อานุภาพพระรัตนตรัย 4

หมู่ชนที่เข้ามาบวชเชื่อฟังคำสั่งสอนของพระพุทธองค์แล้ว ปฏิบัติชอบตามพระธรรมวินัย ชื่อว่า พระสงฆ์ พระสงฆ์นั้นที่รวมกลุ่มกัน ด้วยหลักความคิดเห็นและหลักความประพฤติปฏิบัติที่เสมอกันตามพระธรรมวินัย เรียกว่า พระสาวกของพระพุทธเจ้า

พระสงฆ์ปฏิบัติตามทางที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้คือ มัชฌิมาปฏิปทาทางสายกลาง ไม่หย่อนหรือตึงเกินไป ปฏิบัติเพื่อความสามัคคีแห่งหมู่คณะ จำแนกเป็น 2 ประเภท คือ

1.อริยสงฆ์ พระสงฆ์ผู้เป็นพระอริยบุคคล หมายถึง หมู่พระสาวกที่ประเสริฐเพราะได้บรรลุโลกุตตรธรรมตามระดับแล้ว เรียกว่า พระอริยบุคคล 4 ประเภท

1.สมมติสงฆ์ พระสงฆ์โดยสมมุติ หมายถึงหมู่สงฆ์มีจำนวนตั้งแต่ 4 รูปขึ้นไป ซึ่งสามารถประกอบสังฆกรรมได้ตามกำหนดทางพระวินัย อาจเป็นได้ทั้งผู้บรรลุธรรมแล้วและยังเป็นปุถุชน คำว่า พระสงฆ์ ในรตนะนี้ หมายถึง พระอริยสงฆ์

พระรัตนตรัย คือ พระพุทธ พระธรรม และ พระสงฆ์ เป็นองค์ประกอบหลักสำคัญของพระพุทธศาสนา ที่เรียกว่า รตนะ เพราะมีคุณค่าประเสริฐกว่าบรรดารัตนชาติทั้งหลายที่มีอยู่ในโลก ทั้งยังเป็นธรรมชาติที่ก่อความยินดีให้เกิดแก่มนุษยโลก เทวโลก และพรหมโลก เป็นเหตุให้สำเร็จความประสงค์คือให้เกิดความสุขอยู่เสมอ เป็นประตูสู่เป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนาคือ มรรค ผล นิพพาน และเป็นที่พึ่งสามารถขจัดปัดเป่าทุกข์ภัยและความสะดุ้งกลัวให้พินาศไป แห่งผู้นับถือพระพุทธศาสนาทุกคน ที่นับถือยึดเหนี่ยวจิตใจตลอดชีวิต

พระพุทธเจ้าชื่อว่าเป็นสรณะ เพราะทรงขจัดภัยแก่สรรพสัตว์ด้วยการให้ตั้งอยู่ในสิ่งที่เป็นประโยชน์และป้องกันมิให้ตกอยู่ในสิ่งอันไม่เป็นประโยชน์

พระธรรมชื่อว่าเป็นสรณะ เพราะนำผู้ปฏิบัติให้ข้ามพ้นทุกข์กันดารในภพและให้ประสบความแช่มชื่นใจอันเกิดจากการปฏิบัติ

พระสงฆ์ ชื่อว่าเป็นสรณะ เพราะเป็นเนื้อนาบุญสามารถทำให้ผู้อุปถัมภ์บำรุงให้ได้ประสบสุขอันไพบูลย์

แก้วมณีโชติรสสามารถส่องแสงสว่างไปในที่มืดทำให้แลเห็นวัตถุตามต้องการได้จริง แต่ส่องไปได้ในสถานที่อันจำกัดเท่านั้น ไม่สามารถส่องแสงสว่างไปถึงทิศคือพระนิพพานได้

ผู้นับถือพระรัตนตรัยเป็นสรณะที่พึ่งตลอดชีวิตย่อมพ้นจากทุกข์ทั้งปวงทั้งยังเป็นเหตุให้ได้สมบัติอย่างยิ่งคือพระนิพพานอีกด้วย พระรัตนตรัยต่างอาศัยกันและกัน

กล่าวคือ พระพุทธเจ้าเป็นผู้ตรัสรู้พระธรรม ในขณะที่พระธรรมเป็นคำสอนอันประเสริฐของพระพุทธเจ้า

ส่วนพระสงฆ์เป็นพระสาวกผู้ฟังธรรมจากพระพุทธเจ้า

แล้วศึกษาทรงจำและปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