มารยาท คือ การทำความดีโดยละมุนละม่อมเพื่อเชื่อมสามัคคีคนชั่วและการพูดความดี โดยละมุนละม่อมเพื่อเชื่อมสามัคคีคนชั่ว

ความเจริญไม่ได้เกิดด้วยการพูด แต่เกิดด้วยมรรยาท ความประพฤติและอัธยาศัยใจคอนี่แหละ เป็นลักษณะเครื่องหมายของคนดี

ยกตัวอย่างเรื่องสามเณรน้อยผู้มีมารยาทสงบเสงี่ยมรูปหนึ่ง เวลาเช้า เมื่อได้เดินบิณฑบาตเข้าไปในหมู่บ้าน เศรษฐีสามีภริยาบ้านหนึ่ง ซึ่งเป็นคนขี้ตระหนี่นั้น เขาจะใส่อาหารหรือไม่ใส่ก็ตาม สามเณรน้อยก็มิได้กังวลหรือปริปากพูดแต่อย่างใด เมื่อกลับออกมาบาตรเปล่า ก็ค่อยๆเดินต่อไปด้วยความใจเย็น ไม่รีบร้อน

ภริยาเศรษฐีก็สะกดรอยตามไปห่างๆ จนไปถึงสถานที่แห่งหนึ่ง สามเณรเกิดปวดปัสสาวะ ก็ค่อยๆวางบาตรลง และใช้เท้าเขี่ยใบไม้ออกไป แล้วแหวกดินลงไปเป็นแอ่ง พอไม่ให้น้ำไหลได้

ก่อนจะนั่งลงถ่ายปัสสาวะก็เหลียวมองดูรอบๆตัว ทั้งซ้าย ขวา หน้า หลัง เมื่อไม่เห็นมีใครจะเดินผ่านมาแล้ว จึงค่อยๆ ทรุดตัวลงนั่งอย่างเรียบร้อย พอถ่ายเสร็จแล้วก็ใช้เท้าคุ้ยดินลงกลบเสียและเอาใบไม้ปิดไว้ตามเดิม แล้วจึงถือบาตรเดินสำรวมต่อไป

ฝ่ายภริยาของเศรษฐีที่เดินตามมาดูได้มองเห็นมรรยาทของสามเณรเช่นนั้น ก็เกิดความสงสัยว่าสามเณรคงจะทำการฝังสิ่งของอันมีค่าอะไรไว้เป็นแน่ จึงค่อยๆเดินตรงมายังที่นั้น และใช้มือควักดินลงไปในหลุมตรงที่สามเณรกลบไว้หยิบขึ้นมาดู จึงทราบว่าเป็นปัสสาวะ ที่สามเณรน้อยรูปนี้ได้รักษาปัสสาวะของตนราวกับว่าเป็นทองคำ ถ้าหากว่าเป็นของที่มีค่ายิ่งกว่านี้แล้ว สามเณรน้อยจะรักษาไว้ดีสักเพียงไหน นิสัยอย่างนี้น่าจะได้มาเป็นบุตรบุญธรรมของเรายิ่งนัก คงจะรักษาทรัพย์สมบัติดของเรามิให้เสื่อมสูญได้เป็นแน่

เศรษฐีผู้เป็นสามีเกิดความเลื่อมใส จึงให้คนไปนิมนต์สามเณรน้อยนั้นเข้าไปในบ้านและแจ้งความประสงค์ของตนให้ทราบโดยตลอด สามเณรก็ปฎิเสธในการที่จะเป็นทายาทของเศรษฐีนั้นและได้แสดงธรรมโปรดสามีภรรยาใ้ห้เห็นอานิสงส์ของการบริจาคทาน วัตถุสิ่งของและรักษาศีลภาวนา

เศรษฐีสามีภริยานั้น ก็มีความซาบซึ้งจับใจเป็นอย่างยิ่ง คลายความตระหนี่เหนียวแน่น และขอสมาทานเข้าถึงไตรสรณาคมณ์ตั้งแต่วันนั้นมาจนในที่สุดก็ได้บำเพ็ญตนอยู่ในศีล ภาวนาสัมมาปฏิบัติจะได้บรรลุเห็นธรรมทั้ง ๒ คน

ครั้นต่อมาก็ได้บริจาคทรัพย์สินนั้นอีกเป็นจำนวนมาก สร้างเจดีย์ไว้ให้ครอบลงตรงที่ซึ่งสามเณรถ่ายปัสสาวะนั้น เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้นึกถึงความดีของตนที่เกิดจากกองปัสสาวะที่สามเณรน้อยได้เป็นผู้ประสิทธิ์ประสาทไว้ให้ในครั้งนั้น

นี่แหละมารยาทที่ดีย่อมเป็นเครื่องส่งเสริมพระพุทธศาสนาได้ดังนิทานที่ยกมาเล่าให้ฟังนี้

- พระสุทธิธรรมรังสีคัมภีรเมธาจารย์(ท่านพ่อลี ธมฺมธโร) -

Credit : ART OF BUDDHA