ผู้พ้นโทษ=คนจนใหม่ รอสังคม "ให้" โอกาสคนเคยพลาด

หากสังคมไม่ให้โอกาสคนเคยกระทำผิดและต้องโทษ ยังไงก็ต้องกลับไปกระทำผิดซ้ำอีก เพราะการไม่มีรายได้ ก็เหมือนเป็นโดนบังคับไปในตัว คนที่เคยติดคุก ไม่ได้แปลว่าจะกลับตัวมาเป็นคนดีไม่ได้

"เคยคิดจะฆ่าตัวตายตอนที่ไม่มีงานทำ มันเหมือนชีวิตเราไม่มีค่า ถึงแม้เราจะออกจากเรือนจำแล้ว แต่ก็เหมือนสังคมยังตีตราว่า เราเป็นคนไม่ดีอยู่ จากที่ต้องต่อสู้กับคนในคุก พอออกสู่สังคมก็ต้องมาต่อสู้กับสายตาของสังคมว่าจะมองเราเป็นอย่างไร จะมีคนรับเราเข้าทำงานไหม ชีวิตแรกลำบากมากต้องปรับตัวนานมาก เพราะเราอยู่ในเรือนจำมานานทำให้เวลาออกมาอยู่นอกเลยปรับตัวไม่ได้" นี่คือเสียงๆ หนึ่งของผู้พ้นโทษคดีพยายามฆ่าที่อยู่ในเรือนจำนานถึง 5 ปี กับการไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม

จากสถิติปี 2559 พบว่า มีการอภัยโทษให้นักโทษกว่า 3.3 หมื่นคน มีผู้กลับมากระทำผิดซ้ำอีกจำนวน 1.1 พันคน หรือคิดเป็นตัวเลขแค่ 3.3 % ขณะเดียวกันสังคมไทยบอกว่า เราได้ให้โอกาสผู้ที่พ้นโทษแล้ว แต่พอในทางปฎิบัติจริง เหตุใดเราถึงยังหวาดกลัวผู้พ้นโทษอยู่

เรื่องนี้ นายธวัชชัย ไทยเขียว รองปลัดกระทรวงยุติธรรมและโฆษกกระทรวงยุติธรรม เคยให้มุมมองไว้อย่างน่าสนใจ ถึงประเด็นผู้กระทำผิดเมื่อพ้นโทษแล้วกลับมากระทำผิดซ้ำ โดยตั้งคำถามถึง "มายาคติ" ของสังคมไทยต่อผู้กระทำผิดว่า สังคมได้ยอมรับเขากลับคืนสู่สังคมแล้วหรือไม่

รองปลัดกระทรวงยุติธรรมชี้ว่าสังคมไทยชอบที่จะจดจำคนพ้นโทษ แล้วไปกระทำผิดซ้ำ แต่คนกระทำผิดที่ไม่กลับไปกระทำผิดซ้ำอีกเลยที่มีมากกว่า แต่เราไม่เคยไปศึกษาและเผยแพร่ว่า ทำไม เขาจึงไม่กระทำผิดซ้ำอีก

สำนักข่าวอิศรา พูดคุยกับ “เพชร”(นามสมมติ)อดีตนักโทษที่ปัจจุบันทำหน้าที่ช่วยเหลือผู้พ้นโทษให้มีงานทำ เนื่องจากเขาเข้าใจคนหัวอกเดียวกัน และอยากให้สังคมเปิดโอกาสให้กลุ่มคนเหล่านี้

“เพชร” บอกกับเราว่า มีคนจำนวนมากที่เข้าไปอยู่ในคุกโดยที่เขาไม่ได้กระทำความผิดจริงๆ และก็มีผู้ที่ทำความผิดจริง เขาเหล่านั้นต้องการปรับตัวกลับสู่สังคม

