โลกุตรธรรม ตอนที่ ๑๔ เรื่อง จุติปฏิสนธิแห่งจิต

ชุมนุมบทความ
ของ เปมงฺกโร ภิกฺขุ เรียบเรียง


ข้อ ๑๔ เรื่องจุติปฏิสนธิแห่งจิต<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" /><o></o>
<o></o>
มติทางพุทธศาสนา ตามที่ได้รับความเข้าใจโดยการศึกษาว่า<o></o>
จิตวิญญาณจุติถอนตัวออกจากร่างกาย<o></o>
ก็เพราะรูปขันธ์ คือ สรีรยนต์อัตภาพร่างกายนั้นแตก<o></o>
ชีวิตดับตายแล้ว อาศัยอยู่ต่อไปไม่ได้แล้ว จึงต้องจุติ<o></o>
<o></o>
ควรพูดว่า รูปแตก นามดับ แต่นาม ดับไม่หมด<o></o>
นาม คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ<o></o>
ดับเฉพาะส่วนที่อาศัยสัมผัสกับอารมณ์ภายนอกโดยอายตนะวิถี<o></o>
คือ จักขุประสาท โสตประสาท ฆานประสาท ชิวหาประสาท กายประสาท<o></o>
คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย เท่านั้น<o></o>
<o></o>
ส่วนจิตวิญญาณยังคุมอารมณ์ภายในอยู่<o></o>
<o></o>
รูปขันธ์ คือ อัตภาพร่างกายนั้น ประกอบด้วยธาตุ ๔ คือ น้ำ ดิน ไฟ ลม<o></o>
มีชีวภาพสืบเนื่องมาจากชายผู้เป็นบิดา อาศัยมารดาเป็นผู้เลี้ยง<o></o>
<o></o>
ธาตุน้ำ กับ ธาตุดิน เป็นธาตุตัวก่อตัวตั้งอัตภาพร่างกาย<o></o>
๒ ธาตุนี้ เทวดาฝ่ายหญิงประจำธาตุ พูดสั้นๆว่า ธาตุผู้หญิง<o></o>
<o></o>
ส่วนธาตุไฟ กับ ธาตุลม(อากาศ) เป็นธาตุอุปถัมภ์อัตภาพร่างกาย<o></o>
๒ ธาตุนี้ เทวดาฝ่ายชายประจำธาตุ พูดสั้นๆว่า ธาตุผู้ชาย<o></o>
<o></o>
คน เมื่ออัตภาพร่างกายจะแตก ชีวิตจะดับ<o></o>
ธาตุอุปถัมภ์คือธาตุไฟ ขยายตัวออกจากร่างก่อน ความเย็นถีบสูงขึ้นเป็นลำดับ<o></o>
เสียงพูดและเสียงครางของคนป่วยลดความดังลงทันที<o></o>
เพราะธาตุไฟคือความร้อนมีอำนาจคุณภาพให้เกิดแสงเสียง<o></o>
เมื่อความร้อนขยายตัวออกจากอัตภาพร่างกายหมดแล้ว ลมหายใจหยุด ชีวิตดับ<o></o>
ประสาทของตา หู จมูก ลิ้น กาย เสียหมดใช้ไม่ได้แล้ว เรียกว่า รูปแตก<o></o>
<o></o>
วิญญาณที่เนื่องอยู่กับกายอายตนะวิถีทั้ง ๕<o></o>
คือ จักขุวิญญาณ โสตวิญญาณ ฆานวิญญาณ ชิวหาวิญญาณ กายวิญญาณ ดับหมด
ตลอดถึงเวทนาที่เป็นไปในทางกายก็ ดับหมด เรียกว่า นามดับ ตายแล้ว <o></o>
<o></o>
