เฉลยวิธีหล่อพระรูปแก้วคริสตัลพระนเรศวรหลั่งน้ำทักษิโณทกสูง 60 - 70 cm.

กระทู้นี้เคยชื่อว่า : ช่วยคิดเชิงช่าง พระนเรศวรยืนหลั่งทักษิโณทก หากหล่อจากแก้ว

26 เมษายน 2127 สมเด็จพระนเรศวรประกาศอิสรภาพ

สมเด็จพระนเรศวรมหาราชยืนหลั่งน้ำทักษิโณทกภาพนี้ หากหล่อจากแก้วตันๆทั้งองค์ นับว่าเป็นงานไม่หมูนัก ผมในฐานะที่เป็นช่างหล่อชิ้นงานแก้ว วันนี้บังเอิญได้กราบเรียนสนทนากับพระภิกษุรูปหนึ่งว่า หากสร้างด้วยแก้วทั้งองค์ในขนาดต่างๆกัน ตั้งแต่สูงประมาณ 1 ฟุต 1 ฟุตครึ่งและ 2 ฟุต น่าจะมีคนสนใจเช่าบูชาจำนวนมาก ทั้งนี้เพื่อหารายได้ช่วยสร้างวัดหรือสถานที่ที่เกี่ยวกับพระนเรศวรมหาราชที่ยังต้องการผู้ร่วมบุญนี้อยู่

ผมต้องการทราบความคิดเห็นของทุกๆท่านว่า น้ำที่ไหลออกมาเป็นเส้นเป็นสายนี้ ท่านมีไอเดียอย่างไร ? เพราะเส้นสายน้ำนี้จะไม่ใหญ่มาก หากหล่อน่าจะไม่ง่าย ท่านมีความคิดเห็นอย่างไร ? ขอให้ช่วยเขียนไว้บนกระทู้ได้เลยครับ

 

เฉลยคำตอบที่หน้า 1 #16 เป็นต้นไปครับ

 

สำรองพื้นที่

 

เฉกเช่นเดียวกับงานบุญอื่นๆทั่วๆไป ท่านเซ่อร์เอลตันจอห์นก็ได้รับความร่วมมือกับลาลีคฝรั่งเศส สร้างเทวดาดนตรีสูง 70 cm. เพียงองค์เดียว แล้วเปิดประมูลได้ผู้ชนะประมูลราคา US$ 410,000- (ประมาณ 14 ล้านบาท) รายได้ช่วยมูลนิธิโรคเอดส์ที่ท่านเซ่อร์เอลตันจอห์นช่วยอยู่

เทพดนตรีสูง 70 cm สร้างองค์เดียวแต่ได้ราคา 14 ล้านบาท

 

นอกจากเทพดนตรีองค์สูง 70 cm. ที่มีคนชนะประมูลไป 14 ล้านบาทไปแล้ว ลาลีคยังสร้างเทพดนตรีองค์เล็กสูงประมาณ 11 นิ้วสีฝ้าปีกฝ้าขาว และอีกรุ่นสีฝ้าปีกทาทองแท้อีกจำนวนหนึ่ง ซึ่งผมไม่ทราบจำนวนที่แน่นอน แต่น่าจะมากทีเดียว

นอกจากนี้ก็เป็นหัวใจดนตรีสูงประมาณ 5 - 6 นิ้ว สร้างสีฝ้าขาวรุ่นหนึ่ง และสีฝ้าขาวทาทองอีกรุ่นหนึ่ง สร้างสีแดงรุ่นหนึ่ง และสีแดงทาทองอีกรุ่นหนึ่ง

รวมๆหลายๆรุ่นนี้ทำเงินยอดหลายร้อยล้านบาท น่าอนุโมทนาครับ ผมขออนุโมทนาทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง

 

วันนี้วันจันทร์ที่ 13 เมษายน 2563 ปีเตอร์ไซอ่องวิน ลูกน้องช่างแก้วผมส่ง ส.ค.ส. มาทางไลน์ ผมเลยโทรทางไลน์คุยกับเขาอยู่ครึ่งชั่วโมงกว่า ปีเตอร์ขณะนี้อายุเลย 70 ปีแล้ว และยิ่งสถานการณ์โควิด-19 ทำให้เขามีข้อจำกัดเยอะขึ้น เช่น หากจะเดินทางข้ามจังหวัดก็ยากขึ้น และอาจติดโรคโควิดได้ง่ายกว่าคนปกติทั่วๆไป

ลูกน้องช่างแก้วผมคนนี้นับเป็นบุคลากรทางวิชาการหล่อแก้วด้วยเทคนิค Lost Wax Glass เพียงคนเดียวของไทย กำลังลำบากจากเหตุการณ์ที่ผ่านๆมา พูดง่ายๆในประเทศไทย นอกจากผมก็มีเขาอีกเพียงคนเดียวเท่านั้นที่เคยผ่านงานแก้วเทคนิค Lost Wax นี้

