ใครแขวน"พระไพริพินาศ" บ้างครับ

ใครแขวนพระไพรีพินาศบ้างครับ มาแชร์ประสบการณ์กันหน่อย
ใครเคยเจอพุทธคุณด้านใดของพระไพรีพินาศกันบ้าง
พอดีผมกำลังจะแขวนองค์นึงเลี่ยมกันน้ำแล้วครับ ไปได้มาจาก
สมเด็จพระสังฆราชเองเลย สมัยที่ท่านอยู่ รพ จุฬา พมกับเพื่อนๆ
เป็นนิสิต นำของไปถวาย และอยู่สวดมนต์ทำวัตรเย็นกับท่าน

แม้ว่าจะไม่ใช่ปีเก่าๆ แม้ว่าจะไม่รู้ว่าพิธีใหญ่หรือเปล่า
แต่ได้มาจากพระสังฆราช ด้วยตัวของท่านเอง
ก็ถือว่าสุดยอดแล้ว กำลังจะขึ้นคอ กำลังหาสร้อยที่เหมาะสมอยู่ครับ

 

แขวนไพรีพินาศปี 2500 ค่ะ ประสบการณ์ตรงๆก็เกี่ยวกับคนที่เกลียดกันมากๆมาสองปี เคยทะเลาะกันแรงมากๆ คือเป็นแฟนเก่าของแฟนค่ะ คือเลิกแล้วไม่ยอมเลิก รังควานอยู่เป็ฯปี พอเริ่มแขวนพระไพรีพินาศไม่นานแฟนเ่ก่าของแฟนก็มาเที่ยวเมืองที่อยู่ (อยู่คนละประเทศ) ทำไปทำมา สนิทกันไปแล้วค่ะ ตอนนี้ไปกินข้าวกันด้วย ที่ทำงานคนที่ปองร้ายก็ดีขึ้นเรื่อยๆ

สรุปพระองค์นี้ไม่ได้ทำร้ายศัุตรูแต่เปลี่ยนศัตรูเป็นมิตรค่ะ

 

เจ๋งเลยครับ มีมิตร ดี กว่ามี ศัตรู

 

ชื่อพระก็ไม่ถูกต้อง......ตอนสร้างเจตนาก็ไม่ดี มีเบื้องหลังที่ไม่น่านิยม

ไม่ศรัทธา ครับ....ได้มาก็เก็บไว้เฉยๆ เพื่อไม่ให้เสียศรัทธาผู้ให้ ครับ

 

เล้าให้ฟังเรื่องชื่อ กับเจตนา หน่อยซิครับพี่
เอาไว้เป็นความรู้

 

อยากทราบเช่นกันค่ะ รู้ไว้ใช่ว่า เล่าหน่อยๆนะคะ

 

“ ...พระไพรีพินาศองค์เดิมเป็นพระพุทธรูปศิลาขนาดย่อม หน้าพระเพลา ๑ คืบ ๔ นิ้ว สูงตลอดพระรัศมี ๑ ศอก มีเศษไม่ถึงนิ้ว เป็นพระพุทธรูปแบบพระธยานิพุทธเจ้า ปางประทานพร สมัยศรีวิชัย เล่ากันว่าพระพุทธรูปนี้ มีผู้นำมาถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ เมื่อยังทรงผนวชอยู่ในราว พ.ศ.๒๓๙๑ ได้ถวายพระนามว่า พระไพรีพินาศ

“...พระ ไพรีพินาศใคร่ครวญตามพระนามน่าจะได้เชิญประดิษฐานไว้ในเก๋งน้อยที่สร้างใหม่ ณ ทักษิณชั้นบนแห่งพระเจดีย์ในครั้งนั้น เว้นไว้แต่ได้ประดิษฐานในครั้งยังทรงผนวชเมื่อปี พ.ศ.๒๓๙๑ ที่เป็นคราวสิ้นเสี้ยนศัตรูครั้งแรก…”

ปัจจุบัน พระไพรีพินาศประดิษฐานอยู่ที่ซุ้มเก๋งด้านทิศเหนือของพระเจดีย์ประธานของวัด ในหนังสือ ศิลปกรรมวัดบวรนิเวศวิหาร ได้กล่าวถึงเจดีย์ที่สร้างเก๋งประดิษฐานพระไพรีพินาศไว้ตอนหนึ่งว่า

