ความเป็นมาของ "ธงกฐิน"

​

เมื่อวันเสาร์ตอนต้นเดือน เถรีเห็นคนนำธงกฐินรูปจระเข้มา ไม่ทันสังเกตว่าเขานำมาถวายหลวงพ่อหรือนำมาให้ท่านเจิม หลังจากนั้นหลวงพ่อก็เล่าชาดกให้ฟังว่า

"มีเศรษฐีขี้เหนียวคนหนึ่ง ตายแล้วไปเกิดเป็นจระเข้ ว่ายวนเวียนอยู่ท่าน้ำบ้านตัวเอง ความขี้เหนียวของแกเลื่องลือ เขาว่าขี้เหนียวถึงขนาด "กินข้าวเช้า กินเอาตอนเพล บางทีข้าวเย็น ก็เว้นไม่กิน ทนอดทนอยาก ลำบากเสียเปล่า เมียบ่นหิวข้าว ผัวเฒ่าตีดิ้น กลัวยากกลัวจน ยอมทนอมลิ้น เมียกลัวเหงื่อริน ก็เลยเป็นลม" ท้ายสุุดเศรษฐีตายไปทั้งๆ ที่อดอยาก กลายเป็นจระเข้วนเวียนอยู่แถวนั้น ไปไกลก็ไม่ได้ เพราะใจที่ผูกอยู่กับทรัพย์สินมันดึงเอาไว้

ด้วยความที่ดวงจิตมันดิ้นรนอยากจะไป ก็เลยไปเข้าฝันภรรยาตัวเอง บอกภรรยาให้ไปขุดสมบัติที่หัวสะพานขึ้นมาทำบุญ แกจะได้ไปที่อื่นได้ ภรรยาและลูกก็เลยไปช่วยกันขุดมา เมื่อขุดมาได้แล้วก็ตั้งใจที่จะทำบุญกฐินให้ ก็เลยไปจองกฐิน พอดีที่วัดยังไม่มีคนจองเป็นเจ้าภาพกฐิน ถึงเวลาก็แห่เครื่องกฐินไปทางเรือ จระเข้ก็พยายามว่ายน้ำตาม ว่ายไปๆ ก็หมดแรงไปไม่ไหว อาจจะเป็นเพราะเฝ้าสมบัติมานาน อายุมากแล้ว ก็เลยบอกกับภรรยาและลูกว่า ให้วาดรูปตน (จระเข้) เอาไว้ในกองกฐินด้วย เหมือนกับว่าตัวเองไปด้วย หลังจากนั้นจระเข้ก็สิ้นใจตาย

ดังนั้น รูปจระเข้ก็เลยเป็นสัญลักษณ์ในการทอดกฐิน ถ้าวัดไหนมีธงมัจฉาหรือธงจระเข้อยู่ ก็รู้ว่าวัดนั้นมีคนจองเป็นเจ้าภาพกฐินแล้วหรือได้รับกฐินแล้ว เขาก็จะไปหาวัดที่ไม่มี

แต่ว่าพอมารุ่นหลังก็เกิดความเพี้ยนไป ความเพี้ยนที่ว่าก็คือเนื้อหามันเปลี่ยน คนไปเข้าใจว่ามันเป็นปริศนาธรรมของพระพุทธเจ้าที่ท่านกล่าวถึงภัยของภิกษุใหม่

ท่านบอกว่าภัยของภิกษุใหม่ ประกอบด้วย วังวน ๑ คลื่นลม ๑ จระเข้ ๑ ปลาร้าย ๑ ที่จะทำให้ภิกษุทั้งหลายไม่สามารถตั้งอยู่ในพรหมจรรย์ได้ ท่านบอกวังวนคือกามคุณ ๕ ความยินดีในรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส คลื่นลมก็คือคำสั่งสอนของครูบาอาจารย์ ถ้าทนคำสั่งสอนไม่ได้ก็เหมือนกับเรือที่ล่มลงกลางทะเลวัฏสงสาร จระเข้คือความเห็นแก่กิน เห็นแก่นอน ไม่ปฏิบัติธรรม ปลาร้ายหมายถึงเพศตรงข้าม ที่จะมาเอาไปกินเสียก่อนที่จะบรรลุมรรคผล เขาก็เลยสร้างรูปนางมัจฉาขึ้น

นางมัจฉาเป็นตัวแทนของปลาร้าย ในขณะเดียวกันบางทีก็มีรูปคลื่นอยู่ข้างล่าง บางทีก็มีน้ำวนอยู่ด้วย เมื่อรวมๆ กันแล้วให้มันตรงกับภัยของภิกษุใหม่ จริงๆ พระจะใหม่จะเก่าเจอเข้าก็เดี้ยงเหมือนกัน สำคัญตรงที่ว่ามีสติสัมปชัญญะที่จะต่อสู้สักแค่ไหน

เรื่องของธงกฐินตอนแรกมันเกิดจากชาดกเศรษฐีขี้เหนียว พอตอนหลังเนื้อหามันเพี้ยนไป คนตีความผิดก็เลยมีธงนางมัจฉาเพิ่ม

มาระยะหลังๆ ก็มีครูบาอาจารย์เอามาลงอักขระ เลขยันต์คาถาอาคม เอาไว้สำหรับการค้าขาย เพราะฉะนั้นสมัยหลังๆ ธงกฐินไม่ค่อยได้อยู่ติดวัดหรอก ทอดกฐินเสร็จก็ล้มเสาเอาเลย เอาไปให้หลวงปู่หลวงพ่อท่านเจิม เจิมเสร็จก็เอาไปติดบ้านให้ค้าขายดี"


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ที่บ้านอนุสาวรีย์
๔ กรกฎาคม ๒๕๕๒




ที่มา : http://www.watthakhanun.com/webboard/showthread.php?t=735



.