หลักธรรมแห่งการคบมิตร

<TABLE borderColor=#fac963 cellPadding=0 width=725 align=center bgColor=#e2e2e2 border=5><TBODY><TR><TD bgColor=#ecfae0>หลักธรรมแห่งการคบมิตร </TD></TR></TBODY></TABLE><TABLE borderColor=#fac963 cellPadding=0 width=725 align=center border=5><TBODY><TR><TD bgColor=#ffffff><TABLE cellSpacing=0 cellPadding=3 width="100%" align=center border=0><TBODY><TR bgColor=#ffffcc><TD vAlign=center> </TD></TR>

​

<TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=2 cellPadding=2 width="95%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top><TABLE cellSpacing=2 cellPadding=2 align=center bgColor=#f5f5f5 border=0><TBODY><TR><TD></TD></TR><TR><TD align=middle></TD></TR></TBODY></TABLE>
</TD></TR></TBODY></TABLE></TD></TR><TR><TD vAlign=top align=middle><TABLE cellSpacing=2 cellPadding=2 width="95%" border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top>ในวันหนึ่ง

พระพุทธองค์ได้นำพาสงฆ์สาวกเสด็จออกประกาศธรรม และก็ได้เดินผ่านร้านขายปลาร้านหนึ่งพระศาสดาทรงหยุดเดิน และได้ชี้พระหัตถ์ไปยังเต่าตัวหนึ่งที่คลานอยู่บนพื้น และได้มีพระกระแสรับสั่งให้สงฆ์สาวกผู้หนึ่งหยิบมันขึ้นมา เมื่อสงฆ์สาวกได้ยินก็รีบปฏิบัติตาม ครู่ต่อมาพระศาสดาทรงรับสั่งให้ปล่อยเต่าตัวนั้นลงพื้น และรับสั่งให้สงฆ์สาวกผู้นั้นลองดมที่มือของตนเอง จากนั้นพระองค์ก็ได้ตรัสถามว่า

 

มิตร เพื่อน, ผู้มีเยื่อใยดี, ผู้มีน้ำใจเอื้อเฟื้อ
แยกเป็น มิตรแท้ ๔ พวก และ มิตรเทียม ๔ พวก

มิตรแท้ มิตรด้วยใจจริง มี ๔ พวก ได้แก่

๑.มิตรอุปการะ มีลักษณะ ๔ คือ
๑.เพื่อนประมาท ช่วยรักษาเพื่อน
๒.เพื่อนประมาท ช่วยรักษาทรัพย์ของเพื่อน
๓.เมื่อมีภัยเป็นที่พำนักได้
๔.มีกิจจำเป็น ช่วยออกทรัพย์เกินกว่าที่ออกปาก

๒.มิตรร่วมทุกข์ ร่วมสุข มีลักษณะ ๔ คือ
๑.บอกความลับแก่เพื่อน
๒.ปิดความลับของเพื่อน
๓.มีภัยอันตรายไม่ละทิ้ง
๔.แม้ชีวิตก็สละให้ได้

๓.มิตรแนะประโยชน์ มีลักษณะ ๔ คือ
๑.จะทำชั่วเสียหายคอยห้ามปรามไว้
๒.คอยแนะนำให้ตั้งอยู่ในความดี
๓.ให้ได้ฟัง ได้รู้ สิ่งที่ไม่เคยได้รู้ ได้ฟัง
๔.บอกทางสุขทางสวรรค์ให้

๔.มิตรมีน้ำใจ มีลักษณะ ๔ คือ
๑.เพื่อนมีทุกข์พลอยทุกข์ด้วย
๒.เพื่อนมีสุข พลอยดีใจ
๓.เขาติเตียนเพื่อน ช่วยยับยั้งแก้ให้
๔.เขาสรรเสริญเพื่อน ช่วยพูดเสริมสนับสนุน

มิตรเทียม (มิตตปฏิรูป) มิตรเทียม ไม่ใช่มิตรแท้ มี ๔ พวก ได้แก่

๑.คนปอกลอก มีลักษณะ ๔ คือ
๑.คิดเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว
๒.ยอมเสียน้อยโดยหวังจะเอาให้มาก
๓.ตัวมีภัย จึงมาช่วยทำกิจของเพื่อน
๔.คบเพื่อนเพราะเห็นแก่ประโยชน์ของตัว

๒.คนดีแต่พูด มีลักษณะ ๔ คือ
๑.ดีแต่ยกของหมดแล้วมาปราศรัย
๒.ดีแต่อ้างของไม่มี มาปราศรัย
๓.สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้
๔.เมื่อเพื่อนมีกิจอ้างแต่เหตุขัดข้อง

๓.คนหัวประจบ มีลักษณะ ๔ คือ
๑.จะทำชั่วก็เออออ
๒.จะทำดีก็เออออ
๓.ลับหลังนินทา
๔.ต่อหน้าสรรเสริญ

๔.คนชวนฉิบหาย มีลักษณะ ๔ คือ
๑.คอยเป็นเพื่อนดื่มน้ำเมา
๒.คอยเป็นเพื่อนเที่ยวกลางคืน
๓.คอยเป็นเพื่อนเที่ยวการดูเล่น
๔.คอยเป็นเพื่อนไปเล่นการพนัน


ที่มา ...

พระเทพกวี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (๒๕๓๖).
พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์.
(พิมพ์ครั้งที่ ๗).กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
หน้า ๒๓๓-๒๓๔.

ยํ เว เสวติ ตาทิโส
คบคนเช่นไร ก็เป็นคนเช่นนั้น​