พักจิต : องค์หลวงปู่น้อย ญาณวโร วัดป่าห้วยริน ต.หัวนาคำ อ.กระนวน จ.ขอนแก่น

“...ลูกจะไปเรียนภายนอก ลูกจะไม่เห็นต้องเรียนภายใน ไม่ดูอะไรละดูความคิดของตัวเองนั่นหละมันคิดเรื่องอะไรทั้งวี่ทั้งวันมีสติไหม เอาสติตัวรู้เข้าไปดูมัน มันคิดเรื่องอะไร มันก็คิดเรื่องเก่านั่นแหละ มันก็คิดเรื่องใหม่นั่นแหละ มันก็คิดหมุนกันอยู่นั่นแหละ คิดเรื่องนี้บ้าง ๆ คิดเรื่องนั้นบ้าง มันขี้เกียจมันก็หยุด หยุดแล้วมันคิดต่ออยู่อย่างนั่นแหละเพราะความคิดเป็นอาหารของจิต

เราก็ต้องพักผ่อน การทำภาวนาหรือการทำสมาธิก็เพียงต้องการให้จิตมันพักผ่อน มันก็พักผ่อนของมันเองก็เข้าใจอยู่แต่ว่าเรายังไม่รู้การพักผ่อนของมัน มันเคยพักผ่อนซักเสี้ยววินาทีเราก็ให้มันพักผ่อนซักนาที ต่อไปก็ซักชั่วโมงนี่เขาเรียกว่าจิตรวม ถ้าจิตมันพักเพียงวูบวาบเรียกว่าขณิกสมาธิ มันพักเพียงวินาทีมันเป็นวูบวาบมันตกภวังค์ เรียกว่า ภวังคภพ

เมื่อมันมากกว่านั้นมันวูบวาบมากกว่านั้นมันวูบไปและสอดรู้สอดเห็น หรือมีสติรู้เห็นว่าเราเป็นคนอยู่ ชื่อนั้น ชื่อนี้ แต่ว่ามันเป็นกลาง ๆ ของมันอยู่ รู้เห็นสิ่งที่มันผ่านไปผ่านมาแล้วแต่อุปนิสัยของใครของมันเรียกว่า อุปจารสมาธิ หรือเรียกว่าอุปจารฌาน ฌาณ ญาณเริ่มเกิด บางคนก็จะนาน บางคนก็จะไม่นาน ถ้าผ่านจุดนี้ไปจิตก็จะเข้าสู่อัปปนา จิตมันจะวางภาระทั้งหมดไม่มีหญิงไม่มีชาย เหลือแต่จุดรู้อยู่โดดเด่นอยู่อย่างนั้นทั้งวันทั้งคืน ยืนอยู่ก็ตาม นั่งอยู่ก็ตาม นอนอยู่ก็ตาม มันก็จะเป็นปกติโดยที่ไม่มีหญิงชายเข้าไปสนใจในตัวผู้รู้อีกอยู่อย่างนั้นเป็นชั่วโมงเป็นหลายชั่วโมงเป็นหลายวันนี่เรียกว่าจิตลงอัปปนาพักผ่อน

จิตที่มันไม่เคยพักผ่อนมานานมันก็จะพักผ่อนนาน แต่เมื่อเป็นจิตที่หวังมรรคหวังผลอยู่มันก็จะไม่พักผ่อนนาน เขาถือว่าการพักผ่อนนี้ล่าช้า เขาก็จะกลับมาเข้าสู่อุปจารฌาน หรืออุปจารฌาณ แล้วก็พิจารณาให้จิตมันเบื่อหน่ายทันทีอย่างนี้รวดเร็ว สามารถจะเดินทางเข้าสู่มรรคสู่ผลได้อย่างรวดเร็ว

นี่คือภาคปฏิบัติพูดถึงเรื่องสมมติโลกให้ลูกให้หลานฟัง เรื่องหน้าที่ของพ่อที่จะต้องดูแลลูกหลาน หน้าที่ของพ่อที่จะอบรมบ่มนิสัยลูกหลาน มันก็เป็นหน้าที่ของพ่อของแม่โดยถ่ายเดียว ถ้าพ่อไม่เป็นตัวอย่างให้ลูกมันก็ไม่สามารถเป็นตัวอย่างที่ดีได้ "

โอวาทธรรม : องค์หลวงปู่น้อย ญาณวโร
วัดป่าห้วยริน ต.หัวนาคำ อ.กระนวน จ.ขอนแก่น
๒๘ กันยายน ๒๕๖๐