ทานที่ให้ผลมาก และเรื่องของเศรษฐีผู้อยู่ในนรก

ทานที่ให้ผลมากนับประมาณไม่ได้และเรื่องของเศรษฐีที่อยู่ในนรก

ในข้อนี้จะเห็นได้ว่าเจตนาในการให้เป็นเรื่องสำคัญมาก จะเป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าบุญจะได้มาก
หรือได้น้อยในบางครั้ง

ทานที่ให้ผลมากนับประมาณไม่ได้

ในข้อนี้จะเห็นได้ว่าเจตนาในการให้เป็นเรื่องสำคัญมาก จะเป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าบุญจะได้มาก
หรือได้น้อยในบางครั้งบุคคลผู้มีเจตนาดีทำบุญกับคนทุศีลได้ไปสวรรค์บุคคลผู้มีเจตนาเสียไปทำบุญกับ
พระอรหันต์กลับตกนรก เป็นเช่นนั้นได้อย่างไรลองมาศึกษากรณีต่อไปนี้

......พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ใน ฉฬังคทานสูตร
จตุตถวรรคแห่งปฐมปัณณาสก์ อังคุตตรนิกาย ว่า


" ภิกษุทั้งหลายทานที่ประกอบด้วยองค์ ๖
คือ องค์ของผู้ให้ ๓ อย่าง องค์ของผู้รับ ๓อย่าง
องค์ของผู้ให้ ๓ อย่าง ( เจตนา ๓ ) คือ ก่อนให้
ก็ดีใจกำลังให้ก็มีใจผ่องใส ครั้งให้เสร็จแล้วมี
ความเบิกบานใจ

องค์ของผู้รับ๓ อย่าง คือ เป็นผู้
ปราศจากราคะหรือปฎิบัติเพื่อความไม่มีราคะ
เป็นผู้ปราศจากโทสะหรือปฎิบัติเพื่อความไม่
มีโทสะ เป็นผู้ปราศจากโมหะหรือปฎิบัติเพื่อ
ความไม่มีโมหะ

ทานที่ประกอบด้วยคุณลักษณะ ๖
ประการนี้ เป็นบุญใหญ่ นับไม่ได้ ประมาณไม่
ได้ ยิ่งใหญ่นักเหมือนน้ำในมหาสมุทร นับหรือ
คำนวณไม่ได้ว่ามีขนาดเท่าใดทานที่พรั่งพร้อม
ด้วยคุณลักษณะเหล่านี้ ย่อมเป็นที่หลั่งไหล
แห่งบุญหลั่งไหลแห่งกุศล นำความสุขมาให้
ให้อารมณ์เลิศด้วยดี มีวิบากเป็นสุขเป็นไป
พร้อมเพื่อการเกิดขึ้นในสวรรค์ ( มีบุญที่สะสม
ไว้ดีแล้วมากพอที่จะเกิดในสวรรค์ ) ย่อมเป็น
ไปเพื่อประโยชน์ที่น่าปรารถนา น่ารักใคร่น่า
พอใจ "


.......ดังนั้น ถ้าเราต้องการทำทานให้ได้บุญมากให้เกิดบุญอย่างจะนับจะประมาณไม่ได้ ก็ควรที่จะประกอบ
เหตุแห่งทานให้ครบองค์ ๖ดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนไว้ข้างต้น ในองค์ ๖ ที่กล่าวมานั้นเป็นส่วน
ของผู้ให้ ๓ อย่าง เป็นส่วนของผู้รับ ๓ อย่าง ถ้าเราได้ผู้รับที่ดีแต่เจตนาเราไม่ดี บุญย่อมหกย่อมหล่นไป
แต่ถ้าเจตนาเราดีบุญย่อมเกิดขึ้นเต็มที่

ในข้อนี้จะเห็นได้ว่าเจตนาในการให้เป็นเรื่องสำคัญมาก จะเป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าบุญจะได้มาก
หรือได้น้อยในบางครั้งบุคคลผู้มีเจตนาดีทำบุญกับคนทุศีลได้ไปสวรรค์บุคคลผู้มีเจตนาเสียไปทำบุญกับ
พระอรหันต์กลับตกนรก เป็นเช่นนั้นได้อย่างไรลองมาศึกษากรณีต่อไปนี้

