เรื่องเด่น วิปัสสนาญาณ การตื่นอย่างแท้จริง

วิปัสสนาญาณ การตื่นอย่างแท้จริง

 

วันนี้ก็มีลูกศิษย์ มาส่งสภาวะการปฏิบัติ
แกก็บอกว่า เวลาแกอยู่ฐานกายนี่
มันไม่ได้รู้กายแบบปกตินะ
มันไปรู้แบบ ทั้งการทำงานของเลือดลม
การแตกดับของระบบในร่างกาย เต็มไปหมดเลย
.
จึงรู้สึก เหมือนจะเป็นตัวประหลาดขึ้นไปทุกที
เพราะมันไปรู้สึกอะไรแบบนั้น
.
ก็เลยบอกว่า การที่เราอยู่ฐานกายก็ตาม
มันก็ขึ้นอยู่กับ ความละเอียดของสติด้วย
ความละเอียดของจิต
ถ้าจิตยังมีความละเอียดน้อย
มันก็รับรู้ได้แบบหยาบๆ
เช่น การหายใจ การกระเพื่อม หน้าอกหน้าท้อง
.
ถ้าละเอียดขึ้นมาอีก
ก็จะรู้สึกได้ถึงการเต้นของหัวใจ ของชีพจร
.
ซึ่งจริงๆ มันมีอยู่แล้วไหม?
มันมีอยู่แล้ว
แต่จิตมันยังมีความละเอียดไม่พอที่จะรู้สึกได้
.
แต่เมื่อละเอียดขึ้นไป
แม้กระทั่ง เลือดลมที่สูบฉีดทั่วกาย ก็รู้สึกได้
ระบบสมอง ระบบประสาท ทุกอย่าง
มันรู้สึกได้หมด
.
บางทีอยู่ฐานกาย แต่ถ้าจิตมีความละเอียด
บางทีสภาวะมันจะมาก
บางที มันก็รู้สึกใช้ชีวิตยากเหมือนกันนะ
.
ก็คิดดูสิว่า ร่างกายคนเรามันประกอบด้วยอะไร?
มันไปเห็น รับรู้การทำงาน ของปอด
ของตับไต ของอวัยวะต่างๆ ได้
.
ถ้าละเอียดขึ้นไปอีก
มันจะรู้สึกได้ แม้กระทั่ง การแตกดับของเซลล์ต่างๆ
.
อย่างที่นักวิทยาศาสตร์ เค้าก็บอกอยู่แล้วว่า
ร่างกายคนเรา 50 กว่าเปอร์เซ็นต์ เกินครึ่ง
ประกอบด้วย จุลินทรีย์
มนุษย์เรา จุลินทรีย์สักครึ่งหนึ่ง
.
เพราะฉะนั้น ถ้าย่อยลงไป
มันเป็นแค่เรื่องของสสารต่างๆ
มีจุลินทรีย์ มีเซลล์ มีต่างๆ
มันไม่ได้มีความเป็นมนุษย์เลย ถ้าละเอียดลงไป
.
เพราะฉะนั้น คนที่จิตละเอียดมากๆ
แล้วอยู่ฐานกาย มันจึงบางทีก็รู้สึกเหมือน
มันผิดมนุษย์มนา หรือเปล่า?
สภาวะมันเหมือนเราใช้กล้องจุลทรรศน์
ที่มันละเอียดลงไปเรื่อยๆ
.
แม้กระทั่ง การแตกดับของเซลล์ก็รู้สึกได้
เลือดลม ระบบสมอง ระบบประสาท
ระบบการทำงาน อวัยวะต่างๆ
มันรู้สึกได้หมด
.
ก็เลยสอนวิธีของการปรับ ความละเอียด ของสติ
เหมือนเราปรับโวลุ่ม
พาฝึกกันเดี๋ยวนั้นเลย
.
ถ้าเร่งโวลุ่มละเอียดปุ๊บ มันก็ยิ่งเข้าไปสู่
ยิ่งละเอียดมาก ก็จะยิ่งรู้สึกแบบนั้นได้มาก
.
แต่พอค่อยๆ ลดโวลุ่มลงมา
