พุทธานุสติกรรมฐานกับอานาปานสติกรรมฐาน ( สอบถาม )

ขอความกรุณาครับ พอดีผมฟังเรื่องกรรมฐาน40 ในเวบ ( Luangpor.com ) เรื่อง พุทธานุสติกรรมฐาน ที่หลวงพ่อบอกว่า พุทธานุสติ ไม่มีอานาปานสติร่วมด้วย จะภาวนา พุทโธ ก็ให้พุทโธ ไปเรื่อยๆ แต่พอไปฟังในบทสรุปเรื่อง อนุสติ หลวงพ่อบอกว่า ไม่ว่าจะทำกรรมฐานกองไหน ก็ให้มีอานาปานสติด้วยตลอดไ<WBR>​ม่ให้ทิ้ง ผมเลยสงสัย ว่า ถ้าจะ เจริญพุทธานุสติกรรมฐานด้วย<WBR>​การภาวนา"พุทโธ" ต้องทำอย่างไรครับ ( พอดีผมไม่ถนัดเรื่องการจับภ<WBR>​าพ พระ )

คือ ให้ บริกรรม พุทโธ ๆ ๆ ไปเรื่อยๆ โดยไม่ต้องสนใจเรื่องลมหายใจ หรือ หายใจเข้า "พุท" หายใจออก "โธ"

ขอบคุณครับ

 

พุทธานุสสติกรรมฐาน คือ การระลึกนึกถึงพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์นะครับ....

จะภาวนา พุทโธ อิติปิโสฯ พาหุง หรือ สัมมาอรหัง อะไรก็ได้ครับ....จุดประสงค์หลักก็คือระลึกถึงพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์

 

การภาวนา พุทโธ เพียงอย่างเดียวไม่ได้จับภาพพระ
ก็เป็นได้ทั้ง อานาปานุสติ และ พุทธานุสติ กรรมฐานครับ

เพราะคำที่เราภาวนาว่า พุทโธ นั้นหมายถึง พระพุทธเจ้า โดยตรงอยู่แล้วครับ
เพียงแต่นำไปควบกับการหายใจเข้าออก ซึ่งเป็น อานาปานุสติครับ

 

พุทธานุสสติกรรมฐาน คือ ระลึกถึงพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์
ความหมายที่แท้จริงของพุทธานุสสติ คือ การระลึกถึงพระพุทธเจ้าครับ หลวงพ่อจึงบอกไว้เช่นนั้น เพราะกรรมฐานกองนี้จริงๆแล้ว คือ การใช้อารมณ์คิดถึงพระพุทธเจ้า ไม่ใใช่การจับลมหายใจ

แต่ที่จับอานาปานุสสติ ควบพุทธานุสสติ เป็นอุบายเพื่อทำจิตให้เป็นสมาธิครับ มีกรรมฐาน ๒ กองด้วยกัน คือ อานาปานุสสติ (จับลมหายใจ) และ พุทธานุสสติ (คิดถึงพระพุทธเจ้า)

ในความคิดเห็นของผม เคยฟังเทปนี้และสงสัยแบบเดียวกัน มีข้อปฏิบัติที่ลองทำดู ๒ แบบ ครับ

๑. ภาวนาไปเรื่อย พุทโธๆๆๆๆๆ ไม่จับลมหายใจ ก็ได้ผลเหมือนกันครับ
๒. พุทธานุสสติ ควบอานาปานุสสติ หายใจเข้านึกพุท หายใจออกนึกโธ จับลมหายใจเฉพาะตัวไม่ต้องสนใจอะไรอย่างอื่นนอกจากลมหายใจ

เข้าใจครับ ฟังแล้วเคยสงสัยเหมือนกัน หาคำตอบได้ดังที่กล่าวไปแล้วข้างต้น หวังว่าคงตอบข้อสงสัยได้บ้างครับ
ส่วนตัวจับอานาปานุสสติ + จับภาพพระ + ภาวนาพุทโธ ครับ.

 

ขออนุญาติยกข้อความจากตำราวิสุทธิมรรคครับ : ที่มา [ วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ - หน้าที่ ๒๔๘ ]

[วิธีเจริญพุทธานุสติ]

ในอนุสติ ๑๐ มีประการดังกล่าวมานี้ พระโยคาวจรผู้กอปรด้วย
ความเลื่อมใสมั่น ใคร่จะเจริญพุทธานุสสติเป็นอันดับแรก พึงเป็นผู้
ไปในที่ลับ ( คน ) เร้นอยู่ในเสนาสนะอันสมควรแล้ว ระลึกถึงพระคุณ
ของพระผู้มีพระภาคเจ้า (โดยอนุสสรณปาฐะ) อย่างนี้ว่า อิติปิ
โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน สุคโต
โลกวิทู อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ สตฺถา เทวมนุสฺสานํ พุทฺโธ
ภควา ( ต่อไป ) นี้เป็นนัยในการระลึกในพระพุทธคุณเหล่านั้น ( คือ )
ระลึก ( ประกอบ อิติปิ ไว้ทุกบท ) ว่า โส ภควา อิติปิ อรหํ
( แม้เพราะเหตุนี้พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นเป็นพระอรหันต์ ) ฯ เป ฯ
โส ภควา อิติปิ ภควา ( แม้เพราะเหตุนี้ พระผู้มีพระภาคเจ้า
นั้นเป็นพระภควา ) ( คำ อิติปิ นั้น ) มีอธิบายว่า " เพราะเหตุนี้ๆ "

[แก้อรรถบท อรหํ ๕ นัย]

