ม.ล.เนื่องเจ้าของตำรับอาหารชาววังถึงแก่กรรมแล้ว

​

ม.ล.เนื่องเจ้าของตำรับอาหารชาววังถึงแก่กรรมแล้ว

คมชัดลึก :ม.ล.เนื่อง นิลรัตน์ ผู้เชี่ยวชาญตำรับอาหารชาววัง เจ้าของผลงานหนังสือ "ชีวิตในวัง-ตำรากับข้าวในวัง" ถึงแก่กรรมแล้วด้วยโรคชรา รวมอายุ 97 ปี
ช็อกวงการอาหารไทย เมื่อกูรูด้านอาหารชาววัง ม.ล.เนื่อง นิลรัตน์ ถึงแก่กรรมอย่างสงบด้วยโรคชรา ขณะมีอายุ 97 ปี เรื่องนี้ได้รับการเปิดเผยจาก น.ส.มาลินี ณ นคร ซึ่งเป็นหลานสาว ว่าเมื่อเวลา 05.40 น. วันที่ 29 มกราคม 2553 ม.ล.เนื่องจากไปอย่างสงบ และได้รับพระกรุณาจากพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ประทานน้ำหลวงอาบศพ
น.ส.มาลินี เล่าถึงอาการป่วยของ ม.ล.เนื่อง จนกลายเป็นที่มาของความสูญเสียในครั้งนี้ว่า "เมื่อประมาณ 5 เดือนที่แล้ว คุณย่ามีอาการท้องอืด จึงเข้าไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลบำราศนราดูร ก่อนจะย้ายไปที่โรงพยาบาลรามาธิบดี พบว่ามีก้อนเนื้อร้ายอยู่ในลำไส้ ส่งผลให้ลำไส้อุดตัน แต่ไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดได้ เพราะคุณย่าอายุเยอะแล้วจึงใช้วิธีการทำบอลลูนลำไส้แทน แต่ก็มีอาการหายใจไม่สะดวกจึงต้องเจาะบริเวณคอ เพื่อใส่เครื่องหายใจช่วยมาโดยตลอด ซึ่งจากเดิมตั้งใจว่าจะพาคุณย่ากลับบ้านในวันที่ 14 กุมภาพันธ์ที่จะถึงนี้ แต่ปรากฏว่าคุณย่ามาสิ้นใจเสียก่อน"
ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ ผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร และเป็นอีกคนที่มีความผูกพันด้วยว่ามีศักดิ์เป็นพี่น้องกับ ม.ล.เนื่อง กล่าวว่า "ผมจะเรียกว่า "พี่เนื่อง" เพราะอายุห่างกัน 30 ปี สำหรับพี่เนื่องซึ่งได้อยู่พระตำหนักพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ซึ่งอยู่ภายในมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ทุกวันนี้จึงถือว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญในเรื่องทำเครื่องถวาย เพราะที่ตำหนักนี้ขึ้นชื่อในเรื่องอาหารทั้งคาวและหวาน จึงเรียกได้ว่าเป็นชาววังตั้งแต่หัวจรดเท้า โดยเฉพาะความรู้ทุกสิ่งทุกอย่างที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากในวังแห่งนี้ ซึ่งนับว่าเป็นของสูงที่มีทั้งความเอร็ดอร่อย ด้วยรสชาติต่างๆ นานา มีการประดิดประดอยกันมาก ต่างจากอาหารพื้นบ้านทั่วๆ ไป เมื่อสิ้นพี่เนื่องไปคนก็เท่ากับสิ้นตำรับอาหารชาววัง แต่โชคดีที่พี่เนื่องถ่ายทอดทุกสิ่งทุกอย่างให้ลูกหลาน จึงเชื่ออาหารตำรับพระวิมาดาจะอยู่ต่อไป"
ขณะเดียวกัน กูรูด้านอาหารไทยอย่าง อาจารย์ศรีสมร คงพันธุ์ เมื่อทราบข่าวการจากไปอย่างไม่มีวันกลับของ ม.ล.เนื่อง ถึงกับร้องด้วยความตกใจและเสียใจที่วงการอาหารไทยต้องสูญเสียบุคคลสำคัญ โดยกล่าวว่า ม.ล.เนื่องไม่เฉพาะแต่จะมีฝีมือมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องอาหารการกินเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีความรอบรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในวังอย่างแท้จริงอีกด้วย ที่สำคัญยังเป็นนักถ่ายทอดเรื่องราวประวัติศาสตร์ที่ไม่ค่อยน่าสนใจได้อย่างสนุกสนานอีกด้วย