 

พระราชาทำบุญกับคนทุศีล


.......สามีภรรยาคู่หนึ่งเป็นคนยากจนมาก หาเลี้ยงชีพด้วยการขอทานเดินทางมาอาศัยอยู่ที่ศาลาแห่งหนึ่ง
ซึ่งตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองในขณะที่พักอยู่นั้น ภรรยาซึ่งเป็นหญิงมีครรภ์ เกิดอาการแพ้ท้องอยากจะบริโภค
อาหารที่พระราชาเสวย จึงอ้อนวอนสามีให้ไปหามาให้บอกว่าหากมิได้บริโภคอาหารที่ต้องการนี้จะต้องตาย
เป็นแน่แท้ฝ่ายสามีผู้มีกรรมทนคำอ้อนวอนต่อไปไม่ไหว และเกรงว่านางจักตายจึงคิดอุบายปลอมตัวเป็น
พระภิกษุ และด้วยความที่ปลอมตัวมาใหม่ๆจึงระมัดระวังตัวมาก ดูเหมือนเป็นผู้สำรวม เดินอุ้มบาตรไปใน
พระราชวังเพื่อรับบิณฑบาต

ขณะนั้นเป็นเวลาที่พระราชาจักเสวยพระกระยาหารพอดีเมื่อทอดพระเนตรเห็นพระภิกษุเดินด้วยกิริยา
อาการสำรวมมากเช่นนั้นทรงจินตนาการว่า " ภิกษุนี้มีกิริยาอาการสำรวมน่าเลื่อมใสเป็นหนักหนาคงเป็น
พระที่ทรงคุณวิเศษสักอย่างใดอย่างหนึ่งเป็นแม่นมั่น "จึงเกิดพระราชศรัทธา ทรงนำพระกระยาหารอันเลิศ
รสที่จะเสวยใส่ลงในบาตรจนหมดด้วยจิตที่เลื่อมใสยิ่ง

เมื่อพระภิกษุปลอมรับอาหารแล้วเดินจากไปด้วยความเลื่อมใสอันมีอยู่มากมายในพระทัยของพระราชา
จึงรับสั่งอำมาตย์คนสนิทให้รีบสะกิดรอยตามไปเพื่อให้รู้ว่าพระท่านมาจากไหน จะไปพักที่ไหนเพื่อว่า
วันต่อไปจะนิมนต์มารับบาตรในพระราชวังอีก


.......ฝ่ายพระภิกษุปลอมนั้นเมื่อได้อาหารเต็มบาตรสมความปรารถนาแล้วก็ดีใจรีบเดินไปจนสุดกำแพงพระราชวัง
เมื่อเห็นว่าปลอดผู้คนแล้วจึงเปลื้องจีวรและสบงออกเป็นเพศคฤหัสถ์ตามเดิมแล้วนำเอาพระกระยาหารนั้น
ไปให้ภรรยาแพ้ท้องบริโภคตามความประสงค์

อำมาตย์ซึ่งสะกดรอยติดตามมาได้เห็นพฤติการณ์นั้นโดยตลอดก็บังเกิดความตกใจและสังเวชใจคิดว่า
มาเจอคนที่ปลอมตัวเป็นพระเสียแล้วนี่ถ้าหากพระราชาทรงทราบเรื่องนี้เข้าจะต้องเสียพระทัยเป็นอย่างมาก
และผลบุญที่ได้ก็จะตกหล่นไปเพราะอปราปรเจตนา คือ เจตนาหลังจากที่ให้แล้วไม่สมบูรณ์เมื่อคิดดังนี้แล้ว
ก็เดินทางกลับไปเฝ้าพระราชา

