บันทึกการหลอมแก้วและคริสตัลเป็นพระพุทธรูปแก้วที่สวยและใหญ่ที่สุดในไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2516 - 2561

มีเพื่อนบอกให้ผมบันทึกเอาไว้ นอกจากเป็นวิทยาทานแล้ว ยังอาจเป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนาก็เป็นได้

ผมนายสมบูรณ์ ติยะวงศ์สกุล มือถือ 087-7459995 Line ID : glassbudda2009

 

คุณพ่อผมเป็นเพื่อนเจ้าของสำนักพุทธ...xx...ประทีปหลายสำนักที่สร้างพระแก้วตั้งแต่ พ.ศ. 2500 ต่อมาคุณพ่อเป็นเจ้าของโรงงานหลอมแก้วตั้งแต่ พ.ศ. 2516 และตั้งแต่นั้นผมเริ่มเรียนการสร้างพระแก้วหน้าตักตั้งแต่ ไม่ถึงครึ่งนิ้ว ถึงหน้าตัก 5 นิ้วทุกปาง มีปางยืน นั่ง นอน นาคปรก และอื่นๆ รวมทั้งนางกวัก พระแม่ธรณีและอื่นๆ ทุกสี ทั้งหมดสร้างด้วยวิธีกดแก้วปั๊ม หรือเรียกอีกอย่างว่าสร้างด้วยวิธี pressed glass จากการที่ปรามาจารย์ของผมรับจ้างสร้างพระแก้ว 25 พุทธศตวรรษเป็นอาชีพด้วย (นับเป็นอีกอาชีพของปรมาจารย์ของผม) ซึ่งท่านจัดวางเป็นมืออันดับต้นๆของไทยในยุคนั้น ผมเรียนเพื่อความรู้เท่านั้น เป็นหนึ่งในวิชาแก้วจากหลายสิบวิชาแก้วที่เรียน

ส่วนตัวผมไม่ชอบที่พระแก้วต้องถูกลิ่มเดือยแทงจากฐานถึงท้องบ้าง ถึงหน้าอกบ้าง เป็นแรงบันดาลใจให้ผมสร้างสวยขึ้นๆ ดีขึ้นๆ ใหญ่ขึ่นๆ จนนับได้ว่าพระแก้วที่ผมสร้างในยุคหลังมานี้ จัดว่า สวยสุด ใหญ่สุด จนไม่มีใครในไทยตามทันมาสิบกว่าปีแล้ว

 

บางโรงงานแก้วแทงลิ่มเดือยถึงท้อง บางโรงงานแทงถึงหน้าอก และบางโรงงานแทงขึ้นมาถึงคอ นี่เองจุดที่ผมไม่ชอบ เพราะไม่สวยสมใจ ผมจึงเก็บแรงบันดาลใจต่อมาอีกหลายสิบปี และมาสร้างในช่วงท้ายนี้ซึ่งผมภูมิใจมาก

 

ผมเคยยกแม่พิมพ์เหล็กไปให้โรงงานแก้วบูรพาและโรงงานแก้วอื่นๆทั้งโรงงานในกรุงเทพปริมณฑลและในต่างจังหวัดเพื่อทดสอบทดลองสร้างพระแก้ว ในที่สุดทุกโรงงานได้คืนแม่พิมพ์กลับมา

 

โครงการสร้างพระแก้วหน้าตัก 9 นิ้วเริ่มต้นปลายปี พ.ศ. 2547 โดยให้ช่างสิบหมู่ปั้นหุ่นขี้ผึ้งให้มีเงื่อนไขว่า ต้องใช้สร้างแม่พิมพ์เหล็กสำหรับใช้กับงานแก้วได้ ช่างปั้นของสิบหมู่ใช้เวลา 3 เดือนจึงปั้นสำเร็จตามเงื่อนไข


จากนั้นจึงนำต้นแบบไปทำการฟอสสปาร์คตามภาพนี้อีกหลายเดือน จึงได้แม่พิมพ์เหล็กพระแก้วหน้าตัก 9 นิ้ว

 

ผมร่วมกับช่างแม่พิมพ์เหล็กกับเจ้าของโรงงานแก้วเจษฏาใช้เวลาคิดหลายเดือนว่าจะสอนช่างเป่าแก้วอย่างไร จนกระทั่งในที่สุดใช้เวลาอีก 1 - 2 เดือนในการสอนช่างเป่าแก้วในการขวั้นลูกโป่งแก้วเพื่อเป่าองค์พระแก้ว

