สละอัสมิมานะคือความทะนงตนเสียได้ นั่นแหละเป็นบรมสุข

[FONT=Courier New, Courier, mono]มานะ[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] มานะ แปลว่า ความทะนงตน เป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่งในหมู่มนุษย์เราที่ทำให้มีปัญหาต่างๆ มากขึ้นในสังคมมนุษย์ พระพุทธเจ้าท่านตรัสสอน พระนางโรหินีไว้ตอนหนึ่งว่า[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] โกธํ ชเห วิปฺปชเหยฺย มานํ แปลว่า บุคคลควรละความโกรธ ควรสละความถือตัว ก้าวล่วงสังโยชน์ทั้งปวงเสีย ทุกข์ทั้งหลายก็จะไม่ตกถึงบุคคลเช่นนั้น คือบุคคลที่ไม่ข้องในนามรูป และไม่มีกิเลสเครื่องกังวล พึงละความโกรธ พึงละมานะเสีย[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] เรื่องมานะ ก็คือความถือตัว ความทะนงตน ส่วนมานะที่คนทั่วไปใช้ เช่น จะมานะพยายาม ไม่ใช่มานะที่กำลังพูดถึงในที่นี้ เพราะว่าเป็นคำที่มีความหมายเพี้ยนไปแล้ว คนไทยเข้าใจความหมายไปอีกทางหนึ่ง หมายถึงจะมานะพยายาม แต่ความหมายในภาษาธรรมะ มานะ คือความทะนงตน ความถือตัว[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] ท่านสอนว่า ไม่ให้มีมานะว่าสูงกว่าเขา เสมอเขา หรือต่ำกว่าเขา เพราะเมื่อถือตัวว่าสูงกว่าเขาทำให้ดูหมิ่นผู้อื่น เมื่อถือตัวว่าต่ำกว่าเขา ก็อาจริษยาเขา แสดงอาการน้อยเนื้อต่ำใจ เมื่อถือตัวว่าเสมอเขาก็อาจเป็นเหตุให้แข่งดีกัน ชิงกันเป็นใหญ่ หรือยกตนให้เด่น[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] ธรรมดามีอยู่ว่า ไม่มีใครที่สูงกว่าใคร ไม่มีใครมีความรู้ความสามารถสูงกว่าผู้อื่นโดยประการทั้งปวง อาจจะสูงกว่าหรือมีความรู้มากกว่าในด้านใดด้านหนึ่ง คือเป็นบางเรื่องเท่านั้น[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] เช่น ก. มีความสามารถกว่า ข. ในเรื่องดนตรี แต่ ข. ก็มีความสามารถมากกว่า ก. ในด้านการเกษตร เป็นต้น แม้คนที่ทำงานอยู่ด้วยกัน เป็นลูกน้องของกันและกัน ก็ไม่ได้หมายความว่านายจะมีความสามารถมากกว่าลูกน้องไปทุกด้าน นายอาจมีความสามารถในด้านบริหาร แต่เมื่อต้องพิมพ์หนังสือราชการ นายอาจจะสู้เสมียนพิมพ์ไม่ได้ หรือเมื่อต้องกวาดสำนักงานล้างส้วม ตัดหญ้าที่สนาม นายอาจทำได้ดีเท่าภารโรงไม่ได้ ดังนี้เป็นต้น[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] เพราะฉะนั้น คนเรามีความรู้ ความสามารถกันไปคนละอย่าง เมื่อรวมกันเข้าจึงจะสามารถนำภาระของสังคมไปได้ เปรียบเหมือนว่าอวัยวะน้อยใหญ่ในตัวคนทำให้คนเป็นคนอยู่ได้ คือว่ามันทำหน้าที่คนละอย่าง ฉะนั้นจึงไม่ควรดูหมิ่นเหยียดหยามกัน ควรเห็นว่าทุกคนทำหน้าที่ของตัวเพื่อจรรโลงสังคมให้อยู่เย็นเป็นสุขต่อไป[/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono][/FONT]
[FONT=Courier New, Courier, mono] โดยปกติสัตว์โลกจะมีอัสมิมานะ หรือมานะด้วยกันทุกคน ถ้าพูดโดยปริยายเบื้องสูง ก็หมายถึงว่าความสำคัญมั่นหมายว่าเป็นตัวเรา เป็นของเรา อย่างที่เรียกกันตามสำนวนจิตวิทยาว่าปมเขื่อง หรือ Superior Complex หรือพูดอย่างท่านบัทเลอร์ ก็ว่ามีความรู้สึกที่จะทำตัวให้เด่น ท่านบัทเลอร์เป็นนักจิตวิทยา ศิษย์ของซิกมันด์ ฟรอยด์ เป็นชาวเวียนนา ประเทศออสเตรีย ความจริงก็เยอรมนีนั่นแหละ ท่านบัทเลอร์มีความเห็นว่า