"วันอาสาฬหบูชา" (สมเด็จพระญาณสังวร)

.
วันอาสาฬหบูชา "สิ่งใดเกิด สิ่งนั้นดับไปเป็นธรรมดา"

" .. วันอาสาฬหบูชาเป็นวันบูชาสำคัญวันหนึ่งในพระพุทธศาสนา ของพุทธศาสนิกชนโดยเฉพาะอย่างยิ่งคือของ
"พุทธมามกะ คือผู้มีพระพุทธศาสนาเป็นที่รัก"

"พุทธมามกะ" แตกต่างกับ "พุทธศาสนิก"

"พุทธศาสนิก เป็นเพียงผู้นับถือพระพุทธศาสนา" ซึ่งมีอยู่มากมาย ผู้ใดนับถือพระพุทธศาสนาผู้นั้นก็ได้ "ชื่อ
ว่าเป็นพุทธศาสนิก" แต่ "พุทธมามกะ ซึ่งมีความหมายว่า มีพระพุทธศาสนาเป็นที่รัก" ย่อมมีความแตก
ต่างกับผู้นับถือพระพุทธศาสนา สำคัญที่ว่าผู้ที่ประกาศตนเป็นพุทธมามกะ จะมีความเข้าใจในความหมายแห่ง
ความเป็นพุทธมามกะ ของตนเพียงใด

ปีพระพุทธศักราช ๒๕๔๙ วันอาสาฬหบูชาตรงกับจันทร์ที่ ๑๐ เดือนกรกฎาคมอันเป็นวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๘ เป็น
วันบูชาสำคัญวันหนึ่งในพระพุทธศาสนา "เพราะเป็นวันที่สมเด็จพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง
พระปฐมเทศนา"

คือเป็นครั้งแรกที่ทรงแสดงพระธรรมเทศนา ในการทรงโปรด "ท่านปัญจวัคคีย์และเป็นวันที่พระรัตนตรัยเกิด
ครบองค์เป็นวันแรก" คือในวันอาสาฬหบูชานั้น มีผู้ได้ดวงตาเห็นธรรมเป็นพระอริยบุคคลเป็นคนแรก คือ ท่าน
โกณฑัญญะ สมเด็จพระบรมศาสดารับสั่งรับรองการได้ดวงตาเห็นธรรมของท่านโกณฑัญญะ

โดยทรงมีพระพุทธดำรัสว่า "อัญญาโกณฑัญญะ" คือ "โกณฑัญญะรู้แล้ว" รู้แล้ว ที่สมเด็จพระบรมศาสดา
ทรงประกาศรับรอง ท่านโกณฑัญญะ คือรู้ธรรม ตามที่ทรงแสดงในพระปฐมเทศนาโปรด "ท่านปัญจวัคคีย์" ที่มี
ท่านโกณฑัญญะ รวมอยู่ด้วยผู้หนึ่ง

ธรรมที่ สมเด็จพระบรมศาสดา ทรงประกาศรับรองว่า ท่านโกณฑัญญะ รู้แล้ว หรือได้ธรรมจักษุ คือได้ดวงตาเห็น
ธรรมแล้ว ก็คือการรู้ว่า "สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งปวงมีความดับไปเป็นธรรมดา"

ที่สมเด็จพระบรมศาสดาทรงประกาศการได้ดวงตาเห็นธรรมแล้ว "ท่านโกณฑัญญะ คือท่านโกณฑัญญะ ได้รู้
จริงแล้ว เป็นปัญญาของท่านโกณฑัญญะจริง" แล้วว่า "สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้น
ทั้งปวงมีความดับไปเป็นธรรมดา"

ความรู้ระดับนี้ หรือปัญญาระดับนี้ "เป็นในระดับของพระอริยบุคคลขั้นต้น ที่รู้กันว่าขั้นโสดาบัน" ยังต้อง
เวียนว่ายตายเกิดอีก มีคำกล่าวว่า "พระอริยบุคคลระดับพระโสดาบัน" จะเกิดอีกไม่เกิด ๗ ชาติ และจะพ้น
แล้วจากนรก คือพระโสดาบันบุคคลจะไม่ตกนรกและจะเกิดเป็นมนุษย์เท่านั้น อย่างมากอีก ๗ ชาตินั้นเอง .. "

สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ ๑๙

ธรรมจักร ดอตเน็ต