เพียงแค่อยากทำความเข้าใจ-นิพพาน-ธาตุ

นะโมตัสสะ ภะคะวะโต
อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ 

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาค
อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น 

นิพพานธาตุคืออะไรปัญหา
นิพพานธาตุอมตธรรมคืออะไร?
ทางไปสู่อมตธรรม คืออะไร ? 
พุทธดำรัสตอบ
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความกำจัด ความกำจัดโทสะ ความกำจัดโมหะ นี้เป็นชื่อแห่งนิพพานธาตุ
ความสิ้นราคะ ความสิ้นโทสะ ความสิ้นโมหะ นี้เรียกว่า อมตภาพ

อริยมรรคอันประกอบด้วยองค์ ๘ คือ สัมมาทิฏฐิ ฯลฯ สัมมาสมาธิ นี้แล
เรียกว่าทางที่จะให้ถึง อมตภาพ....”

 

เราเข้าไปเห็นความว่างซึ่งซ่อนอยู่ในธรรมชาติมาเพียงชั่วขณะหนึ่ง
เลยมาค้นคว้าคำสอน และความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ดู
เพียงแค่อยากทำความเข้าใจ นั้นว่าที่จริงแล้วคืออะไร

 

จะค่อย ๆ ลงรายละเอียดที่คิดว่าตัวเองรู้และประสบพบมาและได้ข้อมูลที่น่าสนใจ
ว่าเข้าใจเป็นเช่นนี้ พระพุทธเจ้าตรัสเช่นนั้น เราเข้าใจว่าอย่างไร
ผู้รู้เขาเข้าใจว่าอย่างไร ทำไมบางท่านนั้น นิพพานสูงไปเกินความเข้าใจ
เราไม่ได้เข้าใจว่าเป็นอย่างไร แต่เราอยากรู้ลักษณะแท้จริงนิพพานคืออะไร

 

นิ พ พ า น คื อ อ ะ ไ ร ?

นิพพาน มีคำแปลได้หลายอย่าง เช่น

- แปลว่า ความดับ ความสูญ คือดับกิเลส ดับทุกข์ สูญจากกิเลส สูญจากทุกข์
- แปลว่า ความพ้น คือพ้นทุกข์ พ้นจากภพสาม

นิพพาน เป็นที่ซึ่งความทุกข์ทั้งหลายเข้าไปไม่ถึง อยู่พ้นกฎของไตรลักษณ์

ไม่มีการเวียนว่ายตายเกิด ไม่มีแก่เจ็บตาย เที่ยงแท้แน่นอน ไม่มีการเปลี่ยนแปลง
เป็นบรมสุข

ความเกิดแห่งนิพพานใดย่อมปรากฏ ความเสื่อมแห่งนิพพานนั้นมิได้มี
ย่อมปรากฏอยู่โดยแท้ นิพพานเป็นคุณชาติเที่ยง ยั่งยืน มั่นคง
มิได้มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา
เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า อันอะไรๆ นำไปไม่ได้ ไม่กำเริบ


ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อายตนะนั้นมีอยู่ ดิน น้ำ ไฟ ลม
อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญจัญญายตนะ
เนวสัญญานาสัญญายตนะ โลกนี้ โลกหน้า พระจันทร์ และพระอาทิตย์
ทั้งสอง ย่อมไม่มีในอายตนะนั้น

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราย่อมไม่กล่าวซึ่งอายตนะนั้นว่า เป็นการมา เป็นการไป
เป็นการตั้งอยู่ เป็นการจุติ เป็นการอุบัติ อายตนะนั้นหาที่ตั้งอาศัยมิได้ มิได้เป็นไป
หาอารมณ์มิได้ นี้แลเป็นที่สุดแห่งทุกข์

 

แนวทางพุทธดำรัสก็ตรัสไว้ดีแล้วครับ..
ไม่จำเป็นต้องไปคิดตาม เห็นตามหรือไปใช้ความเห็นตีความ
อ่านแล้วก็แล้วไปครับ...
แต่กรณีนี้..ถ้าเราจะถ่ายทอดออกมาเป็นคำพูด..
ที่ได้จากการปฏิบัติเพื่อเป็นแนวทาง
หรือเป็นวิทยาทานเชิงประสบการณ์ตรง
เพื่อให้คนอื่นๆได้อ่านได้พิจารณา
...ก็ค่อยๆกลั่นกรอง ระบบความคิด
ที่จะถ่ายทอดออกมาเป็นภาษาที่กลางๆเพื่อความ
เข้าใจที่ตรงกัน
แม้ว่าจะไม่ทำให้ใครเข้าใจได้หมดก็ตาม
..และก็อย่าลืมว่าสภาวะพวกนี้เป็นปัจจัตตัง...
ตัวเราเองจะเข้าใจและรู้ดีที่สุดครับ...
แต่สิ่งที่มันเหมือนกันก็คือกิริยาที่เกิดขึ้นกับจิตครับ...
ปล.เพราะฉนั้นก็ค่อยๆเขียนแล้วกันครับ
ไม่ต้องรีบ....จะรออ่านด้วยคนครับ.

