สู้กับความง่วงหงาวหาวนอนอย่างไรได้ผล

ขอคำแนะนำด้วยนะคะทุกท่าน เมื่อวานไปถืออุโบสถศีลที่วัดสิริกมลาวาส นั่งสมาธิ สวดมนต์ คอพับเลย พ่ายแพ้ต่อความง่วงหงาวหาวนอนอย่างยับเยิน รู้สึกมันเมื่อย มันทรมาน มันล้า มันง่วงๆๆ หนักตา ตื้อไปหมด ไม่รู้เรื่องรู้ราวอะไร ฟังอะไรก็ไม่ค่อยรู้เรื่อง เฉื่อยมากๆ จะแก้อย่างไรดีคะ ท่าน

 

1.โมคคัลลานะ เมื่อเธอมีสัญญาอย่างใดแล้ว เกิดความง่วงขึ้น เธอจงทำไว้ในใจซึ่งสัญญาอย่างนั้นให้มาก จะเป็นเหตุให้ละความง่วงได้

เรียนท่านเจ้าขา ช่วยอธิบายธรรมข้อนี้ที่นะคะ ดิฉันไม่เข้าใจเลยค่ะ ว่าเป็น สัญญาแบบไหน อย่างไรคะ

 

ผมจะตอบตามคำตอบที่จิตผมสัมผัสได้นะครับ

คือ ให้นึกถึงเรื่องที่เรามีความสนใจมากๆ เช่น เราชอบเลี้ยงปลาทอง เราก็นึกถึงปลาทองที่เราเลี้ยง ดูท่าทางที่น่ารักตอนปลาทองว่ายน้ำ หรือ ตอนที่เค้าว่ายมาขออาหาร ดูตอนที่เค้ากำลังกิน นึกถึงสีสันที่สวยงามของเค้า

หรือ แบบ ผม ชอบเล่นเกม ผมก็จะนึกถึงตอนเล่นเกม นึกถึงว่าขณะเล่นเกมเรากดปุ่มอะไร ทำอะไรในเกมมั่ง ดูฉาก ดูตัวละครที่เราชอบ ถ้าเป็นเกมต่อสู้ ก็นึกถึงตอนทำคอมโบต่อเนื่อง เช่น กระโดดเตะ ต่อยหนัก ต่อยเบา ปล่อยพลัง แล้วตามด้วย ท่าไม้ตายชุดใหญ่

ก็คงประมาณนี้ล่ะครับ

เจริญในธรรมครับ

 

ดิฉันเหมือนเจ้าของกระทู้เลยคะ เวลาสวดมนต์หรือนั่งสมาธินานๆจะง่วงมากที่สุดในชีวิต

เซงจริง ที่อยุ่เฉยๆดันไม่ง่วง แถมเวลานอนดันไม่ค่อยหลับอีก

ได้ยินเสียงอะไรหน่อยก็ตื่นแล้วคะ

 

ขอบตอบดูนะครับ เริ่มจากการยั้งความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมในขณะนั้นๆเท่าที่มีกำลังครับ แล้วเริ่มจากการดูว่าอะไรคือความง่วง อะไรคือการเกิดขึ้นของความง่วงนั้น(เช่น วันนี้ทำไมถึงดูง่วงจัง ก็รู้ว่าที่ง่วงเพราะร่างกายทำงานหนักเกินไป หรือเพราะร่างกายอยู่ในสภาพเดิมๆมากเกินไปไม่ขยับตัวมากเกินจึงง่วง) ทีนี้เราก็จะมาหาวิธีทำ วิธีแก้กันนะครับ วิธีนะมันจะมีเยอะครับ ก็ต้องลองกันไปครับอันนี้ไม่ถูก ก็ลองวิธีใหม่ วิธีนี้ก็รู้ว่าผิดก็ลองวิธีใหม่ ทำไปเรื่อยๆครับแล้วคุณจะได้รู้อะไรมากขึ้นครับ ก็ถ้าเรารู้ว่าวิธีนี้มันผิดนะ
เราก็จะไปหาวิธีใหม่ หาไปครับ ทำไปครับ จนกว่าจะเจอนั้นละครับ แล้วเราจะได้รู้อีกว่า เรารู้วิธีที่มันผิดนะ ตั้ง 83,999 ครั้งนั้นนะ แล้วเราก็รู้ว่าครั้งนี้คือครั้งที่ถูกนะ มันก็จะทำให้เรารู้อีกว่า ทำแบบนี้ๆคือวิธีที่ผิดนะ ทำแบบนี้จึงจะถูก มันก็จะทำให้เราหมดความสงสัยไปด้วย นั้นเองครับ

 

ถ้าจะสู้ความง่วงให้ได้ ต้อง ทำความเข้าใจเรื่อง กามคุณให้ถูกต้องก่อน

ต้องน้อมใจเห็นว่า เราเผลอเพลินกับ รูปราคะ ไปอย่างไร เวลาไหน ซึ่ง
จะขึ้นกับธาตุหรืออุปนิสัยนอนเนื่องของแต่ละคน และพอเห็นการเผลอเพลิน
ไปกามรูปราคะแล้ว จะต้องสังเกตให้เห็นว่า ใช่หรือไม่ ที่ ถีนะ ความขี้
เกียจมันอาศัยจังหวะที่ใจไหลเข้าไปเพลินกับรูปราคะ ถ้าเห็นทัน มันจะทราบ
ในพฤติจิต