ปลายปี พ.ศ. 2548 เป่าแก้วสร้างพระแก้วหน้าตัก 9 นิ้วได้สำเร็จ 500 องค์ นับได้ว่าเป็นครั้งแรกของโลกที่เป่าพระแก้วได้ขนาดใหญ่ที่สุดของโลกตามชนิดและขนาดและเทคนิควิธีตามหลักวิชาแก้ว

บัดนี้ผ่านมาสิบกว่าปีแล้ว ในโลกนี้ก็ยังไม่มีใครสร้างได้อีกเลย แม้แต่โรงงานแก้วเจษฏาเองก็ตาม จึงนับว่าเป็นเรื่องที่แปลกแต่จริง จนกระทั่งปลายปี พ.ศ. 2560 โรงงานแก้วเจษฏาปิดกิจการลง นับเป็นประวัติศาสตร์ของโลกทางด้านนี้

 

ผมได้ใช้วิชาความรู้ในการฝึกสอนให้ช่างเป่าแก้วในแม่พิมพ์เหล็กทรงมังคุดร้อยพันตามรูปด้านล่างนี้ ส่วนหนึ่ง และวิชาขวั้นลูกโป่งสำหรับแก้วทรงหนีศูนย์ไม่สมดุลอีกส่วนหนึ่ง นำมาสอนช่างเป่าจนสำเร็จ ซึ่งยากที่ช่างเป่าแก้วในสมัยนี้จะทำได้ ทั้งนี้เพราะเขาเหล่านั้นไม่มีโอกาสดีเหมือนผมที่คุณพ่อผมเป็นเจ้าของโรงงานแก้วและใช้ให้ผมทำงานยากระดับนี้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2516 ซึ่งไม่มีโรงงานแก้วไหนอยากทำงานยากๆระดับนี้กัน โดยเฉพาะในเมืองไทย

 

โคมไฟทรงแก้วมังคุดร้อยพันนี้มีมุมอันเด้อคัดมาก เป็นแก้วปราบเซียน คือช่างเป่าแก้วเก่งๆก็ไม่ง่ายนักในการเปิดแม่พิมพ์เหล็กและการงัดเอาชิ้นงานที่เพิ่งเป่าเสร็จให้ออกจากแม่พิมพ์ได้

 

ณ โรงงานหลอมแก้วของคุณพ่อผม ในภาพนี้น่าจะปี พ.ศ. 2516 เหล่าช่างแก้วนักเป่าฝีมือดีที่คุณพ่อผมเชิญมาจากหลายๆโรงงานแก้ว สมัยที่ค่าแรงงานขั้นต่ำวันละ 28 บาท ช่างเป่าที่เก่งและสู้งาน เราจ่ายสูงกว่าค่าแรงขั้นต่ำหลายเท่าตัว และบางคนสูงกว่าหลายสิบเท่าตัว เราจึงสามารถระดมคนเก่งที่สู้งานหนักเอาไว้ได้ และสามารถรับมือกับงานยากได้ทุกระดับ บวกกับคุณพ่ออนุญาตให้ผมทดสอบทดลองได้ไม่มีขีดจำกัดด้วย

 

ปีแรกคือปี พ.ศ. 2516 ปรามาจารย์วิชาแก้วให้โรงงานเราใช้เตาหลอมแก้วขนาด 6 เบ้า เบ้าละ 350 kg. ทำการหลอมและขึ้นรูปชิ้นงานแก้ววันละ 2 ton (2,100 ก.ก.) โดยทุกวันจะต้องยก 1 เบ้า 350 kg. ให้ปารามาจารย์ใช้สร้างงานแก้วของท่าน และหนึ่งในงานของท่านคือรับสร้างพระแก้ว 25 พุทธศตวรรษนั่นเอง

ปีต่อๆมา จึงขยายกำลังการหลอมเป็น 2 เตา เตาแรก 6 เบ้า เตาหลัง 8 เบ้า หลอมแก้ววันละประมาณ 5 ตัน เตาที่สองนี้ก็ต้องยกให้ปารามาจารย์อีก 1 เบ้าทุกวันโดยปารามาจารย์จะเลือกด้วยตนเอง