ลดความละเอียดของสติลงมา
มันก็จะหยาบลงๆ จนถอนสมาธิ
ก็จะรู้สึกได้แค่เบาๆ สบายๆ
.
เพราะฉะนั้น เวลาฝึกหยาบ ก็คือ ฝึกเข้าฐาน ใช่ไหม
ฐานกาย ฐานเวทนา ฐานจิต ฐานธรรม
แล้วก็สลัดคืน สู่อมตธรรม
.
แต่เมื่อละเอียด ก็จะฝึกสิ่งที่เรียกว่า การปรับโวลุ่ม
หรือ ความละเอียด
ซึ่ง มันปรับได้ทุกฐานเลย
ฐานกาย ก็ปรับได้
ฐานเวทนา ก็ปรับได้
ฐานจิต ก็ได้
ฐานวิปัสสนาญาณ ก็ปรับโวลุ่มตรงนี้ได้ เช่นกัน
.
เมื่อความละเอียดเปลี่ยน สภาวะก็เปลี่ยน
ขึ้นอยู่กับ ความละเอียดของสติ ที่เราได้เข้าถึง
.
ก็จะพาฝึกการปรับโวลุ่มเช่นกัน
.
วิธีการฝึก จะใช้หลักการ เหมือนพาทำ
เหมือนเราพาขับรถ พาทำกับข้าว
ไม่ต้องมีทฤษฎีอะไรมากหรอก
พาทำเลย
.
ให้เรียนรู้ จากสิ่งที่ได้ทำ
พอเราได้ฝึกตามบ่อยๆ เดี๋ยวเราก็ทำเป็นเอง
.
เวลาปรับโวลุ่ม ก็เหมือนเราขับรถ
เวลาเราขับรถ เราต้องเหยียบความเร็ว
เร่ง ลด ความเร็ว
พอเราชำนาญ เราต้องมาคิดไหม
มันได้ดังใจ เป็นออโตเมติก
.
ความละเอียดของสติ ก็เช่นกัน
พอชำนาญปุ๊บ ก็ปรับได้อย่างใจ
อยากจะให้เร่งละเอียดเท่าไหร่ก็ได้
อยากจะให้มันลดก็ได้
.
ถ้าเรามีศักยภาพตรงนี้ปุ๊บ
มันจะทำให้เราบาลานซ์ โลก กับ ธรรม
ได้กลมกล่อมมาก
.
บางทีสภาวะละเอียดนี่
มันก็ใช้ชีวิตในโลกยากนะ
แต่ถ้าความละเอียด
ถามว่า ถ้ายังงั้น เราก็ไม่ต้องฝึกละเอียดเลย ดีไหม?
ก็อยู่แค่ระดับต้นๆ
.
มันก็ไม่สามารถพัฒนา จนหลุดพ้นได้นะ
.
แต่ว่า การเข้าถึงสภาวะละเอียด
แล้วเราสามารถ ปรับความละเอียดได้ชำนาญ
มันก็จะทำให้กลมกล่อม
โลกไม่ช้ำ ธรรมไม่ขุ่น
.
เพราะฉะนั้น ต่อไป ก็จะเรื่องการฝึก เข้าออกฐาน
แล้วจะเริ่มฝึกเรื่องของการปรับโวลุ่ม
.
ให้สังเกต สภาวะที่เกิดขึ้น
แล้วก็ค่อยๆ เอาไปฝึกตามนะ
.
พอชำนาญก็จะทำได้เป็นเหมือนกันทุกคนนะ
.
เราจะรู้ว่า ความละเอียดของสติ มันเปลี่ยน
สภาวะ มันก็เปลี่ยน
.
เหมือนกล้องจุลทรรศน์
ยิ่งคุณภาพของความละเอียดสูงเท่าไหร่
มันก็จะไปสัมผัส สิ่งที่ละเอียด ขึ้นไปๆ เท่านั้น
.
ความละเอียดของสติ ของญาณก็เช่นกัน
ซึ่งพื้นฐานตรงนี้ เราใช้ได้ทั้งในภาคของสมาธิ
แล้วก็ในภาคของ วิปัสสนาญาณ เลยนะ
.
โดย พระมหาวรพรต กิตติวโร
พระวิปัสสนาจารย์

