พระธรรมเทศนา..พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดุลย์ อุตโล)

วิมุตติ

การเริ่มต้นปฏิบัติวิปัสสนาภาวนานั้น จะเริ่มด้วยวิธีไหนก็ได้
เพราะผลมันเป็นอันเดียวกันอยู่แล้ว
ที่ท่านสอนแนวปฏิบัติไว้หลายแนวนั้น เพราะจริตของคนไม่เหมือนกัน
จึงต้องมีวัตถุ สี แสง และคำสำหรับบริกรรม เช่น พุทโธ - อรหัง เป็นต้น
เพื่อหาจุดใดจุดหนึ่ง ให้จิตรวมอยู่ก่อน
เมื่อจิตรวม สงบแล้ว คำบริกรรมนั้นก็หลุดหายไปเอง
แล้วก็ถึงรอยเดียวกัน รสเดียวกัน
มีวิมุตติ (ความหลุดพ้น) เป็นแก่น . . . มีปัญญา เป็นยิ่ง

กาย

เมื่อจิตไม่สงบ . . .ก็ไม่ควรให้มันออกไปไกล
ใช้สติระลึกไปแต่ในกายนี้
ดูให้เห็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา อสุภสัญญา หาแก่นสารไม่ได้
เมื่อจิตมองเห็นชัดแล้ว จิตก็เกิดความสลด สังเวช
เกิดนิพพิทาความเบื่อหน่าย คลายกำหนัดรักใคร่ยินดีในสิ่งทั้งหลาย
ย่อมตัดอุปาทานความยึดมั่นในขันธ์ เสียได้

อริยสัจแห่งชีวิต


จิตที่ส่งออกนอกเพื่อรับสนองอารมณ์ทั้งสิ้นเป็น สมุทัย
ผลที่เกิดจากจิตที่ส่งออกนอกแล้วหวั่นไหวเป็น ทุกข์
จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็น มรรค
ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้งเป็น นิโรธ

เรื่องธรรมดา

มัวสนใจอะไรกับสิ่งเหล่านี้
ธรรมดา . . . แสงย่อมสว่าง ธรรมดา . . . เสียงย่อมดัง
หน้าที่ของมันเป็นเช่นนั้นเอง
เราไม่ใส่ใจฟังเสียอย่างก็หมดเรื่อง
จงทำตัวเราไม่ให้เป็นปฏิปักษ์กับสิ่งแวดล้อม
เพราะมันมีอยู่อย่างนั้น เป็นอยู่อย่างนี้เอง
เพียงแต่ทำความเข้าใจกับมันให้ถ่องแท้
ด้วยปัญญาอันลึกซึ้งเท่านั้นเอง . . .

วิปัสสนาญาณ

การฟังจากคนอื่น การค้นคว้าจากตำรานั้น . . .ไม่อาจแก้ข้อสงสัยได้
ต้องเพียรปฏิบัติ ทำวิปัสสนาญาณให้แจ้ง ความสงสัยก็หมดไปเองโดยสิ้นเชิง
ที่จริงพระอรหันต์ทั้งหลาย. . . ท่านไม่ได้รู้อะไรมากมายเลย
เพียงแต่เจริญจิตให้รู้แจ้งในขันธ์ห้า แทงตลอดในปฏิจจสมุปบาท
หยุดการปรุงแต่ง หยุดการแสวงหา หยุดกิริยาจิต มันก็จบแค่นี้
เหลือแต่บริสุทธิ์ สะอาด สว่าง ว่าง . . .มหาสุญญตา ว่างมหาศาล

โอกาส
ทุกอย่างรวมอยู่ที่ความประพฤติคือฤกษ์ดี ฤกษ์ร้าย โชคดี โชคร้าย
เรื่องเคราะห์กรรม บาป บุญ อะไรทั้งหมดนี้
ล้วนออกไปจากความประพฤติของมนุษย์ทั้งนั้น
เมื่อมีโอกาส. . .
หากปล่อยโอกาสให้ผ่านไป เราจะหมดโอกาสพ้นทุกข์ได้ทันในชาตินี้
แล้วจะต้องหลงอยู่ในความเห็นผิดอีกนานแสนนาน. . .
เพื่อจะพบธรรมอันเดียวกันนี้ !

หลักธรรมที่แท้
หลักธรรมที่แท้จริงนั้นคือ จิต
ให้กำหนดดูจิต . . . ให้เข้าใจจิตตัวเองให้ลึกซึ้ง
เมื่อเข้าใจจิตตัวเองได้ลึกซึ้งแล้ว นั่นแหละได้แล้วซึ่งหลักธรรม
กิเลสทั้งหมดเกิดรวมอยู่ที่จิต . . .
ให้เพ่งมองดูที่จิต อันไหนเกิดก่อน ให้ละอันนั้นก่อน
ถ้ามีเวลาสำหรับหายใจ . . . ก็ต้องมีเวลาสำหรับภาวนา
ความโกรธ ไม่มีใครตัดให้ขาดได้หรอก
มีแต่รู้ทัน . . . เมื่อรู้ทัน . . . มันก็ดับไปเอง