บัณฑิตย่อมระลึกว่า ในบทเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น
ได้พระนามว่า อรหํ เพราะเหตุ ( ๕ นัย ) นี้ก่อน คือ อารกตฺตา เพราะ
ความเป็นอารกะ ( ผู้ไกล ) ( ๑ ) อรีนํ อรานญฺจ หตตฺตา เพราะ
ความที่ทรงกำจัดอริ ( ข้าศึก ) ทั้งหลายเสียได้ ( ๑ ) และเพราะทรง
ทำลายอระ ( ซี่กำ ) ทั้งหลายเสียได้ ( ๑ ) ปจฺจยาทีนํ อรหตฺตา เพราะ
ความเป็นอรหะ ( ผู้ควร ) ทักขิณาวัตถุทั้งหลายมีปัจจัย ๔ เป็นต้น ( ๑ )
ปาปกรเณ รหาภาวา เพราะความไม่มีรหะ ( ที่ลับ ) ในอันที่จะทำ
บาป ( ๑ )

ฯลฯ

เมื่อพระโยคาวจรนั้น ระลึกถึงพระพุทธคุณว่า " เพราะเหตุนี้ๆ
พระผู้มีพระภาคเจ้านั้น เป็นพระอรหํ ฯลฯ เพราะเหตุนี้ ๆ พระผู้มี
พระภาคเจ้านั้น เป็นพระภควา " ดังนี้อยู่ ในสมัยนั้น จิตของเธอ
ย่อมไม่เป็นจิตที่ราคะกลุ้มรุม ไม่เป็นจิตที่โทสะกลุ้มรุม ไม่เป็นจิต
ที่โมหะกลุ้มรุมเลยทีเดียว ในสมัยนั้น จิตของเธอย่อมเป็นจิตดำเนิน
ไปตรงแน่ว ปรารภ ( คุณ ) พระตถาคตเจ้า เมื่อเธอข่มนิวรณ์ได้โดย
ที่ไม่มีปริยุฏฐานกิเลสมีราคะเป็นอาทิอย่างนั้นชื่อว่ามีจิตดำเนินไป
ตรง เพราะความที่มีจิตมุ่งต่อพระกรรมฐานอยู่ ฉะนี้ วิตกและวิจาร
อันโน้มไปในพระพุทธคุณย่อมเป็นไป เมื่อตรึกเมื่อตรองพระพุทธคุณ
ร่ำไปๆ ปีติย่อมเกิดขึ้นความกระวนกระวายกายจิตของเธอผู้มีใจกอปร
ด้วยปีติย่อมระงับ โดยปัสสัทธิอันมีปีติเป็นปทัฏฐาน สุขทั้งทางกาย
ทั้งทางจิต ย่อมเกิดแก่เธอผู้มีความกระวนกระวายอันระงับแล้ว จิต
ของเธอผู้มีสุข เป็นจิตมีพระพุทธคุณเป็นอารมณ์ ย่อมเป็นสมาธิ
องค์ฌานย่อมเกิดขึ้นโดยลำดับในขณะเดียว ดังกล่าวมาฉะนี้ แต่เพราะ
ความที่พระพุทธคุณทั้งหลายเป็นอารมณ์ลึกซึ้ง หรือเพราะความที่จิต
น้อมไปในการระลึกถึงพระคุณมีประการต่างๆ ฌานนี้จึงเป็นฌานที่
ไม่ถึงอัปปนา ถึงเพียงอุปจารเท่านั้น ( และ ) ฌานนี้ก็ถึงซึ่งความ
นับ ( คือได้ชื่อ ) ว่าพุทธานุสสตินั่นเอง เพราะเป็นฌานที่เกิดขึ้นด้วย
อำนาจการระลึกถึงพระพุทธคุณ ฯลฯ

จะเห็นได้ว่า พุทธานุสสติที่หลวงพ่อหมายถึง คือ การระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า ซึ่งถูกต้องตามแบบวิสุทธิมรรคครับ ทั้งหมดคืออารมณ์คิดทั้งสิ้น

แต่คำภาวนา (คือ พุทโธ) เป็นอุบายเพื่อให้จิตมีสมาธิ ควบคุมจิตให้มีความตั้งมั่น เมื่อตั้งมั่นแล้วจึงเริ่มพิจารณาคุณของพระพุทธเจ้า ซึ่งเมื่อเริ่มซาบซึ้งกับพระคุณของพระองค์แล้วถือว่าใช้ได้ครับ

ผมจะสรุปเป็น ๒ กรณีแล้วกันครับ
๑. คำภาวนา หรือ จับลมหายใจ หรือ จับภาพพระ เป็นอุบายให้จิตมีสมาธิ
๒. ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า เป็นอารมณ์คิด(ซึ่งแตกต่างจากการภาวนาครับ) นี่คือพุทธานุสสติในความหมายของหลวงพ่อครับ

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น กรรมฐานกองนี้ให้จิตสงบได้ถึงขึ้นอุปจารสมาธิเท่านั้นครับ
ขอให้โชคดี ผมกำลังฝึกตามแบบนี้เช่นเดียวกันครับ.

 

ขอบคุณครับ..

เอ...แต่เห็นหลวงพ่อ ท่านบอกว่า พุทธานุสติสามารถทำได้ถึง ฌาน4 ไม่ใช่หรือครับ??

 

พุทธานุสสติเนื้อแท้ถึงอุปจารสมาธิครับ แต่ถ้าควบอานาปานุสสติได้ถึงณาน ๔ ครับผม

 

เคยอ่านที่หลวงพ่อบอก ท่านประยุกต์เพิ่มเติม ให้พุทธานุสสติเป็นวิปัสสนาได้ ...สุดยอดมาก