 

#ปุจฉา: พระอาจารย์เจ้าคะเมื่อลงฐานกายได้
คือ จะรู้สึกตัวหนัก ๆ ขาหนัก ๆ ครึ่งตัวล่างหนัก ๆ
แต่ตอนนี้เหมือนลงไม่ได้
เหมือนมันลอย ๆ เครื่อง Landing ไม่ได้เจ้าค่ะ
จะแก้ไขอย่างไร?



#วิสัชนา: ตอบปัญหาธรรมโดย พระมหาวรพรต กิตติวโร
แต่ว่าก็ยังมีสภาวะที่ใจสบายใจตั้งมั่นใช่ไหม?
ปัญหาอุปสรรคของคนไม่เหมือนกัน
เช่น บางคนปฏิบัติและพัฒนาได้ช้า
ปัญหาคนใหม่ก็ความฟุ้ง ความลังเลสงสัย
ความขี้เกียจ ความง่วงเหงาหาวนอน
การปวดการเมื่อยต่าง ๆ
ปฏิบัติตั้งนาน กว่าจะสงบต้องฝึกนาน
แต่บางคนกับพัฒนาเร็ว คือ ข้ามไปเลย
ปฏิบัติปุ๊ปนิ่งสงบ ว่างสบายไปเลย
แล้วก็เข้าสู่สภาวะละเอียดไปเลยมันก็มีอย่างนี้
.
แต่ปัญหาของคนละเอียดเป็นไงรู้เปล่า?
Landing ลงไม่ค่อยเป็น
บางทีก็โล่งสบายอย่างนั้น สบายอย่างนั้น
แต่พอจิตมันโล่ง มันเปิด
มันก็จะชอบไปรับอารมณ์ชาวบ้านได้ง่าย
.
เพราะอย่างนั้น ก็ต้องฝึกฐานกายลงให้เป็นเหมือนกัน
มันไม่ได้ฝึกกันง่าย ๆ นะโยม
สำหรับคนที่แบบกำลังละเอียดแล้วฝึก
มันก็ต้องใช้การฝึกลงฐานกายให้เป็น
ค่อยๆฝึก ทำฐานกายให้มากเช่นกัน
.
เพราะฉะนั้น..
สภาวะในแต่ระดับ ก็มีสิ่งที่เราต้องเรียนรู้และฝึกฝน เช่นกัน
เหมือนโยมเครื่องมันแรง
โยมชอบไหม? รถแรง! ขับเร็ว!
พอเครื่องมันแรงมันเร็ว แต่ถ้าโยมยัง Control ไม่ชำนาญ
โยมต้องฝึกอะไร? ไปขับอีแต๋นก่อนใช่ไหม?
มันก็ต้องฝึก Control ความชำนาญให้เป็นถูกไหม?
ถึงพาฝึกเดินสภาวธรรมไง ค่อย ๆ ฝึกไป
บางคนก็ใช้เวลาฝึกนะ
.
เพราะฉะนั้นฝึกฐานกายให้มาก
ถ้าเรารู้ว่าจิตเราละเอียดนะ
มันเข้าไปอยู่ความว่าง ความเบามากเนี่ย
ก็ลงฐานกายให้เป็น
.
สังเกตไหม?
บางคนเวลาละเอียดมาก ๆ แล้วมันถอยไม่เป็น
บางทีก็เลือกแบบหายใจแรง ๆ
สรุปคือ ทำความรู้สึกกาย ขยับมือ เคลื่อนไหว
ทำความรู้เนื้อรู้ตัวให้มาก กลับมาอยู่กับกายให้มาก
..............................................................
ตอบปัญหาธรรมโดย พระมหาวรพรต กิตติวโร
ณ ศูนย์วิปัสสนายุวพุทธฯ เขมรังสี (ศูนย์ 4) จ.พระนครศรีอยุธยา
วันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๖๓

 

https://fb.watch/2xH6hoGGFH/

จิตละเอียด ข่ายการรับรู้กว้างออก เพราะไม่รู้จึงไปรับอารมณ์หรือพลังงานอารมณ์คนอื่นเข้ามา รู้สึกหรือเห็นธรรมารมณ์ผุดขึ้นมาจากใต้ลิ้นปี่หรือกลางอก ฯลฯ


....มีวิธีชำระล้าง ปิด เปิดการรับ...สามารถเรียนรู้ได้ต่อไป

 

จิตตสังขารสภาวะของมัน
#จะเป็นความคิดปรุงแต่งละเอียด
#จะต่างจากความคิดของนิวรณ์
#หรือความฟุ้งซ่าน
มันจะเป็นเหมือนเสียงพูดในใจ
จะปรุงออกมาดีก็ตามไม่ดีก็ตาม
จะเหมือนเสียงพูดในใจ
เหมือนเราพูดกับตัวเอง
อันนี้เป็นอุปสรรคใหญ่ที่สำคัญของนักปฏิบัติ
.
เมื่อเราพัฒนาจิต พัฒนาสติได้สงบพอ
#เราจะเกิดสภาวะที่เรียกว่าเหมือนเสียงพูดในใจ
#เป็นความคิดปรุงแต่งละเอียดภายในจิตใจ
.
ผู้ปฏิบัติจะหลงกับสภาวะนี้ได้มาก
เพราะว่ามันปรุงแต่งได้สารพัด
ดีก็ตามไม่ดีก็ตาม
บางทีมันปรุงไม่ดีก็ปรุงไปปรามาสบ้าง
ปรามาสพระปรามาสโน่นปรามาสนี่บ้าง
บางทีมันก็ปรุงมาเป็นข้ออรรถข้อธรรมต่าง ๆ บ้าง
บางทีมันก็ปรุงไปด้านความพิเศษต่าง ๆ รู้โน่นรู้นี่บ้าง
บางทีมันก็เหมือนพูดอยู่กับตัวเองทั้งวันทั้งคืน
.
ตรงนี้มันเป็นสภาวะการทำงานของจิตตสังขาร
เป็นความปรุงแต่งละเอียดของจิตใจ
...............................
พระมหาวรพรต กิตติวโร (ป.ธ๖)

 

https://fb.watch/2AqJNw22xp/