พระราชาจึงตรัสถามว่า "ได้ความว่าอย่างไร บอกมาเร็วๆ พระนั้นอยู่วัดไหน ? " อำมาตย์จึงใช้กุศโลบาย
เพื่อรักษาศรัทธาของพระราชาไว้ กราบทูลว่า "ข้าแต่พระองค์ผู้ทรงคุณอันประเสริฐ ข้าพระพุทธเจ้าได้สะกด
รอยตามพระรูปนั้นไปจนออกนอกกำแพงพระราชวัง พอตามไปสุดพระราชวังโน้น ท่านก็หายวับไปทันที "
( ในที่นี้หมายถึงหายจากความเป็นพระกลายเป็นคฤหัสถ์ไป )

พระราชาได้ฟังดังนั้นทรงโสมนัสมาก มิได้ซักความเพิ่มเติมอีกทรงคิดเอาเองว่า " บุญของเราแท้ๆ ที่ได้
ถวายทานแด่พระอรหันต์ทรงคุณวิเศษท่านเป็นพระอรหันต์จริงๆปาฎิหาริย์หายตัวได้
ทานที่ได้ถวายท่านในวันนี้มีอานิสงส์มากเป็นทานที่ประเสริฐอย่างแน่ๆ "พระราชาทรงบังเกิดความปีติเบิกบาน
ใจในบุญที่ได้ทำเป็นยิ่งนัก

พระราชาพระองค์นี้มีเจตนาทั้ง๓ ระยะครบบริบูรณ์ และมีความเข้าใจว่าปฎิคาหกสมบูรณ์ด้วยองค์๓
ผลบุญที่ได้จึงมากมาย ส่งผลให้พระราชาเมื่อถึงคราวสวรรคตแล้วได้ไปบังเกิดในสุคติโลกสวรรค์ ยิ่งถ้าหาก
พระรูปนั้นเป็นพระจริงและปฎิบัติตามองค์ของผู้รับ ๓ ได้อย่างสมบูรณ์ผลบุญที่พระราชาได้จะมากมาย
มหาศาลยิ่งขึ้น เพราะทำทานครบองค์ ๖ซึ่งจะให้ผลมากนับประมาณมิได้


ส่วนข้อที่ว่าทำบุญกับพระอรหันต์แล้วตกนรกนั้นมีเรื่องเล่าดังนี้


บุคคลผู้มีเจตนาดีทำบุญกับคนทุศีลได้ไปสวรรค์บุคคลผู้มีเจตนาเสียไปทำบุญกับ
พระอรหันต์กลับตกนรก เป็นเช่นนั้นได้อย่างไรลองมาศึกษากรณีต่อไปนี้

......พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงไว้ใน ฉฬังคทานสูตร
จตุตถวรรคแห่งปฐมปัณณาสก์ อังคุตตรนิกาย ว่า


" ภิกษุทั้งหลายทานที่ประกอบด้วยองค์ ๖
คือ องค์ของผู้ให้ ๓ อย่าง องค์ของผู้รับ ๓อย่าง
องค์ของผู้ให้ ๓ อย่าง ( เจตนา ๓ ) คือ ก่อนให้
ก็ดีใจกำลังให้ก็มีใจผ่องใส ครั้งให้เสร็จแล้วมี
ความเบิกบานใจ

องค์ของผู้รับ๓ อย่าง คือ เป็นผู้
ปราศจากราคะหรือปฎิบัติเพื่อความไม่มีราคะ
เป็นผู้ปราศจากโทสะหรือปฎิบัติเพื่อความไม่
มีโทสะ เป็นผู้ปราศจากโมหะหรือปฎิบัติเพื่อ
ความไม่มีโมหะ

ทานที่ประกอบด้วยคุณลักษณะ ๖
ประการนี้ เป็นบุญใหญ่ นับไม่ได้ ประมาณไม่
ได้ ยิ่งใหญ่นักเหมือนน้ำในมหาสมุทร นับหรือ
คำนวณไม่ได้ว่ามีขนาดเท่าใดทานที่พรั่งพร้อม
ด้วยคุณลักษณะเหล่านี้ ย่อมเป็นที่หลั่งไหล
แห่งบุญหลั่งไหลแห่งกุศล นำความสุขมาให้
ให้อารมณ์เลิศด้วยดี มีวิบากเป็นสุขเป็นไป
พร้อมเพื่อการเกิดขึ้นในสวรรค์ ( มีบุญที่สะสม
ไว้ดีแล้วมากพอที่จะเกิดในสวรรค์ ) ย่อมเป็น
ไปเพื่อประโยชน์ที่น่าปรารถนา น่ารักใคร่น่า
พอใจ "


