เรื่องเด่น เรื่อง “พญาม้ากัณฐกะ” (ม้าของเจ้าชายสิทธัตถะ)

เรื่อง “พญาม้ากัณฐกะ” (ม้าของเจ้าชายสิทธัตถะ)

(เรียบเรียงโดย ธรรมหรรษา)
รศ.ดร. พระมหา หรรษา นิธิบุณยากร
https://www.gotoknow.org/posts/331625




“พญาม้ากัณฐกะ” เป็นม้าที่ถึงพร้อมด้วยรูป คือส่วนยาวตั้งแต่หัวจรดปลายหาง ๑๘ ศอก ส่วนสูงพอเหมาะกับส่วนยาวมีฝีเท้าและกำลังอันเลิศ มีสีขาวล้วนประดุจสังข์ที่ขัดสะอาดแล้ว นายฉันนะคิดว่าเราควรเตรียมม้ามงคลตัวนี้ เพื่อให้เจ้าชายสิทธัตถะที่ทรงประสงค์จะออกมหาภิเนษกรมณ์

“ม้ากัณฐกะ” เมื่อถูกจัดเตรียมก็ รู้ว่าพระลูกเจ้าของเราคงจักมีพระประสงค์จะเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์อย่างไม่ ต้องสงสัย เพราะการเตรียมครั้งนี้ไม่เหมือนเวลาที่เสด็จในวันอื่นๆ ม้ากัณฐกะมีใจยินดี ส่งเสียงร้องดังกังวาน

เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จลงจากปราสาทแล้ว เสด็จไปยังโรงม้าตรัสกับพญาม้าว่า “กัณฐกะ วันนี้เจ้าจงพาเราข้ามฝั่งสักครั้งหนึ่งเถิด เราอาศัยเจ้าได้เป็นพระพุทธเจ้าแล้ว จักยังโลกพร้อมทั้งเทวโลกให้ข้ามฝั่งด้วย” จากนั้นพระโพธิสัตว์เสด็จขึ้นประทับบนหลังม้ากัณฐกะ ทรงโปรดให้นายฉันนะนั่งเบื้องพระปฤษฎางค์ (ข้างหลัง) เสด็จถึงประตูใหญ่แห่งพระนครในตอนเที่ยงคืน

เมื่อเสด็จถึงฝั่งแม่น้ำสายหนึ่ง ประทับยืน ณ ริมฝั่งน้ำ ตรัสถามนายฉันนะว่า แม่น้ำนี้ชื่อใด นายฉันนะทูลตอบว่า “ชื่ออโนมานที พะย่ะค่ะ” พระองค์จึงเอาสันพระบาทกระตุ้นให้สัญญาณม้ากัณฐกะได้กระโดดข้ามแม่น้ำอัน กว้างสุดประมาณ ไปยืนที่ฝั่งตรงข้าม พระโพธิสัตว์เสด็จลงจากหลังม้า ประทับยืนที่หาดทรายริมฝั่งน้ำ

เจ้าชายสิทธัตถะทรงดำริว่า ผมของเราอย่างนี้ไม่ควรแก่เพศบรรพชิต ผู้อื่นที่สมควรจะตัดผมของพระโพธิสัตว์ย่อมไม่มี จึงใช้พระขรรค์ตัดพระเมาลี (มวยผม) จนเหลือพระเกศายาวเพียงสององคุลีเวียนขวา แนบติดพระเศียร ส่วนพระมัสสุ (หนวด) ก็มีพอประมาณเหมาะกับพระเกศา พระเกศาและพระมัสสุของพระโพธิสัตว์ได้มีประมาณเท่านั้นตลอดพระชนม์ชีพ กิจด้วยการปลงพระเกศาและพระมัสสุมิได้มีอีกต่อไป

จากนั้น ตรัสสั่งนายฉันนะว่า ” เธอจงนำม้ากัณฐกะกลับไป แล้วกราบทูลข่าวการบรรพชาของเราแก่พระชนกและพระมาตุจฉา”

นายฉันนะกราบทูลว่า แม้ข้าพระองค์ก็จักบวช พระโพธิสัตว์ตรัสห้ามถึง ๓ ครั้ง นายฉันนะจึงจำใจถวายบังคม และทำประทักษิณแล้วหลีกไป

ส่วน “ม้ากัณฐกะ” ได้ยินพระดำรัสของพระโพธิสัตว์ที่ตรัสกับนายฉันนะ คิดว่า “บัดนี้เราจักไม่ได้เห็นนายของเราอีกต่อไป พอละสายตาจากพระโพธิสัตว์ก็ไม่อาจกลั้นความโศกไว้ได้ จึงหัวใจแตกตายในเวลาต่อมา และไปบังเกิดเป็นเทพบุตรนามว่า “กัณฐกะเทพบุตร” ในภพดาวดึงส์.



ที่มา พระอรหันต์ สายหลวงปู่มั่น

 

เคยดูในการ์ตูนพุทธประวัติ
กัณฐกะใจสลายตายทันทีหลังเจ้าชายสิทธัตถะเดินจากไป
แต่ก็ได้เกิดบนสวรรค์ทันทีเหมือนกัน