จงทำความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด

ผู้ที่ตั้งอยู่ในความไม่ประมาท ก็คือ ผู้ที่มีสติอยู่เสมอ...
พูดง่ายๆ ก็คือ ผู้ที่เจริญกุศลอยู่เสมอ (สติเกิดกับกุศลจิตเท่านั้น)
แต่ถ้ายังเป็นกุศลธรรมๆ มีทาน ศีล เป็นต้น ก็ยังชื่อว่าประมาทอยู่
เพราะกุศลเหล่านั้น ยังเป็นเหตุให้ต้องเวียนว่ายตายเกิด อยู่ในภพภูมิต่างๆ
แม้ว่าจะเป็นสุคติภูมิ ก็ยังต้องประสบกับความทุกข์คือ
เกิด แก่ เจ็บ ตาย ความเศร้าโศกนานาประการ...
เพราะฉะนั้น ผู้ที่ตั้งอยู่ในความไม่ประมาทอย่างแท้จริง
จึงได้แก่ผู้ที่เจริญกุศล ที่จะนำออกจากวัฏฏะเท่านั้น
การเจริญกุศลที่จะนำออกจากวัฏฏะ ก็คือ
การเจริญมรรคมีองค์ 8 หรือ การเจริญสติปัฏฐาน 4

พระปัจฉิมโอวาท ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเมื่อใกล้จะปรินิพพานว่า
"ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เราขอเตือนเธอทั้งหลายว่า
สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา
เธอทั้งหลายจงทำความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด"
คำว่า จงทำความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด
พระผู้มีพระภาคเจ้า ตรัสหมายเอาการเจริญอริยมรรคให้เกิดขึ้น
เพราะฉะนั้น ผู้ที่ตั้งอยู่ในความไม่ประมาท
คือผู้ที่กำลังเจริญมรรค หรือ เจริญสติปัฏฐาน 4 เพื่อให้บรรลุอริยมรรคนั่นเอง

อกุศลกรรมให้ผลเป็นทุกข์ นำมาซึ่งความเดือดร้อน
ทั้งในโลกนี้และในโลกหน้า ไม่เป็นประโยชน์แก่ใคร ๆ เลย
ควรหรือไม่ ที่จะเป็นผู้อยู่ด้วยความประมาท...
ประกอบแต่อกุศลกรรม โดยที่ไม่ได้สร้างคุณงามความดีเลย
ดังนั้น ในแต่ละวันจึงควรที่จะเป็นโอกาสของการเจริญกุศล
ประกอบคุณงามความดี อบรมเจริญสติ ปัญญา สะสมความเข้าใจธรรม
ซึ่งจะเป็นที่พึ่งในภายหน้าสำหรับตนเองอย่างแท้จริง

ขอขอบพระคุณบทความดี ๆ จาก
หนังสือ “คุยกันวันพุธ” ฉบับรวมเล่ม โดยคณะสหายธรรม

 

ต้องขออนุญาต
การกำกับดูแล "สติ"นี่ ยากมากๆที่สุดในโลก
เพราะมันจะโลดแล่นโจนทะยานไปโน่นมานี่อยู่แทบทุกวินาที
การที่พระปฏิบัติภาวนา....นี่ถือเป็น"การฝึกสติ" ดังนั้น ท่านจึงแทบไม่มีความประมาท
แต่ฆาราวาส ถ้าไม่เคยฝึกเลย หรือฝึกแบบงูๆปลาๆ ครึ่งๆกลางๆแล้ว
ไม่สามารถดำรงสติอยู่ได้เลย อยู่ในความประมาทตลอดวัน ตลอดเวลา ดั่งเช่นตัวผมนี่แล....ฮา

 

..การตั้งจิตในกายคตาสติ
เป็นเสาหลักอย่างดีของจิต
ลักษณะของผู้ไม่ตั้งจิตอยู่กับกาย
ภิกษุ ท. ! เปรียบเหมือนบุรุษจับสัตว์หกชนิด
อันมีที่อยู่อาศัยต่างกัน มีที่เที่ยวหากินต่างกัน มาผูกรวมกัน
ด้วยเชือกอันมั่นคง; คือเขาจับงูมาผูกด้วยเชือกเหนียว
เส้นหนึ่ง, จับจระเข้, จับนก, จับสุนัขบ้าน, จับสุนัขจิ้งจอก,
จับลิง มาผูกด้วยเชือกเหนียวเส้นหนึ่ง ๆ แล้วผูกรวมเข้า
ด้วยกันเป็นปมเดียวในท่ามกลาง ปล่อยแล้ว.
ภิกษุ ท. ! ครั้งนั้น สัตว์เหล่านั้นทั้งหกชนิด มีที่
อาศัยและที่เที่ยวต่าง ๆ กัน ก็ยื้อแย่งฉุดดึงกันเพื่อจะไปสู่
ที่อาศัยที่เที่ยวของตน ๆ : งูจะเข้าจอมปลวก, จระเข้จะลงน้ำ,
นกจะบินขึ้นไปในอากาศ, สุนัขจะเข้าบ้าน, สุนัขจิ้งจอกจะ
ไปป่าช้า, ลิงก็จะไปป่า ครั้นเหนื่อยล้ากันทั้งหกสัตว์แล้ว
สัตว์ใดมีกำลังกว่า สัตว์นอกนั้นก็ต้องถูกลากติดตามไปตาม
อำนาจของสัตว์นั้น ข้อนี้ฉันใด;

