ไวรัสตับอักเสบบี รู้ทัน ป้องกันรักษาได้

ประเทศไทยนับเป็นอีกประเทศหนึ่งซึ่งเป็นถิ่นที่มีผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเป็นจำนวนมาก

โรคติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจึงนับว่ามีความสำคัญ เนื่องจากไวรัสตับอักเสบบีทำให้เกิดการอักเสบของเซลล์ตับและทำให้เซลล์ตับตาย

หากเป็นเรื้อรังจะเกิดพังผืด ตับแข็ง และมะเร็งตับได้

จากหลักฐานการศึกษาในปัจจุบันบ่งชี้ว่าการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่สุดในการเกิดมะเร็งตับ

ซึ่งเป็นโรคมะเร็งที่พบมากที่สุดในคนไทย


มารู้จัก ... โรคไวรัสตับอักเสบบี กันเถอะ

:โรคที่มีการอักเสบของเนื้อตับ เนื่องมาจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี




โรคไวรัสตับอักเสบบีแพร่กระจายได้อย่างไร

การติดต่อของโรคนี้ติดต่อกันได้ ที่สำคัญมี 4 ทาง คือ

1. ติดต่อทางเลือด โดยได้รับเชื้อจากการได้รับเลือดจากผู้ที่เป็นโรคนี้ ปัจจุบันเราพบการติดต่อทางนี้น้อยลง เพราะเรามีการตรวจเลือดก่อนที่จะนำมาให้คนไข้

2. ติดต่อทางน้ำลาย การรับประทานอาหารร่วมกับคนที่มีเชื้อไวรัสตับอักเสบชนิดบี มีโอกาสจะติดต่อกันได้ง่าย

เพราะการรับประทานอาหารของคนไทยมักจะลืมใช้ช้อนกลาง ทำให้มีโอกาสติดโรคนี้ได้ง่าย

3. ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์กับคนที่เป็นโรคนี้ มีโอกาสจะติดโรคนี้ได้

4. ติดต่อจากมารดาสู่บุตร การติดต่อนี้จะมีโอกาสสูงที่จะติดเชื้อได้ในระหว่างคลอด จึงควรมีการตรวจเลือดมารดาในตอนที่ฝากครรภ์

ถ้าพบว่ามารดามีเชื้อโรคนี้อยู่ ควรให้วัคซีนแต่ทารกตั้งแต่แรกเกิด เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นโรคนี้

ไวรัสตับอักเสบบี ไม่สามารถแพร่กระจายผ่านการให้นมบุตร กอดจูบ การไอ จาม การจับมือ

การกินอาหารร่วมภาชนะเดียวกัน และไม่สามารถแพร่กระจายโดยการปนเปื้อนอาหารหรือน้ำ

โรคไวรัสตับอักเสบน่ากลัวอย่างไร

ประมาณ 15- 25 % ของผู้ป่วยโรคไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรัง จะกลายเป็น ตับแข็ง และมะเร็งตับ ตามมาในอนาคต


เปรียบเทียบกับลักษณะตับแข็ง


ลักษณะเซลล์เนื้อตับเมื่อเป็นมะเร็ง

อาการและอาการแสดง

ในเด็ก มักไม่มีอาการแต่จะกลายเป็นพาหะโรคตับอักเสบบีได้ร้อยละ 90 โดยจะเริ่มมีอาการเมื่อโตเป็นผู้ใหญ่

ในผู้ใหญ่ ผู้ป่วยจะมีอาการในช่วง 3 เดือนแรกหลังจากได้รับเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ได้แก่ ไข้ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ตาเหลือง ตัวเหลือง ปัสสาวะสีเข้ม

ผู้ป่วยส่วนหนึ่งจะสร้างภูมิคุ้มกันและกำจัดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจนหายเป็นปกติ

แต่ผู้ป่วยอีกส่วนหนึ่งจะกลายเป็นผู้ป่วยตับอักเสบเรื้อรัง และกลายเป็นตับแข็ง และมะเร็งตับ ในที่สุด


ปัสสาวะสีเข้ม


ท้องโต

โรคไวรัสตับอักเสบบี เรื้อรัง และพาหะ

ผู้ป่วยโรคไวรัสตับอักเสบบีที่ไม่สามารถกำจัดเชื้อไวรัสดังกล่าวได้ จะยังคงมีไวรัสหลงเหลืออยู่ในร่างกายโดยไม่มีอาการหรือกลายเป็นพาหะโรคไวรัสตับอักเสบบี

เมื่อเชื้อไวรัสเพิ่มจำนวนมากขึ้น ไวรัสจะทำลายเนื้อตับอย่างช้าๆและต่อเนื่อง หรือกลายเป็นโรคไวรัสตับอักเสบเรื้อรังนั่นเอง