หมายเหตุ
เทคนิคขึ้นรูปชิ้นงานแก้วในไทยจะมีเป่า Blown ปั๊ม Pressed มือเปล่า Handmadeและหล่อ Lost Wax

 

เทพดนตรีองค์เล็กสูงประมาณ 11 นิ้วราคาเท่าไรผมยังหาข้อมูลอยู่ครับ แต่เคยจำได้จากการหาข้อมูลครั้งที่แล้วว่า (ถ้าจำไม่ผิดนะครับ ราคาองค์ละประมาณ 7 - 8 หมื่นบาท) หากผิดพลาดผมขออภัยนะครับ

อย่างไรก็ดี การหาเงินจากชิ้นงานแก้ว ถือว่าน่าสนับสนุนให้เกิดขึ้นในไทยครับ และบุคลากรนี้มีน้อยมาก ควรรีบฝึกเด็กรุ่นใหม่ขึ้นมา โดยเฉพาะองค์กรใดที่ต้องการเงินไปทำงานบุญครับ

 

ตามที่เคยมีการทดลองสร้างพระยืนสูง 60 - 70 cm. มาแล้วด้วยเทคนิคการหล่อแบบ Lost Wax Glass เมื่อปีกว่าๆที่ผ่านมา โดยการใช้การกลับหัว นำเอาด้านพระเศียรกลับลงพื้น หรือที่เรียกว่า Up Side Down แต่เนื่องจากความสูงขององค์พระนั้นสูงถึง 60 - 70 cm. และเตาอบเกิดความร้อนไม่สม่ำเสมอทางด้านระดับความสูง ทำให้บริเวณน่อง เข่า เท้า ถูกความร้อนมากเกินไป เนื้อแม่พิมพ์ซึ่งเป็นปูนปลาสเตอร์ได้แตกออก ทำให้ปูนเข้าทดแทนที่ของน่องขนาดเท่าไข่นกกระทา ชิ้นงานเสียหาย

ผมได้โพสต์ความรู้ไว้ในกระทู้หนึ่งไปแล้ว ครั้งนี้จึงมาขอให้ท่านช่วยๆกันคิดครับ ว่า หากมีการหล่อด้วยแก้ว ครั้งนี้เราจะทำอย่างไรกับระดับความร้อนที่ไม่สม่ำเสมอครับ

 

ท่านใดมีความเห็นอย่างไร ลองดูนะครับ

 

พระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราชที่หล่อจากโลหะนั้น ผมคาดว่า น่าจะมีความยากกว่ารูปอื่นไม่มากก็น้อย เนื่องจากสายน้ำที่หลั่งน้ำทักษิโณทกนั้น มีเส้นเล็ก แต่น้ำโลหะที่ตอนเทนั้น น่าจะมีการไหลที่ยังพอไหว คือยังวิ่งได้ดีอยู่

หากแต่ ถ้า ถ้าหลอมหล่อจากน้ำแก้วนั้น จะไม่เหมือนกัน เพราะน้ำแก้วไม่ไหลวิ่ง น้ำแก้วมักจะมีลักษณะเป็นของเหลวที่มีความหนืดปานกลาง ทำให้การไหลวิ่งนั้นเป็นไปได้ยากกว่าโลหะมาก

แม่พิมพ์ทั้งชนิดงานหล่อโลหะ กับ งานหล่อแก้ว ไม่ต่างกันมาก คือใช้วัสดุประเภทปูนปลาสเตอร์ หรือ บางแห่งอาจใช้ดินขี้วัว ซึ่งวัสดุไม่ใช่ปัญหา ปัญหาอยู่ที่ตัวสายชนวน ถ้าเป็นงานโลหะนั้น สายชนวนที่จะเข้ามาช่วยให้โลหะวิ่งเข้ามาเป็นเนื้อของสายน้ำที่ไหลออกจากภาชนะนั้น ยังคงเป็นสายชนวน แต่ในงานแก้วนั้น สายชนวนที่จะทำนั้น ไม่ใช่ทำสุ่มสี่สุ่มห้า

ท่านใดจะช่วยวิเคราะห์ ช่วยกันคิดครับ ความรู้ที่แท้จริงมักเกิดได้ไม่ใช่เพราะฟังคนอื่นพูด แต่เป็นการคิดอย่างมีเหตุมีผล และที่สุดคือการได้ลงมือทำครับ

 