"ด้วยส่วนตัวเคยมีโอกาสพบท่านแม้จะนานมาแล้ว แต่ยังจำได้ว่าท่านเป็นคนคุยสนุก เป็นผู้ใหญ่ที่มีนิสัยทันสมัย ปรับตัวเข้ากับสังคมได้เป็นอย่างดี จึงถือว่าเป็นการสูญเสียบุคคลที่มีความรู้รอบด้านไปอย่างน่าเสียดาย เพราะท่านทำประโยชน์ให้แก่คนรุ่นหลังไว้มากมายโดยเฉพาะเรื่องอาหาร ถึงตอนนี้ก็คงต้องไปคารวะท่านเป็นครั้งสุดท้าย พร้อมกับขอให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายพาให้ท่านไปสู่สุคติ ในฐานะที่อย่างน้อยก็ได้ความรู้จากท่าน จึงขอแสดงความเสียใจต่อครอบครัวของท่านด้วย" อาจารย์ศรีสมร กล่าว
ทั้งนี้ชื่อเสียงของ ม.ล.เนื่อง เริ่มเป็นที่รู้จักของคนทั่วไปจากการเป็นนักเขียน ตั้งต้นเขียนหนังสือในนิตยสารลดา (ปิดกิจการไปแล้ว) และมาเขียนเล่าเรื่องราวย้อนยุคให้พลอยแกมเพชร ซึ่งเขียนได้สนุกสนาน โดยเฉพาะผลงานการเขียนหนังสือชีวิตในวัง 2 เล่ม ชีวิตนอกวัง 17 เล่ม และหนังสือรวมเล่ม “ตำรากับข้าวในวัง ของหม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์” จนมีชื่อเสียงโด่งดัง กระทั่งมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา มอบปริญญาศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาภาษาไทย เป็นการเชิดชูเกียรติ และต่อมาก็ได้รับ "รางวัลนราธิป" ซึ่งเป็นรางวัลเกียรติคุณที่มอบแก่นักเขียนและบรรณาธิการอาวุโส โดยมีหลักเกณฑ์ที่จะมอบรางวัลให้แก่ผู้ซึ่งมีอายุมากกว่า 80 ปี มีผลงานเป็นที่ยกย่องกว้างขวาง จัดโดยสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย
ชีวประวัติของ ม.ล.เนื่อง นิลรัตน์ เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 11 ตุลาคม พ.ศ.2456 เป็นบุตร ม.ร.ว.อั้น และนางเผือก นิลรัตน์ ณ อยุธยา ข้าหลวงของพระชายาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกษมศรีศุภโยค กรมหลวงพรหมวรานุรักษ์ ม.ล.เนื่อง มีน้อง 6 คน เมื่ออายุได้ 32 ปี ได้สมรสกับนายวิชัย ไวชนะ (ถึงแก่กรรมแล้ว) และมีบุตรชาย 2 คน (ถึงแก่กรรมแล้ว) และมีบุตรบุญธรรมคือ น.ส.นิจ เหลี่ยมอุไร เป็นผู้สืบทอดการทำอาหารตำรับชาววัง และปัจจุบันสอนทำอาหารชาววังและเขียนคอลัมน์ ชีวิตนิจ-นิจ ในนิตยสาร “พลอยแกมเพชร” โดยมี น.ส.มาลินี ณ นคร หลานสาว เป็นผู้ดูแลกิจการโดยรวม และมีหลานอีก 3 คน คือ นายขันพงษ์ น.ส.กระมลลมัย และนายสมุทรไทย ไวชนะ
ทั้งนี้จะจัดสวดพระอภิธรรมศพ ม.ล.เนื่อง ตั้งแต่วันนี้ไปจนถึงวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2553 และพระราชทานเพลิงศพในวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2553 เวลา 17.00 น. ณ วัดทินกรนิมิตร จ.นนทบุรี

ข่าวจาก คมชัดลึก

ขอไว้อาลัยด้วยความรู้สึกเสียดายอย่างยิ่ง...