การอักเสบของตับจะก่อให้เกิดพังผืดในเนื้อตับและเป็นตับแข็งตามมา ระหว่างนี้ผู้ป่วยอาจมีโรคตับอักเสบบีเฉียบพลันแทรกซ้อนได้

ซึ่งจะยิ่งทำให้เนื้อตับถูกทำลายมากขึ้น และผู้ป่วยส่วนหนึ่งจะกลายเป็นมะเร็งตับในที่สุด

โรคไวรัสตับอักเสบบี กับการติดต่อทางเพศสัมพันธ์

สามารถติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดยติดต่อได้ง่ายกว่าเชื้อไวรัส HIV ถึง50-100 เท่า

โรคไวรัสตับอักเสบบี ป้องกันได้อย่างไร

การป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี สามารถทำได้โดย

- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกัน

- หลีกเลี่ยงการใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น

- การรับวัคซีนป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบบี


ปัจจุบันกระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายตรวจคัดกรองไวรัสตับอักเสบบีในหญิงตั้งครรภ์ทุกคน

และให้วัคซีนโรคตับอักเสบบีในเด็กทารกแรกเกิดทุกคน

โดยกำหนดให้ 4 ครั้ง แรกเกิด , 2 เดือน , 4 เดือน ,และ 6 เดือน

สำหรับการป้องกันในผู้ใหญ่ จะให้วัคซีนดังกล่าวจำนวน 3 เข็ม โดยใช้เวลาทั้งสิ้น 6 เดือน


สำหรับผู้ที่เป็นพาหะโรคไวรัสตับอักเสบ หรือเป็นโรคตับอักเสบเรื้อรังอยู่แล้ว การได้รับวัคซีนตับอักเสบนั้นไม่มีประโยชน์

ผู้ป่วยกลุ่มนี้ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ การตรวจคัดกรองไวรัสตับอักเสบบี เพื่อรับการตรวจรักษาอย่างต่อเนื่องจากแพทย์

จึงเป็นวิธีป้องกันการป่วยเป็นโรคตับอักเสบรุนแรงที่อาจตามมาได้

ขอบคุณข้อมูลจาก มูลนิธิโรคตับ, กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

 

สิ่งที่ท่านอาจจำเป็นต้องทราบเกี่ยวกับค่าต่างๆ เมื่อท่านไปตรวจเลือด

ผลการตรวจจำนวนและปริมาณสารนำอ๊อกซิเจนของเม็ดเลือดแดง

รายละเอียด Hemoglobin (ฮีโมโกบิน)ความหมาย เป็นสารสีแดงในเม็ดเลือดมีหน้าที่ช่วยจับออกซิเจน
ค่าของ Hb ใช้บอกภาวะโลหิตจาง
ค่ามาตรฐาน M=13-18 F=12.5-16.5

รายละเอียด Hemotocrits (ความเข็มข้นเลือด)

ความหมาย เป็นเปอร์เซนต์ของเม็ดเลือดแดงอัดแน่นเทียบกับปริมาตรของเลือดทั้งหมด ค่านี้ใช้บอกภาวะโลหิตจางหรือข้นของเลือดปกติ

-ถ้า ต่ำกว่า 30% ถือว่า ต่ำมาก อาจจะต้องพิจารณาให้เลือดช่วยในบางราย
-ถ้า สูงมาก อาจจะต้อง ระวัง โรคที่มีการสร้างเม็ดเลือดแดงขึ้นมามากผิดปกติ

ค่ามาตรฐาน M=40-50% F=35-47%


ผลการตรวจจำนวนและชนิดเม็ดเลือดขาว
รายละเอียด White Blood Cell Count (WBC)

ปริมาณเม็ดเลือดขาวทุกชนิด ในเลือดรวมกัน
ความหมาย -ถ้า ต่ำมาก อาจจะเกิดจาก โรคที่มีภูมิต้านทานต่ำบางอย่าง หรือ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสบางประเภท

หรือ โรคที่มีการสร้างเม็ดเลือดผิดปกติ
ถ้า สูงมาก อาจจะเกิดจากการติดเชื้อพวกแบคทีเรีย แต่จะต้องดูผลการนับแยกชนิดของเม็ดเลือดขาว (Differential Count)
ค่ามาตรฐาน 5 ,000-10,000 cell/dl

ผลการตรวจปริมาณเกร็ดเลือด
รายละเอียด Platelets (เกล็ดเลือด)

