เนปาล : เด็ด กุมารี สะเทือนหิมาลัย

เนปาล : เด็ด 'กุมารี' สะเทือนหิมาลัย

<TABLE cellSpacing=5 cellPadding=0 width=567 border=0><TBODY><TR><TD vAlign=top>เนปาล : เด็ด 'กุมารี' สะเทือนหิมาลัย</TD></TR><TR><TD class=Text_Story vAlign=top><!-- ยามนี้ชาวเนปาล มีรอยยิ้มถ้วนหน้า เมื่อกองกำลังนิยมลัทธิเหมาเตรียมจรดปากกาลงนามในข้อตกลงสันติภาพกับรัฐบาลเนปาล เป็นนิมิตหมายว่าความรุนแรงทางการเมืองที่มีมานานในดินแดนหลังคาโลก


จะสงบลงชั่วขณะหนึ่ง เพื่อผองชนเนปาลีได้มีเวลาดมดอมความหอมหวานของดอกไม้แห่งสันติภาพกับเขาบ้าง
แต่เมื่อเร็วๆ นี้ มีข่าวน่าสนใจจากแดนหิมาลัยอีกข่าวหนึ่ง รายงานว่ารัฐบาลเนปาลจะตรวจสอบประเพณีการคัดเลือกเด็กหญิงมาดำรงตำแหน่ง "เทพธิดากุมารี" ที่มีมานานกว่า 300 ปี ว่าเป็นการละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็ก ตามที่มีกลุ่มสิทธิมนุษยชนออกมาร้องเรียนหรือไม่ เพราะเด็กที่ได้รับการคัดเลือกเป็น "เทพธิดากุมารี" จะต้องทิ้งครอบครัวมาอยู่ในวังโบราณ โดยห้ามติดต่อกับโลกภายนอก และยังไม่ได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานเหมือนเด็กทั่วไป (มติชน 3 พ.ย.)
ที่น่าสนใจเพราะใครๆ ก็รู้ว่าเนปาลเป็นดินแดนแห่งความเชื่อถือศรัทธาในเทพเจ้า ชาวเนปาลีเชื่อว่าหุบเขากาฐมาณฑุของพวกเขาเป็นที่สิงสถิตของเทพเจ้าในศาสนาฮินดูและพระโพธิสัตว์ในศาสนาพุทธนิกายวัชรยาน รวมกันแล้วมากกว่า 200 ล้านองค์ ขณะที่เนปาลมีประชากรเพียง 27 ล้านคน โดยหนึ่งในบรรดาเทพเจ้ามากมายนั้น คือ "ตะเลจูภวานี" เทพธิดาผู้พิทักษ์ราชวงศ์เนปาลและปกปักรักษาเมืองกาฐมาณฑุ
มีตำนานเล่าขานว่า คืนหนึ่ง "ตะเลจูภวานี" เสด็จลงมาเล่นสกากับกษัตริย์ราชวงศ์มัลละ แต่ด้วยบรรยากาศพาไป กษัตริย์เผลอไปแตะองค์เทพธิดาเข้า พระนางกริ้วแล้วหายวับไปกับตา แม้พระราชาจะขอสมาลาโทษเพียงใด ก็ไม่ยกโทษให้ ประกาศจะไม่เสด็จลงมาอีก แต่จะปรากฏองค์ในร่างเด็กหญิงพรหมจารี ซึ่งจะมีสถานะเป็นเทพธิดาที่ชีวิตจริง (Living Goddess) ให้คนกราบไหว้บูชาแทน
จึงเป็นที่มาของราชประเพณีบูชาเทพธิดากุมารี โดยมีขั้นตอนการค้นหาเด็กหญิงที่เป็นร่างทรงขององค์ตะเลจู คล้ายกระบวนการค้นหาองค์ทะไล ลามะของทิเบต เริ่มจากมีกรรมการสรรหาเด็กหญิงวัย 4-5 ขวบ ที่เกิดในตระกูลสูง สุขภาพดี ผิวพรรณเกลี้ยงเกลา ฟันเรียบขาว ผมดำ ตาดำ ลำคอกลมกลึงดั่งหอยสังข์ ที่สำคัญคือมีดวงชะตาไม่ขัดกับพระมหากษัตริย์
