พระนอนวัดสามวิหาร – วัดสามวิหารเป็นวัดเก่าสมัยอยุธยาตอนต้น...

พระนอนวัดสามวิหาร จ.พระนครศรีอยุธยา : คติ-สัญลักษณ์ สถาบัตยกรรม


พระนอนวัดสามวิหาร – วัดสามวิหารเป็นวัดเก่าสมัยอยุธยาตอนต้น ประมาณการสร้างขึ้นในรัชสมัยของสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 ขุนหลวงพะงั่ว พ.ศ.1920 และมีประวัติศาสตร์บันทึกการมีอยู่ของวัดนี้ในสมัยอยุธยาอีกหลายครั้ง เรียกชื่อเดิมว่า “สามพิหาร” ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาในปี 1930 มีชื่อว่า สามวิหาร คือมีวิหาร 3 หลัง คือ วิหารพระนอน วิหารพระนั่ง (ปางมารวิชัย) และวิหารพระยืนที่ไม่ปรากฏในปัจจุบัน

พระไสยาสน์ในวิหารนี้ เป็นศิลปะที่เรียกได้ว่ามีรูปแบบของพระนอนสมัยสุโขทัย คือ ท่อนแขนเอนออกนอกตัว ไม่เหมือนพระนอนในสมัยหลังต่อมาที่แขนของพระพุทธรูปจะงอตรงขึ้นรับพระเศียร

พระไสยาสน์องค์นี้อยู่ในวิหารจึงเข้าใจได้ว่าเป็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์ ปางเทศนาธรรมให้เทพอสูรมารเข้าใจถึงความใหญ่โตที่ไม่ใช่ตัวตน

การวางตำแหน่งของพระวิหารหรือศาสนสถานสำคัญคือ พระอุโบสถ พระวิหาร และเจดีย์ ที่ยังคงคติของวัดที่สร้างโดยพระเจ้าแผ่นดิน

แกนหลักคือ พระอุโบสถหรือพระวิหารอู่ด้านหน้า มีมหาเจดีย์ที่อยู่เบื้องหลังพระอุโบสถหรือพระวิหารที่จะมีพระพุทธรูปขนาดใหญ่เป็นพระประธาน องค์เจดีย์เปรียบเป็นศูนย์กลางของจักรวาล

วัดสามวิหารนี้กลับเพิ่มเติมการวางตำแหน่งของวิหารพระนอน วิหารพระประธาน มีมหาเจดีย์อยู่ด้านหลัง พระอุโบสถอยู่ถัดมา



ทั้ง 3 อาคาร หันหน้าไปทางคลองบางขวดทิศตะวันตก จึงไม่อาจแปลความของการจัดวางที่ตั้งของศาสนสถานทั้ง 3 ได้ว่ามีจุดมุ่งหมายจะแสดงถึงธรรมะในเรื่องใด

ตามตำนานกล่าวถึงผู้สร้าง 3 ท่าน ที่ปรากฏชื่ออยู่ในลำดับสูงของราชวงศ์ จึงน่าจะเข้าใจว่าอยู่ในฐานะเดียวกันทั้งทางสังคมและเศรษฐกิจที่จะสร้างสรรค์งานก่อสร้างอาคารขนาดใหญ่ได้จึงสร้างอาคารศาสนสถานให้เสมอกัน

โดย….ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์

คลิกอ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

ขอขอบคุณที่มา
https://www.khaosod.co.th/lifestyle/news_1926292