 

ม.ล.เนื่องมีชื่อเต็มว่า หม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์ เป็นข้าหลวงในสมเด็จพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา

ท่านย่าของคุณยายเนื่อง (หม่อมเจ้าหญิงสะบาย นิลรัตน์) เป็นผู้พาหม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์เมื่อครั้งยังเป็นเด็กหญิงมาถวายตัวเป็นข้าหลวงในสมเด็จฯค่ะ มล. เนื่องก็เลยอยู่ในวังตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
โดยอาศัยอยู่ในเรือนข้าหลวงสำหรับเจ้านายชั้นสูงร่วมกับท่านย่า ท่านอาหญิงอีกสององค์ และ หม่อมราชวงค์เล็กๆ ที่เป็นญาติกันอีกสองท่าน
ในวังเป็นเขตพระราชฐานชั้นใน จึงไม่มีผู้ชายอาศัยอยู่ด้วย นอกจากเชื้อพระวงศ์ที่เล็กๆ เท่านั้นค่ะ
ส่วนคนงานชาย ซึ่งก็มีบ้าง จะทำงานแบบเช้าไปเย็นกลับ
ท่านย่าของ มล. เนื่อง เป็นนายห้องเครื่องประจำพระตำหนัก มล. เนื่องจึงเข้านอกออกในห้องเครื่อง (ห้องครัว) ได้สะดวก และบางครั้งก็เป็นลูกมือช่วยในห้องเครื่องด้วยเท่าที่จะทำได้ นอกเหนือไปจากถวายงานบนพระตำหนักด้วยแล้ว ถึงจะไม่ชอบ ทำอาหาร (คุณยายเนื่องว่าอย่างนั้นค่ะ อิอิ )
แต่ก็ได้เรียนรู้สูตรอาหารต่างๆ จากการช่วยงานในห้องเครื่องมากมาย..

หม่อมหลวงเนื่อง ได้รับการสอนในวิชาการครัว ตลอดจนการฝีมือต่างๆ จนมีอายุพอสมควรแล้ว หม่อมเจ้าหญิงสะบาย จึงนำขึ้นถวายเป็นข้าหลวง ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล วิมลประภาวดี กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี ได้รับประทานเหรียญทองลงยา อักษรพระนามย่อ "น น" เป็นเกียรติยศ

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร พระราชวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ที่เคยประทับในวังสวนสุนันทา กล่าวถึง ม.ล.เนื่องว่า "ข้าพเจ้ารู้จักกับหม่อมหลวงเนื่อง มาเป็นเวลานาน ตั้งแต่อยู่วังสวนสุนันทา เป็นคนสนุกสนาน ใจนักเลง ตั้งต้นเขียนหนังสือเริ่มแรกในนิตยสาร ลดา ซึ่งบัดนี้ปิดกิจการไปแล้ว และมาเขียนเล่าเรื่องราวย้อนยุคให้พลอยแกมเพชร ซึ่งเขียนได้สนุกสนาน น่าสนใจแก่คนรุ่นหลังที่อยากรู้ความเป็นไปของชีวิตในสมัยก่อน



จาก , http://paidoo.net

 

...แล้วก็ดูเหมือนว่าวงล้อแห่งโชคชะตาจะพาอดีตหมุนเวียนกลับมา ราวเดือนกุมภาพันธ์ ปี พ.ศ. 2545 หม่อมหลวงเนื่อง นิลรัตน์ ในวัยเกือล 90 ปี ได้กลับไปเยือนวังสวนสุนันทา ซึ่งปัจจุบันคือมหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา อีกครั้งหนึ่ง ในฐานะผู้เข้ารับพระราชทานปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต กิตติมศักดิ์ สาขาวิชาภาษาไทย