ส่วนเบ้าเล็กๆที่ลอยสูงนั้นเป็นเบ้าทดลองแก้วสีหรือทดลองแก้วพิเศษขนาด 30 ก.ก. เราไม่เคยนับส่วนนี้เลย ถือเป็นการทดลองที่ไม่ใช่กำลังการผลิต

 

วิชาปั้นแก้วมือเปล่าฟรีฟอร์ม โดยไม่อาศัยแม่พิมพ์ในไทยไม่ประสบความสำเร็จ เพราะต้องใช้เวลาฝึกสอนและฝึกฝนนานหลายสิบปีขึ้นไป บนโลกนี้อาจมีปารามาจารย์หลายท่านที่เก่งปั้นพระพุทธรูปแก้ว แต่ที่แน่นอนคือปารามาจารย์ Pino Signoretto ท่านนี้ ที่สร้างพระสังกัจจาย์หน้าตักประมาณ 9 นิ้วโดยปั้นมือเปล่าได้สวยงาม กว่าจะปั้นได้ก็ทำงานมาทั้งชีวิต ทำมาไม่น้อยกว่า 50 ปี

 

เมื่อเป่าแก้วด้วยปอดสำเร็จ 500 องค์แล้ว ทางผมกับช่างแม่พิมพ์เหล็กและเจ้าของโรงงานแก้วเจษฏาได้ร่วมกับคืบหน้าสร้างพระแก้วจากแม่พิมพ์เหล็กหน้าตัก 9 นิ้วชุดเดิม แต่คราวนี้สร้างด้วยวิธีกดปั๊ม pressed glass สำเร็จแค่หลักหน่วย แต่เราทราบว่า เราขาดช่างม้วนแก้วขนาด 10 kg. ขึ้นไป จึงทำให้ต้องใช้ช่างม้วนขนาดคนละแค่ 1 - 2 kg. ทำการหยอดน้ำแก้วหลายครั้งมาก ความร้อนจาก 1,000 C ที่ปลายไม้ซางลดต่ำเหลือแค่ 600 C ทำให้แรงกดปั๊มไม่สามารถทำให้แก้วถูกกดทุกอณู แต่กระนั้นก็สำเร็จ แต่ได้ล้มเลิกวิธีกดปั๊มไป เพราะต้องใช้เวลาสร้างช่างม้วนตามวิชาอาจนานถึง 5 - 7 ปีก็ได้

 

ต่อจากนี้เป็นองค์ที่หลอมสำเร็จลุล่วงได้สมบูรณ์ดีทุกประการ

นายสมบูรณ์ ติยะวงศ์สกุล น้อมถวายไว้ในพระพุทธศาสนา มือถือ 087-7459995
Line ID : glassbuddha2009

 

....

 

2 ภาพนี้ ตอนที่ผมน้อมถวายพระแก้วหน้าตัก 9 นิ้วเนื้อคริสตัลเนื้อตันๆที่วัดแห่งหนึ่ง ช่างภาพท่านหนึ่งใช้กล้องคุณภาพดีกว่าของผม ได้ส่งภาพที่แก้โทนสีให้แล้ว แล้วส่งมาให้ผม จึงได้ภาพคุณภาพดี แต่ขนาดเล็กเพราะสมัยนั้นมือถือผมแบบราคาถูกมาก

ขอขอบคุณช่างภาพท่านนั้นครับ เราจึงได้ภาพสีโทนสวยๆชมกัน

 

ต่อมา ผมได้หลอมพระแก้วหน้าตัก 8 นิ้วเศษ รุ่นที่มีพระเศียรแหลม แต่องค์แรกยังไม่กล้าหลอมเศียรแหลม กลัวว่าจะหักตอนกระเทาะแม่พิมพ์ปูนทนไฟออก องค์แรกจึง ใช้วิธีตัดต่อ เอาเศียรแหลมส่วนปลายมาต่อกาวใสไร้รอย นับเป็นพระแก้วเพียงไม่กี่องค์ที่ผมใช้วิธีตัดต่อ เพราะผมชอบวิธีทั้งองค์เป็นเนื้อเดียวหมด ไม่ตัดไม่ต่อ

องค์นี้ผมมอบให้เพื่อนสนิทไป และทราบต่อมาว่า เพื่อนมอบให้คุณหมอท่านหนึ่งที่เขาเคารพยิ่ง