ส่วนจิตวิญญาณนั้น มีเจตนาอันเป็นตัวกรรมกุมเกาะอารมณ์ที่ได้ในเวลาใกล้จะตาย<o></o>
ที่เรียกว่า อสัญญกรรม หรือ กรรมนิมิต คตินิมิต นั้นอยู่<o></o>
<o></o>
กรรมนิมิต คือ อารมณ์ที่เป็นกุศลหรืออกุศลปรากฏเป็นที่หมายอยู่<o></o>
คตินิมิต คือ อารมณ์นั้นเป็นเครื่องหมายกำเนิดที่จะถือปฏิสนธิ เกิดต่อไป<o></o>
<o></o>
โดยอาศัยอารมณ์ดังว่านั้น จิตก็คุมตัวเข้าเป็นกายเรียกได้หลายอย่าง<o></o>
เรียก อุปปาติกะ ก็ได้ เพราะเกิดขึ้นเอง โดยจิตกับอารมณ์คุมกันอยู่<o></o>
<o></o>
เรียกว่า นามกาย ก็ได้ เพราะเมื่ออารมณ์ยังประกอบอยู่กับจิต<o></o>
นามขันธ์ ๔ คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ<o></o>
ซึ่งเป็นกิริยากรรมเนื่องกับอารมณ์ภายในนั้น ก็มีด้วยเหมือนกัน<o></o>
<o></o>
เรียกว่า อทิสสมานกาย ก็ได้ เพราะเป็นกายที่ตาเนื้อของคนและสัตว์แลไม่เห็น<o></o>
<o></o>
เรียกว่า ทิพพกาย อีกก็ได้ เพราะกายนั้นมีแสงสว่างในตัว<o></o>
ไม่ใช่แสงสว่างของดวงอาทิตย์ อย่างกายในฝันของเรา<o></o>
จุติออกจากร่างกายที่ตายไปแล้ว<o></o>
<o></o>
จิตวิญญาณที่ประกอบเป็นกายดังว่ามานี้ จะไปเกิดรวมพรรคในพรรคอื่นๆต่อไป<o></o>
ตามอำนาจแห่งกรรมดีหรือชั่วที่เป็นกรรมนิมิตที่ได้ในเวลาใกล้จะตายนั้นแลฯ<o></o>
<o></o>
คราวนี้สมมุติว่า จิตวิญญาณของคนตายดังที่พูดมานั้น<o></o>
กลับมาถือปฏิสนธิเกิดเป็นคนอีก จะเกิดอย่างไร ?<o></o>
อย่าลืมนะว่า จิตวิญญาณนั้นเป็นนามธรรม ไม่ใช่พวกรูปธาตุ ๔ คือ น้ำ ดิน ลม ไฟ<o></o>
<o></o>
รูปร่างกายของคนนั้นเป็นเครื่องยนต์กลไกประกอบด้วยรูปธาตุ ๔ คือ น้ำ ดิน ลม ไฟ<o></o>
ก่อขึ้นด้วยอำนาจของคน สืบพันธุ์มาจากคน คือ มารดา บิดา<o></o>
เหมือนต้นไม้ต้นใหม่สืบพันธุ์มาจากต้นเก่าต้นเดิม ฉะนั้น<o></o>
เป็นเรื่องของชีวภาพหรือชีวศาสตร์ ชีวี ชีวิตเป็นลักษณะอาการของรูปธาตุ ๔<o></o>
แสดงตัวให้ปรากฏเห็นได้ไม่ใช่เรื่องของจิตวิญญาณนั้น<o></o>
<o></o>
จิตวิญญาณนั้น ก็เป็นเรื่องของจิตวิญญาณส่วนหนึ่งต่างหาก<o></o>
จิตตสิกขา จิตวิทยา หรือ จิตศาสตร์นี้เป็นเรื่องของจิต<o></o>
จิตวิญญาณต้องอาศัยรูปร่างกาย อัตภาพที่เป็นยนต์กลไกมีอายตนะ เช่น ตา เป็นต้น<o></o>
และมีชีวิตเดินดีอยู่ด้วยจึงจะมีอานุภาพ<o></o>