“...พระ เจดีย์ไพรีพินาศเป็นพระเจดีย์ศิลา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้สร้างขึ้นบรรจุพระพุทธวจนะ ประดิษฐานอยู่ในคูหาภายในเจดีย์ใหญ่วัดบวรนิเวศวิหาร เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๐๗ ระหว่างการซ่อมแซมพระเจดีย์ได้พบกระดาษขาว มีตราแดง ๒ ดวง มีอักษรเขียนว่า พระสถูปเจดีย์ศิลาบัลลังก์องค์นี้จงมีนามพระไพรีพินาศเจดีย์เทอญ อีกหน้าหนึ่งเขียนไว้ว่า เพราะตั้งแต่ได้ทำมาคนไพรีก็วุ่นวายยับเยินไปโดยลำดับ…”

พุทธ ลักษณะของพระไพรีพินาศเป็นพระพุทธรูปประทับนั่งแบบวัชราสน์ (ขัดสมาธิเพชร) บนปัทมาสน์อันประกอบด้วยกลีบบัวคว่ำและกลีบบัวหงายมีเกสรบัวประดับ ทรงแสดงวรมุทรา (ปางประทานพร) โดยหงายพระหัตถ์ซ้ายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาวางหงายเหนือพระชานุด้านขวา

องค์พระพุทธรูปมีพระอังสากว้าง บั้นพระองค์เรียวเล็ก ครองอุตราสงค์เรียบไม่มีริ้ว ห่มเฉียงเปิดพระอังสาขวาโดยมีสังฆาฏิสั้นพาดบนพระอังสาซ้าย และมีขอบพระอุตราสงค์พาดผ่านพระกรซ้าย พระพักตร์ค่อนข้างกลม พระนลาฏค่อนข้างกว้าง พระขนงโก่ง พระเนตรเหลือบต่ำ พระนาสิกโด่ง พระโอษฐ์อมยิ้ม พระกรรณยาวจรดพระอังสา ขมวดพระเกศาเป็นก้นหอย มีเกตุมาลาขนาดใหญ่ประดับด้วยเส้นพระเกศา มีรูปเปลวไฟอยู่เบื้องบน กับทั้งมีประภามณฑลอยู่เบื้องหลัง

อาจกล่าวได้ว่าพระไพรีพินาศมี รูปแบบทางศิลปกรรมคล้ายกับพระพุทธรูปในศิลปะชวา ซึ่งได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียแบบปาละอีกต่อหนึ่ง ลักษณะทางประติมานวิทยาคือการแสดงวรมุทราหรือประทานพรนั้น คงมีความหมายถึงพระธยานิพุทธเจ้าประจำทิศใต้ ตามคติความเชื่อในพุทธศาสนาลัทธิมหายาน ที่มีชื่อว่ารัตนสัมภวะ

สำหรับ มูลเหตุแห่งการถวายพระนามพระพุทธรูปองค์ดังกล่าวนี้ว่า \"พระไพรีพินาศ” ก็เนื่องมาจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเห็นว่า ทรงได้พระพุทธรูปองค์นี้มาในระยะเวลาติดต่อกับที่ผู้ที่จ้องทำลายพระองค์ คือกรมหลวงรักษ์รณเรศ หรือหม่อมไกรสร มีเหตุอันที่ทำให้ต้องแพ้ภัยตัวเอง

กล่าว คือ เมื่อครั้งที่เจ้าฟ้ามงกุฎฯ เสด็จมาประทับจำพรรษาที่วัดบวรนิเวศวิหาร ได้มีกลุ่มผู้ที่มุ่งจะทำลายพระองค์ นำโดยกรมหลวงรักษ์รณเรศ (หม่อมไกรสร) ผู้ซึ่งหมายมั่นจะขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์สืบต่อจากพระบาทสมเด็จพระ นั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยเหตุนี้ จึงมีความคิดกำจัดผู้ที่จะเป็นคู่แข่งสำคัญด้วยวิธีการกลั่นแกล้งต่างๆ นานา เป็นต้นว่า เอาข้าวต้มร้อนๆ ใส่บาตรที่พระองค์ทรงถืออยู่ในระหว่างทรงบิณฑบาต เพื่อให้ทรงเกิดทุกขเวทนา ซึ่งการกระทำของหม่อมไกรสรที่มีต่อพระภิกษุเจ้าฟ้ามงกุฎฯ นั้น มีอยู่อย่างต่อเนื่องเป็นระยะๆ แต่พระองค์ก็หาได้ตอบโต้ไม่ กลับทรงวางพระองค์อยู่ในอุเบกขาธรรมเสมอมา

