ฮนจิซุยจะขุ - เมื่อพระเจ้าคือภาคแยกของพุทธองค์

วันนี้ผมจะมาพูดถึงแนวคิดที่น่าสนใจอย่างหนึ่งของวงการศาสนาในญี่ปุ่น ประเทศที่ได้ชื่อว่ามีศาสนาใหม่เกิดขึ้นทุกๆสองอาทิตย์
เราจะพาทุกท่าน ไปพบแนวคิดหนึ่งที่เกิดขึ้นในยุคที่ศาสนาพุทธและชินโต ต้องการปรับตัวเข้ากันให้มากที่สุด มันจะเป็นอย่างไร มันออกมาเวิร์คไหม ตามไปอ่านกันครับ

ฮนจิซุยจะขุ (Honji suijaku)
​

เริ่มแรกเมื่อศาสนาพุทธเข้ามาในญี่ปุ่นนั้น พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาของชนชั้นสูงเท่านั้น เพราะจักรพรรดิและเหล่าโชกุนต้องการที่จะสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในศาสนาพุทธแต่เพียงผู้เดียว ชาวบ้านทั่วไปไม่มีโอกาศรับรู้ศาสนาพุทธมากนัก
แต่เมื่อศาสนาพุทธเริ่มแพร่หลายไปมากขึ้น ก็ต้องเจอกับความเชื่อดั้งเดิมของชาวญี่ปุ่นคือศาสนาชินโต ซึ่งเชื่อในพระเจ้า หรือกามิ ซึ่งคอยควบคุมดูแลธรรมชาติ หรือถ้าให้ชัดเจนก็คือตัวธรรมชาติเสียเอง
พุทธและชินโต เริ่มปรับตัวเข้าหากันเรื่อยๆ โดยมีพัฒนาการเป็นขั้นๆดังนี้
1. ชินโตมองว่าพระพุทธเจ้าเป็นกามิพระองค์หนึ่ง แต่เป็นกามินอกดินแดน ไม่มีอำนาจเท่ากามิในดินแดนญี่ปุ่น
2. เมื่อพุทธเริ่มมีอิทธิพลขึ้น เริ่มมองว่าพระพุทธะเป็นกามิที่ทรงพลัง เป็นกามิชั้นสูงองค์หนึ่ง
3. เริ่มมองว่าพระพุทธะเป็นกามิที่อยู่ระดับขั้นสูงมาก เทพเทวะมากมายกราบไหว้พระองค์ คอยดูและพุทธศาสนา แต่กามิก็อยู่เหนือวัฏฏะสงสาร
4. พุทธเริ่มรุ่งเรืองเกือบจะสุด พุทธองค์เป็นยอดแห่งกามิ กามิติดในวัฏฏะสงสาร พุทธะเท่านั้นที่อยู่นอกวัฏฏะ

และในที่สุด ยุคที่พุทธรุ่งเรืองตั้งหลักได้ยังมั่นก็มาถึง ยุคของเจ้าชายโชโตกุ ซึ่งศรัทธาในพุทธศาสนา
แนวคิดฮนจิซุยจะขุ ก็เกิดขึ้นมาหลังจากนี้เกือบๆสามร้อยปี

แนวคิดนี้ว่าด้วยเรื่องของพุทธะและกามิ
พระพุทธเจ้าหรือพุทธะ คือสภาวะที่สูงสุดและยิ่งใหญ่สุดในมหาจักรวาล ทรงเป็นยิ่งกว่าพระเจ้าหรือเทพใดๆ แท้จริงแล้วเทพ เทวะ เทวี กามิ ทั้งหลายนั้นเกิดจากการฉายพระรังสีธรรม(ฉัพพรรณรังสี)ของพระองค์ เพื่อช่วยเหลือสรรพชีวิตทั้งหลายอย่างทั่วถึง

แนวคิดนี้เริ่มต้นเพื่อผนวกเอาเทพชินโต เข้ามาเป็นภาคแบ่งของพระพุทธะ แต่ในเวลาต่อมามันก็ได้พัฒนาเข้าไปในเทพจีน และเทพฮินดู
และในหมู่พุทธ-ชินโตหัวใหม่ ยังมองด้วยว่า พระศาสดาในศาสนาอื่นๆทั่วโลก (โดยเฉพาะพระเยซู) เป็นภาคแยกจากพุทธะที่ลงมาเกิดเพื่อสั่งสอนความดีในรูปแบบต่างๆอีกด้วย

เพราะฉะนั้นพุทธศาสนิกในญี่ปุ่นจึงมีมุมมองที่ดีมากๆต่อศาสนาเพื่อนอื่นๆ เพราะเขามองว่าศาสดาองค์อื่นๆ ก็เป็นภาคหนึ่งหรือรูปกายอีกแบบหนึ่งของพระพุทธะนั่นเอง

ถ้าหากเราสามารถนำแนวคิดนี้ มาปรับใช้ในชีวิตเราได้ เราก็จะสามารถมองโลกของเราได้น่าอยู่ยิ่งขึ้น เพราะสิ่งที่คนอื่นนับถือก็สัมพันธ์กับสิ่งที่เรานับถือ
ไม่มีเขา ไม่มีเรา ทุกสิ่งผสมผสานกันเป็นหนึ่ง
We are One
​