ร่างกายที่ตายแล้วไม่มีชีวิตนั้น อาศัยไม่ได้ ดังพูดแล้วข้างต้น<o></o>
<o></o>
เมื่อเป็นดังว่านี้ จิตวิญญาณเข้าถือปฏิสนธิครองอัตภาพภพใหม่ ในเวลาไหน?<o></o>
ทางที่ถูกต้อง อัตภาพร่างกาย คือ ตัวทารกนั้น มีอายตนะ ตา หู จมูก ปาก ลิ้น กาย<o></o>
และส่วนต่างๆอื่นอีกในร่างกายครบสมบูรณ์ดีหมดแล้ว จิตวิญญาณจึงจักครองใช้ได้<o></o>
เพราะรูปร่างกายเกิด รูปร่างกายตาย<o></o>
ส่วนจิตวิญญาณไม่ได้เกิด ไม่ได้ตายด้วย เป็นผู้ครองเท่านั้น<o></o>
<o></o>
ในอัตภาพร่างกาย คือ ตัวทารกนั้นยังครองไม่ได้<o></o>
ก็เป็นแต่เพียงควบคุมถือสิทธิในน้ำกามที่จะแปรเป็นรูปร่างนั้น อยู่เท่านั้น<o></o>
เพราะจิตวิญญาณนั้นมีกายอยู่แล้ว<o></o>
คือ อุปปาติกะ อทิสสมานกาย นามกาย หรือกายทิพย์<o></o>
ไม่ต้องอาศัยอะไรอื่นก็ได้<o></o>
<o></o>
แต่ผู้ศึกษาพระพุทธศาสนา เชื่อถือตำราพระอภิธรรมปิฎก<o></o>
ยอมให้จิตวิญญาณลงไปมุดอยู่ในน้ำกามเป็นเพื่อนกับตัวสเปอร์มา คันธัพพะ<o></o>
หรือพืชภาพ เป็นเสียงเดียวกันหมด<o></o>
<o></o>
น้ำกามของชายหญิงเมื่อประสมกันแล้ว แปรมาถึง ๔ ขณะ จึงเป็นรูปทารก<o></o>
ประสมกันครั้งแรก เรียกว่า กัลละ<o></o>
ข้นเข้าครั้งที่ ๒ เรียกว่า อัมพุชะ<o></o>
ข้นเข้าอีกครั้งที่ ๓ เรียก คณเปสิ<o></o>
ข้นหนักขึ้นไปอีกครั้งที่ ๔ เรียก ปัญจสาขา เป็นรูปหัวรูปตีนรูปมือ ๕ กิ่ง<o></o>
จัดว่าเป็นทารกได้<o></o>
คราวนี้เติมให้อีกขณะ ๑ คือ คลอดออกมาจากท้องแม่เป็นขณะที่ ๕ <o></o>
<o></o>
เขาให้ความเข้าใจกับเราว่า<o></o>
จิตวิญญาณลงไปครองแล้วในน้ำกามขณะแรก คือ กัลละ<o></o>
<o></o>
ไม่น่าเชื่อถือ ความรู้อย่างนี้ ถ้าเป็นวัตถุก็เห็นจะรกรุงบ้าน ไม่ควรเก็บ ควรทิ้ง<o></o>
แต่นึกถึงสุภาษิตไทยว่า รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม จำไว้ก็ดีเหมือนกัน<o></o>
<o></o>
อัตภาพร่างกายเก่าที่ตายแล้ว กระดูกเนื้อหนังยังสมบูรณ์อยู่ เป็นแต่ชีวิตดับเท่านั้น<o></o>
ดีกว่าน้ำกามครั้งแรกเป็นไหนๆ แต่จิตวิญญาณยังจุติเผ่นหนีออกไปได้<o></o>
เห็นน้ำกามเหลวๆดีกว่ากระดูกที่พรั่งพร้อมด้วยเนื้อหนัง<o></o>
จิตวิญญาณคงไม่ลงไปมุดอยู่ในน้ำกาม ดังความเข้าใจนั้นแน่<o></o>