เมื่อสรรหาได้สัก 3 คนแล้ว ก็นำมาทดสอบจิตใจที่พระราชวังกาฐมาณฑุ โดยให้อยู่ในห้องมืดที่เต็มไปด้วยเขาสัตว์บูชายัญและมีเสียงร้องโหยหวน เด็กคนใดอดกลั้นได้ ก็ผ่านขั้นตอนไปหยิบเครื่องแต่งกายของกุมารีองค์ก่อน ใครหยิบได้ถูกต้องก็จะได้รับการสถาปนาเป็น "เทพธิดากุมารี" ซึ่งจะอยู่ในตำแหน่งนี้ไปจนกว่าจะมีประจำเดือนราวอายุ 12-13 ปี หรือมีเลือดออกจากร่างกายด้วยบาดแผล และจะต้องย้ายมาประทับในวังกุมารี ซึ่งมีนางสนมคอยปรนนิบัติตลอดเวลา ในแต่ละปี จะเสด็จออกนอกวังเพียง 3 วัน ในช่วงเทศกาล "อินทรยาตรา" (Indra Jatra) ราวเดือนกันยายน โดยขบวนราชรถจะแห่แหนกุมารีออกไปตระเวนโปรดสัตว์เป็นขวัญและกำลังใจให้ชาวเมือง
ในอดีต เทพธิดากุมารีจะไม่ได้รับการศึกษา เจ็บไข้ได้ป่วยก็พยาบาลไม่ได้ เพราะเธอเป็นเทพเจ้า กระทั่งเคยมีกุมารีเสียชีวิตในวังมาแล้ว ต่อมาราชสำนักเนปาลจึงแก้ไขระเบียบให้มีครูไปสอนหนังสือ มีหมอไปดูแลสุขภาพ และอนุญาตให้พ่อแม่ญาติพี่น้องมาปรนนิบัติในวังได้ เมื่อถึงเทศกาลสำคัญทางศาสนา ยังอนุญาตให้ชาวเนปาลทั้งฮินดูและพุทธเข้าเฝ้า อีกทั้งเมื่อมีนักท่องเที่ยวไปชมวัง บางครั้งเทพธิดาจะปรากฏองค์ให้เห็นที่หน้าต่าง หลายคนจึงได้เห็นเด็กหญิงในชุดเทพธิดาองค์น้อย ยืนถือตุ๊กตาด้วยแววตาไร้เดียงสา
จึงน่าแปลกใจอยู่ไม่น้อย ที่มีข่าวว่ารัฐบาลเนปาลจะตรวจสอบเทพธิดากุมารีตามเสียงร้องเรียนของกลุ่มสิทธิมนุษยชน เพราะชาวเนปาลรู้ดีว่า วันนี้ ปัญหาของกุมารีไม่ใช่อยู่ที่การถูกละเมิดสิทธิขั้นพื้นฐาน แต่เป็นการที่เทพธิดาองค์น้อยถูกปรนเปรอจนเกินไป เมื่อพ้นจากตำแหน่งแล้วก็ไม่ใคร่มีชายหนุ่มจะมาแต่งงานด้วย เพราะกลัวบุญญาบารมีของเธอ และเกรงว่าเธอจะไม่ถนัดทำงานบ้านการเรือนเอาเสียเลย เพราะความที่มีคนคอยปรนนิบัติจนเคยตัว
ที่สำคัญ ชาวเนปาลมีศรัทธาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยว พวกเขาเชื่อมั่นว่าสันติสุขของบ้านเมืองอยู่ในกำมือของเทพธิดากุมารี ยากเหลือเกินที่พวกเขาจะรับได้ หากเทพธิดากุมารีมีอันเป็นไป จนน่าเชื่อว่ายากเหลือเกินเช่นกัน ที่รัฐบาลใดจะดำรงอยู่ได้ หากรัฐบาลนั้นยกเลิกราชประเพณีการสรรหาเทพธิดากุมารี งานนี้ เด็ดดอกไม้สะเทือนดวงดาว ฉันใด เด็ด