ความหมาย เป็นเซลเม็ดเลือดที่ช่วยในการหยุดไหลของเลือดเวลาเกิดบาดแผล
ค่ามาตรฐาน 140-450 x1000

ผลการตรวจปริมาณน้ำตาลในเลือด
รายละเอียด Fasting Blood Sugar (FBS)

ความหมาย ระดับน้ำตาลกลูโคสในเลือด ที่เจาะหลังงดอาหารไม่น้อยกว่า 6 ชม
ค่ามาตรฐาน 70-120 mg/dl

ผลการตรวจสมรรถภาพการทำงานและการขับถ่ายของเสียของไต
รายละเอียด Blood Urea Nitrogen (BUN)

ความหมาย ใช้เพื่อดูการทำงานของไตคู่กับ Creatinine ในคนที่ไตทำงานกำจัดสารพิษ ออกจากร่างกายได้น้อยลง (ไตวาย)

จะมีสารนี้สูงค่ามาตรฐาน 8.0-20.0 mg/dl

รายละเอียด Creatinine

ความหมาย เป็นการตรวจการทำงานของไต ในการกำจัดของเสีย ถ้าคนไข้ที่มีภาวะไตวาย จะมีค่าตัวนี้สูงกว่าปกติ
ค่ามาตรฐาน 0.8-2.0 mg/dl

ผลการตรวจปริมาณสารยูริคในเลือด(โรคข้ออักเสบชนิดเก๊าท์)
รายละเอียด Uric Acid

ความหมาย เป็นเกลือยูริคในกระแสเลือด พบสูงได้ในโรคเก๊าต์
ค่ามาตรฐาน M= 3.4-7 mg/dl F= 2.4-5.7 mg/dl

ผลการตรวจปริมาณไขมันในเลือด
รายละเอียด Cholesterol

ความหมาย เป็นไขมันในเลือด ถ้า สูงมาก จะทำให้เกิดการอุดตันของหลอดเลือดตามที่ต่างๆ เช่นสมอง หัวใจ หรือไต เป็นต้น
ค่ามาตรฐาน 150-250 mg/dl

รายละเอียด Triglyceride

ความหมาย เป็นไขมันอีกในเลือด ถ้า สูงมาก จะทำให้เกิดการอุดตันหลอดเลือด
ค่ามาตรฐาน 60-160 mg/dl

รายละเอียด High Density Lipoproteins (HDL)

ความหมาย เป็นไขมันชนิดที่มีความหนาแน่นของโมเลกุลสูง ตัวนี้ช่วยในการนำพวกไขมันที่เกิดโทษ (เช่น Cholesterol และ Triglyceride)
ไปกำจัดทิ้ง

ซึ่งจะทำให้มีการ อุดตันหลอดเลือดตามอวัยวะต่างๆได้น้อยลง
ค่ามาตรฐาน 30-60 mg/dl (มากดี)

ผลการตรวจภาวะตับอักเสบ และหรือการอุดกั้นทางเดินน้ำดี
รายละเอียด AST( SGOT) และ ALT (SGPT)

ความหมาย สองตัวนี้เป็นเอนไซม์ของตับ ที่จะพบเมื่อมีการทำลายของเซลล์ตับ เช่นเกิดจากภาวะตับอักเสบจากโรคต่างๆ
ค่ามาตรฐาน 0-40 U/L 0-35 U/L

รายละเอียด Alk. Phosphatase

ความหมาย ค่าเอนไซม์ของเลือด ถ้าพบสูงมาก จะระบุว่าอาจจะมีการอุดตันของระบบทางเดินน้ำดีในตับ
ค่ามาตรฐาน 98-279 U/L

ผลการตรวจเชื้อไวรัสตับอักเสบบีในเลือด (สำหรับผู้สัมผัสอาหาร)
รายละเอียด HBs Ag

ความหมาย เป็นการตรวจหาเชื้อไวรัส ตับอักเสบชนิด B ว่ามีในเลือด
Negative = ไม่พบเชื้อ
Positive = พบเชื้อค่ามาตรฐาน Negative

รายละเอียด HBs Ab

ความหมาย เป็นการตรวจหาระดับ ภูมิต้านทานต่อเชื้อตับอักเสบชนิด B
Negative = ไม่มีภูมิต้านทาน
Positive = มีภูมิต้านทาน
ค่ามาตรฐาน Positive


ขอบคุณข้อมูล จาก �ٹ�����ᾷ�������࿤��Ÿ
และ :: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต ถวายพระพรวันแม่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๕๖ ::

 

มีอะไรให้ดูบ้าง เมื่อเราไปตรวจเลือดคัดกรองไวรัสตับอักเสบบี

ตามแผนภูมิด้านล่าง