โรคนิ่วในถุงน้ำดี โรคที่พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย

โรคนิ่วในถุงน้ำดี โรคที่พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
#โรคนิ่วในถุงน้ำดี #โรคที่พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย #Gallstones
#Cholesterolstone #Pigmentstone​

นิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones) คือก้อนแข็งที่เกิดจากการตกผลึก ของสารก่อนิ่วในถุงน้ำดี
.
นิ่วในถุงน้ำดีแบ่งเป็น 2 ชนิดหลักคือ
- ชนิดที่เกิดจากคอเลสเตอรอล (Cholesterol stone) มีลักษณะแข็ง สีออกเหลืองหรือเขียว นิ่วที่เกิดจากคอเลสเตอรอล มีส่วนประกอบเป็นคอเลสเตอรอล ตรวจไม่พบจากเอกซเรย์ แต่จะตรวจพบจากการตรวจอัลตราซาวด์
- ชนิดที่เกิดจากสารให้สี (Pigment stone) เกิดจากสารให้สีนี้ มีส่วนประกอบเป็นสารให้สีในน้ำดี( บิลิรูบิน Bilirubin) มีลักษณะเป็นก้อนเล็กๆ แข็งน้อยกว่าชนิดแรก สีดำคล้ำ เป็นชนิดที่จะตรวจพบจากเอกซเรย์ เนื่องจากมีส่วนประกอบของแคลเซียม
- นิ่วที่มีส่วนผสมของสารหลายชนิดร่วมกัน (Mixed gallstone)
.
ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในถุงน้ำดี
- ผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีระดับคอเลสเตอรอลสูง
- ผู้หญิงที่มีบุตรแล้ว (มีบุตรหลายคน)
- ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวาน
(ระดับของไตรกลีเซอไรด์ในเลือดเพิ่มสูงขึ้น ถุงน้ำดีจะมีการบีบตัวน้อยในผู้ที่มีน้ำตาลในเลือดสูง จึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีได้)
- ผู้ป่วยที่เป็นธาลัสซีเมีย
- ผู้ป่วยที่เป็นโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก
- พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายประมาณ 1-2 เท่า
- หากคนในครอบครัวเป็นโรคนิ่วในถุงน้ำดีทำให้เสี่ยงเป็นโรคนี้มากขึ้น
- พบในผู้หญิงที่ใช้ยาฮอร์โมนในการคุมกำเนิด หรือกินฮอร์โมนเพศหญิงจากภาวะหมดประจำเดือน
- การลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว ทำให้ตับหลั่งคอเลสเตอรอลออกมามากขึ้น ถุงน้ำดีจะบีบตัวลดน้อยลง น้ำดีจึงค้างอยู่ในถุงน้ำดีนานขึ้น โอกาสเกิดการตกตะกอนก็มากขึ้น
.
อาการของนิ่วในถุงน้ำดี
- จะไม่พบอาการผิดปกติแสดงให้เห็น (มักจะตรวจพบโดยบังเอิญจากการตรวจเช็คร่างกาย)
- อาจมี คลื่นไส้ อาเจียน คล้ายอาการ ของอาหารไม่ย่อย ซึ่งมักเป็นหลังกินอาหารมันๆ
- ท้องอืด ท้องเฟ้อ บริเวณเหนือสะดือ
- เมื่อมีการอักเสบติดเชื้อของถุงน้ำดีร่วมด้วย จะมีไข้ ซึ่งอาจเป็นไข้สูงหรือไข้ต่ำ
- อาจมีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง (โรคดีซ่าน) จากสารบิลิรูบินคั่งในถุงน้ำดีต่อเนื่องถึงในตับและในเลือดเพราะถุงน้ำดีไม่บีบตัว ปัสสาวะจึงมีสีเหลืองเข็ม และลำไส้ขาดน้ำดี อุจจาระจึงสีซีดลง
- ในรายที่ก้อนนิ่วเคลื่อนไปอุดในท่อส่งน้ำดี จะมีอาการปวดบิดรุนแรงเป็นพักๆ ตรงบริเวณใต้ลิ้นปี่หรือ ใต้ชายโครงขวา (ตำแหน่งที่อยู่ของถุงน้ำดี) ซึ่งอาจปวดร้าวมาที่ไหล่ขวาหรือบริเวณหลังตรงใต้สะบักขวา มักปวดนานเป็นชั่วโมงๆ
.
แนวทางการรักษานิ่วในถุงน้ำดี
- การผ่าตัดถุงน้ำดีแบบส่องกล้อง (Laparoscopic Cholecystectomy)
- การผ่าตัดถุงน้ำดีแบบเปิดช่องท้อง (Open Cholecystectomy)
(ถ้ามีอาการหรือโรคแทรกซ้อนจากถุงน้ำดี ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาผ่าตัดออก)
.
การตัดถุงน้ำดีมีผลอะไรหรือไม่
- น้ำดีถูกสร้างจากตับ มาเก็บไว้ในถุงน้ำดี เวลากินอาหารพวกมันๆ น้ำดีก็ถูกขับออกมาเพื่อช่วยย่อยไขมัน ดังนั้นถ้าเอาถุงน้ำดีออกไปแล้ว ก็จะกินอาหารพวกมันๆได้น้อยลง ผู้ป่วยถ้ากินอาหารมันๆมากเกินอาจมีท้องอืด หรือถ่ายอุจจาระมีมันลอยได้
---------------------------------------------------------------------------------
Credit: Healthy Me
https://www.facebook.com/Good.Healthy.Me/