"หากสังคมไม่ให้โอกาส คนเคยกระทำผิดและต้องโทษ ยังไงก็ต้องกลับไปกระทำผิดซ้ำอีก เพราะการไม่มีรายได้ ก็เหมือนเป็นโดนบังคับไปในตัว คนที่เคยติดคุก ไม่ได้แปลว่า จะกลับตัวมาเป็นคนดีไม่ได้และไม่ได้แปลว่า การติดคุกจะทำให้คุณค่าในชีวิตนั้นเปลี่ยนไป คนพ้นโทษออกมาก็ต้องการงานทำ เขามีภาระครอบครัวต้องเลี้ยงดู ถ้าเรามอบอาชีพที่สุจริตให้กับเขา เพื่อให้เขามีรายได้เลี้ยงชีพส่งเสียให้กับครอบครัว แค่นี้คนเหล่านั้นก็จะไม่กลับไปทำผิดซ้ำอีก"

ที่ผ่านมาแม้จะมีโครงการเอสเอ็มอีแบงก์ ร่วมคืนคนดีสู่สังคมหวังยกระดับคุณภาพชีวิตและสร้างอาชีพให้แก่ผู้พ้นโทษ โดยให้ผู้พ้นโทษกู้เงิน นำไปประกอบอาชีพหาเลี้ยงตัวเองและครอบครัว เพื่อตั้งตัวสร้างอาชีพไม่เกินรายละ 50,000 บาท แต่ถามว่ามีอาชีพไหนบ้างที่ผู้พ้นโทษสามารถเริ่มต้นชีวิตใหม่ได้จากชีวิตติดลบหลังก้าวออกจากสถานกักขัง

กอรปกับกฎระเบียบ กฎเกณฑ์เปิดกว้างพอแล้วหรือไม่ ด้วยยังมีกฎหมายบางตัวที่เป็นอุปสรรคในการประกอบอาชีพ เช่น การออกพ.ร.บ.สถานประกอบการเพื่อสุขภาพ 2559 โดยกระทรวงสาธารณะสุขกำหนดว่า คนที่จะประกอบอาชีพนวดได้ต้องพ้นโทษมาแล้วเกิน 1 ปี ถึงจะสามารถประกอบอาชีพและขึ้นทะเบียนในการทำอาชีพนวดได้ ทั้งๆ ที่ในเรือนจำจะมีการส่งเสริมอาชีพนวดให้กับผู้ต้องขัง

หรือแม้แต่การไปประกอบอาชีพคนขับรถแท็กซี่ ก็จะต้องพ้นโทษมาแล้ว 5 ปี จะเห็นว่าบ้านเรายังมีกฎหมายไปจำกัดการประกอบอาชีพของผู้พ้นโทษอยู่(อ่านประกอบ:ผอ.กองสังคมสงเคราะห์ เผยนักโทษที่ได้รับการอภัยโทษ กลับมาทำผิดซ้ำมีแค่ 3.3 %)

หนึ่งในผู้ที่มอบโอกาสให้ผู้เคยกระทำผิดมาแล้ว สร้างอาชีพให้สตรีผู้เคยต้องโทษข้อหายาเสพติด นพ.พูลชัย จิตอนันตวิทยา ประธานฝ่ายการแพทย์ ผู้ก่อตั้ง“วิสาหกิจสุขภาพชุมชน บ้านกึ่งวิถี SHE”

เขามองว่า คนกลุ่มนี้เมื่อพ้นโทษออกมาแล้ว หางานทำได้ยาก แต่หากมีทักษะการนวดติดตัวก็จะสามารถสร้างได้วันละประมาณ 650 บาท ซึ่งถือว่ามากกว่าปริญญาตรีอีก

"ไม่อยากให้เขาคิดว่าสังคมนี้ไม่ให้โอกาส เพราะคนเราทุกคนสามารถทำผิดพลาดกันได้หมด แต่ขึ้นอยู่ว่า เราทำผิดแล้วเราสำนึกผิดจริงหรือไม่ ถ้าเราสำนึกผิดนั้นแล้วจริงๆ สังคมควรพร้อมที่จะให้โอกาส" นพ.พูลชัย ให้ความเห็น

