จิตเป็นภวังค์เป็นอย่างไร

จิตเป็นภวังค์เป็นอย่างไร


ผู้ถาม : ตามที่กระผมอ่านในตำราเขาบอกว่า จิตขึ้นมารับอารมณ์ชั่วขณะจิต พอหมดไปแล้วบอกว่าจิตเป็นภวังค์ แต่ผมก็ยังไม่ค่อยเข้าใจ

จึงขอเรียนถามหลวงพ่อว่า จิตเป็นภวังค์หมายความว่าอย่างไรครับ ?

หลวงพ่อ : คำว่า "ภวังค์" นี่ก็คือ "อารมณ์ปกติ"

ส่วนมากคนมักเข้าใจกันผิด พอจิตตกมีสภาพวูบดิ่ง จิตทรงตัว บอกว่าเป็นภวังค์ อย่างนี้ไม่ใช่นะ

พูดง่ายๆ อารมณ์ธรรมดานี่แหละ อารมณ์ไม่ได้ความนี่เอง

เอาเรื่องง่ายๆไม่ดีกว่ารึ พระพุทธเจ้าท่านสอนง่ายกว่านี้มีเยอะ ทำไมถึงชอบยากๆ กินหมูมีกระดูกมาก กินปลามีก้างมากมันจะดีรึ

เอายังงี้ดีกว่า ทำยังไงที่จะไม่ให้จิตคบกับนิวรณ์ 5 ได้ มีประโยชน์มากกว่าตั้งเยอะ อย่างที่โยมว่ามาอีกหลายชาติก็ยังไม่ถึงนิพพาน ระวังมันจะมีมานะ ไปนั่งเถียงกัน แกไม่รู้จักขณะจิต พังเลย..เราแย่ !

คนที่คิดน่ะแย่ มานะนี่หยาบมาก ยกยอดทิ้งไปเลย ไม่งั้นไม่มีทางไป ไอ้ที่ว่ามานะ ฉันอ่านมาแล้ว ฉันหมุนมาแล้วจึงเลิก โยมยังไม่เลิก เพราะว่าศัพท์ประเภทนี้มันเหมาะสำหรับคนสมัยนั้น คนสมัยนี้ไม่ควรจะใช้ศัพท์สมัยนั้นมาก เพราะว่าอุปนิสัยของคนไม่เท่าคนสมัยนั้น

คำสอนแต่ละคำสอนแต่ละช่วงจะเหมาะสำหรับคนแต่ละสมัย คนที่สั่งสมอบรมมาดีแล้ว ถ้าเราไปพูดยาว แทนที่จะดีกลับทำให้รำคาญ เพราะคนพวกนี้ใกล้เต็มที ไอ้คนจะถึงประตู ไปอธิบายต้นทางมันก็รำคาญใช่ไหม ว่าไงโยม ! มีอะไรอีกไหม ?

ผู้ถาม : ขออาราธนาหลวงพ่อเทศน์เรื่อยๆ ไปครับ

หลวงพ่อ : ฉันก็เหนื่อยน่ะสิ เครื่องกัณฑ์มีรึยังล่ะ นิมนต์เทศน์ก็ต้องติดเครื่องกัณฑ์ ถ้าอธิบายไม่ต้องติด

ผู้ถาม : (หัวเราะ) นิมนต์หลวงพ่ออธิบายต่อไปเรื่อยๆ ครับ

หลวงพ่อ : เอายังงี้ดีกว่า คิดแต่เพียงว่าเราจะทำยังไงจึงจะวางภาระในขันธ์ 5 เสียได้ เอาตรงนี้แหละ นั่งดูว่าร่างกายเกิด แก่ เจ็บ ตาย ควรจะมีอีกไหม ถ้าเราต้องการมันอีก เกิดมากี่ชาติ เราก็มีสภาพแบบนี้ มีทุกข์แบบนี้ ทำยังไงจึงจะไม่มีทุกข์ ที่จะไม่มีทุกข์ได้ ก็คือ :-

1. ตัดโลภะ ความโลภ โดยการให้ทานเจริญจาคานุสสติกรรมฐานเป็นอารมณ์

2. ตัดโทสะ ความโกรธ ให้ทรงกสิณ 4 หรือพรหมวิหาร 4 หรือตัดมานะ ความถือตัวถือตน ว่าเราดีกว่าเขา เราเสมอเขา เราเลวกว่าเขา

3. ตัดโมหะ ความหลง โดยการใช้ปัญญาพิจารณาและยอมรับนับถือตามความเป็นจริงคือว่าเกิดมาแล้วก็ต้องมีเกิด มีแก่ มีเจ็บ มีตาย มันเป็นของธรรมดาก็เท่านี้แหละ ยากไหม ?


(จากธัมมวิโมกข์ ฉบับที่ 207 เดือนมิถุนายน 2541 หน้า 85-86)