หลักการขั้นพื้นฐานของคนไม่ดีและคนดี...

อสปฺปุริสภูมิญฺจ โว ภิกฺขเว เทเสสฺสามิ สปฺปุริสภูมิญฺจ ตํ สุณาถ สาธุกํ มนสิกโรถ ภาสิสฺสามีติ

กตมา จ ภิกฺขเว อสปฺปุริสภูมิ อสปฺปุริโส ภิกฺขเว อกตญฺญู โหติ อกตเวที อสพฺภิเหตํ ภิกฺขเว อุปญฺญาตํ ยทิทํ อกตญฺญุตา อกตเวทิตา

เกวลา เอสา ภิกฺขเว อสปฺปุริสภูมิ ยทิทํ อกตญฺญุตา อกตเวทิตา สปฺปุริโส จ โข ภิกฺขเว กตญฺญู โหติ กตเวที สพฺภิเหตํ ภิกฺขเว อุปญฺญาตํ ยทิทํ กตญฺญุตา กตเวทิตา

เกวลา เอสา ภิกฺขเว สปฺปุริสภูมิ ยทิทํ กตญฺญุตา กตเวทิตาติ... ที่มา : สฺยามรฏฺฐสฺส เตปิฏกํ. อํ.ทุก. ๒๐/๒๗๗/๗๘...

(คำแปลแบบกึ่งถอดความ... ขาดตกบกพร่องขออภัยด้วย เพราะแปลด้วยเซนส์ ส่วนตัวครับ)...

ภิกษุทั้งหลาย เราจักชี้แจงถึงหลักการขั้นพื้นฐานของคนไม่ดีและคนดี พวกเธอจงตั้งใจฟังให้ดี...

หลักการขั้นพื้นฐานของคนไม่ดี เป็นอย่างไรนั่นหรือ ? คนไม่ดีชอบเนรคุณ (วิธี) การเนรคุณ พวกคนไม่ดี (พากัน) ศึกษาเรียนรู้ (และกระทำเป็นประจำ) จนเชี่ยวชาญ (ติดเป็นนิสัย)... การเนรคุณนั่นแหละจัดว่าเป็นหลักการขั้นพื้นฐานของคนไม่ดีทั้งหมด ส่วนคนดีเป็นผู้รู้จักสำนึกถึงบุญคุณ (และประโยชน์ต่าง ๆ) ที่ผู้อื่นทำไว้ให้ (และ) ตอบแทนบุญคุณ การรู้จักสำนึกถึงบุญคุณ (และประโยชน์ต่าง ๆ) ที่ผู้อื่นทำไว้ให้ (และ) ตอบแทนบุญคุณ พวกคนดี ๆ (พากัน) ศึกษาเรียนรู้ (และกระทำเป็นประจำ) จนเชี่ยวชาญ (ติดเป็นนิสัย)... กตัญญูกตเวทิตาธรรม นั่นแหละจัดว่าเป็นหลักการขั้นพื้นฐานของคนดีทั้งหมด...