.......ดังนั้น ถ้าเราต้องการทำทานให้ได้บุญมากให้เกิดบุญอย่างจะนับจะประมาณไม่ได้ ก็ควรที่จะประกอบ
เหตุแห่งทานให้ครบองค์ ๖ดังที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนไว้ข้างต้น ในองค์ ๖ ที่กล่าวมานั้นเป็นส่วน
ของผู้ให้ ๓ อย่าง เป็นส่วนของผู้รับ ๓ อย่าง ถ้าเราได้ผู้รับที่ดีแต่เจตนาเราไม่ดี บุญย่อมหกย่อมหล่นไป
แต่ถ้าเจตนาเราดีบุญย่อมเกิดขึ้นเต็มที่

ในข้อนี้จะเห็นได้ว่าเจตนาในการให้เป็นเรื่องสำคัญมาก จะเป็นสิ่งที่บ่งบอกว่าบุญจะได้มาก
หรือได้น้อยในบางครั้งบุคคลผู้มีเจตนาดีทำบุญกับคนทุศีลได้ไปสวรรค์บุคคลผู้มีเจตนาเสียไปทำบุญกับ
พระอรหันต์กลับตกนรก เป็นเช่นนั้นได้อย่างไรลองมาศึกษากรณีต่อไปนี้

 

อปุตตกเศรษฐี


........ในอดีตกาลครั้งเมื่อพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชสมบัติในกรุงพาราณสี มีเศรษฐีผู้หนึ่งไร้ความศรัทธา
ทั้งตระหนี่เหนียวแน่นแสนหนักหนา อยู่มาวันหนึ่งเมื่อเศรษฐีจะไปเข้าเฝ้าพระราชาได้เห็น พระปัจเจกพุทธเจ้า
นามว่า ตครสิขี กำลังเที่ยวบิณฑบาตอยู่ เกิดใจดีจึงสั่งคนรับใช้ให้นิมนต์ พระปัจเจกพุทธเจ้า ไปรับอาหาร
ที่บ้านของตนแล้วรีบรุดไปเฝ้าพระราชา ส่วนคนรับใช้นั้นเมื่อนำ พระปัจเจกพุทธเจ้าไปถึงเรือนของเศรษฐีแล้ว
จึงบอกกับภรรยาเศรษฐีตามคำสั่งที่ได้รับมาทุกประการ

ฝ่ายภรรยาผู้มีศรัทธาเลื่อมใสในการทำบุญอยู่แล้วพอได้ยินคำนั้นก็ดีใจว่า " เป็นเวลานานทีเดียว กว่าที่เรา
ได้ยินคำว่าทำบุญถวายทาน จากปากของเศรษฐี ความตั้งใจของเราจะเต็มเปี่ยมในวันนี้เราจักได้ถวาย
ทาน " นางจึงรีบจัดแจงโภชนาหารอันประณีตครบทุกอย่างแล้วได้ถวายอาหารอันประณีตแด่ พระปัจเจกพุทธเจ้า
องค์นั้นฝ่าย พระปัจเจกพุทธเจ้า พอรับอาหารแล้วก็เดินจากไปด้วยสีหน้าเบิกบานผ่องใสเป็นปกติ

