวโครงอาคาร ตรงนี้ทำทางเดินลงน้ำด้วยก็เลยไปนั่งเล่นสักพัก

 

​