จนกระทั่งวันหนึ่ง มีผู้นำพระพุทธรูปมาถวาย พระองค์ได้นำพระพุทธรูปองค์นี้ประดิษฐานไว้ในที่อันควร และทรงกระทำการสักการบูชาอยู่เสมอ ภายหลังจากนั้นไม่นาน หม่อมไกรสรก็มีอันต้องประสบเหตุเภทภัย เนื่องจากกระทำผิดกฎมณเฑียรบาลอย่างร้ายแรง จนถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์

พระ ภิกษุเจ้าฟ้ามงกุฎฯ ทรงเห็นว่าเป็นนิมิตหมายอันดี ที่ตั้งแต่พระองค์ทรงได้พระพุทธรูปองค์นี้มา ไพรีหรือศัตรูก็พินาศย่อยยับลงไปตามลำดับ จึงทรงถวายพระนามพระพุทธรูปองค์นี้ว่า “พระพุทธไพรีพินาศ”

ภายหลัง เมื่อพระองค์ได้เสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติสืบต่อจากพระบาทสมเด็จพระนั่ง เกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ก็ได้ทรงประกอบพระราชพิธี “ผ่องพ้นไพรี” อันเป็นพระราชพิธีที่แสดงถึงพระบารมีและบุญญาธิการของพระองค์ที่สามารถผ่าน พ้นการจ้องทำลายของเหล่าศัตรูมาด้วยดี โดยมิได้ทรงตอบโต้แต่ประการใด แต่เหล่าศัตรูกลับต้องพ่ายแพ้ภัยของตนเองไปในที่สุด

 

คุณเมฆได้แสดงเหตุไว้ดีแล้ว ครับ....อนุโมทนา

แต่ต้องมาดูเหตุผลที่อยู่เบื่องหลังที่ลึกกว่านั้นด้วย ซึ่งอันนี้คงจะต้องไปสืบเสาะกันเอง
เพราะพูดไปเด๋วจะมีปัญหากับบ้านเมือง

แต่ขอให้มาพิจารณาคำว่า พระ-ไพรีพินาศ ครับ

เพราะปกติคำว่า "พระ" มีแต่เมตตาเท่านั้น ไม่เคยทำให้ใครพินาศด้วยเหตุผลใดๆ
ฉะนั้นผู้ที่ตั้งชื่อแบบนี้ ก็คงต้องให้ผู้เจริญไปพิจารณากันเอาเอง

เบื่องหลังของผู้ให้นามพระไพรีพินาศ มีอะไรลึกล้ำ ยอกย้อนมากมาย สังเกตได้จากจดหมายเหตุของชาวต่างชาติที่เข้ามาในสมัยนั้น

แต่เนื่องจากเหตุการณ์เกิดขึ้นมานานกว่าร้อยปี และสังคมนี้เป็นสังคมแห่งการสร้างภาพ
ความจริงทั้งหลายจึงต้องไปสืบค้นกันเอง

 

ขอบคุณครับ ตอนนี้เริ่มสนใจประเด็นที่พี่ท่านตั้งข้อสังเกต

ยิ่งเหตุการณ์ในยุคนั้นไม่ครบถ้วนทุกด้านแน่นอน

อย่างทราบข้อมูลในมุมมองของชาวต่างชาติเช่นกันครับ

ส่วนตัวนับถือเพราะเตือนสติให้ได้คิดว่าการเป็นศัตรูหรือคิดร้ายกับผู้อื่น เราจะ

พินาศไปจากคุณความดีไปเช่นกัน

 

อยากทราบจิงๆครับ
ช่วย pm มาเล่าให้ฟังคล่าวๆ หน่อยครับ ไว้เป็นความรู้

แต่ผมชอบตรงวิธีการใช้พระไพรีพินาศ ต้องมาจากพื้นฐานแห่งการให้อภัย