มีกายอยู่แล้ว เป็นส่วนหนึ่งต่างหาก คือ อทิสสมานกาย หรือ กายทิพย์<o></o>
อย่าไปแย่งตัวพืชภาพ ตัวสเปอร์มา หรือคันธัพพะเขาเลย <o></o>
<o></o>
จะพูดว่าจิตวิญญาณลงถือปฏิสนธิในครรภ์มารดานั้นได้อยู่<o></o>
แต่มิได้หมายความว่า ลงไปมุดอยู่ในน้ำกาม<o></o>
น้ำกามนั้นยังครองใช้ไม่ได้ ยังไม่เป็นภพ ไม่เป็นอัตภาพร่างกาย ยังไม่เป็นคน<o></o>
อายตนะ เช่น ตา หู เป็นต้น และส่วนต่างๆอื่นๆอีกยังไม่มีทั้งนั้น<o></o>
<o></o>
อารมณ์ต่างๆในโลก ซึ่งเนื่องอยู่กับรูปธาตุ ๔ นั้น<o></o>
เป็นสิ่งที่ผู้รู้ คือ จิต จะต้องการรู้ จะต้องการเอา<o></o>
แต่ต้องได้อัตภาพร่างกายที่ประกอบด้วยอายตนะคือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ก่อน<o></o>
จึงจะได้อารมณ์ คือ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ นั้นสมประสงค์<o></o>
<o></o>
อารมณ์ต่างๆที่ว่านั้นเป็นพวกรูปธาตุ ๔ คือ น้ำ ดิน ไฟ ลม<o></o>
เป็นลักษณะอาการของรูปธาตุ ๔ เนื่องด้วยรูปธาตุ ๔ เป็นของเกิดดับได้<o></o>
ปรากฏตัวในอายตนะวิถี มีตา หู เป็นต้น<o></o>
<o></o>
แต่ส่วนจิตผู้รู้ไม่มีการเกิดดับเหมือนอารมณ์<o></o>
ไม่ปรากฏตัวเป็นรูปร่างในทางอายตนะวิถี มีตา หู เป็นต้นนั้นได้<o></o>
<o></o>
เราจะรู้ว่าคนมีจิตได้ ก็ต้องกำหนดรู้ที่อาการกิริยาของอายตนะ มี ตา หู เป็นต้น<o></o>
ในอัตภาพร่างกายของเขาที่จิตครองใช้อยู่เท่านั้น <o></o>
<o></o>
ส่วนตัวจิตนั้นไม่มีใครเห็น แม้แต่จิตของตัวเองก็ไม่มีใครเห็น<o></o>
ผีเจ้าเข้าทรงก็ไม่เห็นตัวผีตัวเจ้า<o></o>
ผีเจ้าเข้าทรงก็ทรงอัตภาพร่างกายคนที่มีอายตนะครบบริบูรณ์ ไม่บกพร่อง<o></o>
ในน้ำกาม ในน้ำ ในเลน เข้าทรงไม่ได้<o></o>
<o></o>
จิตไม่มีรูปร่าง ไม่ใช่พวกรูปธาตุ ๔ และไม่ใช่ลักษณะอาการกิริยาของรูปธาตุ ๔<o></o>
จิตเป็นผู้รู้ซึ่งธาตุ ๔ เท่านั้น<o></o>
จิตเป็นที่ตั้งที่เกิดแห่งความมัวหมองลามกไม่บริสุทธิ์ เพราะกิเลส<o></o>
และเป็นที่ตั้งที่เกิดแห่งความบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ก็เพราะสิ้นกิเลสอีกด้วย ดังนี้ฯ<o></o>
<o></o>
ร่างกาย เหมือนเพื่อนตาย อยู่ใกล้ชิด<o></o>
พินิจอีก ก็เหมือน เรือนอาศัย<o></o>