ขณะที่นายวัชรพงศ์ พุ่มชื่น นักพัฒนางานวิชาการภาคประชาสังคม ศูนย์วิชาการสารเสพติดภาคเหนือ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มองถึงหลักการที่บอกว่า เมื่อผู้พ้นโทษออกจากคุกมาแล้วจะมีหน่วยงานเข้ามารับรองเพื่อจัดหางาน “ไม่จริงเลยสักอย่าง"

ผู้ต้องขังเมื่อพ้นโทษออกมา วัชรพงศ์ ใช้คำว่า เป็นคนจนคนใหม่ทันที เป็นคนจนคนใหม่ที่เกิดกับสังคม เนื่องจากคนที่ไปติดคุกย่อมสูญเสียรายได้ เสียครอบครัว เสียที่ดินเพื่อนำเงินมาวิ่งสู้คดี กลายเป็นว่า พอพ้นโทษออกมาก็มีหนี้สิน”

เขาสะท้อนให้เห็นว่าถึงแม้ในเรือนจำจะมีการสอนทักษะอาชีพ แต่พอนักโทษออกมาก็ทำไม่ได้ เพราะทุกอย่างที่จะทำย่อมมีต้นทุน การสูญเสียรายได้จากการที่ติดคุก จะให้ออกมาประกอบอาชีพทั้งๆ ที่ไม่มีทุนมาสนับสนุน จึงเป็นไปไม่ได้

การไม่ได้รับการยอมรับจากสังคม,ไม่มีอาชีพ,ภาครัฐไม่มีมาตรการรองรับ กลายเป็นเรื่องใหญ่สำหรับผู้พ้นโทษในการปรับตัวเข้าสู่สังคมปกติ วัชรพงศ์ เชื่อว่าสิ่งที่สามารถช่วยเหลือในการปรับตัวได้นั่นก็คือ "ครอบครัว"

"ครอบครัวเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้รู้สึกว่าเราจะไม่กลับไปทำในสิ่งที่ไม่ดีอีก"

อีกหนึ่งเสียงของผู้พ้นโทษออกมาแล้ว “นนท์” เล่าถึงครอบครัวที่เข้าใจและให้อภัยเขา และพร้อมเสมอที่จะให้โอกาสเขาได้เริ่มต้นชีวิตใหม่

"ผมไม่อยากกลับไปเข้าเรือนจำอีกเพราะสงสารแม่และพี่สาว ตลอดเวลา 3-4 ปี ที่อยู่ในเรือนจำคดียาเสพติด ตัวเองก็ลำบาก พ่อแม่พี่ก็ลำบาก โดยตอนนี้มาขายของถึงแม้จะไม่ได้ขายดีมากมาย แต่ก็พออยู่ได้เท่านี้ก็มีความสุขแล้ว”

วันนี้ผู้พ้นโทษหลายต่อหลายกำลังรอสังคมไทย "ให้โอกาส" การประกอบอาชีพ มีรายได้ มีงานทำ ซึ่งก็นับว่ายากแล้ว แต่ที่ยากที่สุดเห็นจะเป็นการลบวาทกรรมที่ถูกผลิตทางความคิด ความเชื่อที่ว่าคนพ้นโทษส่วนใหญ่ต้องกลับไปกระทำผิดซ้ำอีก

Credit : http://www.isranews.org/isranews-scoop/item/53618-jus.html

 

ทำไม ไม่ใด้อภัยโทษหรือรอลงอายาหรือครับ
ผมไม่เคยมีคดีติดตัวเลยครับ คดีแรกผมโดนข้อหาพยามฆ่าเหมือนกันครับ แต่ศาลเห็นว่าเราป้องกันตัวและเป็นคดีแรกของผมและไม่เคยเหตุร้ายใดๆมาก่อนและใด้ชดใช้เงินค่าเสียหายให้จำนวน1แสนบาทศาลพิจรณาแล้วให้รอลงอายา2ปีและช่วยเหลือสังคม(เท่าไรจำไม่ใด้ครับ)เรื่องนี้ประมาณ8ปีไปแล้วครับ