 

ทีนี้เราจะเริ่มจากคำว่า "ธาตุ"

ธาตุ มีความหมายว่า ทรงไว้ ทรงอยู่ เป็นสิ่งที่มีอยู่กับโลก ไม่สูญสลายหายไปไหน

แต่อาจมีการเปลี่ยนแปลงรูปสีสันเมื่อเวลาเปลี่ยนไป

โลกธาตุ ความมีอยู่เป็นอยู่ของโลก

นิพพานธาตุ ความมีอยู่ เป็นอยู่ของนิพพาน

ธาตุอันตรธาน ไม่ได้หมายถึงธาตุสูญสิ้นไปจากโลก

แต่..........

หมายถึง หายไปไม่ปรากฏให้เห็น

แล้วที่ว่า เมื่อนิพพาน ไม่มีเราทั้งในโลกนี้และโลกหน้า หรือ โลกอื่น โลกไหน ๆ

นี่แหละจุดสำคัญ

 

มีสามสิ่งที่ต้องทำความเข้าใจ ก็คือ
1.จิต ที่เป็นธาตุรู้ เป็นวิญญาณธาตุ ไม่ใช่วิญญาณขันธ์
2.มโนวิญญาณธาตุ
3.วิญญาณขันธ์

สามสิ่งนี้แตกต่างกันอย่างไร

 

ธาตุ ผมเคยอ่านฟรั่งจะเรียก element คนไทยแปลว่าสมาชิก
เหมือนกะว่าถ้าพยายามจะขึ้นรถพร้อมๆกัน
จะมีคนขึ้นรถได้คนแรก และคนสุดท้ายที่ได้ขึ้น
ถ้าระยะระหว่างคนแรก ไปจนคนสุดท้าย ไม่มีคนขับ รถไม่แล่น

เราเรียกสิ่งนี่ว่าธาตุ
ในพระมหาสติปัฐฐานสูตร ท่านว่าอุปมาเหมือนเด็กลูกจ้าง
โรงฆ่าสัตว์ เอาแม่วัวลูกอ่อนที่โดนชำแหละแล้ว ไปนั่งขายที่ทางสาม สี่แพร่ง

คนมาซื้อก็จะมาจากทิศทางได้หลากหลายกว่า และจากไปจากทิศทางได้หหลากหลายกว่า
และศพแม่กับศพลูก ก็จะโดนแจกจ่าย distribute ไปในทิศทางต่างๆ

วิญญาณธาตุ ก็นับเอาว่า สมาชิกตัว มีแรก
และตัวสุดท้าย ที่ทำให้เกิด อาการวิญญาณขันธ์ได้ คือกองไว้ได้

นิพพานคือ ธรรมารมณ์ที่ไม่เคยเกิด และไม่เคยดับ
คนก็เหมาเอาว่ามันคือชนิดเดียว ของธรรมารมณ์ เท่านั้นที่ไม่เคยเกิด และไม่เคยดับ

ก็มีคนถามว่า ถ้ามันเป็ฯ element จะต้องอธิบายไง
ก็ต้องตอบว่าสมาชิก แรกสุดที่ทำให้มันไม่เคยเกิด และสมาชิกตัวแรกสุดที่ทำให้มันไม่เคยดับ
มันจะมีสองตัว คู่แรก

กะสมาชิกตัวท้ายสุด ที่ทำให้มันไม่เคยเกิด กะสมาชิกตัวท้ายสุดที่ทำให้เป็ฯปัจจัยให้ มันไม่ดับ เอ้ย มันไม่เคยดับ

 

ผมเนียะพิมพ์อธิบายด้วยความ หลง
แต่มีบางตัวอักษร มีบางคำ มีบางประโยคใน ข้อความอธิบาย
ผมได้เตือนตัวผม ด้วยตัวผม ว่าเฮ้ย เธอหลงอยู่นะ
ผมและผมก็ไม่ยอมรับรู้ว่า แต่ละฝ่ายหลง