เศรษฐีครั้นเฝ้าพระราชากลับมาแล้วได้สวนทางกับ พระปัจเจกพุทธเจ้า นั้นมีความเข้าใจว่าท่านคงรับบิณฑบาต
ที่บ้านตนมาแล้ว จึงดูยิ้มแย้มแจ่มใสทำให้สงสัยว่าจะต้องมีอาหารอะไรพิเศษแน่ ว่าแล้วก็ขอดูในบาตรครั้นเห็น
อาหารในบาตรมีความประณีตมาก จึงเกิดความร้อนใจเสียดายขึ้นมาแล้วคิดในใจว่า " ให้พวกทาสหรือกรรมกร
กินอาหารนี้ยังดีกว่าเพราะพวกเขากินแล้วจะทำการงานให้เราได้ส่วนสมณะนี้เมื่อบริโภคอาหารอันประณีต
นี้แล้วก็มิได้ทำการงานใดอาหารที่เราถวายไปจะเปล่าประโยชน์ "เมื่อคิดอย่างนี้จึงไม่อาจจะรักษาเจตนา
ระยะสุดท้ายให้บริบูรณ์ได้

 

......อีกคราวหนึ่ง เศรษฐีได้ฆ่าหลานชายคนหนึ่งของตน (พ่อของหลานชายเป็นพี่ชายได้ไปบวชเป็นดาบส )
เพราะความโลภในสมบัติเนื่องจากหลายชายชอบพูดว่า " ยานพาหนะนี้เป็นของพ่อฉัน โคนี้เป็นของอา "
พอเศรษฐีได้ยินคำนี้จึงโกรธ เกิดความริษยาและคิดว่า " ตอนนี้หลานยังเล็กอยู่ยังพูดถึงขนาดนี้ ถ้าโตขึ้นจะ
ไม่พูดถึงสมบัติยิ่งกว่านี้หรือ "จึงลวงหลานไปในป่าแล้วฆ่าทิ้งเสีย

พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเล่าบุพกรรมนี้ให้แก่พระเจ้าปเสนทิโกศลทราบแล้วตรัสว่า " มหาบพิตรด้วยผล
แห่งกรรมที่เศรษฐีได้ถวายบิณฑบาตแด่ พระปัจเจกพุทธเจ้า นั้นทำให้ได้เข้าถึงสุคติโลกสวรรค์ ๗ ครั้งและผล
ที่เป็นเศษกรรมทำให้เข้าถึงความเป็นเศรษฐี ๗ครั้ง

ผลกรรมที่ถวายทานแล้วร้อนใจ เสียดายในภายหลัง (กระแสกิเลสบังคับใจให้คิดตระหนี่ถี่เหนียว )ทำให้
จิตใจของเศรษฐีนั้นไม่น้อมไปเพื่อบริโภคอาหาร เพื่อใช้เครื่องนุ่งห่มเพื่อใช้ยานพาหนะ เพื่อความสุขสบาย
อย่างเต็มที่ (คือไม่สามารถใช้สมบัติที่ตนมีอยู่ได้อย่างเต็มที่และความสุขที่จะได้จากสมบัตินั้นก็ไม่เต็มบริบูรณ์ )

ด้วยกรรมที่เศรษฐีนั้นฆ่าหลานชายจึงเข้าถึงอบายภูมิเป็นเวลานานผลที่เป็นเศษกรรมทำให้ถูกยึดสมบัติเข้า
พระคลังหลวง ดูก่อนมหาบพิตรด้วยว่าบุญเก่าของเศรษฐีหมดแล้วและบุญใหม่ก็ไม่ได้สั่งสมไว้

ดังนั้นในวันนี้เศรษฐีนั้นจึงยังอยู่ในมหาโรรุวนรก "


พระศาสดาตรัสว่า " มหาบพิตร บุคคลผู้มีปัญญาทรามได้โภคะแล้วย่อมไม่แสวงหาพระนิพพาน
อนึ่ง ตัณหาเกิดขึ้นเพราะอาศัยโภคะทั้งหลายย่อมฆ่าคนเหล่านั้นตลอดกาลนาน "