พอทราบในพฤติจิต จิตใจจะระลึกได้ถึง กายคตาสติ ( ในฐานะเส้นเขตแดนสนามรบ )

พอทราบใน กายคตาสติ หากบารมีไม่เต็ม ก็ให้น้อมไปสู่ ผู้ประธาน กายคตาสติ
มาให้ ซึ่งก็คือพระพุทธองค์ ซึ่งจังหวะของใจตรงนี้ จะเหมือน นักรบที่ถูกธนูยิงเข้า
มาทุกทิศทุกทาง หนีไม่รอด จะต้องพับฐานลงตรงนั้นแน่นอน แต่ทันใดนั้น สายตา
ก็แลเห็น ธงชัยเฉลิมพล( คือ ตถาคต ผู้ชี้ทาง) ทุกอย่างจะสลัดออกไปอย่างรวด
เร็วดั่งสายฟ้าฟาด ลูกธนูจากทุกทิษทางจะอันตระธานไป หรือไม่ก็กลายเป็นดอกไม้
ให้ได้ชื่นใจ เบิกบาน

* * * * *

มาดูกันว่า คุณมีแนวโน้ม มีอานุสัยกับการเพลินใน รูปราคะอย่างไร เช่น

เป็น บุคคลที่เวลาจะนอนหลับ จะต้องอาศัย เสียงเพลง นี่ติดรูปเสียง ก็ให้
สังเกตว่า ก่อนจะหลับ จะต้องมีเสียงกังวาลบางอย่าง หรือแม้แต่เสียงพูด หรือ
เสียงแม่ หรือ เสียงสวดมนต์ อะไรสักอย่างหนึ่ง ดังในจิต แล้วเราก็ไหลไป
จับเสียงนั้น พอกามคุณหยั่งลงในจิต ถีนมิทธะ บันเลงเพลงเหยียบย่ำคุณจม
ลงไปในทันที

หรือ

เป็น บุคคลที่เวลานอน ติดน้องเน่า จะต้องอาศัย กลิ่น นี่ติดรูปกลิ่น ก็ให้
สังเกตว่า ก่อนจะหลับ จะต้องมีกลิ่นบางอย่าง หรือแม้แต่กลิ่นธูป กลิ่นศีล
อะไรสักอย่างหนึ่ง หวลมาในจิต แล้วเราก็ไหลไปจับกลิ่นนั้น พอกามคุณหยั่งลง
ในจิต ถีนมิทธะ บันเลงเพลงเหยียบย่ำคุณจมลงไปในทันที

ที่เหลือคือ รูปสัมผัส(เย็น ร้อน อ่อน แข็ง สั่น ไหว ส่วนใหญ่ปรากฏที่สันหลัง)
รูปนิมิต( ภาพนิมิต แสงสี)รูปรส ( มักปรากฏเป็น น้ำลาย การฟืดคอ ชุ่มคอ)
รูปของใจ ( ความคิด ทิฏฐิ) ก็ลองพิจารณาดู ซึ่งจะคล้ายๆกัน คือ พอไหลไป
ตามรูป กามคุณก็หยั่งลงจิต หลังจากนั้น นิวรณ์ก็เหยียบย่ำจิตใจดวงนั้นทันที

ลองดูเนาะ จิตตั้งมั่นดี ไม่จมสมาธิเกินไป ไม่เผลออยู่กับการเพลินพิจารณาเกิน
ไป (คือ สมถะ และ วิปัสสนา ไม่ก้ำเกินกัน) การจะทำ ธรรมานุปัสสนาสติปัฏฐาน
ก็เห็นได้ไม่ยาก

จำไว้ว่า การทำ "ธรรมานุปัสสนาสติปัฏฐาน" จะไม่มี คำว่า "แก้" อีก
จะตามรู้โดยไม่ทำเพียงอย่างเดียว ที่เหลือเป็นเรื่องของจิต ที่จะต้อง วิวัฏ ของมัน
ให้ได้ ไม่ใช่เราเป็นผู้ทำ ไม่งั้นไม่รอด งมโข่งไม่พ้นการผุดการเกิด การนอนเนื่อง(อาสวะ)

 

ความง่วงเหงาหาวนอนโงกเงก ชื่อทางธรรมเรียกว่า นิวรณ์ (ถีนมิทธะ) ตามที่คุณแพร ประสบนันแหละชัดเจนที่สุด นั่นล่ะมายาของนิวรณ์ธรรม

http://fws.cc/whatisnippana/index.php?board=24.0

 

ก็คือนึกถึงเรื่องที่มันทำให้ตาสว่าง คือบางคนนึกถึงเรื่องเรียนแล้วยิ่ง
ง่วงหนัก หรือบางคนนอนอยุ่นึกถึงจะต้องตื่นแล้วยิ่งรู้สึกง่วง นี่คือ
สัญญาบางอย่างมันทำให้ง่วง แต่บางอย่างมันทำให้ตาสว่างอย่างผม
พอพิจารณาธรรมนี่ตาสว่างตื่นทันที มันก็ขึ้นกับคน ในความหมายที่
พระพุทะองค์กล่าวอาจจะหมายถึงอนุสติ 10 หรือเปล่าไม่รู้ก็ลองดู
ครับ