จิตไม่มี รูปร่าง อย่างใดๆ<o></o>
สิงอยู่ใน กายยนต์ ปนชีวี<o></o>
<o></o>
ยังไม่ตาย กายนี้ ว่ามีจิต<o></o>
สิ้นชีวิต จิตหาย กายเป็นผี<o></o>
เหมือนเรือนร้าง ห่างหน คนไม่มี<o></o>
ย่อมเป็นที่ โรยรุด ทรุดโทรมไป<o></o>
<o></o>
เวลาเป็น เห็นแต่กาย ใจไม่เห็น<o></o>
ไม่เหมือนเช่น เรือนกาย ใช้อาศัย<o></o>
เรือนกายเห็น เจ้าของ ครองอยู่ใน<o></o>
แต่เรือนใจ เหมือนเจ้าของ ครองไม่มี<o></o>
<o></o>
แลด้วยตา ไม่เห็น เห็นด้วยใจ<o></o>
มาอาศัย อยู่ในกาย แล้วหน่ายหนี<o></o>
พูดว่าตาย ก็หมาย เอากายนี้<o></o>
สิ้นชีวี เน่าไป ใจไม่ตาย<o></o>
<o></o>
จิตไม่มี ร่างกาย ว่าตายไป <o></o>
เอาอะไร มาชี้ เป็นที่หมาย<o></o>
กายเกิด กายตาย หมายเห็นง่าย <o></o>
เพราะกายเป็น รูปัง สังขารา<o></o>
<o></o>
เป็นธาตุเกื้อ เนื้อหนัง ไม่ยั่งยืน<o></o>
ใครจะฝืน ก็ไม่สม ปรารถนา<o></o>
เกิดแล้วแก่ เจ็บตาย วายชีวา<o></o>
ธรรมดา อย่างนี้ มีทุกคน<o></o>
<o></o>
มันแปรแปลก แตกสลาย ไม่ใช่ตัว<o></o>
ไปพันพัว ยึดไว้ ไม่ได้ผล<o></o>
เป็นอนันต์ ไม่ใช่อัต ตาตัวตน<o></o>
เฝ้าดิ้นรน เดือดร้อน ทำไมกัน<o></o>
<o></o>
เกิดตาย สำหรับกาย ซึ่งเรียกร้อง<o></o>
ว่าเป็นของ ไม่แน่ ย่อมแปรผัน<o></o>
อุปาทาน หัวดื้อ ยึดถือมั่น<o></o>
เบญจขันธ์ คือเรา เอาเป็นตน<o></o>
<o></o>
จึงหลงกล ว่าตน แก่เจ็บตาย<o></o>
งมงายฝ่าย ตัณหา พาเสือกสน<o></o>
เป็นวิสัย ใจชั้น สามัญชน<o></o>
ย่อมมืดมน ทึบทับ อับปัญญา<o></o>
<o></o>
อันตัวเรา คือจิต บริสุทธิ์<o></o>
เป็นวิมุตติ หลุดพราก จากตัณหา<o></o>
ไม่ยึดถือ ขันธ์ ๕ เป็นอัตตา<o></o>
สิ้นชรา ตายเกิด กำเนิดวาย<o></o>
<o></o>
จิตพ้นโลก พ้นโอฆ สงสาร <o></o>
เรียกนิพพาน หรือวิมุตติ ที่สุดหมาย<o></o>
หมดทุกข์ หมดภัย ไกลอันตราย<o></o>
สุขสบาย เป็นนิจ นิรันดร์เอยฯ
<o></o>
<o></o>
---- เปมงฺกโร ภิกฺขุ --------

จากหนังสือชุมนุมบทความของหลวงปู่เปรม (เปมงฺกโร ภิกขุ)
วัดบรมนิวาส กรุงเทพมหานคร (โปรดติดตามตอนต่อไปครับ)

<o>ศูนย์พุทธศรัทธา

สำนักปฏิบัติพระกรรมฐานสาขาวัดท่าซุง
เชิญท่านแวะชมและโมทนาบุญ
มีข้อมูลที่น่าสนใจเพิ่มจากเดิมอีกหลายรายการครับ ​

​

</o>