กลับมายืนในสถานที่เดิม หากวันเวลาหมุนผ่านไปเกือนร้อยปี คุณย่าเนื่องได้กล่าวถึงวังสวนสุนันทาในวันนี้ว่า

"เขารื้อหมดเลย ของเดิมไม่มีเลย เสียดายจริง ๆ แต่เขาก็จะเป็นต้องรื้อ เพราะมันพัง มันหมดอายุของมัน ไม้กระดาน ลูกกรง เอามือไปหยิบทีมันก็หักเปราะ ๆ เลย...เปลี่ยนไปหมด ใจหายเหมือนักนที่เคยเห็นสร้างไว้ดี ๆ กลับมาอีกทีเห็นพังหมดแล้ว แต่เดิมที่เป็นเรือนกล้วยไม้ เขาก็สร้างขึ้นมาใหม่ เป็นตึกยาว ๆ ให้นักเรียนนักศึกษาได้อยู่เยอะ ๆ พอนึกถึงสะพานกระโดดน้ำกระโดดท่า มันก็ผุพังหมด คลองที่เคยกว้างมันก็แคบลง ต้นมะม่วงต้นใหญ่ที่เคยปีนนั้นยังคงอยู่ แต่พวกต้นกระท้อน ต้นเกาลัดหายไปหมด ไม่มี"

ถ้าย้อนวันเวลากลับไปได้ ถามว่าคุณย่าเนื่องอยากให้สวนสุนันทากลับมาฟื้นชีวิตเหมือนเดิมไหม ท่านถามกลับเพียงสั้น ๆ ว่า "ถ้าฟื้นชีวิตเหมือนเดิม จะเอาใครมาอยู่ " เผยให้เห็นถึงแนวคิดของผู้ที่รู้อดีต หากไม่จมอยู่กับมัน ด้วยรู้ทันความเป็นไปของโลก

"ถ้าปัจจุบันกระทำดีที่สุดแล้ว ไม่ต้องห่วงอนาคตว่าจะไม่ดี อย่าไปเฝ้าจำเรื่องแต่อดีตที่ผ่านมา ไม่มีใครในโลกที่จะไปแก้ไขอดีตได้"

เพราะเพียงแค่หนึ่งลมหายใจเข้าออก ทุกอย่างก็เปลี่ยนแปลงไป


จาก...วันวารในเวียงวัง

 

เพิ่งจะทราบข่าวด้วยความเสียใจและอาลัยต่อการจากไปของม.ล.เนื่อง นิลรัตน์จากกระทู้นี้

ท่านเคยเปิดสอนทำอาหารไทยชาววัง สมัยก่อนคนที่รู้จริง ๆ และมีความสามารถในเรื่องการทำอาหารไทยจะมีน้อย เพียงไม่กี่คน

ตัวอย่างอาหารอร่อยง่าย ๆ ประหยัด

น้ำพริกปลาทูตำ



ปลาทูที่ซื้อมาเยอะ แล้วกินไม่หมด
เหลือทอดแล้วทอดอีก 2-3 วัน กินก็ไม่อร่อยแล้ว
ด้วยแห้งเนื้อแข็งปัง
ให้แกะเอาแต่เนื้อปลาไม่ให้มีก้าง แล้วเอามาใส่ครก
โขลกกับกระเทียมใส่เยอะ
พริกเหลือง พริกขี้หนู ใส่กะปิ เหยาะน้ำปลาดีนิดหน่อย
บีบมะนาว ใส่น้ำตาลทรายเล็กน้อย
ชิมดูรสชอบใจ ก็ตักใส่ถ้วย
คลุกข้าว กินกับไข่เจียวร้อนๆ ข้าวหุงร้อนๆ
ถ้าเหลือเอาใส่ตู้เย็นไว้ หลายวันไม่เสีย
พูดแล้วน้ำลายไหล

(เนื่อง นิลรัตน์,ม.ล. 2537 :188,204)