จิตพระอรหันต์ เป็นเช่นนี้หรือ?

ผู้มีมิจฉาทิฐิท่องไปในความเที่ยง ไม่หลุดพ้นวังวนแห่งความเที่ยงออกมาได้ ย่อมมีกระแสความคิด ตรึกไปเช่นนี้ว่า “กิเลสเที่ยงหนอ” ดังนี้ เราจึงต้องกระทำการดับ, การละ, การตัด ฯลฯ ซึ่งกิเลสนั้น ด้วยว่ากิเลสนั้นเที่ยง ไม่อาจดับสูญ จึงมีทิฐิว่าจะต้องกระทำกรรมใดๆ เพื่อเป็นไปตามประสงค์อันเกิดขึ้นจาก “ความคิดปรุงแต่ง” ดังกล่าวนานัปการนั้น

 

ผู้มีสัมมาทิฐิหลุดพ้นแล้วจากความเที่ยง ไม่หลงวนจมปลักในความเที่ยงนั้น ย่อมมีกระแสความคิด ตรึกไปเช่นนี้ว่า “แม้กิเลสก็ไม่เที่ยงหนอ” พระศาสนาแสดงธรรมอันเป็นเช่นนั้นเอง เป็นสัจธรรมแท้มิต้องปรุงแต่งใดๆ เพิ่มเติม มิต้องกระทำกรรมใดๆ สืบต่อไปอีก “กิจจบแล้วหนอ, พรหมจรรย์สิ้นแล้วหนอ" มิได้มีประสงค์ใด หรือความคิดปรุงแต่งใดๆ หลังสดับธรรมนั้นอีก

 

ผู้มิได้สดับฟังธรรมแห่งองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมไม่อาจมีปัญญาสว่างชัดว่าแม้กิเลสก็ไม่เที่ยง ทั้งยังไม่เกิดความคิดขึ้นว่า “ตนจักต้องกระทำการดับหรือตัดกิเลส” ย่อมไม่เคยได้สดับแม้คำว่า “กิเลส” ก็ดี, “ความเที่ยง-ไม่เที่ยง” ก็ดี ฯลฯ เขาย่อมแตกต่างจากบุคคลทั้งสองดังกล่าวข้างต้น แม้ไม่เคยสดับฟังธรรมของพระพุทธเจ้า ย่อมกระทำกรรมดังเดิม มิได้ “กระทำกรรมใหม่” เพื่อความดับ, การตัด, หรือความสิ้นไปแห่งกิเลสแต่ประการใด


เช่นนี้แลท่านทั้งหลาย พึงพิจารณาเองว่า “กิเลสเที่ยงหรือ?” ... (๑)

 

ผู้มีมิจฉาทิฐิว่า “ความดับเที่ยง” ไม่หลุดพ้นวังวนแห่งความเที่ยงออกมาได้ ย่อมมีกระแสความคิด ตรึกไปเช่นนี้ว่า “ความดับแห่งกิเลสนี้เที่ยงหนอ” ดังนี้ เราจึงถึงซึ่งความเป็นพระอรหันต์ได้ด้วยการละ, การตัด, การดับไปซึ่งกิเลสนั้น ด้วยว่าความดับแห่งกิเลสนั้นเที่ยง ไม่อาจเกิดขึ้นได้อีก จึงมีทิฐิว่า “จิตอรหันต์นี้เที่ยงหนอ” ความผ่องใสแห่งจิตนี้เที่ยงหนอ, ความไร้กิเลสนี้เที่ยงหนอ “จิตอรหันต์” นี้เที่ยงหนอ มีลักษณะเที่ยงดังนี้ เป็นเช่นนี้ ดังนี้เองหนอ ...

 

ผู้มีสัมมาทิฐิหลุดพ้นแล้วจากทิฐิว่า “ความดับเที่ยง” ไม่หลงวนจมปลักในความดับเที่ยงนั้น ย่อมมีกระแสความคิด ตรึกไปเช่นนี้ว่า “แม้ความดับแห่งกิเลสก็ไม่เที่ยงหนอ” เมื่อใดมีดับ เมื่อนั้นมีเกิด, เมื่อใดมีเกิด เมื่อนั้นมีดับ ไม่เกิด ไม่ดับ มีเพียงนิพพาน จึงมีทิฐิว่า “จิตอรหันต์นี้ก็ไม่เที่ยงหนอ” จิตอรหันต์นี้ มิใช่นิพพานหนอ จิตอรหันต์นี้มิใช่ธรรมให้ยึดมั่นได้หนอ ...

 

ผู้มิได้สดับฟังธรรมแห่งองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมไม่อาจมีปัญญาสว่างชัดว่าแม้ความดับแห่งกิเลสก็ไม่เที่ยง ทั้งยังไม่เกิดความคิดขึ้นว่า “จิตอรหันต์เป็นเช่นนั้น เป็นเช่นนี้” ย่อมไม่เคยได้สดับแม้คำว่า “จิตอรหันต์” ก็ดี, “ความดับไปแห่งกิเลส” ก็ดี ฯลฯ เขาย่อมแตกต่างจากบุคคลทั้งสองดังกล่าวข้างต้น แม้ไม่เคยสดับฟังธรรมของพระพุทธเจ้า ย่อมกระทำกรรมดังเดิม มิได้ “เกิดความรู้ใหม่” ว่าจิตอรหันต์นั้นเป็นเช่นนั้น เช่นนี้ เที่ยงแท้แน่นอน แต่ประการใด

 

เกิด-ดับ เป็นของคู่กัน เมื่อยังมีเกิด ก็ต้องมีดับ,
เมื่อดับแล้ว ย่อมมีเกิด
เมื่อใดพ้นแล้วจาก “วังวนเกิด-ดับ” นั้น
เกิด ย่อมไร้, ดับ ย่อมไม่มี
นั่นแหละ ธรรมที่เรียกว่า
“ไม่เกิด – ไม่ดับ นิพพาน ...”


เช่นนี้แล้ว “กิเลสจะดับเที่ยงได้อย่างไร?” ...(๒)

 

อ้างอิงจาก


กิเลสเที่ยง หรือความดับเที่ยง?
Super Mouth Gaia: กิเลสเที่ยง หรือความดับเที่ยง?