ภิกษุ ท. ! ภิกษุใด ไม่อบรมทำ ให้มากใน
กายคตาสติแล้ว
ตา ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหารูปที่น่าพอใจ,
รูปที่ไม่น่าพอใจก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
หู ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาเสียงที่น่าฟัง,
เสียงที่ไม่น่าฟังก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
จมูก ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหากลิ่นที่น่าสูดดม,
กลิ่นที่ไม่น่าสูดดมก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
ลิ้น ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหารสที่ชอบใจ,
รสที่ไม่ชอบใจก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
กาย ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาสัมผัสที่ยั่วยวนใจ,
สัมผัสที่ไม่ยั่วยวนใจก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัด
ขยะแขยง;
ใจ ก็จะฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาธรรมารมณ์ที่ถูกใจ,
ธรรมารมณ์ที่ไม่ถูกใจก็กลายเป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัด
ขยะแขยง; ข้อนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกัน.

ลักษณะของผู้ตั้งจิตอยู่กับกาย
ภิกษุ ท. ! เปรียบเหมือนบุรุษจับสัตว์หกชนิด
อันมีที่อยู่อาศัยต่างกัน มีที่เที่ยวหากินต่างกัน มาผูกรวมกัน
ด้วยเชือกอันมั่นคง คือ เขาจับงูมาผูกด้วยเชือกเหนียวเส้น
หนึ่ง, จับจระเข้, จับนก, จับสุนัขบ้าน, จับสุนัขจิ้งจอกและ
จับลิง มาผูกด้วยเชือกเหนียวเส้นหนึ่ง ๆ ครั้นแล้ว นำไป
ผูกไว้กับเสาเขื่อนหรือเสาหลักอีกต่อหนึ่ง.
ภิกษุ ท. ! ครั้งนั้น สัตว์ทั้งหกชนิดเหล่านั้น
มีที่อาศัยและที่เที่ยวต่าง ๆ กัน ก็ยื้อแย่งฉุดดึงกัน เพื่อจะไปสู่
ที่อาศัยที่เที่ยวของตน ๆ : งูจะเข้าจอมปลวก, จระเข้จะลงน้ำ,
นกจะบินขึ้นไปในอากาศ, สุนัขจะเข้าบ้าน, สุนัขจิ้งจอก
จะไปป่าช้า, ลิงก็จะไปป่า.
ภิกษุ ท. ! ในกาลใดแล ความเป็นไปภายใน
ของสัตว์ทั้งหกชนิดเหล่านั้น มีแต่ความเมื่อยล้าแล้ว;
ในกาลนั้น มันทั้งหลายก็จะพึงเข้าไปยืนเจ่า นั่งเจ่า นอนเจ่า
อยู่ข้างเสาเขื่อนหรือเสาหลักนั้นเอง ข้อนี้ฉันใด;
ภิกษุ ท. ! ภิกษุใด ได้อบรมทำให้มากใน
กายคตาสติแล้ว

ตา ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหารูปที่น่าพอใจ,
รูปที่ไม่น่าพอใจก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
หู ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาเสียงที่น่าฟัง,
เสียงที่ไม่น่าฟังก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
จมูก ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหากลิ่นที่น่าสูดดม,
กลิ่นที่ไม่น่าสูดดมก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
ลิ้น ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหารสที่ชอบใจ,
รสที่ไม่ชอบใจก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
กาย ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาสัมผัสที่ยั่วยวนใจ,
สัมผัสที่ไม่ยั่วยวนใจก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัดขยะแขยง;
ใจ ก็จะไม่ฉุดเอาภิกษุนั้นไปหาธรรมารมณ์
ที่ถูกใจ, ธรรมารมณ์ที่ไม่ถูกใจก็ไม่เป็นสิ่งที่เธอรู้สึกอึดอัด
ขยะแขยง; ข้อนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกัน
ภิกษุ ท. ! คำว่า “เสาเขื่อน หรือ เสาหลัก” นี้
เป็นคำเรียกแทนชื่อ แห่ง กายคตาสติ
ภิกษุ ท. ! เพราะฉะนั้น ในเรื่องนี้
พวกเธอทั้งหลายพึงสำเหนียกใจไว้ว่า

“กายคตาสติ ของเราทั้งหลาย
จักเป็นสิ่งที่เราอบรม
กระทำให้มาก
กระทำให้เป็นยานเครื่องนำไป
กระทำให้เป็นของที่อาศัยได้
เพียรตั้งไว้เนือง ๆ
เพียรเสริมสร้างโดยรอบคอบ
เพียรปรารภสม่ำเสมอด้วยดี” ดังนี้.
ภิกษุ ท. ! พวกเธอทั้งหลาย พึงสำเหนียกใจไว้
ด้วยอาการอย่างนี้ แล.
สฬา. สํ. ๑๘ / ๒๔๖,๒๔๘ / ๓๔๘,๓๕๐.

***ต้องฝึกให้มากครับ กายคตาสติ

 

สาธุ อนุโมทามิ
ขอให้ท่านทั้งหลายเจริญในธรรมยิ่งขึ้นไป