.......ฉะนั้นบุญที่ได้ถวายทานกับพระปัจเจกพุทธเจ้าผู้เป็นพระอรหันต์มีองค์แห่งผู้รับครบทั้ง ๓ ประการแล้ว
ถ้าผู้ให้รักษาเจตนา ๓ ได้ครบด้วยจะเกิดผลบุญอย่างจะนับจะประมาณไม่ได้และบุญส่งต่อไปให้มีความสุข
ต่อเนื่องตลอดไป ดังเรื่องที่เล่านี้เศรษฐีได้พบพระปัจเจกพุทธเจ้าผู้เป็นเนื้อนาบุญที่เลิศ ที่บริสุทธิ์แต่ไม่รักษา
เจตนาให้บริบูรณ์ โดยเฉพาะเจตนาระยะสุดท้าย คือ เกิดความร้อนใจเสียดายทรัพย์ ไม่สามารถตัดความตระหนี่
ขาดจากใจ บุญจึงหกหล่นไปส่งผลไม่บริบูรณ์ ไม่เต็มที่ และบุญที่จะส่งต่อเกื้อกูลให้ทำความดียิ่งๆขึ้นไปก็ไม่มี
ทั้งยังมีใจที่โลภ ริษยา จึงเป็นเหตุให้ฆ่าหลานชายและต้องตกนรกไปในที่สุด



.......บุคคลให้ทานไม่ได้ด้วยเหตุผล ๒ อย่างคือ
ความตระหนี่ ๑ ความประมาท ๑ บัณฑิตผู้รู้แจ้ง
เมื่อต้องการบุญพึงให้ทานแท้

คนผู้ตระหนี่กลัวความยากจน จึงไม่ให้อะไรๆ
แก่ผู้ใดเลยความกลัวยากจนนั่นแหละจะเป็นภัย
แก่ผู้ไม่ให้ คนตระหนี่ย่อมกลัวความอดอยาก ข้าวน้ำ
ความกลัวนั่นแหละจะกลับมาถูกต้องคนพาลทั้งใน
โลกนี้และโลกหน้า

เพราะเหตุนั้น บัณฑิตพึงครอบงำมลทินกำจัด
ความตระหนี่เสียแล้วพึงให้ทานเถิด

เพราะบุญย่อมเป็นที่พึงของสัตว์ทั้งหลายใน
โลกหน้า

....( ๔๒ / ๔๒๕ พิลารโกสิชาดก )

 

ขออนุโมทนาสาธุครับ...
...หันหลังคืนฝั่ง พ้นจากทะเลทุกข์...

 

ไม่ถูกนะครับที่กล่าวว่าทำบุญกับพระอรหันต์กลับตกนรก คนอ่านจะเข้าใจผิดกันไปใหญ่ มันเป็นเรื่องต่างกรรมต่างวาระกัน เศรษฐีที่ทำบุญกับพระอรหันต์แม้จะเสียดายภายหลังแต่บุญก็ส่งผลก่อนให้ไปสวรรค์ แต่ภายหลังมาตกนรกก็เ้พราะกรรมที่ฆ่าคนตามมาส่งผล

 

โดยความคิดส่วนตัวของผมนะครับ ผมว่าเราทุกคนควรมีให้ครบองค์ 6 อยู่ในคนคนเดียวกันนั่นหล่ะดีที่สุดแล้ว เพราะในสังคม เรามิได้เป็นฝ่ายให้แต่ฝ่ายเดียว ย่อมต้องเป็นฝ่ายที่รับบ้างบางโอกาส เมื่อคิดถึงจุดนี้แล้ว เพื่อการอนุเคราะห์ผู้ที่ให้ เราเองก็ต้องมีองค์ 3 ของผู้รับอยู่ในตัวด้วย เมื่อกล่าวมาถึงตรงนี้คงจะเข้าใจแล้วว่า ไม่จำเป็นเสมอไปว่าเราจะต้องทำบุญกับพระสงฆ์เท่านั้น ถึงจะครบองค์ 6 ได้ รอบ ๆตัวเรา ให้ได้หมด เวลาให้ก็ไม่ต้องคิดมากว่าจะครบองค์ 6 หรือเปล่า เพราะจะทำให้จิตเป็นกังวลไม่ผ่องใส ให้ตามโอกาส เหมาะสมแก่ฐานะของผู้ให้และผู้รับ และที่สำคัญควรใช้ปัญญาในการให้ ขอบคุณครับ