ภาพนี้แสดงให้เห็นเส้นที่เป็นเส้นน้ำแก้วที่ไหลออกจากก้นเตาหลอมขนาดหลายสิบตันหรืออาจเป็นร้อยตันต่อวัน คือในหนึ่งวันสามารถหลอมทรายเป็นแก้วได้วันละหลายสิบถึงเป็นร้อยๆตันแบบต่อเนื่องไม่หยุดเลย

สายน้ำแก้วที่ไหลออกจากก้นเบ้านี้ เวลาอยู่ในอากาศ เขาไหลได้ดี วิ่งหรือไหลได้เหมือนสายชนวนในงานโลหะ แต่ถ้าสายน้ำนี้มีขนาดเล็กลงมาเท่ากับสายน้ำที่รูปหล่อพระนเรศวรสูง 60 cm. นั้น สายเล็กมาก และสายชนวนนั้นมีปูนเป็นแม่พิมพ์ จะมีความหนืดฝืดพอสมควร เรียกมีแรงต้านของการไหล

ดังนั้น มันจะไม่ง่ายเหมือนในอากาศ โดยมีโจทย์สมทบอีกข้อคือ ปูนที่ทำแม่พิมพ์ทนความร้อนได้แค่ 800C ส่วนน้ำแก้วคริสตัลในวิธีนี้มีจุดหลอมเหลวที่ 780C หากเร่งร้อนเกิน ปูนแตก หากแค่เท่าจุดหลอมเหลว น้ำแก้วไม่ไหล

ช่วยกันนะครับ เผื่อประเทศไทยจะได้มีนายช่างแก้วที่เกิดขึ้นนอกเขตโรงหลอมครับ

 

เทวดาดนตรีแก้วสูง 70 cm. มีคนชนะประมูลไปราคาเกือบ 14 ล้านบาท


องค์พระรูปหล่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชองค์นี้ มีคุณค่าต่อคนไทยทุกคน แม้สูงน้อยกว่า คือสูง 60 cm. ถ้าหล่อจากแก้วคริสตัลนั้น ไม่ง่าย แม้งานโลหะจะราคา 25,000 บาท หากเป็นแก้วคริสตัลจะประมูลได้เงินเท่าไรนะ

 

คำตอบที่ถูกต้องของงานที่มีความจำกัดทางเทคนิค เช่น การไหลของสายน้ำแก้วต้องอาศัยแรงดึงดูดของโลก ในขณะที่เตาอบมีความเสถียรเฉพาะช่วงล่างสูงจากพื้นในเตาไม่เกิน 11 - 12 นิ้ว

ข้อจำกัดอีกเรื่องเช่น ปูนทำแม่พิมพ์ทนร้อนได้ไม่เกิน 800C ในขณะที่น้ำแก้วหลอมเหลวที่ 780C ถ้าร้อนเกินนี้ไปปูนอาจแตก

และยังมีข้อจำกัดอื่นๆอีก

คำตอบที่ถูกต้องคือ ต้องทดลองครับ ไม่มีถูกไม่มีผิด แค่ทดลองเท่านั้น

 

เช้าตรู่วันนี้ ผมมาเฉลยคำตอบครับ เพราะเห็นว่า ทุกๆท่านคงไม่ตอบในกระทู้นี้ ทั้งนี้ผมเห็นใจครับที่ไม่มีคนตอบ เพราะงานแก้วนั้นมีความไม่สาธารณะสำหรับคนทั่วไป แต่สำหรับผมนั้น งานแก้วคือสิ่งที่ผมทำมาตั้งแต่เด็ก และผ่านงานมาแทบจะตลอดชีวิต

เอาล่ะครับ ดูคำตอบด้านล่างจากตรงนี้ไป เผื่อว่า ผมเกิดไปเจอโควิดแล้วตายไป ความรู้นี้ควรได้ตกเป็นวิทยาทานแก่คนรุ่นหลังครับ

 

พระรูปหล่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชรูปนี้ (ปางนี้) คือปางหลั่งน้ำทักษิโณทก (พร้อมสายน้ำจรดผืนดิน) หากต้องการหล่อจากแก้ว เป็นงานศิลป์ที่สามารถหล่อได้ด้วยเทคนิค Lost Wax Glass เท่านั้น

วิธีอื่นๆ เช่น การเป่าแก้วด้วยปอด Blown Glass เลิกคิดไปได้เลย หรือเทคนิควิธีกดปั๊ม Pressed Glass ก็เช่นกัน เลิกคิดไปได้เลย รวมถึงการปั้นแก้วมือเปล่าฟรีฟอร์ม Handmade ก็เลิกคิดได้อีกเช่นกัน