ธาตุ element แรกที่ทำให้รู้เกิด แรกที่ทำให้รู้ดับ
และสุดท้านที่ทำให้รู้เกิด และสุดท้ายที่ทำให้รู้ดับ

บางประโยค บางคำ บางอักษร ผมไม่รู้ตัว ผมหลง
ผมและผม ไม่เคยยอมรับกันและกันว่า หลง
ธาตุ

 

มนุษย์มีจิตมาครองจึงรู้อะไรได้

จิตเป็นสภาพธรรมที่มีอยู่จริง เป็นใหญ่ เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์

ธาตุทั้ง 6 มี ธาตุ ดิน น้ำ ลม ไฟ อากาศธาตุ วิญญาณธาตุ

จิต คือ ธาตุรู้ เป็นวิญญาณธาตุ ไม่ใช่วิญญาณขันธ์

จิต คือ ผู้รู้อารมณ์

อารมณ์ คือ สิ่งที่จิตถูกรู้ เกิดจากธาตุทั้ง 4 คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ

จิตจึงมีธรรมชาติตกไปในอารมณ์ และปรุงแต่งไปตามอารมณ์ดังกล่าว

ทำให้เกิดขันธ์5 ที่จิต เกิด ๆ ดับ ๆ ตลอดทั้งกลางวัน และ กลางคืน

 

เพราะท่านมาไล่ต้อน
เอาไอ้รู้ผุดๆๆๆๆ
ฝุดๆๆๆของผม

ท่านดูสมาชิกเอาดีกว่า
ธาตุ

 

มันมีคำหนัก ที่เรียกคุรุ
มีคำเบาที่เรียกละหุ
ผมเลยแนะนำว่าอย่าเพิ่งไปทำดุลยภาพ
เพราะมันจะดูยาก

เห็นธาตุได้ยาก
ให้มันเทไปข้างหนึ่ง
เหมือนฝนตกชะขี้หมูไหล

มันจะพบคำหนัก คือครู และคำเบาหรือละหุ

 

ฉันทะ ที่คืออวิชชาหนะ คือ like
ปุ่มกด like นี่แหละที่เรียกกระทืบ like
หนัก
like คือ ฉันทะ
วิริยะ จิตหนะ วิมังสา

 

สงกะสัยตัวเองอยู่เหมือนกันคะ
เพียงแต่ว่า สภาพธรรมที่เราเห็น
มันมีอยู่ มันรู้อยู่ว่า ว่าง ปราจากการมีตัวตนของสิ่งใด
แม้ธรรมชาติที่เราเห็นอยู่ก็ไม่มี มันมีความว่างไม่มีอะไรให้ยึดถือได้เลย
ซ่อนอยู่ในธรรมชาตินั้นคะ

 

บัวบังใบ

 

ท่านคะ ให้ความรู้ที่คลายความสงสัยได้นะคะ
อยากให้คลายประเด็นว่า ลักษณะแท้จริงนิพพานเป็นอย่างไร
เพราะมันก็ยังรู้อยู่ถึงความไม่มีอะไรนั้น

 

เจ้าบัวน้อยใบบังริมฝั่งน้ำ

ชูช่องามอยู่ใต้ใบไร้คนเห็น

หมู่ภมรเคล้าเกสรเจ้าเช้าเย็น

ถูกซ่อนเร้นจนเเห้งเฉาเจ้าบัวงาม


ไม่ได้แต่งเองนะ
ไปกดดูพวกกลอน บัวบังใบดู

 

ญาณ แปลว่า machine
ทัศนะ แปลว่า vision

 

เรียกว่าทัศนะ ธาตุ
คือ vision กะ element
เรียนมาจากครูจูหลิง ปงกันมูล

 

อะไรที่พ้นโลก อยู่เหนือกฏไตรลักษณ์ มีสภาวะนั้นดำรงคงอยู่หรือไม่นะคะ
เพื่อจะหาคำตอบว่า จิต ที่เป็นธาตุ ไม่ได้สาปสูญ หรือ หายไปจากโลก
เพียวแค่คืนสภาพที่บริสุทธิ์ดังเดิม คืนกลายเป็นธาตุของโลกตามเดิม
แล้วนิพพานธาตุ เป็นสภาวะบริสุทธิ์จริง ที่เหนือกว่า วิญญาณธาตุ นะคะ