 

วิชาสร้างพระพุทธรูปจากแก้วที่มนุษย์สร้างขึ้นมานั้น เป็นวิชาที่ช่างแก้วไทยในยุค 2497 ได้ฝ่าฟันด้วยความวิริยะอุตสาหะเป็นอย่างยิ่ง เพราะก่อนหน้านั้น ช่างแก้วไทยยังไม่เคยมีประสบการณ์ในการสร้างพระแก้วเลย เพราะในอดีตเป็นการสร้างจากฝรั่งเศส อิตาลี เมื่อหลายร้อยปีก่อน เพิ่งหันมาให้อินเดียและญี่ปุ่นสร้างเมื่อก่อนปี พ.ศ. 2497 เพียงไม่กี่ปี และปริมาณการสร้างพระแก้วในไทยได้พุ่งขึ้นมากหลัง 2503 คือนาทีละ 1 องค์ต่อ 1 แท่นการผลิต โดย 1 แท่นการผลิตใช้ทีมช่าง 6 นาย บางโรงงานมี 1 แท่นการผลิต แต่บางโรงอาจมีถึง 14 แท่นการผลิต ทั้งหมดมีโรงงานแก้วที่สร้างพระแก้วได้หลายสิบโรงงาน ดังนั้น ช่างแก้วไทยต้องเรียนรู้ให้เร็วที่สุด ส่วนหนึ่งส่งลูกชายไปเรียนจากประเทศจีน ญี่ปุ่น อินเดีย หรือบางคนก็ส่งไปทางประเทศออสเตรเลียก็มี โดยต่างคนมีจุดโฟกัสของอาชีพนี้ต่างกัน และมีบางโรงงานอาจส่งลูกชายไปถึง 2 - 3 ประเทศเพื่อไปเรียนวิชานี้ โดยคนหนึ่งอาจไปเรียนวิชาแก้วปั๊ม แต่อีกคนอาจไปเรียนวิชาขึ้นรูปแก้วแล้วมาประยุกต์

ในขณะเดียวกันก็มีอาจารย์วิชาแก้วอีกพวกหนึ่งที่มีความรู้ในด้านอื่นมามากแล้ว ไม่ยอมไปเมืองนอก ก็ใช้วิธีประยุกต์ตนเองด้วยความวิริยะอุตสาหะยิ่ง จนกระทั่งไทยได้พระแก้ว ๒๕ พุทธศตวรรษสร้างเองในไทยตั้งแต่ประมาณ พ.ศ. 2503 - 4

แต่ถึงอย่างไรช่างแก้วไทยทั้งหมดไม่มีคนไหนเลยที่สามารถสร้างพระแก้วปางนั่งได้หน้าตักเกิน 5 นิ้ว และไม่มีช่างแก้วคนไหนเลยที่ไม่ต้องแทงลิ่มเดือยจนมีโพรงอากาศที่ท้อง และบางองค์แทงลึกถึงคอ ซึ่งนั่นเป็นจุดด้อยที่สุดของการผลิต ( ตามความเห็นส่วนตัวของผม )

ดังนั้น การที่ผมได้มุมานะสร้างจนสำเร็จ ทั้งขนาดก็ใหญ่ที่สุดในไทยคือหน้าตัก 9 นิ้วและนับว่าใหญ่ที่สุดในโลกด้วย เพราะยังไม่มีประเทศใดเลยที่สร้างได้ใหญ่เกิน 8 นิ้วในวิชาแก้วปั๊ม

ผมหวังว่า ช่างแก้วไทยหรือโรงงานแก้วในไทย จะได้ต่อยอดจากผมขึ้นไปให้ดีกว่า สวยกว่าและใหญ่กว่า ทั้งนี้ ไม่จำกัดวิธีการสร้าง ไม่จำกัดเทคนิค และหวังว่าคงมีใครที่จะนำทางประเทศไทยให้ไปถึงความมุ่งมั่นนี้ในที่สุด

 

หลังจากเรียนรู้ว่า แก้วที่แหลมตรงเศียรไม่ได้แตกง่ายขนาดนั้น ผมจึงหลอมใหม่ทั้งองค์ไม่ตัดไม่ต่ออีกไม่ถึงสิบองค์

พระแก้วคริสตัลปางประทานพรหน้าตัก 8 นิ้วเศษ