ดังนั้นเทคนิควิธีที่เหมาะสมกับงานนี้ที่สุดคือการหล่อด้วยเทคนิค Lost Wax Glass หรือในอเมริกามักเรียกด้วย Kiln Casting Glass ในเมืองจีนกลับชอบเรียกว่า Liuli (หลิวหลี่) แต่ไม่ว่าท่านจะเรียกว่าอย่างไรนั้นไม่สำคัญ ผมยังคงชอบใจคำว่า Lost Wax Glass คืองานที่ยังต้องใช้หุ่นขี้ผึ้ง นำหุ่นขี้ผึ้งมาพอกหุ้มด้วยปูนปลาสเตอร์เป็นแม่พิมพ์ จากนั้นก็ทำให้ขี้ผึ้งหายไป แล้วจึงเติมน้ำแก้วที่มีความเหลวปนหนืดปานกลางเข้าไปแทนที่

หมายเหตุ
น้ำแก้วจะหนืดกว่าน้ำโลหะ ดังนั้น ช่วงใดที่มีลักษณะเหมือนท่อเล็กๆ เล็กเท่ากับหลอดดื่มยาคูลท์หรือใหญ่กว่าเล็กน้อย น้ำแก้วจะไม่ไหลวิ่งนะครับ ไม่เหมือนงานโลหะที่วิ่งได้แม้เท่ากับรูของหลอดยาคูลท์

 

ขอกล่าวถึงงานหล่อพระยืนสูง 60 - 70 cm. ที่ผ่านมาเมื่อประมาณปีที่แล้ว ที่ลูกน้องช่างแก้วผมคนหนึ่งคือคนซ้ายมือของท่าน ปีเตอร์ไซอ่องวิน เขาเคยเป็นช่างแก้วด้วยเทคนิคอื่นๆมาเป็นเวลา 26 ปีที่สมุทรปราการ ก่อนที่จะได้รับการถ่ายทอดจากบริษัทข้ามชาติให้เป็นงาน Lost Wax Glass ประมาณ 2 ปี ก่อนที่จะมาเป็นหัวหน้าแผนก Lost Wax Glass ที่โรงงานแก้วโลตัสคริสตัลอีก 10 ปี

ดังนั้น ด้วยความรู้ความสามารถและประสบการณ์มากกว่า 36 - 38 ปีที่เป็นช่างแก้วมา ย่อมไม่พลาดได้ง่ายๆ

 

ปีเตอร์ได้รับคำสั่งจากนายจ้างใหม่ให้ลาออกจากโรงงานแก้วโลตัสคริสตัลระยอง เพื่อมาทำโครงการใหม่ คือหล่อพระแก้วยืนสูง 60-70 cm. โดยนายจ้างใหม่จะให้เงินเดือนครึ่งหนึ่งที่เคยได้แม้ยังไม่ได้เริ่มทดลองงาน เงินเดือนปีเตอร์ก่อนออกจากโลตัสคือ 35,000 บาท ครึ่งหนึ่งคือ 17,500 บาท

โดยที่ปีเตอร์ให้นายจ้างใหม่สั่งก้อนแก้วเพื่อการหลอมต่อจากอเมริกาซึ่งหากส่งทางเรือจะใช้เวลาเดินทาง 1 เดือนเศษ แต่นายจ้างใหม่ต้องการลดต้นทุนค่าก้อนแก้วเพื่อการหลอมต่อ ใช้เวลาควานหาผู้ผลิตก้อนแก้วเพื่อการหลอมต่อในจีนอยู่นาน 1 ปีครึ่ง ในระหว่างนั้นไม่ได้ให้เงินเดือนกับปีเตอร์เลย

องค์พระยืนสูง 60 - 70 cm. ขณะที่นำแม่พิมพ์ปูนปลาสเตอร์มาสตรีมไอน้ำเพื่อเอาขี้ผึ้งออกมาให้หมด ภายในแม่พิมพ์จึงจะเป็นที่ว่างให้ใช้หล่อแก้วได้

 

เมื่อก้อนแก้วจากจีนมาถึงมือนายจ้างใหม่แล้ว นายจ้างใหม่ขอให้ปีเตอร์เดินทางจากระยอง ไปอยุธยาเพื่อทำแม่พิมพ์ต้องค้าง 2 คืน จากอยุธยาเดินทางไปสระบุรีเพื่อนำแม่พิมพ์ปูนไปหล่อที่โรงงานเซรามิคแห่งหนึ่ง ต้องค้างสระบุรีอีกหลายคืน ทั้งหมดนี้นายจ้างใหม่ให้ 15,000 บาท ซึ่งปีเตอร์รู้แล้วว่า คงถูกหักหลังนั่นเองเพราะนายจ้างใหม่เรียกนายช่างหล่อทองเหลืองประกบอีกหลายคนตลอดเวลา คือจะเอาความรู้จากปีเตอร์ทั้งหมด